(4. TCh) Opisz syntezę acetonu i fenolu metodą kumenową.

Podaj kierunki wykorzystania bisfenolu A.

Wytwarzanie fenolu i acetonu z benzenu i propylenu (poprzez kumen) stanowi jedną z najnowocześniejszych i najciekawszych syntez petrochemicznych. Reakcje przebiegają w trzech stadiach:

1. 
   Wytwarzanie izopropylobenzenu (kumenu) przez alkilowanie benzenu propylenem (katalizatorem jest np. H₂SO₄, H₃PO₄, AlCl₃, w temp. 95^oC)

2. 
   Utlenianie kumenu do wodoronadtlenku kumenu (w temp. 110-120^oC), a następnie zatężanie (w temp. 60-90^oC):

3. 
   Rozkład wodoronadtlenku kumenu pod wpływem kwasu do fenolu i acetonu (w temp. 60^oC, w obecności stężonego H₂SO₄ dodawanego w ilości 0,1% w stosunku do masy mieszaniny):

Mieszaninę zobojętnia się NaOH, a następnie rozdziela przez destylację. Mieszanina zawiera 35% acetonu i 55% fenolu oraz małe ilości acetofenonu, kumenu i tzw. smół fenolowych.

Bisfenol A

Otrzymywanie bisfenolu A:

Kierunki wykorzystania bisfenolu A:

• produkcja tworzyw sztucznych

• poliestrów - głównie poliwęglanów, wykorzystywanych m.in. do wytwarzania butelek do karmienia niemowląt. Poliwęglany otrzymuje się w reakcji bisfenolu A z fosgenem.

• polieterów, polisulfonów, żywic epoksydowych (np. wyścielających metalowe puszki do przechowywania żywności). Żywice epoksydowe otrzymuje się w reakcji bisfenolu A z epichlorohydryną.

• przeciwutleniacz w środkach spożywczych i kosmetycznych

---