DEFINICJE,

AMPLITUDA - jest to stała równa maksymalnemu wychyleniu z położenia

równowagi

AKTYWNOŚĆ PRÓBKI RADIOAKTYWNEJ -stosunek liczby rozpadów dn jąder atomowych

do czasu dt, w którym te rozpady nastąpiły; Ilość rozpadów zachodzących w

jednostce czasu rozpad 1jądra/1 sekundę

A=dn / dt

1Ci(kiur)=3,7*1010 Bg(bekerel).

CZĘSTOŚĆ -r- liczba drgań przypadająca na jednostkę czasu

1/s Hz /herc/ r=1/T › odwrotność okresu.

CIŚNIENIE- równe jest stosunkowi wektora siły będącego wypadkową wszystkich

sił działającą na daną powierzchnię, do wielkości pola tej powierzchni S.

p=F/S [1Pa]=[ 1N/m2 ] Wydłużenie względne jest wprost proporcjonalne do

ciśnienia siły działającej.

CIŚNIENIE OSMOTYCZNE - nadwyżka ciśnienia ?= ?P = P” - P'

,gdzie P”> P' która zapobiega osmotycznemu transportowi wody nazywa się

ciśnieniem osmotycznym ? roztworu /względem czystego rozpuszczalnika/

?=CRT, gdzie C- stężenie molowe roztworu , R- stała gazowa (8,313J/mol K),

T- temp. bez względna.

Jest to ciśnienie osmotyczne nieskończonego rozcieńczonego roztworu, który

pozostaje w równowadze poprzez błonę półprzepuszczalną z czystym

rozpuszczalnikiem. Ciśnienie osmotyczne można zmierzyć za pomocą osmometru.

CIŚNIENIENIE HYDROSTATYCZNE- to ciśnienie wywierane na ciecz nieruchomą

(dzięki jej ciężarowi) ph =h? , ?- ciężar właściwy, h - wysokość słupa

cieczy.

CIŚNIENIE KAPILARNE- 1/ciśnienie pod zakrzywioną powierzchnią cieczy

Wypadkowa siła napięcia powierzchniowego oddzieloną przez powierzchnię

przekroju / jeśli przekrój jest kołowy, zwilżanie jest całkowite/ Pd= 2?r? /

?r2 =2?/r, gdzie ?- napięcie powierzchniowe. r- promień przekroju kołowego.

2/Załóżmy, że gleba stanowi układ naczyń kapilarnych. W pojedynczej

kapilarze zanurzonej w zbiorniku z cieczą i ustawionej pionowo względem

powierzchni Ziemii ciecz zwilrzająca unosi się wbrew sile ciężkości dzięki

ciśnieniu dodatkowemu pod zakrzywioną powierzchnia cieczy zwanemu ciśnieniem

kapilarnym.

CIĘŻAR WŁAŚCIWY - stosunek ciężaru G ciała do jego objętości. Y=G/V [N/m3

]=mg/V

DŁUGOŚĆ FALI- droga, jaką przebywa fala w czasie jednego pełnego okresu ?=vT

[m] v- prędkość fazowa , T - okres

DŁUGOŚĆ FALI MATERII - długość fali, która jest przyporządkowana danej

cząstce znajdującej się w ruchu ?= h/p= h/m v

m- masa cząstki poruszającej się z prędkością , v- prędkość, ?- długość fali

materii.

DAWKA EKSPOZYCYJNA to jedna z podstawowych wielkości charakteryzujących

pochłoniętą energię elektromagnetycznego promieniowania jonizującego; Jest

określana w odniesieniu do jonów wytwarzanych w jednostce masy powietrza

przez promieniowanie rentgenowskie lub g (powietrze) jako

De=?Q/?m, gdzie ?Q- ładunek elektryczny, ?m- masa powietrza

Jednostka podst. C/kg( kulomb/ kg)

Jednostka najczęściej używana - rentgen (R )

DAWKA POCHŁONIĘTA - jest liczbowo równa energii ?E przekazanej przez dowolne

promieniowanie jonizujące jednostce masy ?m dowolnej substancji Da= ?E/?m.

Jednostka podst. 1Gy (grej)=1 J/kg

Jednostka używana 1rad=10-2 Gy= 10-2 J/KG

DZWIĘK -fale akustyczne mogą wywołać wrażenie słuchowe.

Ucho ludzkie reaguje na dźwięk o częstościach w granicach od 20Hz do

20000Hz- są to dźwięki słyszalne. Fale o częstościach niższych- infrodzwięk

i o wyższych ultradźwięki

Wysokość- jest odpownikiem częstości drgań

Głośność -dźwięk wydaje się nam tym głośniejszy im większe jest jego

natężenie. Głośność wzrasta wraz z natężeniem dźwięku, ale nie wprost

proporcjonalne. Głośność jest zależna nie tylko od natężenia dźwięku, ale

również od jego częstości

Jednostką jest bel (B)

ENERGIA WEWNĘTRZNA- danego ciała makroskopowego to sumaryczna energia

cząstek, z których to ciało się składa; jest funkcją stanu układu; można ją

zmieniać w sposób mechaniczny wykonując pracę nad układem lub w sposób nie

mechaniczny - drogą wymiany cieplnej. Energię wewnętrzną można określić na

podstawie I zasady termodynamiki ? U= Q+W [dżul] J=Nm

Zmiana energii wewnętrznej ?U danego układu w dowolnym procesie jest równą

sumie pracy W wykonanej nad układem i ilości ciepła Q pobranego lub oddanego

przez układ w danym procesie

ENTROPIA- funkcja stanu oznaczona literą S , której zmiana w izotermicznym

procesie odwracalnym jest równa stosunkowi ciepła Q, dostarczonego układowi,

do temp.T układu. Wg II zasady termodynamiki we wszystkich układach

odosobnionych całkowita entropia układu nie może maleć. S=?Q/T

›dla procesów nieodwracalnych S > ?Q/T

›łącznie S ??Q/T

ENTALPIA - suma (U+pV) jest funkcją stanu, która nazywa się entalpią H=U+pV.

ENERGIA SWOBODNA -jest miarą maksymalnej pracy jaką mogłaby wykonać w

odwracalnym procesie izotermicznym F=U-TS

U-energia wewnętrzna

S-entropia

W odwracalnym procesie izotermicznym układ zyskuje tyle samo energii

swobodnej, ile pracy wykonuje

ENERGIA SWOBODNA GIBBSA - dla procesu izotermiczno-izobarycznego /T=const,

p= const/ nierówność ?U =W+Q, przyjmuje po przegrupowaniu wyrazów i

wykorzystaniu związku d/U-TS+pV <i równe sigma - Wn

Suma /U-TS=pV/ oznaczona jest symbolem G i nazywa się energią swobodną

GIBBSA lub potencjałem termodynamicznym

G=U-TS+pV lub ze względu na to,że H=U+pV, G=H-TS

2.Informuje nas o rzeczywistych możliwościach ukł. Układ zyskuje mniej

energii aniżeli wynosi ilość ciepła dostarczonego układowi lub traci więcej

energii aniżeli oddaje ciepła. Ilość pobranego lub oddanego ciepła jest

mniejsza od entalpi H o wartości energii związanej TS.

ENERGIA KWANTU ŚWIATŁA-kwanty => fotony- “ziarenka” energii

E=hv, gdzie h-stała Plancka = 6,62 * 10-34 J*s, v-częstość padającego

światła. Jeżeli kwant światła charakteryzuje się energią E=hv , a zgodnie z

równaniem Einsteina E=m c2 m c2=hv stąd można określić masę kwantu

FUNKCJE TERMODYNAMICZNE energia wewnętrzna, entropia, entalpia, energia

swobodna, energia swobodna Gibbsa

FAZA W RUCHU DRGAJĽCYM - s =a sin (?t+?),gdzie a jest stałą, równa

maksymalnemu wychyleniu z położenia równowagi zwana amplitudą, (?t+?), czyli

argument funkcji sinus, nazywa się fazą ruchu drgającego ,? jest stała,

zwaną fazą początkową.

GĘSTOŚĆ - masa właściwa ciała jednorodnego. Stosunek masy m tego ciała do

jego objętości V ? (ro)=m/V [kg/m3]

KĽT ZWILRZENIA- Molekularne siły przyciągania występują nie tylko pomiędzy

cząsteczkami cieczy, lecz również pomiędzy cząsteczkami cieczy i stykającego

się z nią ciała stałego. Jeśli siły przylegania między drobinami cieczy i

drobinami ciała stałego są większe niż siły spójności między cząsteczkami

samej cieczy, to te ostatnie przyczepiają się do powierzchni ciała stałego.

Wtedy mówimy o zwilżaniu ciała stałego przez ciecz. Np. woda zwilża

powierzchnię szkła i wobec tego rozpływa się po powierzchni.

LEPKOŚĆ CIECZY - w ruchu ciał w ośrodkach płynnych - cieczach i gazach

powstaje tarcie hamujące ruch. To tarcie zależy w znaczny sposób od

prędkości poruszającego się ciała np. tarcia czy poślizgu, które w szerokich

granicach prędkości nie zależy od jej wartości.

Lepkość cieczy- /opór lepki/- wywołany wzajemnym oddziaływaniem sił

molekularnych sąsiednich warstw cieczy.

Weźmy pod uwagę dwie pomyślane warstwy cieczy odległe od siebie o dx i

płynące z prędkościami różniącymi się o dv. Warstwa o większej prędkości

przyspiesza ruch warstwy powolniejszej i odwrotnie - sama jest przez tą

powolniejszą warstwę hamowana.Siła lepkości działająca między tymi warstwami

stycznie do ich powierzchni , przedstawia się /wg. Newtona/ F1=? dv/dx S

S-powierzchnie warstwy

? -współczynnik proporcjonalności/zależy od rodzaju substancji i od temp.

dv/dx- gradient prędkości

LICZBA AVOGARDA- liczba cząstek zawartych w molu dowolnej substancji.

Wartość jej można wyrazić eksperymentalnie: Na=6,02*1023 mol-1

MASA KWANTU- m = h V/c = E/c, (bo E=V*h i E=mc2 to Vh=mc2 )

Kwant światła- brak masy spoczynkowej.

NATĘŻENIE I DŁUGOŚĆ FALI - liczbowo równa ilości energii przenoszonej w

jednostce czasu przez jednostkową powierzchnię prostopadłą do kierunku

rozchodzenia się fali; można też powiedzieć, że natężenie fali (I) jest

liczbowo równe mocy przechodzącej przez jednostkową powierzchnię prostopadłą

do kierunku rozchodzenia się fali

NAPIĘCIE DONNANA -to różnica potencjałów elektrycznych, przedziałów:

zawierającego jon nieprzenikalny R i nie zawierającego tego jonu ?U= U'-U”

[V] wolt

OKRES W RUCHU DRGAJĽCYM - czas trwania jednego pełnego trwania drgania / T

(s) /

OKRES POŁOWNICZEGO ROZPADU - [ T] to czas w ciągu, którego rozpada się

połowa wszystkich jąder w danej próbce substancji radioaktywnej. Jeśli t= T,

to z równania N=No*e-?T , gdzie N- liczba jąder, które nie ulegały rozpadowi

chwili t, No-liczba jąder w chwili początkowej, e-2,71 wynika, że

N/No=1/2=e-?T z stąd T=In2/?= 0,692/? wtedy N= No* e -0,693/T *t

PUNKT ROSY - to temperatura w której para nienasycona znajdująca się w

powietrzu przechodzi w parę nienasyconą

Tr=Ur/a +273[K]

Ur - napięcie między złączami termopary w chwili pojawienia się rosy na

lustrze

a- stała termopary

POWIERZCHNIA MOLEKULARNA /POWIERZCHNIA PRZYPADAJĽCA NA, JEDNĽ CZĽSTECZKĘ W

WARSTWIE MONOMOLEKULARNEJ/-Warstwa monomolekularna (jednocząsteczkowa) to

fosfolipidowa warstwa jednocząstkowa powstająca na powierzchni granicznej

”woda - powietrze” .Cząstki fosfolipidów w tej warstwie są zorientowane

mniej lub bardziej prostopadle względem jej powierzchni. Substancje

amfiflowe gromadząc się na jej powierzchni obniżają jej napięcie

powierzchniowe. Zachowanie cząsteczek amfiflowych .Części polarne

fosfolipidu wnika do wody zaś łańcuchy kw. Tłuszczowych nie rozpuszczają się

w wodzie pozostają nad jej powierzchnią .

PRAWDOPODOBIEŃSTWO TERMODYNAMICZNE

PĘD KWANTU p=m c=hV/c=h / ? [kg*m/s], gdzie c - prędkość światła, m- masa

kwantu, ?- długość fali

POTENCJAŁ CHEMICZNY - przedstawia liczbowo pracę wykonana na zwiększenie o

jeden mol ilości molekuł danego składnika w rozważnym układzie przy

ustalonych pozostałych parametrach Ui=/dG/dni/T,p,n=skreślone ni

Ui- potencjał chemicz.,ni- liczba moli, i-

tego składnika

PRACA OBJĘTOŚĆIOWA-1/praca związana ze zmianą objętości ciała

Dla przemiany skończonej Wo= - p?V, gdzie p-ciśnienie zew. ?V - zmiana

objętości.

Dla przemiany elementarnej ?Wo=-pdV, gdzie dV-nieskończenie małą zmianą

objętości.

2/Weźmy pod uwagę gaz zamknięty w naczyniu, który jest zaopatrzony w ruchomy

i nieważki tłok o powierzchni S. Przypuśćmy, że na tłok działa tylko

ciśnienie zewnętrzne p, że pod jego wpływem nastąpiło stężenie gazu w

naczyniu. Jeśli tłok przesuwa się na małą objętość ?X, to wykonuje pracę Wo

równą iloczynowi F?X, gdzie F jest siłą działającą na tłok. Zgodnie z

definicją ciśnienia F=pS to W=pS ?X , następnie S?X=?V, czyli Wo=-p?.

PRAWDOPODOBIEŃSTWO TERMODYNAMICZNE -dany makrostan może być osiągnięty

różnymi mikrostanami. Liczba mikrostanów, która może zrealizować dany

makrostan nazywa się prawdopodobieństwem termodynamicznym Z.

SIŁA NAPIĘCIE POWIERZCHNIOWEGO-to siły działające międzycząsteczkowe

działające między cząsteczkami w warstwie powierzchniowej. Działają one

zawsze stycznie do powierzchni cieczy w takim kierunku, który zapewnia jej

zmniejszenie. Chcąc zwiększyć powierzchnię cieczy, musimy działać na nią

siłami co najmniej równymi siłom napięcia powierzchniowego, lecz w

przeciwnym kierunku

Fn= ? l, gdzie ?- współczynnik napięcia powierzchniowego , l- obwód

poprzecznego przekroju ruchu

SPRAWNOŚC MASZYNY CIEPLNEJ -stosunek pracy użytecznej do energii, jaką

otrzymało ciało robocze od grzejnika, a która jest równa ciepłu Q1 ?= Wuż/Q1

? Q1-Q2 /Q1 =1-Q2/Q1

STRUMIENIE I BODZCE -BODZIEC-1/Ciało oddziałując z otoczeniem zmienia swój

stan tak, aby dojść do równowagi z ośrodkiem. Proces przebiega zawsze pod

wpływem bodźców . Każdy proces związany jest z charakterystycznym dla siebie

bodźcem, a wiec przepływ ciała- z gradientem temp., dyfuzja z gradientem

stężenia, itp.

Strumień-1/wielkością charakteryzującą dowolny proces jest strumień. Przez

strumień rozumie się liczbowo ilość odpowiedniej wielkości fizycznej np.

mocy, energii, ładunku, elektrycznego przechodzącej w jednostce czasu przez

jednostkę powierzchni prostopadłej do kierunku ruchu tej wielkości. 2/

BODZIEC-siła termodynamiczna wpływa na proces związany ze zmianą stanu ciała

np..XD= - ?c/?x, ?x,?c,?m,?t-zmiana odległości stężenia masy czasu.

Jednostka [kgm-4]

/Strumień /I/-1/jest to stosunek odpowiedniej wielkości fizycznej /np. masy,

ciała, ładunku elektrycznego itp./do powierzchni prostopadłej do strumienia

i do czasu. Strumień to wielkość charakteryzująca dowolny proces np. strum.

dyfuzyjny Id=dm/A+dt [kg/m2s]gdzie dm- nieskończenie mała masa, A+-bardzo

mała powierzchnia skierowana prostopadle do kierunku przepływu strumienia,

dt-nieskończenie krótki czas

Inne strumienie mierzymy w odpowiednio innych jednostkach. Inne strumienie

np. ciepło

WILGOTNOŚĆ POWIETRZA -zawartość pary wodnej w powietrzu. Określamy ją

podając wartość wilgotności bezwzględnej Wb i wilgot. względnej Ww.

Wb-gęstość pary wodnej zawartej w powietrzu, czyli masa pary jaka znajduje

się w jednostkowej objętości ( np. 1m 3 powietrza) Wp=m/V [kg/m3]

WILGOTNOŚĆ GLEBY -istnieje kilka, różniących się między sobą, wielkości

fizycznych. Jedną z nich określa się jako stosunek masy wody zawartej w

elemencie gleby do masy tego elementu gleby w stanie wysuszonym.

WSPÓŁCZYNNIK NAPIĘCIA POWIERZCHNIOWEGO/NAPIĘCIE -POWIERZCHNIOWE/ -równy jest

wypadkowej sile napięcia powierzchniowego Fn podzielonej przez długość l ?=

Fn/l [N/ m]. W.N.P.zależy od rodzaju temperatury cieczy. W.N.P. możemy

przedstawić także w innej równoważnej postaci: ?= W/?S {J/m2 }, gdzie W-

praca siły , ?S- powierzchnia

W układzie SI napięcie powierzchniowe mierzymy w Jm-2 lub w Nm-1

[J/m2] lub [N/m]

---