1)Podstawy naukowego charakteru pedagogiki.

Wychowanie - jest całość wpływów i oddziaływań kształtujących rozwój człowieka, oraz przygotowujących go do życia w społeczeństwie. Wychowywać tzn. - zmieniać człowieka.

Osobowość - złożona struktura cech psychofizycznych pozostających w charakterystycznej

współzależności, warunkująca względność stałość i odrębność danego człowieka.

Środowisko - ogół elementów otaczającej człowieka rzeczywistości, które działają jako źródło bodźców i powodują określone przeżycia psychiczne.

Kultura - całokształt materialnego i duchowego dorobku ludzkości, gromadzony, utrwalany i wzbogacany w ciągu jej dziejów, przekazywany z pokolenia na pokolenie.

.

2)System pojęć i podstawowych terminów stosowanych w naukowym podejściu do pedagogiki.

PEDAGOGIA, PEDAGOGIKA: z grec. pajdogogos nazwa niewolnika w starożytnej Grecji, nauczyciela lub osoby posiadającej wiedzę o wychowaniu. W językach europejskich pedagogika pojawiła się jako połączenie teorii z praktyką. Z grec. „zbierać, mówić” połączono ze słowem „myśl”. Co sprowadzało się do refleksji nad działaniem praktycznym. Pedagogika teraz jest postrzegana tak że teoria rozwiązuje problemy wynikające z praktyki.

- dzieci - pedologia

- młodzież - hebagogika

- dorośli - andragogika

- starsi - gerantagogika

- antropagogika - całkowity rozwój człowieka ze względu na brak określeń pedagogiki praktycznej określa się ją np.: pedagogika szkoły, zawodowa, rolnicza, wojskowa itp.

PEDAGOG: niegdyś twórca wielkich systemów pedagogicznych z czasem osoby zajmujące się wychowaniem (wychowawca)

Paideia: całość czynników wychowawczych

Pedeutologia - dział zajmujący się kształceniem i doskonaleniem nauczycieli.

Paideutes - nauczyciel

Paideia - pojecie stworzone przez sofistów dla określenia kompetencji w zakresie np.: retoryki, dialektyki, obecnie sprowadza się do humanitaryzmu.

Bibliopedia - dział wychowania przy pomocy książki

Hypnopedia - nauka podczas snu.

3)Definicje naukowego charakteru pedagogiki wg różnych autorów.

-wg St. Kunowskiego - złożoność pedagogiki powoduje trudności w jednoznacznym określeniu jego naukowego charakteru, a powiedzenie, że pedagogika jest nauką o wychowaniu jest zbyt ogólne, pedagogika to nauka o człowieku, a wychowanie jest tylko wspomaganiem rozwoju osoby ludzkiej.

-Wg Emila Durheima- każde społeczeństwo ma własny system wychowania, należy zatem poddawać badaniom socjologicznym systemy wychowawcze ,a podobieństwo w zakresie ideałów pochodzi z tradycji i kultury chrześcijańskiej.

-Wg J. Mirskiego- pedagogika może sprowadzać się jedynie do naukowego systemu wychowania w szkole i przedszkolu. Odrzucił wychowanie „ nieumiejętne” w domu i społeczeństwie

4)Rozwój. Historia pedagogiki ( teoria i praktyka).

-pedagogika istnieje od początku istnienia ludzkiego kiedy stare formy wych. Zaczęły przeżywać kryzys już starożytności sofiści postawili problem, co decyduje o rozwoju człowieka: urodzenie czy wychowanie

-chrześcijaństwo wniosło nowe pojęcia i wartości wynikające z podstaw wiary relig.

-Wiek XVI poddał krytyce wychowanie. Katolików podzielił społeczeństwo na katolików i protestantów

-Oświecenie wyeksponowało utopię w wychowaniu - wychowanie na łonie natury

-myślenie pedagogiczne od pocz. XIX w opierało się na refleksji filozoficznej. A naukowy charakter myśl. Pedagogicznego wniósł Fredrih Herbert.

-Nie udało się określić celów i ideałów wychowawczych. W oparciu o założenia. Pedagogiki dopiero fenomenologia Husserla - wykształciła się pedagogika czysta ukierunkowana na badania praw rozwojowych człowieka.

5)Kryteria klasyfikacji dziedzin pedagogicznych wg Stanisława Kawuli.

- Kryterium celów działalności edukacyjnej:

ukierunkowanie logicznego myślenia ( dydaktyka - przedmiotowa)

kształtowanie umiejętności podejmowania decyzji moralnych ( teoria wychowania)

- Kryterium metodologiczne:

odnosi się do pedagogiki ogólnej( opisywanie praktyki sprowadzającej się do autorefleksji i samej pedagogiki)

donosi się do czynników procesów społecznych oraz czynności edukacyjnych (pedagogika społeczna)

- Kryterium rozwojowe:

dotyczy pedagogiki dzieci, młodzieży i dorosłych andragogika, pedagogika ludzi w wieku poprodukcyjnym (geragogika, gerantogogika) badają warunki sprzyjające rozwojowi.

- Kryterium dewiacji i defektów rozwoju człowieka:

pedagogika specjalna - wady wrodzone człowieka i rodzajów niepełnosprawności.

oligofrenopedagogika - edukacja osób upośledzonych

surdopedagogika - niedosłyszących

tyflopedagogika - niewidomi z wada wzroku

pedagogika rewalidacyjna ( edukacja osób chorych i niepełnosprawnych)

- Kryterium instytucjonalne:

pedagogika przedszkolna

pedagogika wczesnoszkolna

- Kryterium problemowe:

Subdyscypliny:

pedagogika porównawcza (wybór zawodu)

- Kryterium dziedzin działalności ludzkiej:

pedagogika opiekuńcza, wychowawcza, terapeutyczna

pedagogika pracy socjalnej itp.

6)Rozwój pedagogiczny. Systemy pojęć wg Krzysztofa Rubacha.

Racja istnienia pedagogiki jako nauki jest praktyka jest praktyka edukacyjna wynikająca ze zjawisk edukacyjnych takich jak:

- działanie instytucji edukacyjnych

- stosunki międzyludzkie w ramach tych instytucji panujące,

- zmiany zachodzące w ludziach, poddanych oddziaływaniom edukacyjnym - socjalizacji.

Zatem zadaniem pedagogiki jest opisywanie praktyki czyli róznych zjawisk destabilizujących proces edukacji - socjalizacji.

7)Źródła pedagogiki.

-pedagogika praktyczna - praktyka wychowawcza z dziećmi młodszymi i dorosłymi w placówkach oświatowych. Efekt: wiedza praktyczna

-pedagogika opisowa - bierne doświadczenie. Empiryczne związane z przezywaniem, refleksją, obserwacją oraz badaniem. Efekt: wiedza empiryczna o zjawiskach, przebiegu, przyczynach i skutkach

-pedagogika normatywna - ideologie w zakresie systemu wartości, światopoglądów, idei społecznych

Efekt: wiedza normatywna o celach i ocena wyniku wychowania

pedagogika teoretyczna - teorie dotyczące istoty natury i istnienia człowieka oraz wiedzy o

rozwoju człowieka. Efekt: wiedza teoretyczna określonej rzeczywistości wychowawczej

8)Metody badań pedagogicznych ( w tym cechy badań).

Metody ilościowe jak i jakościowe stosowane SA podczas jednego badania - uzupełniają się. Metody ilościowe i jakościowe występują w ramach badań teoretycznych ( np.: (wpływ kłótni małżeńskiej na dzieci) , a także badań praktycznych.

Przy czym:

* badania teoretyczne służą badaniu teorii ich weryfikacji

* badania praktyczne służą diagnozowaniu rzeczywistości edukacyjnej ( rozpoznaniem i diagnozowaniem)

- Metody badań pedagogicznych

*Ilościowe(obserwacja ilościowa polega na przygotowaniu arkusza obserwacyjnego i przypisaniu każdemu obserwowanych faktów i częstotliwości ich występowania). *eksperyment pedagogiczny(opiera się na dwóch schematach jeden pozwala określić przyczyny określonych zachowań, drugi pozwala weryfikować zaplanowane systemy działania pedagogicznego.

* monografia pedagogiczna,

* metoda indywidualnych przypadków,

*metoda sondażu diagnostycznego,

Jakościowe:

*wywiad pogłębiony,

*metoda biograficzna,

* jakościowa analiza tekstu,

*obserwacja

9)Nauka pogranicza w pedagogice.

Główną ideą w metodach badawczych jest humanizacja metod w pedagogice, czyli nie należy stosować metod, które mogą szkodzić badanym podmiotom.

Nauki pomocnicze w pedagogice współczesnej: etyka, filozofia, psychologia ogólna.

Nauki pedagogiczne: historia wychowania, socjologia wych., psychologia wych..

Nauki pedagogiczne uzupełniają ważną dla badanego problemu wiedzę z innych nauk np.:

I gr. historia wychowania z historii politycznej, kultury itp.

II gr. socjologia wychowania z socjologii pracy, miast, wsi, przemysłu itp.

III gr. wzajemna potrzeba korzystania ze swoich nauk, np. psycholog tłumaczy pedagogowi jak funkcjonuje psychika ucznia, pedagog informuje psychologa jak był wychowywany badany uczeń.

Stan nauk współpracujących z pedagogiką można ułożyć w schemacie zależności:

1) nauki pedagogiczne: historia wychowania, kulturologia wych., antropologia wych., biologia wych., psychologia wych., socjologia wych., filozofia wych., teologia wych.

2) Nauki współdziałające z pedagogiką:

-nauki realne - higiena z naukami medycznymi, ekonomika oświaty i kształcenia, demografia

-nauki formalne związane z matematyzacją: cybernetyka, prakseologia, logika z metodologią nauk i naukoznawstwem

-nauki aksjologiczne: estetyka, etyka

10)Przygotowanie zawodowe nauczyciela.

Sprowadza się do kompetencji:

- etyczno - moralnych: nauczyciel musi działać w taki sposób aby jego cele i metody nie stały się narzędziem manipulacji i zniewolenia drugiego człowieka, zaplanowac musi to zadanie przed jego realizacją.

- technicznych: zadanie nauczyciela sprowadza się do przekazania informacji przedmiotowych w kontekście odnajdywania własnej tożsamości.

- praktyczno - moralnych: kształtują się w dialogu a ich rozwój nastepuje poprzez ofiarowanie możliwości myślenia

Wspomaganie nauczycieli w rozwoju:

- instytucje prowadzące działalnośc edukacyjną

- otoczenie społeczne - władze oświatowe, rodzice

wedle pytań ułatwiających dialog. Rozwój zawodowy w zakresie tych kompetencji powinien być wspomagany pedagogiką hermetyczno - krytyczną

11)Teorie wychowania ( definicje).

Teoria: W pedagogice występuje w charakterze systematyzowania, wyjaśniania, rzeczywistości wywołanej siłą myślenia.

Definicja wychowania:

- pajdo logiczne - oddziaływanie wychowawców

- ewolucyjne - proces jednostkowego rozwoju

- sytuacyjne - role bodźców środowiska zewnętrznego

- adaptacyjne - znaczenie skutków i wytworów wychowania

Wg. Łobockiego : teoria wychowania jest podstawową dyscypliną pedagogiczną.

Wg. Guryckiej

Dla potrzeb pedagogiki to złożony układ oddziaływań społecznych wywołujących zmiany w osobowości człowieka.

Wg. Durkheima

Wychowanie jest oddziaływaniem pokoleń dorosłych na te które jeszcze nie dojrzały do rzycia społecznego.

12)Pojęcia bliskie wychowaniu.

- pojęcia podstawowe: nauczanie, uczenie się, kształcenie, opieka, profilaktyka, edukacja, samokształcenie

- pojecia można podzielić na związane z rozwojem, z życiem społecznym, oddziaływaniem zabezpieczającym, z działaniami naprawczymi i działalnościa grup wyznaniowych.

13)Alternatywne ujęcie wychowania.

Alternatywne ujęcia i interpretacje wychowania.

Koncepcje odwołujące się do innych przesłanek, zasad, form, treści innych jak obowiązujące

w systemie danym społeczeństwie. Jak również alternatywne działania innowacyjne,

autorskie programy wychowania, nurty inspirujące działalność wychowawczą.

Odmiany myślenia alternatywnego w pedagogice:

Według Muszyńskiego istnieją odmiany poglądów i inspiracji w grupie, która istnieje jako

radykalna odmiana wychowania alternatywnego, należą do nich orientacje:

- antypedagogiczna (sprowadza się do odpedagogizowania relacji wychowawczej)

- naturalistyczna (kierunek myślenia w str pedagogiki humanistycznej)

- legitymistyczna (akcentuje problem reformy systemu prawnego)

- emancypacyjna (poddaje refleksji spoleczną funkcje wychowania)

Każda kwestionuje wartość, legalność lub zasadność wychowania

14)Wychowanie i opieka.

Wychowanie:

Przedmiotem zainteresowań teorii wychowania jest wychowanie w rozumieniu kształtowania postaw i innych cech osobowych dzieci i młodzieży, stworzeniem warunków do samorealizacji, pod względem rozwoju moralnego, społecznego, kulturowego i fizycznego

- wartości mają rodowód społeczno - moralny

-wartości mieszczą się w podstawowym modelu wychowania

- dla wychowania są najważniejsze składniki bytu osobowego „ żeby być”

Opieka:

Opiekę stosuje się w przejawach niekorzystnych dla rozwoju m.in. choroba, zaburzenia psychiczne, defekty organizmu

- wynika z biopsychicznej natury człowieka

- zawiera się w realnej osobie i egzystencji podopiecznych

- maja charakter pierwotny, fundamentalny (zachowanie życia, zdrowia)

- są przede wszystkim przedmiotami potrzeb składnikami posiadania „żeby mieć”

15)Współczesne teorie i koncepcje wychowania.

Koncepcja Behawiorystyczna - postawa człowieka jest zewnatrz sterowalna jego zachowanie zależy od czynników zewnętrznych (nagrody, kary)

Koncepcja skrajna (Wg. Wotsona) - kierowanie rozwojem wychowanka przez wychowanie nie uwzgledniające własnej aktywności.

- Koncepcja umiarkowana: stosowanie wzmocnień pozytywnych i negatywnych przyzwyczajanie do nagród i kar.

- Koncepcja humanistyczna: odrzucanie wszelkich form sprowadzania człowieka do do roli przedmiotu, człowiek ponosi odpowiedzialność za własne czyny.

- Koncepcja psychospołeczna: interakcja społeczna jest przyczyna wszystkich ludzkich problemów. Stawia się na stosunki interpersonalne nacechowane życzliwością i zrozumieniem.

16)Cechy, cele wychowania.

Cechy wychowania:

1. Złożoność wychowawcza

Zachowanie człowieka zależy zarówno od uwarunkowań zewnętrznych jak i wewnętrznych, czyli osobistych przeżyć, doświadczeń człowieka:potrzeb, aspiracji, motywów. Złożoność wychowania sprowadza się do zapamiętania i rozumienia norm postępowania ale i ich akceptacji w codzienności.

2. Intencjonalność wychowania.

Pozytywne oddziaływanie na rozwój nawet wtedy, kiedy cele nie są dość uświadomione, to jedna dobra intencja.

3.Interakcyjność wychowania

Proces wychowawczy może odbywać się tylko w sytuacji interakcji wychowawczych bez możliwości jedynie podmiotowych działań wobec wychowanka.

4. Relatywność wychowania:

Nigdy nie jest tak, że wychowawca jest „sam z wychowankiem” i można na niego wpłynąć wg jakiegoś planu (są też rodzice, rówieśnicy)

5. Długotrwałość wychowania

Wychowanie przez całe życie, głównie w celu pogłębienia i przetrwania osiągniętych wyników.

Cele wychowania:

Co należy rozumieć przez cele wychowania?

Standardy(normy) wychowawcze, określające pożądane społecznie moralnie zachowanie, wartości, postawy oraz cechy osobowościowe. Wszystkie cele w wychowaniu występują w postaci zwerbalizowanej oraz niezwerbalizowanej.

Rodzaje celów wychowawczych:

-cele kreatywne (typu „wywołać”; „ukształtować”)

-cele optymalizujące (typu „zwiększyć”; „wzmocnić”)

-cele minimalizujące (typu „osłabić”)

-cele korekcyjne (typu „zmienić”; „przekształcić”)

Ideał wychowania wynika z podstawowych dyspozycji osobowościowych jednostki osiągniętych za pomocą celów kierunkowych.

Cele wychowawcze powinny wskazywać na zgodność z wartościami między innymi

ogólnoludzkimi, uniwersalnymi, poznawczymi, moralnymi, estetycznymi.

Celem wychowania jest między innymi zdrowie psychiczne.

17)Wartości w wychowaniu.

Nie ma zgodności co do jednoznacznego ich rozumienia na gruncie teorii wychowania, a także w innych dyscyplinach naukowych.

Wg. teorii obiektywistycznej: wartość występuje jako własność przedmiotów które istnieją niezależnie od tego jak ludzie je oceniają, istnieją mimo naszej woli.

Wg. teorii subiektywistycznej: wartości istnieją i występują w zależności os jego pragnień i dążeń

Wychowania zogniskowane jest wokół klasycznej triady wartości:

prawo - dobro - piękno.

18)Metody wychowania.

Metody wychowania: modelowania, zadaniowa, perswazyjna, nagradzania, karania, oddziaływań

grupowych

wychowanie patriotyczne inne dziedziny wychowania (umysłowe, religijne, zdrowotne)

- Metoda modelowania: sprowadza się do własnego przykładu, tworzenia pewnego wzorca do naśladowania.

- Metoda zadaniowa: sprowadza się do zadań służących dobru wspólnemu, do przyswajania nawyków, kształtowania umiejętności. Sprawdza się w rodzinie wielodzietnej.

- Metoda perswazyjna: mało skuteczna, obciążona wieloma zależnościami, by przynosiła lepsze efekty powinna być wsparta dyskusją.

- Metoda nagradzania: nie ma natychmiastowych efektów, nagroda w różnej formie, często sprowadza się do roszczenia nagrody.

- Metoda karania: mało skuteczna, karanie tłumi i nie wygasza zachowania, powoduje lęk, frustrację, agresję poczucie winy, zaburza osobowość.

- Metoda oddziaływań - jest stosowana w formie projektu.

19)Dziedziny wychowania.

Dziedziny wychowania: wychowanie moralne, wychowanie estetyczne, wychowanie seksualne,

- wychowanie moralne: wpływ na zachowanie i postawę zgodnie z uznaną normą moralną

- wychowanie estetyczne: wpływ na rozwój intelektualny i społeczny, uwrażliwia na piękno i sztukę

- wychowanie seksualne - kształtuje odpowiednią postawę społeczną i moralną wobec seksualności człowieka.

- wychowanie patriotyczne: kształtowanie moralnego i duchowego dorobku społeczeństwa (ludzkości) przekazywanego z pokolenia na pokolenie.

20)Definicja środowiska wychowawczego wg Janowskiego i Szczepańskiego.

Wg. Janowskiego: Jest to świadoma zorganizowana działalność wychowawcza. Oparta na stosunku wychowawczym miedzy wychowawca a wychowankiem. Jej celem jest wywołanie zamierzonych zmian w osobowości wychowanka.

Wg. Szczepańskiego: Jest to środowisko społeczne i kulturowe, wywiera ono wpływ na wytwarzanie stałych postaw, pogladów, postępowania wychowanków

21)Podstawowe środowisko wychowawcze.

- Naturalne - rodzina

- Intencjonalne - szkoła

- Grupa społeczna - klasa szkolna

22) Aspekty osobowości formowane w ramach środowiska wychowawczego

(wartości, postaw, idei, moralności, etyki).

Osobowość - struktura jego cech i właściwości (psychicznych i fizycznych) charakterystyczna dla jednostki.

Do czynników decydujących o osobowości należy:

DZIEDZICZNOSC - osobowość jest cecha dziedziczną ale tylko w wymiarze elementarnego typu układu nerwowego. Oznacza ze posiadamy predyspozycje genetyczne do dziedziczenia określonego typu temperamentu, ale nie całej osobowości.

CZYNNIKI ŚRODOWISKOWE - osobowość jest strukturą złożoną, która kształtuje się w toku rozwoju pod wpływem środowiska naturalnego jakim jest rodzina, później szkoła, grupa rówieśnicza itd.

TYPY i RODZAJE osobowości:

1) Wg Hipokratesa:

A) Sangwinik (Towarzyski, Otwarty)

B)Melancholik (emocjonalny, depresyjny)

C)Flegmatyk ( spokojny, wyciszony)

D) Choleryk (pobudzony, „trudny”)

Na podstawie podziału Hipokratesa osobowości podzielono na :

I ekstrawertyków (A,D)

Ludzie otwarci, towarzyscy, szukający kontaktów społecznych, interesujący se sprawami otoczenia i z łatwością uzewnętrzniają swoje emocje

II Intrawertyków (B,C)

Osoby zamknięte w sobie, tłumiący uczucia i emocje, nie poszukują kontaktów z innymi ludźmi i nie interesują ich sprawy otoczenia.

2) Wg Hollanda:

Typ

Badawczy: docieka, bada sprawdza, analizuje, poszukuje prawdy, ocenia, stawia problemy, formuje teorie

Realistyczny: realnie ocenia rzeczywistość, lubi realizować zadania (wysiłek fizyczny)

Artystyczny : zajmuje się muzyką, sztuką, literaturą, ciągle tworzy nowe rzeczy, lubi sytuacje zaskakujące i niezaplanowane,

Społeczny: niesie pomoc innym ludziom, ocenia, doradza, wyjaśnia, instruuje, lubi kierować innymi.

Przedsiębiorczy: lubi prace z innymi, pod warunkiem własnych korzyści, jest typem władczym, lubi sprawować kontrole, kierować, przewodzić i zdobywać pieniądze,

Konwencjonalny: nie, lubi nowych wyzwań, ceni porządek, bezpieczeństwo, jest tradycyjny.

Elementy składowe osobowości:

*postawy

*przekonania

*uczucia

*motywy (motywacje)

*zdolności (zainteresowania)

*inteligencja

*temperament

*samoocena

*samoakceptacja

TEMPERAMENT - wrodzona zdolność do silniejszego lub słabszego przezywania swojego życia, słabszej lub silniejszej aktywności psychicznej

Na obraz własnej osoby składa się:

Czynnik poznania - wiedza nt. samego siebie i umiejętności określania swojej osobowości, temperamentu, umiejętności i zdolności

Czynnik oceny - opinia jaką mamy na swój temat- akceptacja lub negacja własnej osoby

Samoocena - ocena siebie i własnych możliwości w porównaniu z innymi ludźmi (negatywna, optymalna, zawyżona)

Czynnik samowiedzy i samoakceptacji - umiejętność wykorzystywania w życiu codziennym wiedzy na swój temat

Samoakceptacja - polega na akceptowaniu prawdy o sobie a nie na akceptacji wszystkich naszych cech o sobie.

Przy określeniu mocnych i słabych stron własnej osobowości należy brać od uwagę nasze umiejętności, osiągnięcia i zalety osobiste.

Umiejętność - to wszystko, co określamy zdaniem rozpoczynającym się od słowa „POTRAFIE”

Osiągnięcia - jest to wszystko co w naszej opinii a nie w opinii innych ludzi, stanowi sukces.

Zalety osobiste - są to nasze cechy, właściwości i zdolności, które w sobie lubimy i cenimy.

Odpowiednio, biorąc pod uwagę powyższą klasyfikację wyróżnia się kilka warstw procesu kształtowania osobowości.

Po pierwsze : osobowość jednostki kształtuje się pod wpływem środowiska społecznego tzn. rodziny, kręgów koleżeńskich, rówieśników i zbiorowości w procesie zwanym wychowaniem naturalnym - zwanym też socjalizacją - czyli wprowadzeniem do udziału w życiu społeczeństwa. Dokonuje się to w sposób spontaniczny, przez uczestnictwo, przez przystosowanie się, uczenie się metodą prób i błędów, nagród i kar, efektywnych sposobów zachowania się.

Po drugie : wpływ na rozwój osobowości człowieka wywierają wychowawcy, nauczyciele, którzy świadomymi i celowo dobranymi sposobami starają się kształtować trwałe postawy, przekonania, trwałe wzory postępowania. Ten proces nazywa się wychowaniem.

Po trzecie : istnieje także wpływ całkowitego środowiska i otoczenia naturalnego o społeczno - kulturalnego. Jest to wpływ tych wszystkich elementów, które oddziałują na jednostkę, niezależnie, czy uczestniczy ona w ich przebiegu, czy też nie. Chodzi o takie wpływy, jak codziennie otrzymywanie informacji z prasy, radia czy telewizji o zdarzeniach dokonujących się w kraju i na świecie.

23)Instytucje spełniające funkcje wychowawcze ( te, które stawiają i nie stawiają celów).

Instytucje wspomagające wychowanie:

- szkoły, biblioteki, ośrodki kursowe

- rodzina, środki masowego przekazu, wojsko, kościół

- środowisko zamieszkania

24)Środowisko wychowawcze ( korzystne i niekorzystne) i planowanie pedagogiczne.

Środowisko wychowawcze wg. Szczepańskiego jest to środowisko społeczne i kulturalne, które wywiera wpływ na wytwarzanie się trwałych postaw poglądów, wiedzy, sposobów postępowania wychowanka.

25)Podział środowiska z uwagi na treści wpływające na wychowanie naturalne.

- Środowisko wychowawcze: jest to ogół czynników działających świadomie i nie świadomie, wpływających korzystnie lub niekorzystnie na wychowanka.

- Środowisko pedagogiczne: jest to świadome i celowe wpływanie na wychowanka min szkoła usuwa wpływy ujemne a potęguje wpływy dodatnie.

26)Rodzaje wpływów środowiska ( świadome i nieświadome).

-świadome

-nieświadome

-bezwiedne

-warstwicowe

27)Rodzaje wychowania (intensywne i nieintensywne).

- Intensywne - świadome

- Ekstensywne

- Okolicznościowe

- Wychowanie przez życie

28)Zasady postępowania ludzi wynikające z wpływu środowiska wg. Sosińskiego.

Wg. Sosińskiego zasady postępowania ludzi są pozytywne lub negatywne i warunkowane są przez normy tetryczne, etyczne i aksjologiczne

29)Główne elementy strategii rozwoju Polski do 2020 roku.

- Przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym

- Przysposobienie do pracy zawodowej

- Przygotowanie do czynnego udziału w życiu kulturowym

30)Klasa szkolna jako grupa, struktura, hierarchia, spójność. Grupa zmieniająca swoje postawy, zachowania ( dynamika grupy).

Klasa szkolna: grupa społeczna pozostająca ze soba w silnej interakcji, działa w oparciu o wspólne normy.

Warunki aby klasa stała się grupa społeczną:

- Zachodzą bezpośrednie interakcje

- Zachodza zgodności motywów i celów które wskazują kierunek działania grupy.

Struktura klasy szkolnej:

- Pozycja uczniów w klasie

- Oceny, wyniki w nauce

- Umiejętności nawiązywania kontaktów

Hierarchiczny podział w klasie:

- Struktura władzy

- Struktura socjometryczna

31)Poznawanie wychowanków ( etapy, diagnoza, cel, opis).

- Określenie celu diagnozy

- Diagnoza opisowa - dokonanie opisu zjawiska

- Diagnoza genetyczna - wykrycie przyczyn, źródeł danego zjawiska

- Określenie dokąd prowadziła by ta sytuacja nierozpoznana, jak przebiegałaby ona bez ingerencji.

32)Wartości pedagoga.

Ksztalcenie, dosksztalcanie, doskonalenie

W każdym z tych pojęć znajdują się infor. na temat przygotowania zawodowego nauczycieli

do pelnienia spoczenej roli pedagoga, co stanowi również pkt wyjścia do okreslenia

kompetencji związanych z zawodem nauczyciela.

Kompetencje jakie mogą wystepowac w zawodzie nauczyciela - niegotowe,

niewystarczające, pozostające w ruchu, w rozwoju stale wymagające zmiany przyczyny.

Kompetencje nauczycieli: praktyczno-moralne, techniczne

Do czego sprowadza się przygotowanie zawodowe nauczycieli: do kompetencji etyczno -moralnych, technicznych i praktyczno-moralnych

33)Wyjaśnienie pojęć:

- profilaktyka

- diagnoza

- terapia

Profilaktyka społeczna - zapobieganie tym wszystkim sytuacjom, które powodują wyłanianie się potrzeb z zakresu opieki społecznej, a więc i kompensacji społecznej. Rozwinięta i dobrze realizowana profilaktyka społeczna powinna redukować przypadki niedostosowania społecznego, wykolejeń, patologii społecznej. Powinna uprzedzać stany zagrożenia moralnego, zdrowotnego, kulturalnego, społecznego, aby uchronić jednostki i grupy danej populacji przed niepożądanymi odchyleniami od stanów normalnych.

Diagnoza: w pedagogice polega na opisie mocnych i słabych właściwości psychopedagogicznych mechanizmów funkcjonowania osoby, wyjaśnianiu problemów wychowawczych w funkcjonowaniu tej osobowości oraz prognozie skutków wychowania i zjawisk i możliwości modyfikowania tego co problematyczne w funkcjonowaniu.

W pedagogice wyróżniamy diagnozę psychopedagogiczną. Diagnoza psychopedagogiczna to formalne stwierdzenie stanu rzeczy i zjawisk oraz wyjaśnienie ich i przewidywanie.

Pedagogika terapeutyczna jest to pedagogika osób przewlekle chorych i niepełnosprawnych ruchowo, przebywających w placówkach leczniczych oraz placówkach integracyjnych dla dzieci i młodzieży, a także w specjalistycznych ośrodkach rehabilitacyjnych i opieki paliatywnej.

Cele i zadania pedagogiki terapeutycznej

-zajmuje się jednostkami wyizolowanymi z naturalnego środowiska

-ochrona jednostki przed ujemnymi skutkami psychicznymi spowodowanymi długotrwałym pobytem w zakładzie leczniczym

-współdziałanie w terapii medycznej

-mobilizowanie do polepszenia sytuacji własnej

-współdziałanie w zapewnieniu jednostce podstawowych potrzeb psychospołecznych i biologicznych

-organizowanie procesu szkolenia (rewalidacja i rehabilitacja)

-udzielanie pomocy po opuszczeniu zakładu leczniczego

---