Pedagogika Chrześcijańska
I Kategorie pseudowychowania:
1. Tresura, pod szyldem wychowania jest nakłanianiem osób pod groźbą kary lub obietnicą nagrody do pożądanych sposobów zachowania. Postępowanie odnosi pewne skutki, jednak są krótkotrwałe i powierzchowne, niesie gaja do głębszych warstw psychiki ludzkiej, pomniejsza człowieka, sprowadzając do poziomu zwierzęcia.
2. Administrowanie, jest złagodzona formą tresury, a odwołuje się do nadkontroli, nieustannej weryfikacji jednostki w klimacie chłodu i oficjalności, celem jest nie tyle dobro człowieka co osiągnięcie pewnego zewnętrznego celu, chodzi o to aby się stał zadość paragrafowi, administrator myśli sobie, nie obchodzi mnie kto co przeżywa, ma być zrobione, bo inaczej będę bił.
3. Trening, stałe ćwiczenie w sytuacjach o wzrastającym stopniu trudności maksymalnej sprawności w wymiarze technicznym, obejmując jedynie jakąś określoną sferę człowieka a nie całą jego osobowość.
4. Moralizowanie, sprowadza się do werbalnego, perswazyjnego lub poprzez sugestię pozasłownego zobowiązania osoby do pożądanych zachowań.
5. Kształtowanie osobowości, zewnętrzne, przedmiotowe formowanie całego człowieka, degradując go do roli biernego obiektu, materiału, tworzywa. Bazuje ono na założeniu, że tylko wychowywany wymaga przekształcających oddziaływań.
II Właściwości wychowania wg J. Tarnowskiego:
1. Człowieczeństwo, powinno być prymarną bazą wszelkiego wychowania, eliminując wszelką asymetryczność wzajemnych interakcji. Syt. Wychowawcza jest spotkaniem co najmniej 2 ludzi obdarzonych w pełni ludzką godnością, mimo, że ta młodsza istota wydaje się być mniejszego formatu, wychowanie ma pomóc każdemu w odnalezieniu i urzeczywistnieniu najgłębszego ja.
2. Permanencja, wychowanie nie ogranicza się do określonej fazy życia człowieka, al. Trwa przez jego cały okres, nigdy nie zanika jego potrzeba.
3. Inter- i intraakcyjność, obustronne oddziaływanie na siebie podmiotów, wychowawcy na wychowanka i wychowanka na wychowawcę, ale też wchodzenie w akcje z samym sobą- samowychowanie, wzajemne otwieranie się na swoje wartości.
4. Nieokreśloność sytuacji, zdarzeń, konsekwencji, jakie zachodzą w sytuacjach wychowawczych, wymagająca stałego otwierania się na nowość, przy jednoczesnej znajomości rzeczy i świadomości własnego systemu wartości czy dążeń.
5. Transgresyjność, stała zdolność przekraczania samego siebie i przezwyciężania paradoksu między ja powierzchniowym a ja głębokim.
III Trzy rodzaje dialogu:
1. Dialog jako metoda, sposób komunikowania się wychowawcy z wychowankiem, w trakcie którego oba podmioty dążą do wzajemnego zrozumienia, zbliżenia się i współdziałania.
2. Dialog jako proces, kiedy jeden z 3 komponentów dialogu( poznawczy, emocjonalny, prakseologiczny) został wdrożony w życie.
3. Dialog jako postawa, będący gotowością otwierania się obu stron na wzajemne rozumienie, zbliżenie i współpracę.
Pedagogika Personalistyczna:
I Elementy metody harcerskiej: stosowanie gier i zabaw jako praćwiczeń do przyszłych działań oraz jako pozalekcyjna forma wspierania rozwoju zainteresowań dzieci i ich sztuki spędzania czasu wolnego, system szóstkowy gromadkowy)- uczenie się w małych grupach z wykorzystaniem idei przywództwa i dobrowolnego podporządkowania się grupie, opanowania cech prospołecznych, system sprawności indywidualnych i zespołowych , stworzenie swoistej atmosfery wychowawczej w szkole, która bazowałaby na: zaufaniu do możliwości rozwojowych uczniów, pogodny nastrój i optymizm nauczyciela, przymus połączony ze swobodą, indywidualizacja, wspieranie aktywności samowychowawczej dzieci, uspołecznienie procesu uczenia się i samorządność, świetlica szkolna jako miejsce kompensacji opiekuńczej i zajęć pozalekcyjnych, wychowanie społeczno- moralne i religijne.
II Cechy pedagogiki personalistycznej w ujęciu S. Hessena:
Ujmowanie jednostki w rozwoju, w procesie dorabiania się osobowości, w dialektycznym związku ze społeczeństwem i tradycją. Idea warstwowości ma ścisły związek z procesem wychowania. Społeczny czynnik osobowego wzrostu jednostki, gdzie w warstwie bytu społecznego występuje heteronomiczna jej zależność do grupy społecznej, która stosując środki przymusu urabia jednostkę wg własnych potrzeb i zgodnie ze wzorem stereotypu dziedziczonego od pokoleń. Na tym szczeblu rozwoju występuje aktywność jednostki w ramach grup społecznych, przygotowującą ją do świadomego kształtowania samej siebie. Znaczącą role odgrywa pozaszkolna strona życia młodego pokolenia oparta na wychowaniu do wczasowania. Ukoronowaniem rozwoju jednostki jest wzniesienie się ponad warstwę społeczną do warstwy duchowej, określanej mianem autonomicznej. U podstaw tej warstwy bytu jest afirmacja wolności, tu realizuje się pełnia samokształcenia i samowychowania jednostki. Człowiek jako istota dojrzała w tej fazie i rozumna, wykształcona i wolna, rozwija się w działaniu i wysiłku na rzecz nieprzemijających, uniwersalnych wartości dobra, prawdy i piękna.
III Zalety pedagogiki A. Kamińskiego:
Określenie kierunku pożądanych i możliwych zmian osobowościowych i społecznych, stanowiących o swoistej przemianie humanistycznej jednostki, żyjącej w określonym środowisku czy pełniącej rolę w jakiejś instytucji. Wskazanie humanistycznej kondycji człowieka, uwzględnienie autonomii każdej osoby, sprowadza sens edukacji do wykształcenia samoświadomych, autonomicznych indywiduów. Wychowanie ma wymiar interpersonalny, społeczny ( służba, bezinteresowność, poświecenie), moralny ( odwaga),polityczny( obywatelskie zaangażowanie).Ważne jest personalistyczne spojrzenie na wychowawcę, jego aktywna, twórcza osobowość, życzliwość wobec wychowanków, chęć obcowania z nimi, tego nie jest w stanie zastąpić żadna technika, forma czy metoda wychowania.
Całościowe ujmowanie kształcenia i wychowania w kontekście społecznym, politycznym i kulturowym, zwracanie uwagi na równoczesny rozwój wszystkich sfer osobowości wychowanków.
Pedagogika serca:
I Skutki niezaspokojonej potrzeby miłości: u dzieci w wieku przedszkolnym: opóźnienia w rozwoju, nadpobudliwość, brak koncentracji, uczuciowy imbecylizm, u dzieci w wieku szkolnym: niechęć do nauki i szkoły, bierność, powierzchowność, agresywność lub wycofywanie się z kontaktów społecznych, zamykanie się w sobie, obniżenie poziomu myślenia abstrakcyjnego i logicznego, brak poszanowania rzeczy, zwiększona roszczeniowości czy postawa konsumpcyjna, u młodzieży: zanik ambicji, brak samodzielności, inicjatywy, odpowiedzialności za siebie i innych, skłonność do spożywania alkoholu i wczesna inicjacja życia seksualnego.
II Podstawy pedagogiki serca:
Pedagogika serca Marii Łopatkowej wprowadza w miejsce władzy rodzicielskiej kategorie pieczy rodzicielskiej. W stosunkach między rodzicami a dziećmi powinna występować mądra, wymagająca miłość, nie odwołująca się do władzy, siły, czy poczucia wyższości. Dziecko powinno podlegać opiece rodziców, autorytetowi ich serca i ducha a nie rodzicom jako osobom fizycznym z prawnymi instrumentarium władzy. Rodzice sprawujący pieczę, mogą służyć jedynie dobru dziecka, troszcząc się zarazem o siłę duchową swojego autorytetu wobec niego.Tak rozumiana pedagogika poprzez wprzęgnięcie jej do polityki opiekuńczej państwa stała się pedagogiką stosowaną. Bazuje na ufności w rozwój i obronę człowieczeństwa, których mieliby dokonywać pedagodzy posiadających moc miłości, siłę dążącą do uczynienia świata ludzkim. M. Łopatkowa ma nadzieje, ze wystarczy zmienić kryteria przyjmowania do zawodu pedagoga by zatryumfowała w codziennym życiu miłość. Bez mądrej miłości dziecko nie stanie się dobrym człowiekiem. W naturze ludzkiej jest dobro i zło, toteż trzeba zarazem przewidywać niechęć dzieci do aprobowania kreowanych przez dorosłych wzorców życia. Wychowanie jest niezbędne, musi jednak odwoływać się do dobrej woli wychowawców, ich autentycznej postawy miłości wobec dzieci, z których to warunków zrodzi się dopiero respekt wobec podmiotowości dziecka. M. Łopatkowa dostrzega pozytywną rolę wzorów osobowych w kształceniu i wychowaniu, przy tym ma na uwadze bycie naturalnym wzorem osobowym dla dziecka jak i wychowywania poprzez wzory osobowe.
Metody oparcia instytucjonalnego wychowania i kształcenia dzieci o miłość :
- poszukiwanie dziecku bliskich osób lub osób które mogłyby stać się dla dziecka bliskimi,
- utrwalanie więzi emocjonalnej między dzieckiem a bliskimi mu osobami,
- wykorzystywanie związków uczuciowych dziecka do osiągania celów wychowawczych.


Pedagogika Gestalt:
I Fundamenty pedagogiki Gestalt:
Edukacja przez „ stapianie się”, istotą jest rozwinięcie programu i metodologii edukacji, która koncentrowałaby się na emocjonalnej i poznawczej sferze uczenia się, dbają zarazem o ich integrację i współgranie. Jej domeną jest aktywizujące łączenie w procesie wychowania i kształcenia młodego człowieka jego emocji, postaw i wartości oraz docieraiąc przez te działania do coraz głębszych sfer jego istnienia, do jego człowieczeństwa.
Zajęcia interakcyjne skoncentrowane na temacie, istotą jest zaangażowanie osobowości uczestników zajęć edukacyjnych i towarzyszących im trudności w proces przekazywania treści nauczania. Interakcje te zmierzają do osiągnięcia równowagi pomiędzy treściami i tematem zajęć, indywiduum z jego własną biografią, potrzebami fizycznymi, duchowymi i moralnymi oraz umiejętnościami komunikowania się z sobą samym i z otoczeniem oraz pomiędzy grupą jako całością.
Agogika integracyjna, człowiek jest podmiotem ciała, psychiki i ducha, żyjącym w nierozerwalnym związku ze środowiskiem społecznym i ekologicznym. Wchodząc w interakcje z tym środowiskiem zdobywa swoją tożsamość.
II Cele i wartości pedagogiki Gestalt:
Naczelne cele: odnalezienie siebie, własnej tożsamości, samo urzeczywistnianie, samorealizacja, odzyskanie utraconej i stłumionej części własnej osobowości, eliminacja blokad wewnętrznego rozwoju, osobisty wzrost, rozwój jednostki, rozwój wspólnego ludziom potencjału, przygotowanie jednostki do rozpoznawania i realizacji własnego potencjału rozwojowego, odpowiedzialność za samego siebie, rozpoznawanie osobistych potrzeb, i zainteresowań, ich dalsze rozwijanie, doskonalenie własnej świadomości, koncentrowanie się na „ tu i teraz”.
Koncepcja ta prowadzi człowieka do poszukiwania wewnętrznej spójności, własnego bycia w świecie, dzięki temu człowiek odnajdzie i rozwinie własny styl życia z jego specyfiką i orginalnością. Bez konieczności dostosowania się do jakiegoś modelu odniesienia.
Cele kierunkowe: wprowadzenie jednostki do wykształcenia własnych umiejętności i zdolności, poznanie własnych potrzeb i zainteresowań, ich dalsze rozwijanie, dostrzeganie szans poszerzania potencjału działań i przeżyć, kształcenie stale od nowa konstytuujących się efektywnych stosunków pomiędzy: dyscypliną a spontanicznością, swobodnym decydowaniem a odpowiedzialnością itp., samostanowienie z jednoczesną świadomością więzi społecznych, społeczne zaangażowanie ze świadomością autoodpowiedzialności, przyczynianie się do autonomii osoby, doskonalenie zdolności doznawania i postrzegania, otwartość na wymagania sytuacji
III Zasady pedagogiki Gestalt:
Zasada pierwszeństwa relacji uczeń- nauczyciel: celem i bazą zajęć są pełne zaufania stosunki między uczniami a nauczycielem, pierwszeństwo przed tematem lekcji powinny mieć relacje na poziomie ja- my. Proces nauczania- uczenia nie zaczyna się od treści programowych, lecz od możliwości potrzeb uczniów, to co aktualnie zajmuje uwagę ucznia jest ważne jako punkt wyjścia do różnych refleksji. Uczenie się przez przeżywanie. Nauczyciel nie mówi do uczniów tego co oni sami powinni odkryć, nauczyciel stwarza sytuacje, w których uczniowie sami doświadczają ważnych dla siebie spraw i umożliwia im uświadamianie sobie własnych możliwości i potrzeb.
Zasada stworzenia horyzontalnych sytuacji nauczania i uczenia się: osoby uczestniczące wzajemnie traktują się poważnie i z szacunkiem. Sytuacje maja dwa poziomy: społeczno- emocjonalnego uczenia się i merytorycznego uczenia się. Jeśli uczniowie muszą być przygotowani by uczyć się czegoś od nauczyciela to i on musi być gotów by uczyć się czegoś od swoich uczniów. Obie strony wzajemnie się warunkują i korzystają z obopólnej wymiany. W tej interakcji uczenie się jest uczeniem się obu partnerów.
Zasada zajmowania się jednością ciała- psychiki i duszy:
Afirmuje się jednorodną perspektywę istoty ludzkiej, która jednoczy w sobie wymiar zmysłowy, emocjonalny, intelektualny, społeczny i duchowy oraz umożliwia całościowe doświadczenie. Przywraca możność wyrażania emocjonalnych i cielesnych odczuć jednostki, które zgodnie z tradycyjnym wychowaniem są surowo oceniane i niepożądane.
Zasada zajmowania się jednością indywiduum- środowisko:
Budzi u uczniów świadomą odpowiedzialność za więzi społeczne, uczniowie powinni uczyć się odpowiedzialności działań wobec lubianego i nielubianego otoczenia. Zajęcia dydaktyczne powinny te więzi uświadamiać.
Zasada uczenia się przez przeżywanie i działanie:
Nauczyciel tworzy sytuacje, w których uczniowie sami doświadczają ważnych dla nich spraw i treści, oraz, że będą mogli je samodzielnie zrozumieć w aktywnym działaniu. Osoby uczące się mają pobudzić w sobie apetyt na zdobywanie określonej wiedzy, świadomie wybrać coś, co je bardzo porusza, aktywnie się nimi zająć, zasymilować, by w toku osobistego o holistycznego eksperymentowania z treściami ucznia się poszerzyć i odnowić swoje kompetencje.
Pedagogika antyautorytarna:
I Podstawowe przesłanki pedagogiki antyautorytarnej:
Dziecko jest z natury dobrą istotą ludzką i może się swobodnie rozwijać, należy zrezygnować w wychowaniu dziecka ze środków dyscyplinujących, najważniejszy jest rozwój emocjonalny i twórczy dziecka, zaś wtórny jest rozwój intelektualny, cel wychowania musi być zorientowany na indywidualne potrzeby dziecka oraz na jego dążenie do szczęścia, relacje wychowawcze dorosłych z dzieckiem powinny być partnerskie a nie autorytarne, podstawową kategorią struktur( instytucji) pedagogicznych jest samostanowienie i samorządność, rezygnacja z sugestywnych oddziaływań na dziecko czy jego motywację tzn. brak indoktrynacji religijnej czy możliwość do przeżywania przez dzieci swojej seksualności, dobrowolny udział w zajęciach szkolnych, uczenie się w toku odkrywania, eksperymentowania, zabawy a nie poprzez reglamentacje, dryl czy instruowanie.
II Krytyka pedagogiki antyautorytarnej:
Nie wnosi nic nowego, rewolucyjnego do pedagogiki, celem naczelnym nauczania czyni szczęście osobiste, podczas gdy może ono być co najwyżej ubocznym celem wychowania, przeniosła akcent wychowania na samo urzeczywistnienie, osobiste zadowolenie jednostki z własnego życia, przez co wpędza jednostkę w osamotnienie i niezdolność do życia w grupie, skupiając się na obronie wolności jednostki, stanowiła często niedostateczne zabezpieczenie przed atakami, rozbudza skłonności do dewiacji w sferze życia intymnego człowieka, przyznając dzieciom prawo do heteroseksualnych zabaw i wiedzy o życiu seksualnym dorosłych, ograniczyła wyrobienie samodyscypliny, przecenia się w wychowaniu dziecka rolę jego własnej dynamiki rozwojowej i, samostanowienia, sprzyja tworzeniu elitarnych, prywatnych, drogich szkół dla dzieci z esttablishmentu pomijając dzieci ze środowisk robotniczych, szkoły tego typu nie są dla szkół państwowych, gdyż ich założenia nie nadają się dla powszechnej i masowej edukacji, promuje dobrowolny udział w zajęciach szkolnych, bazując na ich antyintelektualizmie i odrzuceniu duchowych wartości, tymczasem szkoła nie jest ośrodkiem wypoczynkowy lecz miejscem w którym przekazywane jest dziedzictwo kulturowe, gzie młodzi ludzie powinni być nauczani myślenia logicznego i systematycznego, rozwiązania tych szkół nie mogą być powtarzane w innych placówkach, gdyż ich sukces zależy tylko i wyłącznie od niepowtarzalnej osobowości ich twórcy, nie przygotowuje do życia w świecie pełnym korupcji i konkurencji, powoduje efekt bumerangowy, przez promowanie dążenia do zgody i harmoni, gdyż ten kto się uśmiecha, sprawia na potencjalnym oprawcy wrażenie słabego, zachęcając do prześladowań, doprowadziła do kryzysu system demokratyczny, w którym antyautorytarnie wychowanie pokolenie nie jest zainteresowane aktywnym uczestnictwem w życiu politycznym państwa, wzrósł ponownie odsetek analfabetów i wtórnych analfabetów, przyczyniła się do wzrostu patologicznych zachowań wśród młodzieży oraz wychowała dzisiejszych neofaszystów, nie dotrzymała obietnic, gdyż nadal krytykując autorytety wychowuje w skłóceniu z poprzednią generacja, doprowadziła do upadku roli nauczyciela i spadku autorytetu rodziców.
III Cele wychowania antyautorytarnego:
W wychowaniu antyautorytarnym wszystkie osoby są traktowane jako wolne jednostki ludzkie, gdyż takimi istotami się rodzą. Wychowawca ma tyle praw do oddziaływania na wychowanka, ile ten sam lub jego rodzice mu ich przyznają. Jego autorytet jest wynikiem dwustronnej reakcji, w przebiegu której obie strony wzajemnie się szanują, uznają, ufają sobie.Współpraca między nimi jest wynikiem symetrycznych relacji, wzajemnego dialogu, partnerstwa i poczucia bezpieczeństwa. Wychowawca nie stosuje środków przemocy fizycznej czy presji psychicznej.
Wśród celów wychowania antyautorytarnego wysuwa się na plan pierwszy: wolność, samorealizacja, prawo do odmienności, różnienia się, tolerancja, umiejętność krytyki, autoodpowiedzialność, dojrzałość, współczulność, wrażliwość, otwartość, braterstwo, twórczość, solidarność, ryzyko, bezpośredniość.
Pedagogika radykalnego humanizmu:
I Charakter edukacji społecznej i samorealizacji:
Gotowość do porzucenia wszelkich form życia zorientowanych na posiadanie, gromadzenie rzeczy, władzy na rzecz sposobu życia personalnego, wywodzącego się z miłości, z chęci dzielenia, się z innymi i z twórczości, a więc orientacji typu „ być ”.
Pewności wiara w samego siebie, poczucie własnej tożsamości, na bazie tego czym się jest, dzięki potrzebom więzi społecznych i odwoływaniu się do własnych zainteresowań, miłości solidarności z otoczeniem.
Poczucie radykalnej niezależności i nicości rozumiane jako wyłącznie autonomiczne nadawanie własnemu życiu sensu ku pełnemu zaangażowaniu i ofiarnemu dawaniu, a przy tym czerpanie radości dzielenia się z innymi.
Zdolność do bycia „całkiem obecnym” w każdym miejscu i sytuacji.
Doznawanie miłości, szczęścia i szacunku we wszystkich przejawach życia oraz świadomość tego, iż święte jest tylko życie i to, co prowadzi do jego wzrostu.
Dążenie do możliwie maksymalnego redukowania chciwości, nienawiści i iluzji, przezwyciężanie własnego narcyzmu i zaakceptowanie tragicznego ograniczenia ograniczeniu czasowego ludzkiej egzystencji, świadomość destrukcyjnych dla rozwoju osobowego następstw zła.
Rozwijanie własnej sztuki kochania oraz krytycznego i niesentymentalnego myślenia.
Poznanie siebie i świadomość wartości rozwoju własnej osobowości oraz rozwijania osobowości bliźnich.
Pojmowanie wolności jako szansy bycia samym sobą. Rozwijanie własnych możliwości wyobrażeniowych.
II Podobieństwa i różnice między pedagogiką radykalnego humanizmu a antypedagogiką:
………………………………………………………………………………………………………………………………………..

Pedagogika emancypacyjna:
I Definicja i pojęcia emancypacja:
Emancypacja, wyzwolenie od: despotyzmu, nieuzasadnionych stosunków władzy, przymusu i przemocy, irracjonalizmu, głupoty, walka o : samostanowienie, równouprawnienie, współdecydowanie, demokracje, samorządność, mądrość i racjonalizm by zostały stworzone warunki, umożliwiające proces osiągania stanu autonomii, dorosłości ( dojrzałości osobowej).
II Aspekty emancypacji:
Aspekt subiektywny- opanowanie umiejętności uczenia się poprzez dialog z nauczycielem, który starałby się zrozumieć potrzeby ucznia, jego aspiracje czy potrzeby edukacyjne i podjął z nim współdziałanie. Aspekt obiektywny- polega na podjęciu walki politycznej przeciwko wszelkim formom zbytecznej manipulacji.
III Związki emancypacji z wychowaniem:
1. Emancypacja wychowania- będąca rezultatem uwolnienia się tego procesu:
- w wymiarze socjalizacyjno- enkulturacyjnym od nacisków politycznych i ideologicznych
- w wymiarze aksjologicznym- od formułowania celów i zadań wychowania przez dysponentów władzy pedagogicznej,
- w wymiarze poznawczym- od nacisku grup interesu,
- w wymiarze administracyjno- organizacyjnym od monizmu ofert wychowania i braku dostępności do alternatywnych projektów czy instytucji wychowawczych,
- w wymiarze kulturowym- od tradycji i nieodwracalności ról społecznych, od jednostronnej relacji synchronicznej,
2. Wychowanie do emancypacji albo emancypowania się- jako tworzenie warunków do nabywania i rozwijania przez jednostkę takich cech osobowości jak: godność, odwaga, otwartość, asertywności, a więc sprzyjających osiąganiu własnej autonomii i wolności. To kształtowanie umiejętności jednostki do wyrażania oporu i transgresji w sytuacjach konfliktowych czy opresyjnych,
3. Emancypacja poprzez wychowanie- staje się jako cel wychowania wyznacznikiem jego treści i form w następujących warstwach:-
- w warstwie personalnej- prowadzi do doświadczania przez osobę własnej wolności i samej siebie, by pomóc jej w wyzbyciu się ograniczeń wewnątrzosobowych,
- w warstwie interpersonalnej i społecznej- uświadamia prawa i możność ich nabywania, by jednostka mogła uwalniać się od społecznych zależności czy odrzucać instytucjonalnie, formalnie i arbitralnie ustalony dla niej pułap rozwojowy.

Pedagogika analityczno- krytyczna:
I Podstawy pedagogiki analityczno- krytycznej:
Centralnym pojęciem koncepcji analitycznej Foucault jest dyskurs, to system wiedzy, koncepcji i/ lub myśli, który jest ucieleśniony w praktykach społecznych, mających miejsce w realnym świecie.Dyskurs jest niepodzielną konfiguracją władzy- wiedzy, w wiedzy jest władza, a we władzy wiedza.
Szkoła jest doskonałym poligonem doświadczalnym dla generacji dorosłych ( sprawujących rządy) w zakresie rozwijania i doskonalenia technik oraz strategii sprawowania władzy. Instytucja ta nie jest zatem dla uczniów ale dla jej dysponentów, by za jej pośrednictwem wytwarzać istoty posłuszne- pedagokracja. Do dystrybucji dyskursów instytucje oświatowe wykorzystują subtelne techniki dyscyplinowania jednostek w postaci ich egzaminowania czy też praktyki repartycji osób w przestrzeni. Poddawanie dyscyplinie ma kształtować „ podatnego ciała” jednostki. Służą temu: skala kontroli- działanie na poziomie czysto mechanicznym, przedmiot kontroli- ekonomia, skuteczność ruchów, ceremoniał ćwiczenia, modalność- zakłada nieustanny przymus, dot. raczej przebiegu czynności niż jej wyników. W proces dyscyplinowania włącza się gromadzenie informacji o jednostkach, którymi można manipulować i wywierać presję, by podporządkowały się zamiarom władzy. Tok edukacji ma nie tylko oświecać, ale może przechodzić w kontrolowanie ich. Jest to związane z techniką rejestracji akt, wpisywania w kolumny i tabele- „ władza pisania”
Postrzeganie uczniów przez pryzmat ocen umożliwiło ich mierzalność, ustanowiło system porównawczy. Panowanie nad uczniami rozciąga się na ich środowisko rodzinne, kiedy to szkoły gromadzą informacje o sytuacji majątkowej, rodzinnej, trybie życia.
Procedury normalizujące- tu zalicza się egzamin, wystawianie uczniom ocen cyfrowych, wskazuje na jego potęgę, tak w sferze odczłowieczania osób uczących jak otwierania im drzwi do wiedzy i władzy. Zapewnia on jednostkom ich widzialność oraz miejsce w hierarchii społecznej.
Praktyki ujarzmiania, na które składają się 3 procedury: ustalania rytmy, narzucania określonych czynności, system klasowo-lekcyjny.
Sankcje normalizujące w postaci mikropenalizacji: czasu( spóźnienia, nieobecności, przerwy w pracy), aktywności ( brak koncentracji uwagi, niestaranność, brak gorliwości, zachowań), zachowań ( niegrzeczność, nieposłuszeństwo), dyskursu ( gadatliwość, bezczelność), ciała ( niewłaściwa postawa, nieodpowiednie gesty, niechlujstwo), seksualność ( nieskromność, nieprzyzwoitość).
Sprawowanie nadzoru, jest skuteczniejsze i bardziej ekonomiczne niż karanie, chodzi o to by uczniowie działali tak jak się chce, przy pomocy z góry określonych technik.
Władza w toku edukacji jest rozproszona i ukryta za praktykami zarządzania, nadzorowi poddani są także nauczyciele, rodzice uczniów jak i sam nadzór pedagogiczny. Foucault uświadamia, że sami pedagodzy zostali wykluczeni przez to z dyskursu, stając się jego obiektem.
Praktyki dyscyplinowania są sprzeczne z interesem dzieci ale i ich nauczycieli, rodziców. Pozbawiają ich autonomii, własnej tożsamości i okazują się być trwającym całe życie działaniem pedagogicznym, skierowanym na własne „ja”, dzięki któremu uczą się interalizować „ głos pedagogicznej ( jakiejś) władzy”, podpowiadający jak żyć właściwie, jak postępować do momentu aż stanie się on ich częścią. Idea panopticum sprawia, że ludzie zachowują się tak, jak gdyby zawsze byli przez nią nadzorowani, co prowadzi do pożądanych zachowań i pożądanej tożsamości.
Tak analityczno- krytyczna pedagogika stała się okazją do restrukturyzacji przestrzeni kształcenia, zmiany stosunków międzyludzkich, strategii i stylów uczenia oraz samorealizacji, które uwzględniałyby współczynnik humanistyczny, wolność, podmiotowość.

Antypedagogika:
I Założenia antypedagogiki:
1.Negacja konkretnej tradycji praktyki wychowawczej, np. opresja, etykietowanie, mistyfikacja przeżyć, depersonalizacja, dominacja, manipulacja, itp.
2. Negacja zinstytucjonalizowanego systemy kształcenia, jako źródła dehumanizacji stosunków międzyludzkich.
3. Negacja idei i funkcji wychowania jako takiego.
4. Negacja pedagogicznych teorii, ich podstaw i rozwoju.
Podmiotowość dziecka- człowieka nie jest punktem dojścia, ale punktem wyjścia w stosunkach międzyludzkich. Dziecko jest nosicielem i nauczycielem wolności. Trzeba tylko umieć odkryć tę osobową, suwerenną strukturę bytu, już w dniu jego narodzin i umożliwić mu „ bycie sobą”, bycie podmiotem decydującym o sobie w sferze życia indywidualnego jak i społecznego.
Idea nie- wychowywania, nie chodzi tu o rezygnację z procesu kierowania czy sterowania zachowaniami ale i o odstąpienie od postrzegania tych relacji w kategorii założonych celów kształcenia, przepisów ról społecznych, norm, wartości, ideałów. Antypedagogika ma umożliwić każdej osobie budzenie się jej ukrytych, ogromnych potencjałów rozwojowych w ramach wolności uczenia się. W centrum nie stoi pedagog z określonymi celami nauczania, ale uczący się podmiot ze swoimi potrzebami, obawami. Osobowość „ staje się” a nie jest.
Zgodnie z pozytywistyczną koncepcja prawa- kto nie ma władzy, tego prawa mogą być ograniczone. We współczesnym przesłaniu antypedagogiki chodzi o to aby prawo stało się formą porozumiewania się podmiotów społecznych na podstawie dobrowolnie wybranych reguł komunikacji.

---