26.11.2013

Cięcie i formowanie drzew owocowych.

- cele cięcia i formowania drzew i ich znaczenie w zależności od wieku drzew.

- optymalizacja nasłonecznienia w sadzie

-wpływ cięcia na procesy fizjologiczne i życiowe drzew

- rodzaje i terminy cięcia

-formy koron drzew owocowych

Cele cięcia i formowania drzew i ich znaczenie w zależności od wieku drzew.

21.stycznia egzamin pisemny.

1. Koszt korony zapewniający optymalne wykorzystanie energii słonecznej – optymalne naświetlenie różnych części korony (równomierne rozmieszczenie konarów)

2. Budowa korony o mocnej konstrukcji, odpornej na rozłamywanie

-właściwy kąt pomiędzy przewodnikiem a bocznym odgałęzieniem

-niezbyt duża liczba pędów w Pietrze

-stosunek gałęzi bocznej do przewodnika

3. Ułatwienie zabiegów związanych z utrzymaniem gleby (zwłaszcza herbicydów) oraz z ochroną:

_ wysokość pnia (zależnie od stosowanych technologii, od pokroju , gatunku i odmiany)

- wysokość całego drzewa (zależnie od zasięgu opryskiwaczy)

4. Ułatwinienie zbioru owoców:

-wysokość drzewa

- miąższość korony

5. U drzew młodych zapewnienie wczesnego wejścia w owocowanie ale bez znacznego zahamowania wzrostu

6. U drzew starszych utrzymywanie równowagi pomiedzy wzrostem a owocowaniem i zapewnienie regularnego owocowania

7. Poprawa jakośći owoców

- wielkość

-wykształcenie rumieńca

-zwiększenie zawartości Ca w jabłkach i stąd poprawa ich zdolności przechowalniczej (tzw. Cięcie letnie)

Czynniki decydujące o optymalizacji usłonecznienia roślin

• Intercepcja światła

• Wskaźnik powierzchni liściowej

• Dystrybucja światła

Intercepcja światła – jest to ilość światła jaką zespół roślin, w tym sad, jest zdolny przechwycić.

Różnica natężenia światła nad i pod roślinami, wyrażona w %

I = Tf – To x K

Gdzie:

Tf – nasłonecznienie nad uprawą

To – - ’’ - pod uprawą

K – współczynnik pochłaniania światła przez liście

Uprawy polowe – 60 - 90%

Pojedyncza korona – 50 - 60%

Sad – 20 - 40%

DOBRE I RÓWNOMIERNE NASŁONECZNIENIE JEST PODSTAWOWYM KRYTERIUM DECYDUJĄCYM
O DOBORZE OPTYMALNEGO MODELU SADU

Wpływ cięcia na procesy życiowe drzew

1. Układy hormowalne

2. Wzrost i rozmiary korony

3. Owocowanie

4. Fotosyntezę

5. Oddychanie

6. Skład mineralny i organiczny owoców

7. Zdrowotność i długowieczność

Układy hormonalne – u drzew ciętych wiosną następuje wzrost cytokinin , auksyn i giberelin -> prowadzi to do intensyfikowania wzrostu drzew

1. Cytokininy (wytwarzane w korzeniach i przemieszczane do pędów) duży wzrost cytokinin następuję w V drzewa nie cięte mają ich o połowę mniej i dopiero koniec VI –Vii różnice są nieistotne , stymulacja wiązek przewodzących i wzrost pędów które produkują dużo auksyn

2. Auksyny – gwałtowny wzrost 20V - @0VI , dopiero w VII różnice są nieistotne

3. Gibereliny – koniec VI – Vii w końcu VII różnica istotne (wzrost giberelin hamuje w tym okresie formowanie pąków kwiatowych)

Wzrost i rozmiary korony

Młode drzewa – wpływ hamujący

Stare , zaniedbane – wpływ stymulujący

1. Mniej szkodliwe jest wycinanie niż skracanie pędów

• Skracanie bardziej opóźnia tworzenie pąków kwiatowych

• Skracanie niszczy naturalne korelacje miedzy pąkami i powoduje silny wzrost

• Skracanie zmniejsza liczbę pędów na jednostkę powierzchni i są one lepiej zaopatrzone w hormony.

1. Należy unikać skracania pędów wiosną u drzew młodych ewentualnie przenieść na lato

2. Cięcie zimowe (wiosną ) bardziej pobudza do wzrostu i na bardziej szkodliwy wpływ na zawiązywanie pędów

3. Letnie cięcie jest bardziej obojętne dla fizjologii drzewa

4. Cięcie letnie bardzo poprawia nasłonecznienie w koronie

5. Drzewa karłowe i półkarłowe są mniej wrażliwe na cięcie niż silnie rosnące (im podkładka bardziej karłowa tym mniej negatywny wpływ cięcia)

Owocowanie

1. Wejście drzew w okres owocowania – opóźnia, ale konieczne dla uformowanie korony i równowagi

2. Regularność owocowania – pozytywnie (np. odmiany przemiennie owocujące silnie ciąć w roku obfitego owocowania)

3. Wielkość plonu

- u drzew młodych.

-u drzew starszych

-zbyt wczesne cięcie letnie może zahamować wzrost owoców

-(optymalnie 4 tygodnie przed zbiorem, min. 2 tygodnie )

4. jakość owoców: owoce większe; wybarwcie owoców

Fotosynteza i oddychanie

Wpływ bezpośredni – cięcie zimowe i wczesnowiosenne – zwiększenie miąższości mezofilu liści i zawartości chlorofilu ; cięcie letnie – hamowanie procesu starzenia się liści

Wpływ pośredni – poprawa nasłonecznienia w obrębie korony

Więcej młodych liści z aktywniejszą fotosyntezą i oddychaniem?

Cięcie praktycznie nie wpływa na fotosyntezę i oddychanie?

Skład mineralny i organiczny owoców

1. Cięcie letnie – zwiększa zawartość Ca, Mg, P i zw. Organicznych

2. Cięcie zimowe – zwiększa zawartość N i K, zmniejsza zawartość Ca, Mg i P.

Zdrowotność i długowieczność

1. Lepszy przewiew

2. Lepsze nasłonecznienie

3. Usuwanie źródeł infekcji (cel sanitarny)

4. Rany – wrota do infekcji Chondrasterum purpureum , Nectaria galligena , Pezicula sp.

5. Silne cięcie -> wilki -> zaraza ogniowa

6. Łatwość uszkodzeń mrozowych od otwartej rany

Rodzaje cięcia:

• po posadzeniu

• formujące

• na krótkopędy

• odnawiające

• odmładzające

• letnie

• prześwietlające

Ciecie letnie zalety: poprawia wybarwienie owoców; słabsza reakcja wzrostowa; ewentualnie zwiększenia Ca w owocach

Zasady :usuwanie pędów wyrastających w stronę międzyrzędzi ;obniżenie wysokość korony; usuwanie pędów zacieniających owoce

Ciecie wpływa na procesy fizjologiczne , życiowe drzew, układy hormonalne , na wzrost i rozmiar korony; owocowanie; fotosyntezę; oddychanie; skł. min i organiczny owoców; zdrowotność i długowieczność

Cel ciecia:poprawia jakos owocw wielkość,rumienie,zaw Ca poprawa zdolności przechowywania; ułatwiony zbior wysokość drzewa,miąższość korony; kształt korony zapewnia wykorzystanie energi słonecznej; budowa korony by się nie zlamała; nizbyt duza liczba pedów w Piatrze;ułatwcie zabiegów związanych z utrzymaniem gleby herbicydy.ochroba; wysokość pnia

Termin:

w okresie wegetacji: czereśnie i wiśnie

Cięcie zimowe : sady małe II-III do IV ; sady towarowe I

, spoczynku: jabłonie , grusze, śliwy.

Wybór terminu :

• ryzyko przemarzania;

• infekcji;

• reakcje wzrostowe;

• wpływ na jakość owoców

Formy korony: ze względu na:

• kształt przekroju poprzecznego;

• obecność przewodnika;

• rozmieszczenie korony.

1.Kształt przekroju poprzecznego

-kolista

-szpalerowa

-owalna

2. obecność przewodnika

-przewodnikowa

-bezprzewodnikowa

-ze skróconym przewodnikiem

3. rozmieszczenie konarów

-piętrowo

-okółkowo

-bezpiętrowo

-luźno

4.układ konarów

-prawie naturalny

-swobodny

Typy korony:

• prawie naturalna;

• wrzecionowa;

• wysmukla wrzecionowa;

• superwrzecionowa ;

• osiowa;

• wrzeciono w systemie V;

• korona Tatura

• Drilling

• Milado

• Hytec

• Solen

• Linkoln

3.12.2013

Formowanie gruszy, wiśni, śliw, brzoskwini, moreli,

Metoda formowania u czereśni przez Vogla Tobiasza i Grunera (wyłupywanie pąków)

Formy koron drzew uprawie pod osłonami

- korona stożkowa

W I i II roku, zalety prowadzenia plon coroczny, duży nadkład pracy, ściółkowania system nawadniający, góra drzewa mniej rozbudowana

- korona kolumnowa

Uprawiane w dużych pojemnikach pod osłonami.

Przerzedzanie zawiązków drzew owocowych

Tematyka wykładu:

Cel przerzedzania zawiązków

Sposoby przerzedzania zawiązków

Cel przerzedzania dche

Cel:

doprowadzenie drzewa do tzw równowagi fizjologicznej;

regularność owocowania,

coroczne wyrównany plon,

przeciwdziałanie przemienności.

Poprawa jakości owoców:

Wysoki udział owoców w klasie ekstra

Wysoka wewnętrzna jakość owoców.

Odmiany skłonne do przemiennego owocowania

• Ligol

• Katja

• Sampion

• Pilot

• Gala i mutanty

• Lodel

• Spartan

• Elise

• Discovery

• Jester

• Pinowa

• Golden Delicions i mutanty

• Elstar

Sposoby przerzedzania zawiązków: chemiczne (Darwin, Baum), ręczne, mechaniczne.

Cel chemicznego:

• coroczne kwitnienie drzew;

• przeciwdziałanie przemienności owocowania drzew – dbałość o jakość zawiązków owoców.

• owoce określonej wielkości;

• średnica 70 (75) – 80 mm, wielkość jabłka zależy od jego wielkości w stadium zawiązków. Duże owoce powstaną tylko z dużych zawiązków z małego nie powstanie duże jabłko nawet gdy było tylko jedno na drzewie.

Czynniki wpływające na chem przezedzanie:

Wynik przerzedzania ->

• dawka preparatu <- ilość naniesionej cieczy

• dawka preparatu <- temperatura podczas opryskiwania

• dawka preparatu <- preparat

• termin przerzedzania

• warunki pogodowe

• zapylenie

• historia drzewa <- intensywność kwitnienia <- zmienność drzew wywołana zabiegami agrotechnicznymi

• historia drzewa <- intensywność kwitnienia <- naturalna zmienność drzew

• historia drzewa <- jakość pąków kwiatowych <- cięcie drzew.

Optymalne warunki do chemicznego przerzedzania :

Temperatura w granicach do 15’C (21- 25’C),

Wysoka wilg powietrza,

Bezwietrzna pogoda,

Opryskiwanie wieczorem lub wczesnym rankiem.

Terminy chemicznego przerzedzania zawiązków:

przed kwitnieniem oraz w okresie kwitnienia Mocznik, AST – tiosiarczan amonu, Agrostym 480SL, Ethrel 480 SL)

po kwitnieniu (80% opadniętych płatków + 3 dni) (Pomonit Super , Pomonit Extra 110 SL, Pomonit 505 Sl)

przerzedzanie późne (zawiązki o średnicy 10-12% mm, Paturyl 100 SL, Bioprzerzedzacz 060 SL)

przerzedzanie wieloetapowe

Podczas kwitnienia lub przed

Zalety:

Największy wpływ na zawiązywanie pąków kwiatowych na rok następny,

Największy wpływ na przyrost wielkości owoców,

Początek przerzedzania.

Wady:

Obawa uszkodzeń przez przymrozki,

Możliwość wystąpienia oparzeń.

Mocznik:

Stężenie 3-4%,

Termin od stadium: różowego pąka do początku opadania zawiązków,

Termin optymalny: po zawiązaniu owoców z najsilniejszych kwiatów centralnych.

Sposób działania: parzący (kwiaty słabsze, nie zapłodnione)

Możliwość stosowania w chłodną i wilgotną wiosnę oraz w długim okresie kwitnienia.

Odm jabłek przerzedzanie:

Sampion. James Grieve, Discovery - zrzucają bardzo łatwo;

Cortland – samoistnie reguluje zawiązanie podczas opadu czerwcowego;

Jonagold, grupa McIntosh - bardzo łatwo;

Gloster, Ligol, Paularde - przeciętnie;

Gala, Golden Delicios, Eliste - trudne;

Elstar, Spartan, Fuji - bardzo trudne

Po kwitnieniu intensywnie przerzedzamy gdy:

kwitnienie trawle długo i było obfite;

kwiaty nie uszkodzone przez przymrozek;

temperatura podczas kwit optymalna (15-25’C);

nie ma obawy o wystąpienie przymrozków,

duża aktywność pszczół;

przerzedzanie dotyczy odmian łatwo zrzucających zawiązki

drzewa z dużą liczbą pedów rosnących pionowo (głownie młode drzewa)

drzewa częściowo uszkodzone przez owocowaly w roku ubiegłym;

drzewa dobrze odżywione N;

łagodne: kwitanie krotko Malo obfite; kwiaty przez przymrozek; mała aktywność pszczół; niska tem pod kwitnienia; drzewa obficie owocowaly w roku poprzednim; drzewa czesciowo uszkodzone przez mroz,choroby slabo odżywione

Reczne przerzedzanie:

korekcyjne po przerzedzaniu chemicznym;

w celu selekcji negatywnych zawiązków;

w celu rozrzedzenia zawiązków w owocostanach;

na odległość ; pracochłonne; nie ma wpływu na regularność owocownia; poprawia jakos owoców; eliminujemy drobe zaiwzki i uszkodzone; w podczas lub pod koniec opadu VI;można u drzew młodych; usuwamy zawiazki Male, ordzawione; zniekształcone; rosnące w miejscu zacienionym

Przerzedzanie pozne zalety:możliwość zrzucenia duzej ilość zawiazków; mniejsza obawa o przymrozki; mniej pracochłonne prze recznego; przed wieloetapowe wady:ceny prepratow; mniejszy wpływ na zawiazywanie się paków kwiatowych na rok nastepny

Przerzedzanie wieloetapowe:zapobiega zrzuceniu nadmiernej ilość zawiazk; preparaty o odmiennym mechanizmie dzialania; decyzje o przed podejmuje się po porzednim; mniejsze dawki stosowane np.jonagold,gala,Elstar

Na odległość ok. 20cm owoce; wieksza odległość u odm wczesnie dojrzewaj; w miare opznienia zabiegu; u drzew o slabym ulistnieniu i sklabej kondycji mniejszej:odm drobnoowocowe; na drzewach form krótkopędowych; u drzew o b.dobrych war glebowych

Mechaniczne: zawiazki usuwane nie selektywnie; po oderwanych krótkopędach lub kwiatostanach na pedach rany; ryzyko infekcji barterii powodujących zaraze ogniowa

Przerzedzanie brzoskwin: zawiązują b.duzo pakow kwiatowych; termin zawiazki wielkości orzecha laskowego; przerz reczne zawiazki największe i niezdeformowane zaostawia się w odległości 15-20cm; sliw:recznie co 5cm zawia; chem:siarczan wapnia,triosiarczan amonu