DYFUZJA MASY
Dyfuzja odbywa się w obrębie jednej fazy w 3 stanach skupienia, gdzie istnieje różnica stężeń (siła napędowa).
Dyfuzja ustalona stęż.= f (x,y,z), stęż=const, stęż=f (x,y,z, τ)
ruch masy jest samorzutny, nie da się go zatrzymać, można go jedynie optymalizować. Dyfuzja jest szeregowa.
RODZAJE DYFUZJI MASY
1. Dyfuzja skład. A przez drugi skład. inertny, B jest inertem.
A+BB ≡i
NB=0 ϑB=$\frac{{N'}_{B}}{{N'}_{A}}$=0 εA=-1 yf=1-yA=yb=yi δA’m = δAB’
NA= - δAB’ $\frac{\text{dyA}}{\text{dyi}}$ - droga dyf. w kierunku x (I pr. Ficka dla dyfuzji ustalonej)
NA’ = $\frac{\delta_{\text{AB}}}{s}\frac{y_{A1} - y_{A2}}{y_{i}} = \frac{\delta_{\text{AB}}}{s}\frac{{C}_{A}}{C_{i}}$
yf=1+εA*yA – przeciwstężenie warstwy, stężenie, które hamuje szybkośc dyfuzji, ze wzrostem stężenia zmniejsza szybkość dyfuzji. gdy jeden składnik A mieszaniiny dwuskładnik. jest absorbowany, drugi zaś skł. B w dyfuzji udziału nie bierze, czyli zachowuje się obojętnie. Proces ten możliwy jest tylko w obecności błony półprzepuszczalnej lub powierzchni międzyfazowej, która zachowuje się podobnie, przepuszczając tylko jeden składnik.
2. Przeciwkierunkowa (ekwimolarna, równomolowa)- oba składniki dyfundują jednocześnie
AB
ϑA=1, ϑB=$\frac{{N'}_{B}}{{N'}_{A}}$=-1, εA=0, yf=1,
δA’m = δAB’= δBA’
NA’= δAB’$\frac{\text{dyA}}{ds1}$
NA’= $\frac{\delta\text{AB}'}{s}$*$\frac{y_{A}}{1}$=$\frac{\delta\text{AB}'}{s}$*ΔyA
Występuje, jeżeli w czynniku dwuskładnik. jeden ze skład. dyfunduje w jedną stronę, a drugi w stronę przeciwną i jeśli masy obu strumieni dyfuzji są te same.
3. Dyfuzja jednego składnika przez mieszaninę inertów
A+(B+C+...+N) ≡inerty
skł A dyfunduje przez mieszaninę inertów
ϑB= ϑc=..= ϑN=0, εA=-1, yf=1-yA=yi=$\sum_{i = 1}^{n}\text{yj}$ + suma wszystkich
δA’m=$\frac{1 - y_{A}}{\frac{y_{B}}{\delta_{\text{AB}}} + \frac{y_{C}}{\delta_{\text{AC}}} + .. + \frac{y_{i}}{\delta_{\text{AN}}}}$
NA’=- δA’m$\frac{\text{dyA}}{\text{dsyf}}$
NA’=$\frac{\delta\text{Am}}{s}\frac{y_{A}}{y_{\text{im}}}$
yim=$\frac{y_{21 +}y_{22}}{2}$
Tylko jeden ze składników przechodzi z jednej fazy do drugiej.
4. Dyfuzja wieloskładnikowa różnokierunkowa i różnomolowa
I PRAWO FICKA
NA’=- δA’m$\frac{yA}{\text{yf}}$ $\lbrack\frac{\text{kmol\ A}}{m^{2}s}$]
NA’=- δA’m$\frac{\text{dyA}}{\text{dsyf}}$ – postać różniczkowa
NA’= $\frac{\delta\text{AB}'}{s}$($\frac{y_{A}}{\text{yf}}$)
lub
NA’= δAB’$\frac{\text{dy}_{A}}{\text{dx\ y}_{B}}$
NA’=$\frac{D_{\text{AB}}}{s}$(CA1-CA2) – w formie scałkowanej
Dla dyfuzji ustalonej, gdy stężenia są niezmienne w czasie
DAB-kinemat. współ. dyf. A przez B, yf-przeciwstężenie warstwy
yf=1+εAyA=1-yA
II PRAWO FICKA
$\frac{\partial C_{A}}{\partial\tau}$=DAB* D2CA dla dyfuzji nieustalonej
$\frac{\partial C_{A}}{\partial t}$ + $\frac{{\partial(uC}_{A)}}{\partial x}$=D$\frac{\partial^{2}C_{A}}{{\partial x}^{2}}$
u=$\frac{N'}{C}\ \lbrack\frac{m}{s}\rbrack$ -pręd. molowa
BILANS MASY
Ogólne różniczkowe rów. dyfuzji i konwekcji masy
$\frac{\partial C_{A}}{\partial\tau}$ + ∇(uCA)=D∇2(CA)
ekumulacja(przyrost)+konwekcja=dyfuzja
1. Dla dyfuzji konwekcję zerujemy
$\frac{\partial C_{A}}{\partial\tau}$= D∇2(CA) – płyn jest nieruchomy.
Inaczej można zapisać:
$\dot{m_{A}}$’=Φ1ZA= Φ1SA
$\dot{m_{A}}'$= Φ1(ZA1- ZA2)= Φ1(SA1-SA2) -przeciwprąd
$\dot{m_{A}}'$= Φ1(ZA1- ZA2)= Φ1(SA2-SA1)-współprąd
Φ – pojemność masowa – natęzenie przepływu bądź masy całosci czynnika bądź pewnych jego składników, tak dobrane, aby wielkość ta nie zmieniała się nadrodze przepływu przez wymiennik
KINEMATYCZNY WSPÓŁCZYNNIK DYFUZJI
DAB=$\frac{\text{RT}}{C}$=$\frac{R^{2}T^{2}}{\text{ap}}$ [m2/s]
p=$\frac{n}{V}$*RT C=$\frac{p}{\text{RT}}$
a-współ. proporcjonalności
u – prędk. cząstek
u=$\frac{N'}{C}$, N’ – gęstość strumienia masy, C-koncentracja molowa
DAB≡DBA
DYNAMICZNY WSPÓŁCZYNNIK DYFUZJI
δAB’=DAB*C [$\frac{\text{kmol\ A}}{\text{ms}}$]
δAB’=$\frac{D_{\text{AB}}}{V_{m}}$ - tylko dla gazów
δAB= δAB’*M [kg/ms]