Plan i program nauczania
Czynniki determinujące kształt planów i programów nauczania
Aprobowany przez społeczeństwo ideał wychowania oraz służące jego realizacji cele pracy dydaktyczno – wychowawczej.
Najnowsze osiągnięcia i tendencje rozwojowe nauki.
Prawidłowości rządzące przebiegiem nauczania – uczenia się.
Czas trwania i organizacja tego procesu.
Przyjęte przez władze oświatowe teoria i układ treści kształcenia.
Plan nauczania
Obejmuje pełny rejestr realizowanych w szkole danego typu przedmiotów, ich rozkład na poszczególne lata nauki, a także liczbę godzin nauczania przeznaczoną dla każdego przedmiotu zarówno w pełnym cyklu pracy szkoły, jak i w określonych klasach.
Program nauczania
Ustala, jakie wiadomości, umiejętności i nawyki o trwałych walorach poznawczych i wychowawczych oraz w jakiej kolejności uczniowie mają sobie przyswoić.
Na program nauczania składają się zazwyczaj:
Uwagi wstępne, w których określa się cele nauczania danego przedmiotu.
Materiał nauczania, obejmujący podstawowe informacje, pojęcia, prawa, teorie i ważniejsze hipotezy, zasady, metody, techniki pracy, reguły postępowania itp. z zakresu dyscypliny naukowej odpowiadającej danemu przedmiotowi.
Uwagi o realizacji programu oraz wskazówki na temat metod, form organizacyjnych i środków umożliwiających skuteczną realizację materiału nauczania odjętego programem.
Podział przedmiotów objętych planem nauczania
Obowiązkowe – zawierające podstawy wiedzy o przyrodzie, społeczeństwie, technice i kulturze, stanowiące wspólny dla wszystkich uczniów kanon wykształcenia.
Fakultatywne – dotyczące zagadnień bardziej szczegółowych i wiążące się głównie z dążeniem szkoły do zaspokojenia indywidualnych potrzeb i zainteresowań uczniów.
Plany i programy nauczania są w większości krajów dokumentami zatwierdzanymi przez centralne władze oświatowe.