Termometria izotopowa.
Termometry geochemiczne – w zależności od temp kryształy wchodzą do reakcji w mniejszej lub większej temp. Służą do określenia warunków tworzenia się minerałów np. w zależności od temp różny jest skład oliwinu – zawartość wapnia.
W bardzo wysokich temp hematyt może zawierać glin. Po tym wszystkim określamy warunki przebiegu procesów.
Badania inkluzji fluidalnych – w trakcie wzrostu kryształu może on przechwycić i zamknąć stop macierzysty
Metoda izotopowa – dla skał osadowych i hydrotermalnych ma największe znaczenie (metoda paleotemperatur)
Warunki zastosowania:
Musi być osiągnięta równowaga w reakcji wymiany izotopowej
Musi być zachowany skład izotopowy od tego etapu
Jeśli składnik ciekły się nie zachowuję, musi być znany jego skład z tamtego etapu
Należy eksperymentalnie określić zależność składu izotopowego od temperatury
A1B + A2C = A2 + A1C
ΔB-C = 1000lnα= A * 106 T-2 + B
1000lnα = współczynnik frakcjonowania
A, B – wyznaczane eksperymentalnie
Metody izotopowe od ciśnienia nie zależą, dlatego pomija się je podczas obliczeń. Należy znać współczynnik frakcjonowania zależny od temp.
Skład izotopowy siarki w minerałach krystalizuje obok siebie – minerały siarczkowe (galena, piryt). Z wykresu odczytujemy temperaturę. Wykres opisany jest na 3 osiach: 1000lnα H2S i 106 T-2 oraz temp. Im wykres położony bardziej stromo tym bardziej dokładny.
Paleotemperatury oceanów - w jakich warunkach utworzyły się osady węglanowe, rodzaj klimatu w danym okresie – wyznaczane izotropowo na podstawie O pomiędzy CaCO3 .
1/3 CaCO3 16 + H2O18 1/3 CaCO318 + H2O16
Skał izotopowy wody, z której powstaje kalcyt czy aragonit jest zależny od zasolenia. Niższe wartości dla klimatu chłodnego a wyższe dla tropikalnego. Wzrost zasolenia o 1‰ prowadzi do wzrostu α o 0.29. Przy topieniu się lodowców (lekki skład izotopowy) miesza się z wodą morską i przesuwa się ku niższym wartością.
W jaki sposób można ustalić temp w morzu eoceńskim, w którym występują osady węglanowe i nieznany jest skład izotopowy? Wykorzystujemy, mikroskamieniałości – otwornice węglanowe.
W składzie izotopowym skorupki otwornic żyjących, jako plankton przy powierzchni zapisana jest temp. Wraz z wahaniami. Otwornice bentosowe zapisują warunki, jaki były na dnie morza (tam temp jest stała). Wiec do określania składu izotopowego są brane pod uwagę otwornice bentosowe. Inne organizmy się nie nadają, ponieważ w składzie ich skorupek dochodzi do frakcjonowania.
Podczas diagenezy dochodzi do zmiany składu izotopowego. Jeśli diageneza zachodzi w warunkach morskich to nie ma wpływu na skład izotopowy zapisany w organizmach. Na powierzchni skały zarażone są na wody opadowe wiec nie są branie pod uwagę.
Określenie temp krystalizacji krzemianów w skała łach:
Zastosowanie termometru izotopowego – oparty o izotopy krzemu w warunkach magmowych.
Jak sprawdzić czy minerały są w stanie równowagi? Wykonać analizę dla kilku par minerałów. Jeśli wykres temp ułoży się liniowo znaczy, że minerały osiągnęły równowagę.