Administracja publiczna we Francji

Forma państwa i system rządów

-Republika Francuska

-System demokratycznego państwa

-System semiprezydencki (system zracjonalizowanego parlamentaryzmu lub

system prezydencko - parlamentarny)

-Trójpodział władzy

-Silna władza wykonawcza

-Dualistyczny model władzy wykonawczej

-Instytucja referendum (o jego przeprowadzeniu decyduje na wniosek rządu lub

jednej z izb parlamentu, prezydent).

Ustrój terytorialny państwa i podstawy systemu administracji publicznej

-Państwo unitarne

-Układ wieloszczeblowy:

- regiony,

- departamenty,

- terytoria zamorskie,

-terytoria o specjalnym statusie i gminy

Władza wykonawcza

jest dwuczłonowa i należy zarówno do rady ministrów, na czele której stoi premier, jak i do prezydenta

Prezydent

-wybierany na 5-letnią kadencję,

-sprawuje nadzór nad polityką zagraniczną i obronną,

-posiada prawo zarządzenia referendum,

-powołuje i odwołuje rząd, obsadza najwyższe stanowiska w państwie,

desygnuje kandydata na premiera przewodzi Radzie Ministrów, jest

zwierzchnikiem sił zbrojnych oraz ma prawo parafowania traktatów

międzynarodowych

-jest faktycznym szefem rządu -przewodniczy jego posiedzeniom i podpisuje

wydawane przez niego dekrety

-może rozwiązać Zgromadzenie Narodowe

Prezydent nie rozwiązuje parlamentu, lecz decyduje się na współpracę z

wywodzącym się a opozycji rządem.

Rada Ministrów z Premierem na czele

-realizuje politykę państwa

-kieruje administracją oraz siłami zbrojnymi

-ma inicjatywę ustawodawczą oraz tworzy prawo (dekrety z mocą ustawy) w

dziedzinach, które nie są zastrzeżone dla parlamentu

Władza ustawodawcza

należy do dwuizbowego parlamentu. Inicjatywa ustawodawcza we Francji należy niemal w całości do rady ministrów i prezydenta, aczkolwiek muszą oni stosować się do złożonej procedury legislacyjnej, obejmującej konieczność akceptacji projektów ustaw przed złożeniem w parlamencie przez Radę Stanu Francji.

Dwuizbowy Parlament

-Senat 321 senatorów wybieranych na 9-letnią kadencję

-Zgromadzenie Narodowe 577 deputowanych wybieranych na 5-letnią

kadencję

Kompetencje parlamentu są dość ograniczone

- nie obsadza stanowisk premiera i prezydenta,

- ma ograniczone uprawnienia ustawodawcze - uchwala ustawy w takich

dziedzinach jak budżet, obrona, prawa obywatelskie, prawo pracy,

-ratyfikuje umowy międzynarodowe,

-ma uprawnienia kontrolne w stosunku do rządu, prawo udzielania mu wotum

nieufności

Władza sądownicza

Sądy:

- powszechne

- wojskowe

- administracyjne

- rozrachunkowe

Wszystkie cztery piony są trójinstancyjne. Na szczycie sądów powszechnych i

wojskowych znajdują się odpowiednie sądy kasacyjne. Na czele systemu sądów

administracyjnych znajduje się wydział kasacyjny Rady Stanu Francji. Naczelny

Sąd Rozrachunkowy jest ostatnią instancją sądów rozrachunkowych.

Podział administracyjny opiera się na:

- około 36000 gmin zarządzanych przez rady oraz merów,

-100 departamentów posiadających rady,

-26 regionów, z tego 22 we Francji metropolitalnej i 4 regiony zamorskie,

kierowanych przez rady regionalne.

Władze różnych szczebli prowadzą działalność publiczną na różnych

poziomach. Przykładem może być tutaj edukacja, gdzie gminy zarządzają

szkołami podstawowymi, departamenty średnimi, a regiony wyższymi.

Jednak władze lokalne we Francji zajmują się tylko utrzymaniem

budynków, natomiast programy nauczania i nadzór nad nauczycielami jest

w gestii Ministerstwa Oświaty.

Na poziomie regionów i departamentów główną rolę w

administracji rządowej odgrywa PREFEKT:

-jest przedstawicielem państwa i rządu w terenie (region, departament),

-kieruje działalnością większości funkcjonariuszy państwowych w tych jednostkach,

-stoi na straży legalności działań władz samorządowych,

-jest organem administracji ogólnej,

-realizuje politykę państwa w regionie i departamencie oraz dba o zgodność działań administracji samorządowej z kierunkami polityki państwowej.

Część uprawnień administracyjnych oraz nadzór nad pewnym

wycinkiem spraw podatkowych przekazano politykom lokalnym

Regiony

Region uzyskał status społeczności lokalnej w 1982 roku a wraz z nim prawo do własnej

administracji poprzez wybierane rady.

Organ uchwałodawczy -RADA REGIONALNA,

-wybierana co 6 lat. Skład jej uzależniony jest od liczby ludności regionu,

średnio członków rady jest od 20 do 60.Część (określona procentowo) to radni

departamentu, merowie delegowani z poszczególnych gmin, także osoby

delegowane przez izby przemysłowo handlowe, część zaś deleguje premier,

m.in. spośród posłów parlamentu.

Rada pod względem organizacyjnym dzieli się na sekcje, np. urbanistyczną czy

oświatową,

-głównym zadaniem jest wydawanie opinii w zakresie rozwoju społeczno

ekonomicznego i planowanie gospodarczego.

Organ wykonawczy - PREZYDENT

-pełni funkcję zwierzchnika służb lokalnych.

-na mocy ustawy decentralizacyjnej przejął on znaczną cześć kompetencji

prefekta czyli przedstawiciela państwa w regionie. Mimo wzmocnienia

kompetencji to nadal

prefekt jest „filarem' administracji samorządowej we Francji.

Departamenty

Organ uchwałodawczy -RADA GENERALNA

-składa się z 20 do 45 radnych, wybieranych na 6 lat w głosowaniu

powszechnym; w każdych wyborach odnawia się połowę składu rady .

-zadaniem rady jest omawianie najważniejszych spraw departamentu: budżetu ,

planów dotyczących zagospodarowania przestrzennego, powoływanie służb

departamentalnych ,transport.

-w okresie, w którym rada nie obraduje, jej funkcje pełni komisja

departamentalna złożona z członków rady generalnej; przygotowuje ona

projekty uchwał, decyzji, projekty budżetu.

Organ wykonawczy- PREZYDENT RADY

-postrzegany jako pierwszoplanowa postać departamentu,

-pomimo osłabionych kompetencji - prefekt ma prawo kontroli legalności, a

układ prezydent  - prefekt ma charakter konkurencji.

Gmina

Organ uchwałodawczy gminy-RADA GMINY, wybierana w powszechnych

wyborach

-jest organem stanowiącym; jej liczebność zależy od wielkości populacji i stąd

może mieć od 9 do 69 członków czyli radnych,

-rozstrzyga swymi uchwałami sprawy gminy,

-formułowanie postulatów i wyrażanie opinii.

Organ wykonawczy- MER

-zwołuje sesje rady,

-przygotowuje projektu uchwał rady,

-wykonuje uchwały rady; m. in. zawiera umowy aprobowane przez radę,

decyduje o wydatkach, kieruje pracami komunalnymi, prowadzi przetargi,

reprezentuje gminę w sprawach rządowych itp.

---