­1. Współczesne megatrendy rozwoju cywilizacyjnego

• globalizacja/ glokalizacja (wykorzystanie osiągnięć globalizacji dla społeczności lokalnej)

• rewolucja informatyczna, informatyzacja, społeczeństwo sieciowe

• problemy demograficzne –starzenie się społeczeństw państw wysoko rozwiniętych, niekontrolowany przyrost ludności w państwach trzeciego świata

• zagrożenia środowiska naturalnego –zmiany klimatyczne, klęski żywiołowe, awarie techniczne, ekoterroryzm

• transformacje ustrojowe

• „zderzenie cywilizacji” zachodniej, prawosławnej, islamskiej, afrykańskiej

2. Społeczeństwo ryzyka: identyfikacja , ocena i podstawowe rodzaje ryzyka

Ryzyko: niepewność występuje w każdej dziedzinie ludzkiej aktywności. Związana jest z ryzykiem mierzonym za pomocą dwóch zmiennych: prawdopodobieństwa straty i wielkości straty. Ryzyko określa się jako możliwość doznania przez człowieka określonych strat (szkód) w wyniku zdarzeń niepożądanych, które mogą powstać w systemie człowiek – technika - środowisko w określonym przedziale czasu.

Społeczeństwo ryzyka jest społeczeństwem katastrof. Zagraża mu to, iż stany wyjątkowe stają się normalnymi. Kiedyś ryzyko dotyczyło pojedynczych jednostek a dziś całej ludzkości.

Rodzaje ryzyka:

• Indywidualne i zbiorowe

• Konieczne i dowolne

• Natychmiastowe i odroczone

• Kontrolowane i niekontrolowane

• Odwracalne i nieodwracalne

• Znane i nieznane

• Katastroficzne i chroniczne

Wśród podstawowych rodzajów społeczeństwa ryzyka według Becka można wymienić następujące:

• ryzyko ekologiczne,

• ryzyko zdrowotne,

• ryzyko informatyczne

• ryzyko społeczne ( indywidualizacja, osamotnienie, masowe bezrobocie, wykształcenie bez zatrudnienia oraz zmiana relacji między płciami).

Kalkulacja ryzyka: szanse, wyzwania, ryzyka i zagrożenia.

3. Podstawowe kategorie zagrożeń

1. indywidualne (związane z biopsychiczną strukturą jednostki) -lęk-obsesja-fobia-agresja-zabójstwo i samobójstwo-choroba psychiczna-uzależnienie

2. Społeczne ( związane z brakiem dostępu do wody i żywności, choroby wynikające z niedożywienia, dzieci urodzone z wyraźną niedowagą ):

• Bytu – związane z brakiem dostępu do odpowiedniej wody, brakiem żywności, chorobami wynikającymi z niedożywienia, dzieci urodzone z wyraźną niedowagą)

• Schronienia- bezdomność, mieszkania nieodpowiadające normom sanitarno – higienicznym, mieszkania niebezpiecznie położone (np. strefy zalewowe)c)

• Pracy – bezrobocie, mobbing, nieprzestrzeganie zasad BHP, choroby zawodowe, wypadki, ryzyko utraty pracy)

• Środowiska – związane z jakością środowiska)

• Zdrowia – utrudniony dostęp do opieki zdrowotnej, zwiększona umieralność niektórych grup społecznych, epidemie, niepełnosprawność, choroby cywilizacyjne)

• Trudne dzieciństwo – dzieci porzucone, zaniedbane, będące ofiarami przemocy, wychowujące się w rodzinach patologicznych)

• Osamotnienie – brak relacji, brak wsparcia w rodzinie w sytuacjach trudnych, szczególnie dotyka osoby starsze)

• Ekonomiczne – ubóstwo, brak odpowiedniego zabezpieczenia materialnego)

• Fizyczne – przemoc, terroryzm)

• Związane z rozwojem – utrudniony dostęp do szkół, zacofanie kulturalne

‎4. Elementy środowiska bezpieczeństwa. Środowisko bezpieczeństwa

– to wszelkie, zewnętrzne i wewnętrzne, militarne i niemilitarne (polityczne, ekonomiczne, społeczne, kulturowe, informacyjne itp.) warunki bezpieczeństwa, warunki realizacji interesów danego podmiotu w dziedzinie bezpieczeństwa i osiągania ustalonych celów w tym zakresie. Charakteryzowane mogą być najpełniej przy pomocy czterech podstawowych kategorii, jakimi są: szanse, wyzwania, ryzyka i zagrożenia. Szanse – to okoliczności sprzyjające realizacji interesów oraz osiąganiu celów. Generowane są głównie przez neutralne podmioty środowiska bezpieczeństwa. Mają zazwyczaj charakter szybko przemijający. Sztuka wykorzystywania szans staje się dzisiaj niewątpliwie coraz ważniejszą dziedziną szeroko rozumianej sztuki zarządzania bezpieczeństwem. Wyzwania - to z kolei dylematy, przed jakimi stoi podmiot (społeczność międzynarodowa, państwo) w rozstrzyganiu spraw bezpieczeństwa. Często generowane są przez partnerów i sojuszników, którzy prezentują pewne oczekiwania. Wyzwania mogą być podjęte lub zignorowane. Podjęcie wyzwania łączy się z koniecznością wysiłków i poniesienia pewnych kosztów, co stwarza z kolei dodatkowe szanse w przyszłości. Zignorowanie wyzwań z zasady utrudnia czerpanie korzyści i w niekorzystnych warunkach może rodzić dodatkowe zagrożenia. Ryzyka to niepewności związane z własnym działaniem, z jego skutkami, to niebezpieczeństwo niepożądanych skutków własnego działania. Im bardziej jesteśmy aktywni w serze bezpieczeństwa, tym więcej ryzykujemy. Zagrożenia – to pośrednie lub bezpośrednie destrukcyjne oddziaływania na podmiot. To najbardziej klasyczny czynnik środowiska bezpieczeństwa. Rozróżnia się zagrożenia potencjalne i realne; subiektywne i obiektywne; zewnętrzne i wewnętrzne; militarne i niemilitarne (polityczne, ekonomiczne, społeczne, informacyjne, ekologiczne, przyrodnicze itp.); kryzysowe i wojenne, intencjonalne i przypadkowe (losowe).

5. Pojęcie i istota bezpieczeństwa międzynarodowego , narodowego i wewnętrznego.

Bezpieczeństwo narodowe to ocena stopnia zaspokojenia podstawowych potrzeb ludzkich takich jak potrzeby istnienia, tożsamości, dobrobytu. To zdolność narodu do ochrony jego wartości wewnętrznych przed zagrożeniami zewnętrznymi.

Bezpieczeństwo wewnętrzne to rzeczywisty stan stabilności wewnętrznej, który odzwierciedla brak lub występowanie jakichkolwiek zagrożeń w normalnym funkcjonowaniu organów państwa oraz chroniony przez to państwo tryb życia obywateli.

Bezpieczeństwo międzynarodowe - Współcześnie dostrzega się istnienie współzależności interesów bezpieczeństwa państwa, odchodzenie od „siłowego modelu bezpieczeństwa”. Bezpieczeństwo międzynarodowe ma szerszy zakres znaczeniowy niż bezpieczeństwo narodowe. Nie jest tylko sumą bezpieczeństw poszczególnych państw, lecz czymś więcej. O jego istocie stanowi zespół warunków, norm i mechanizmów międzynarodowych, które zapewniają każdemu państwu mniejsze lub większe poczucie pewności niezagrożenia istnienia, przetrwania i swobód rozwojowych bez nacisków z zewnątrz. Bezpieczeństwo międzynarodowe obejmuje nie tylko wartości egzystencjalne pojedynczych państw, ale również wartości wspólne dla danego systemu, takie jak: stabilność, pokój, równowaga, współpraca itp. O ich ochronie decyduje polityka bezpieczeństwa państw oraz całokształt więzi i instytucji międzynarodowych. Treścią bezpieczeństwa międzynarodowego jest eliminowanie zagrożeń dla istnienia, przetrwania, tożsamości oraz rozwoju państw i systemów międzynarodowych, jak też kształtowanie poczucia ich pewności.

6. Pojęcie strategii, klasycy teorii strategii.

Strategia – nowe kierunki myślenia, oparte na prognozach, przewidywaniach.

Zakres cyklu działania strategicznego:

• Zdefiniowanie interesu danego przedmiotu i określenie jego celów strategicznych

• Ocena strategicznego środowiska

• Sformułowanie koncepcji strategicznej i określenie zasobów niezbędnych do realizacji tej koncepcji

PEST (Political, Economic, Social, Technological) - narzędzie planowania polegające na analizowaniu czynników politycznych, ekonomicznych, społecznych i technologicznych.

SWOT (Strenghts, Weaknesses, Opportunities, Threats) –metoda porządkująca czynniki rozwoju społeczno-gospodarczego miasta. Stosowana jest jako nadrzędnie o charakterze diagnostyczno –prognostycznym.

Klasycy teorii strategii:

Sun Tzu – „psycholog” wojny, lis wojny, strategia poza siłowych rozstrzygnięć, strategia informacji

• Rozpoznanie

• Zaskoczenie

• Działania pośrednie

• Presja/wojna psychologiczna

Tukidydes – „polityk” wojny, wojna w stosunkach międzynarodowych

Clausewitz – filozof i „fizyk” wojny, strategia masy, energii

• Cel

• Zmasowanie

• Ekonomia sił

• Prostota

• Zaskoczenie

• Jedność dowodzenia

• Ubezpieczenie

• Ofensywa

• Manewr

‎7. Kultura polityczna- kultura strategiczna- kultura bezpieczeństwa

Kultura polityczna – ogół postaw, wartości i wzorów zachowania dotyczących wzajemnych stosunków władzy i obywateli:- wiedza o polityce (znajomość faktów i zainteresowania nimi)- umiejętność oceny zjawisk politycznych- emocjonalne zaangażowanie w życiu politycznym- uznane w społeczeństwie wzory zachowań politycznych

Plemienna (parafialna) kultura polityczna – społeczeństwo nie wykazuje zainteresowania.Poddańcza kultura polityczna – ludzie funkcjonują i wierzą w system, ale się nie angażują.Uczestnicząca kultura polityczna – społ. Się interesuje, bierze udział w debatach i wyborach.

Kultura strategiczna:I. Zbiór ogólnych sądów, postaw i wzorców zachowań związanych ze strategią nuklearną, który osiągnął stan względnej trwałości, właściwie raczej w sferze kultury niż polityki.II. Przekonania i założenia określające przyjmowane zasady zachowań wojskowych w stosunkach międzynarodowych przede wszystkim dotyczących decyzji o podjęciu działań zbrojnych, preferencji co do sposobu prowadzenia wojny oraz dopuszczalnego podczas wojny poziomu ofiar.III. Utrwalone przekazywane społecznie idee, postawy, tradycje, zwyczaje i preferowane metody, które są mniej lub bardziej specyficzne dla określonej umiejscowionej geograficznie wspólnoty bezpieczeństwa cechującej się wyjątkowym doświadczeniem historycznym.

• Źródła kultury strategicznej:- materialne (geografia, klimat, bogactwa naturalne, ludność, technologia, arsenał wojskowy)- polityczne (tradycja polityczna, ustrój, normy, instytucje rządzenia, polityka zagraniczna)- ekonomiczne (potencjał gospodarczy, struktura gospodarki, aktywność międzynarodowa, zdolności rozwojowe)- kulturowe (doświadczenia historyczne, mity i symbole, poczucie tożsamości, wiedza).

• Nośniki kultury strategicznej:- organizacje międzynarodowe (silne, o jasnej strukturze, z liderami)- władze państwowe (jak funkcjonuje prezydent, rząd, parlament)- elity (polityczne, naukowe)- przywódcy (klasy, warstwy społeczne, instytucje społeczne)- społeczeństwo.

• Skutki kultury strategicznej:- kultura wojny- sposób prowadzenia wojny- identyfikacja zagrożeń- globalna kultura strategiczna- narodowe kultury strategiczne- planowanie strategiczne (zdolność przewidywania)

Kultura bezpieczeństwa – zbiór norm, wartości i przekonań.

‎8. Mass media w systemie bezpieczeństwa.

Zadania podczas kryzysu:

• Rząd – zapobieganie stanom destabilizacji, niepewności lub napięcia społecznego, stwarzającym powszechne zagrożenie dla życia, zdrowia lub mienia

• Media – obowiązek mediów do niezwłocznego i nieodpłatnego przekazywania informacji związanych z ostrzeganiem ludności w sytuacjach kryzysowych.

Plan działania:

• wyznacz rzecznika prasowego lub zespół osób do pracy z mediami

• powiadom wszystkich, kto jest odpowiedzialny za przekaz informacji

• opracuj metodę sprawnego kontaktowania się z mediami

• przygotuj kanały, którymi będą przekazywane informacje do rzecznika

1. Opanuj sytuację:

• Zawsze na pierwszym miejscu ratuj ludzi, później dobra

• Zanalizuj sytuację

1. Zbierz informacje:

• Kto? Co? Gdzie? Kiedy? Dlaczego? Jak? Co dalej?

1. Powiadom o kryzysie:

• Podaj mediom jak najwięcej informacji zanim zdobędą je z innych źródeł

• Media oczekują: pełnej informacji dotyczącej przyczyn i skutków kryzysu, podjętych działań oraz regularnych, bieżących komunikatów

1. Stań naprzeciw mediom:

• Unikanie lub ignorowanie mediów może pogorszyć sytuacji

1. Bądź opanowany:

• Słowa potwierdzaj zachowaniem

• Używaj jasnego, nieskomplikowanego języka

• Pamiętaj, że liczy się pierwsze wrażenie

• Szczerość i zaangażowanie robią dobre wrażenie

• Sprawdź ile możesz powiedzieć

• Nie wszystkie informacje mogą być ujawnione

• Nie wszystkie informacje są warte przekazania

Zawsze:

• Podawaj tylko sprawdzone informacje

Nigdy:

• Nie komentuj informacji, których nie jesteś pewien

• Nie używaj zwrotu „bez komentarza”

Po kryzysie:

• Ogłoś, że kryzys został zażegnany

• Utrzymuj kontakt z poszkodowanymi

• Informuj media o rozwoju sytuacji po kryzysie

• Pokaż chęć niesienia pomocy

Podsumowanie:

• „Nakręcanie” sytuacji i spekulacje są nieodłączną polityką mediów

• Konieczność zaangażowania

• mediów podczas kryzysu

• Konsekwentne stanowisko rządu wobec spekulacji

9. Ratownictwo w systemie bezpieczeństwa publicznego.

O powodzeniu akcji ratunkowej decydują:

• czas

• organizacja

• wyszkolenie

Efektywne zarządzanie katastrofą:

• Planowanie

• Organizowanie

• Motywowanie

• Kontrola

Działanie w sytuacji wypadku masowego:

Koordynacja ratownictwo (PSP) ratownictwo medyczne identyfikacja ofiar pomoc psychologiczna

Łańcuch przeżycia:

1. Pierwsza pomoc (wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za podejmowanie działań)

2. Powiadamianie – CPR (Centrum Powiadamiania Ratunkowego)

3. Kwalifikowana pierwsza pomoc medyczna i medyczne czynności ratunkowe (8-15 min.)

4. Transport:

• zespoły podstawowe (ratownicy medyczni – 2 osoby);

• zespoły specjalistyczne (ratownicy medyczni, pielęgniarki, lekarz);

• Lotnicze Pogotowie Ratunkowe

1. Szpitalny oddział ratunkowy

Łańcuch postępowania w wypadkach masowych i katastrofach:

• Przyjęcie informacji i uruchamiania systemów powiadamiania

• Dyspozytor wysyła odpowiednie jednostki ratunkowe na miejsce zdarzenia

• Oznakowanie miejsca

Podział na 3 strefy:

1. Gorąca –tylko strażacy

2. Ciepła –strażacy +punkt pomocy medycznej

3. Zimna –strefa ogólnodostępna, punkty informacyjne

Policja stacjonuje między strefą ciepłą i zimną

• odpowiednia rozmieszczenie jednostek ratunkowych na miejscu zdarzenia

• pomoc medyczna

SAR – search and rescue

Kompromis medyczny –udzielenie pomocy tym poszkodowanym, którzy mają największe szanse na przeżycie

Segregacja poszkodowanych (fr. Triage) – podział poszkodowanych na grupy, w jakiej kolejności udzielić pierwszej pomocy z użyciem kart segregacyjnych:

• Czarny kolor –grypa krytyczna

• Czerwony kolor –wysokie ryzyko utraty życia

• Żółty kolor –nieznaczne uszkodzenia

• Zielony kolor –szok, znikome uszkodzenia

Co wchodzi w zakres ratownictwa specjalistycznego:

• Państwowa Straż Pożarna (ratownictwo techniczne, termiczne, chemiczne, wysokościowe, medyczne)

• Ratownictwo Górskie (zimowe i letnie, ścianowe, lawinowe, z powietrza, jaskiniowe); działa 7 grup regionalnych: bieszczadzka, podhalańska, beskidzka, karkonoska, krynicka, jurajska, wałbrzysko - kłodzka;

• Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe (zbiorniki wód śródlądowych)

• Morska Służba Poszukiwawczo – Ratownicza (brzegowe i dalekomorskie jednostki w Gdyni)

• Ratownictwo Górnicze (centralna stacja w Bytomiu)

• Ratownictwo Lotnicze

• Ratownictwo Chemiczne

• Ratownictwo Radiacyjne

Przepływ informacji w wypadku masowym:

1. Akcją dowodzi Oficer Straży Pożarnej, który jako pierwszy przybył na miejsce zdarzenia +koordynator wszystkich zespołów ratowniczych

2. Koordynator medyczny (wojewódzki) –wie gdzie są wolne miejsca w szpitalach, wysyła jednostki ratunkowe z powiatów sąsiadujących z powiatem, na terenie którego zdarzył się wypadek

3. Starosta, wojewoda –administracyjnie odpowiedzialny za służby działające w czasie wypadku

10. Koncepcja human security (3 szkoły) Wymiar I istota bezpieczeństwa: ekonomicznego, żywnościowego itp.

Koncepcja human security po pierwsze oznacza bezpieczeństwo (safety) od problemów tak przewlekłych jak głód, choroby i prześladowania (freedom from want). Po drugie oznacza ochronę przed nagłymi i bolesnymi wypadkami w życiu codziennym –w domu, w pracy w społeczeństwie (freedom from fear). Bezpieczeństwo jednostki sprowadzono do siedmiu wymiarów: bezpieczeństwo ekonomiczne, żywnościowe, zdrowotne, ekologiczne, osobiste, społeczne i polityczne.

Human security :

• to pojęcie uniwersalne i dotyczy całej ludzkości

• Jest zorientowane na człowieka

• Wszystkie jego wymiary są połączone ze sobą

• Jest łatwiejsze do zapewnienia poprzez prewencję niż późną interwencję

Szkoła kopenhaska kładzie szczególny nacisk na społeczne aspekty bezpieczeństwa. Jej założenia były szeroko wykorzystywane w akcji „antyterrorystycznej” po 11 września 2001 – atakach na WTC.

Wszystko sprowadza się do trzech kluczowych pojęć:

• Sekurytyzacja

• Proces społecznej konstrukcji bezpieczeństwa

• Akt mowy określający jakieś zagadnienie jako kwestię bezpieczeństwa

• Przywołanie logiki bezpieczeństwa –nadzwyczajne sytuacje wymagają pilnej reakcji i nadzwyczajnych środków zaradczych

• Przyjęcie tej logiki i podjęcie na jej bazie działań akceptowanych przez społeczeństwo

• Sektory Bezpieczeństwa

Pojęcie "dotyczy sektorów różnych arenach, gdzie mówimy o bezpieczeństwie. Lista sektorów jest przede wszystkim narzędziem pozwalającym na analizę zmiennych. Najważniejsze sektory to:

• Sektor polityczny,

• Sektor społeczny,

• Sektor ekonomiczny

• Sektor środowiskowy

Jako taka, teoria sektorów bezpieczeństwa powinna być traktowana jako "rozszerzenie" tradycyjnego badania materii bezpieczeństwa, poprzez spojrzenie na bezpieczeństwo w tych nowych sektorach.

• Regionalne kompleksy bezpieczeństwa

Zagrożenia generalnie występują regionalnie. Analizę bezpieczeństwa każdego z podmiotów międzynarodowych można zatem ograniczyć do analizy ich interakcji w regionie, współdziałania w zakresie bezpieczeństwa z innymi uczestnikami. Często zachodzą duże zależności pomiędzy podmiotami w regionie, rzadko pomiędzy całymi regionami – to właśnie stanowi przedmiot zainteresowań teoretyków Regionalnych Kompleksów Bezpieczeństwa.

Szkoła Kanadyjska skoncentrowała się głównie na konfliktach zbrojnych i związaną z tym koniecznością niesienia pomocy humanitarnej (freedom from fear). Naczelnym celem stała się ochrona jednostki i zagwarantowanie poszanowania praw człowieka. Podejście to łączy się z przyzwoleniem na użycie wojskowej siły na terenie innego państwa w imię obrony jednostki co wzbudza szerokie kontrowersje. Bezpieczeństwo jednostki jest podstawą prowadzenia misji pokojowych.

• Ochrona ludności cywilnej

• Operacje pokojowe

• Zapobieganie konfliktom

• Zarządzanie i odpowiedzialność za stabilizowane tereny

• Bezpieczeństwo publiczne

11. Bezpieczeństwo zdrowia publicznego(założenia strategiczne) w nadzwyczajnych zagrożeniach środowiskowych.

Bezpieczeństwo zdrowia jest osiągane poprzez

• Przygotowanie państwa i obywateli do ochrony życia i zdrowia w warunkach normalnych i sytuacjach kryzysowych,

• poprzez ustawiczne monitorowanie zagrożeń,

• prowadzenie odpowiedniej profilaktyki,

• podejmowanie niezbędnych działań w celi ratowania ludzi, mienia i środowiska

• zapewnienie poszkodowanym dostępu do odpowiednich ośrodków leczenia (szpitalne oddziały ratunkowe, centra urazowe, ośrodki leczenia oparzeń, ośrodki leczenia ostrych zatruć , centra rehabilitacyjne, centra pomocy psychologicznej)

• przywracanie środowiska do stanu równowagi zgodnie z aktualnym stanem wiedzy medycznej, prawnej i nauki o bezpieczeństwie.

Zdrowie publiczne wg. Achesona: jest nauką i sztuką zapobiegania chorobą, promowania zdrowia populacji i przedłużenia życia poprzez zorganizowane wysiłek społeczeństwa

Zadania zdrowia publicznego:

• zapobieganie epidemią i rozprzestrzeniania się chorób

• ochrona przed zagrożeniami środowiskowymi

• zapobieganie zranieniom

• promowanie zdrowych zachowań

• reagowania na katastrofy naturalne i przeciwdziałanie ich skutkom

• zapewnienie dostępu do świadczeń zdrowotnych

Sytuacja kryzysowa -należy przez to rozumieć sytuację wpływającą negatywnie na poziom bezpieczeństwa ludzi, mienia w znacznych rozmiarach lub środowiska, wywołującą znaczne ograniczenia w działaniu właściwych organów administracji publicznej ze względu na nieadekwatność posiadanych sił i środków

Infrastruktura krytyczna -należy przez to rozumieć systemy oraz wchodzące w ich skład, powiązane ze sobą funkcjonalne obiekty w tym obiekty budowlane, urządzenia, instalacje, usługi kluczowe dla bezpieczeństwa państwa i jego obywateli .

Infrastruktura krytyczna obejmuje systemy:

• Zaopatrzenia w energię i paliwo

• Łączności sieci teleinformatycznych

• Zaopatrzenia w żywność i wodę

• Ochrony zdrowia

• Finansowe

• Transportu i komunikacyjne

• Ratownicze

• Zapewniające ciągłość działań

• Produkcji, składowania, przechowywania i stosowania substancji chemicznych i promieniotwórczych, w tym rurociągi substancji chemicznych

‎12. Zarządzanie kryzysowe -zakres pojęcia.

Zarządzanie kryzysowe – to działalność organów administracji publicznej będąca elementem kierowania bezpieczeństwem narodowym, która polega na zapobieganiu sytuacjom kryzysowym, przygotowaniu do podejmowania nad nimi kontroli w drodze zaplanowanych działań, reagowaniu w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych, usuwaniu ich skutków oraz odtwarzaniu zasobów i infrastruktury krytycznej.

• Zapobieganie to każde działanie, zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia: katastrofy, awarii, klęski żywiołowej lub innej przyczyny mogącej spowodować kryzys,lub w znacznym stopniu ogranicza jego skutki;

• Przygotowanie to całokształt działań związanych z przygotowaniem planu reagowania w przypadku kryzysu dla ludności, personelu służb profesjonalnych i ochotniczych oraz utrzymywania na odpowiednim poziomie (ilościowym i jakościowym) sił i środków które mogą być wykorzystane w akcjach ratowniczych;

• Reagowanie to podejmowanie działań ratowniczych, bezpośrednio związanych z likwidacją lub opanowaniem zaistniałej sytuacji kryzysowej, mających na celu pomoc poszkodowanym i ograniczenie wtórnych strat i zniszczeń;

• Odbudowa jest końcową fazą cyklu zarządzania kryzysowego. Odbudowę kontynuuje się, aż wszystkie systemy wrócą do stanu poprzedniego albo lepszego niż poprzedni. Dzieli się ja na krótkoterminową (polega na przywróceniu systemów niezbędnych do życia, do minimalnych standardów ekonomicznych) i długoterminową.

13. Zarządzanie bezpieczeństwem –zakres pojęcia

Zarządzanie bezpieczeństwem polega na szczegółowej identyfikacji: zagrożeń bezpieczeństwa, możliwości zmniejszania prawdopodobieństwa ich wystąpienia, łagodzenia ich przebiegu po uaktywnieniu oraz usuwania skutków.

• Zapobieganie możliwych zagrożeń bezpieczeństwa

• przygotowanie podmiotu na wypadek uaktywnienia danego rodzaju zagrożenia bezpieczeństwa w postaci zdarzenia (edukacja, rozmieszczenie i dostępność sił i środków przeciwdziałania);

• zwiększanie skuteczności sił i środków systemu ratownictwa w trakcie przeciwdziałania skutkom danego zdarzenia;

• skuteczność działań w usuwaniu następstw danego zdarzenia.

14. Podstawowe założenia koncepcji edukacji dla bezpieczeństwa

Głównym zadaniem systemu edukacji dla bezpieczeństwa jest nauka pierwszej pomocy (elementów ratownictwa) i obrony cywilnej.

Cele kształcenia:

• Znajomość powszechnej samoobrony i ochrony cywilnej.

• Przygotowanie do działania ratowniczego.

• Nabycie umiejętności udzielania pierwszej pomocy.

• Znajomość struktury obronności państwa.

• Przygotowanie do sytuacji zagrożeń czasu pokoju i czasu wojny

15. Podstawowe pojęcia , przedmiot i zakres badań

kryminologia: nauka o przestępstwie i przestępcy, o objawach i przyczynach przestępczości i innych związanych z nią zjawiskach patologii społecznych oraz ich zapobieganiu, a także o funkcjonowaniu systemu sprawiedliwości

kryminalistyka: nauka o taktycznych zasadach i sposobach oraz o technicznych metodach i środkach rozpoznawania/wykrywania przestępstw

wiktymologia: nauka zajmująca się ofiarą oraz jej rolą w tym, jak doszło do przestępstwa (geneza przestępstwa)

epidemiologia: nauka zajmująca się badaniem warunków występowania, przyczyn i dróg rozszerzania się chorób i różnych stanów patologicznych i fizjologicznych, metod zapobiegawczych w populacji i środowisku ludzi oraz zwierząt, a także środków zwalczających choroby natury infekcyjnej i nieinfekcyjnej

• infekcyjna –drobnoustroje i ich produkty

• nieinfekcyjna –zagrożenia chemiczne, radiacyjne, obrażenia mechaniczne i techniczne oraz zagrożenia natury psychologicznej

medycyna sądowa: nauka dostosowująca wiedzę medyczną i pokrewnych nauk przyrodniczych dla potrzeb prawa (śledztwa i postępowania dowodowego) w procesie karnym i cywilnym. Z tego powodu medycyna sądowa bywa nazywana dziedziną "pomostową". Jej szczegółowe zainteresowania dzieli się na: tanatologię, toksykologię, traumatologię i serohematologię. Medycyna sądowa jest ściśle związana z kryminalistyką, stanowi jeden z jej elementów. Specjaliści medycyny sądowej zajmują się sekcjami zwłok, oględzinami żywych - poszkodowanych, ustalaniem ojcostwa itp.

medycyna katastrof: planowanie, kierowanie i terapia w masowym zdarzeniu; to co najlepsze/najodpowiedniejsze dla jak największej liczby poszkodowanych we właściwym miejscu i czasie

medycyna ratunkowa: wyodrębniona jako samodzielna dziedzina; pomoc medyczna, stabilizacja podstawowych funkcji życiowych, przekazanie poszkodowanego do odpowiedniego oddziału, działanie na etapie przedszpitalnym i szpitalnym

inżynieria bezpieczeństwa: stanowi dyscyplinę, której celem jest opracowywanie, doskonalenie i upowszechnianie metod i środków racjonalnej maksymalizacji skuteczności ochrony ludzi, środowiska naturalnego i dobór cywilizacji poprzez:

• zapobieganie powstawaniu zagrożeniom bezpieczeństwa: naturalnym, cywilizacyjnym, publicznym oraz podczas eksploatacji artefaktów,

• przygotowanie podmiotów i systemu bezpieczeństwa na wypadek wystąpienia zagrożeń,

• reagowanie na negatywne skutki wyzwalających się zagrożeń bezpieczeństwa człowieka i jego środowiska.

psychologia bezpieczeństwa:

socjologia bezpieczeństwa: