PRZYRZECZENIE PUBLICZNE

1. DEFINICJA

   1. kto przez ogłoszenie publiczne przyrzekł nagrodę za wykonanie oznaczonej czynności, zobowiązany jest przyrzeczenia dotrzymać

2. STRONY

   1. przyrzekający (dłużnik)

   2. wykonawca czynności (wierzyciel)

3. CECHY

   1. przyrzeczenie to jednostronna czynność prawna przyrzekającego

   2. przyrzeczenie musi być ogłoszone publiczne – złożone w taki sposób, aby mogło dotrzeć do nieokreślonej liczby nieoznaczonych osób

      1. oświadczenie woli przyrzekającego nie jest skierowane do indywidualnych adresatów, ale może mieć na względzie oznaczony krąg potencjalnych wykonawców

      2. obietnice wyborcze to nie przyrzeczenie publiczne bo nie są oświadczeniem woli

   3. wykonawca czynności nie składa żadnego oświadczenia woli

   4. teorie powstania zobowiązania

      1. teoria policytacyjna – przyjęta w KC

         1. źródłem zobowiązania jest jednostronna czynność prawna zobowiązująca przyrzekającego do spełnienia świadczenia pod warunkiem zawieszającym, że ktoś wykona czynność oznaczoną w przyrzeczeniu publicznym

         2. wykonanie czynności oznaczonej w przyrzeczeniu publicznym jest warunkiem powstania zobowiązania – condictio iuris

      2. teoria umowy (oferty)

         1. przyrzekający składa ofertę ad incertam personam

         2. przyjęcie oferty następuje przez wykonanie czynności określonej w ofercie

         3. polski KC

            1. nie wymaga, aby wykonanie czynności miało charakter oświadczenia woli

            2. dopuszcza

               • działanie bez wiedzy o ogłoszeniu przyrzeczenia

               • działanie przed ogłoszeniem

               • działanie przez osobę bez zdolności do czynności prawnych

4. SKUTKI

   1. przyrzekający zobowiązany jest dotrzymać przyrzeczenia

   2. przyrzekający może określić okres w którym przyrzeczenie go wiąże przez podanie terminu do wykonania czynności oznaczonej w przyrzeczeniu publicznym

      1. zasada: do ważności przyrzeczenia nie jest wymagane podanie terminu do wykonania czynności oznaczonej w przyrzeczeniu publicznym

         1. wyjątek: przyrzeczenie nagrody konkursowej

      2. jeśli nie określi takiego terminu jest związany przyrzeczeniem aż do

         1. wykonania czynności

         2. lub odwołania przyrzeczenia (jeżeli jest odwołalne)

            1. przyrzeczenie jest odwołalne jeżeli

               • nie podano terminu do wykonania czynności oznaczonej w przyrzeczeniu publicznym

               • i nie zastrzeżono że przyrzeczenie jest nieodwołane

            2. odwołanie powinno nastąpić przez ogłoszenie publiczne w taki sam sposób, w jaki było uczynione przyrzeczenie

            3. odwołanie jest bezskuteczne względem osoby, która wcześniej czynność wykonała

               • nie są chronione osoby które podjęły działania zmierzające do wykonania czynności, ale tej czynności nie wykonały przed odwołaniem nie przysługuje im roszczenie o zwrot wydatków ani nagroda

5. TREŚĆ STOSUNKU PRAWNEGO

   1. przyrzeczenie publiczne to czynność jednostronnie zobowiązująca – obowiązek świadczenia (dania nagrody) ciąży tylko po stronie przyrzekającego

   2. wykonawca czynności jest wyłącznie uprawniony – ma roszczenie o spełnienie świadczenia zgodnie z treścią przyrzeczenia

   3. nagroda

      1. może mieć postać jakiejkolwiek korzyści majątkowej

      2. oprócz nagród przyznawane są czasem wyróżnienia o charakterze niemajątkowym – zwłaszcza w związku z udziałem w konkursach (np. dyplom)

      3. przyrzekający powinien określić rodzaj, wysokość i liczbę nagród

         1. wysokość nagroda może być ściśle określona lub mogą być wskazane zasady określania jej wysokości

         2. dopuszczalne jest zastrzeżenie przyrzekającego, że nagroda zostanie określona przez niego lub osobę 3. po ogłoszeniu przyrzeczenia

         3. gdy nie określono nagrody - doktryna – nagrodę określa sąd, na żądanie uprawnionego zgłoszone w pozwie o zasądzenie narody

   4. co gdy kilka osób wykonało czynność określoną w przyrzeczeniu publicznym?

      1. KC – ius dispositivum

         1. jeżeli czynność wykonało kilka osób niezależnie od siebie, każdej z nich należy się nagroda w pełnej wysokości, chyba że została przyrzeczona tylko 1 nagroda wówczas otrzymuje ją osoba która pierwsza się zgłosi, a w razie jednoczesnego zgłoszenia się kilku osób - ta, która pierwsza czynność wykonała

         2. jeżeli czynność wykonało kilka osób wspólnie

            1. nagroda należy się wszystkim wykonawcom wspólne

            2. w razie sporu sąd odpowiednio podzieli nagrodę

      2. przyrzekający może określić inne zasady rozdzielania nagród – np. losowanie

6. PRZYRZECZENIE NAGRODY KONKURSOWEJ

   1. szczególny przypadek przyrzeczenia publicznego – publiczne przyrzeczenie nagrody za najlepsze dzieło lub najlepszą czynność

   2. ogłoszenie konkursu ma na celu nie samo wykonanie czynności, lecz pobudzenie rywalizacji, aby otrzymać jak najlepsze rezultaty w określonej dziedzinie

   3. przyrzeczenie nagrody konkursowej opiera się na tej samej konstrukcji prawnej co „zwykłe” przyrzeczenie publiczne

   4. przedmiot

      1. dzieła lub czynności - rozumiane szeroko

         1. przedmioty majątkowe

         2. utwory w rozumieniu prawa autorskiego

         3. projekty wynalazcze

         4. inne rezultaty ludzkiej aktywności,

         5. różne zachowania, które mają charakter czynów

   5. cechy publicznego przyrzeczenia nagrody za najlepsze dzieło lub za najlepszą czynność

      1. jest bezskuteczne, jeśli nie został w nim oznaczony termin, w ciągu którego można ubiegać się o nagrodę

      2. jest nieodwołalne

      3. ocena, czy i które dzieło lub czynność zasługuje na nagrodę, należy do przyrzekającego, chyba że w przyrzeczeniu nagrody inaczej zastrzeżono

      4. przyrzekający nagrodę nabywa własność nagrodzonego dzieła, prawa autorskiego, prawa wynalazczego tylko wtedy, gdy to zastrzegł w przyrzeczeniu

         1. wówczas nabycie własności następuje z chwilą wypłacenia nagrody

         2. wówczas przyrzeczenie publiczne jest odpłatną czynnością prawną a zasadniczo nieodpłatną