Wykład 4 socjologia:

1. Temat wykładu: zagadnienia metodyki badań socjologicznych:

   1. -planowanie badań

   2. -metody pozyskiwania danych empirycznych

   3. -etyczne zasady badań

1. Metodologia- nauka o poprawnych sposobach postępowania w toku całego procesu badawczego, zawierająca opis i analizę schematów wytworów różnych czynności badawczych.

2. Fazy postępowania badawczego:

   1. definiowanie problemu;

   2. przegląd literatury przedmiotu;

   3. precyzowanie celu badań, formułowanie hipotez;

   4. wybór sposobu przeprowadzenia badań, zbieranie i analizowanie danych;

należy zapewnić odpowiedniość między treścią i zakresem zebranych materiałów a treścią i zakresem wniosków, jakie prawomocnie można z nich wyciągnąć; można to osiągnąć na dwa sposoby:

• poprzez właściwy dobór losowej próby reprezentatywnej (wyniki uzyskuje się przez zbadanie grupy przedstawicieli za pomocą np. ankiet lub wywiadów i prawdopodobnie będą one odpowiadały wynikom które zostałyby uzyskane po zbadaniu całej populacji)

• poprzez zebranie odpowiedniej ilości danych bez potrzeby tworzenia takich prób

  1. dochodzenie do konkluzji i ich formułowanie

udzielenie odpowiedzi na postawione pytania lub ocena prawdziwości postawionych hipotez; najwyżej cenionym rezultatem badań jest teoria- możliwość jej sformułowania świadczy o zaawansowanym stanie wiedzy w danym przedmiocie

1. Metody pozyskiwania danych w socjologii empirycznej.

   1. Obserwacja

ma dwie podstawowe formy:

-zewnętrzna (obserwacja badanego obiektu z zewnątrz)

-uczestnicząca (wejście do badanej zbiorowości i obserwacja jej funkcjonowania z punktu widzenia jej uczestnika, a więc „od wewnątrz”; daje możliwość lepszego poznania zarówno subiektywnych jak i obiektywnych uwarunkowań badanych zachowań, problemem jest jednak kwestia etyczna, wynikająca ze sprzeczności między rolą uczestnika i obserwatora)

1. Wywiad

-kwestionariusz wywiadu:

1.metryczka,

2.wywiad właściwy,

3. protokół z obserwacji

-podział wywiadów ze względu na stopień ich standaryzacji:

1. wywiad swobodny i narracyjny (swobodna wypowiedź respondenta na temat „zadany”),

2. wywiad o wysoki stopniu standaryzacji ( składa się z pytań zamkniętych lub półzamkniętych)

1. Ankieta (służy do badania zjawisk występujących w dużej skali, jest bardziej powierzchowna niż wywiad, istnieje też niebezpieczeństwo nieuzyskania wystarczającej liczby zwrotów ankiet, poza tym często jest ona wypełniana częściowo lub niestarannie)

2. Wykorzystanie już istniejących materiałów (wtórna analiza różnego rodzaju dostępnych materiałów)

3. Analiza dokumentów osobistych (danych poszukuje się w biografiach ludzi i ich prywatnych dokumentach)

4. Eksperyment (sztucznie wykreowana sytuacja, w której celowo manipuluje się zmiennymi)

1. Etyczne standardy postępowania w toku badań socjologicznych.

Uniwersalne zasady etyki zawodowej socjologów:

1. Chronić respondentów przed odniesieniem osobistej szkody w rezultacie badań.

2. Zachować poufność zebranych danych.

3. Uczciwie informować respondentów o celu badań i sposobie wykorzystania zebranych informacji.

4. Respektowanie prawa osób poddanych badaniom do prywatności i godności.

Odnoszące się do prowadzenia badań, publikacji ich wyników i relacji ze współpracownikami:

1. Utrzymywanie obiektywizmu i rzetelności badań.

2. Uczciwe informowanie o rzeczywistym zakresie swojej wiedzy i preferowanym stylu uprawiania socjologii.

3. Publiczne, rzetelne poinformowanie o wkładzie wszystkich osób biorących udział w badaniach i przygotowywanych publikacjach do finalnego rezultatu.

4. Ujawnienie w sprawozdaniu z badań wszystkich źródeł ich finansowania.

5. Udostępnienie innym badaczom, za rozsądną opłatą, zebranych materiałów.

1. Respondentowi dostarczającemu surowych danych, niebędącemu ekspertem udzielającym wywiadu problemowego, w zależności od rodzaju badania i sytuacji, należy wręczyć godny upominek lub wynagrodzenie za poświęcony czas.