Postawa odtrącająca

Cechy:

• Dystans uczuciowy w stosunku do dziecka

• Dominacja nad dzieckiem

• Wzajemny kontakt ma charakter formalny i powierzchowny

• Przebywanie z dzieckiem nie sprawia rodzicom żadnej przyjemności i satysfakcji

Poglądy:

• Dziecko nie powinno przeszkadzać im w życiu

• Rodzic ma prawo wymagać od dziecka tego, co uważa za słuszne

• Mogą karać dziecko za to, że nie wykonuje poleceń

• Wiedzą, że dziecko często specjalnie ujawnia zachowania złośliwe

• Dziecko jest nieodpowiedzialne (głupie, pyskate, złośliwe itp.)

• Dziecko naraża rodziców na wiele wyrzeczeń, wymaga zbyt dużego wysiłku i czasu

• Dziecko powinno znać swoje miejsce

• Dziecka nie należy wyręczać

• Dziecka nie wolno rozpieszczać

Uczucia rodziców:

• Przeważnie negatywne

• Dziecko niepełnosprawne to kolejna krzywda jaka ich spotkała

• Mają wiele pretensji do całego świata

• Czują się skrzywdzeni

• Chcą osiągać sukcesy życiowe a dziecko im przeszkadza

• Dziecko wyzwala w nich: złość, agresję i poczucie krzywdy

Zachowania rodziców:

• Nieokazywanie dziecku pozytywnych uczuć

• Demonstrowanie uczuć negatywnych wobec dziecka

• Krytyka zachowań dziecka

• Dezaprobata zachowań dziecka

• Obarczanie innych osób i instytucji opieką nad dzieckiem

• Rozkazywanie dziecku

• Stawianie licznych i regresywnych żądań

• Surowe karanie dziecka

• Zastraszanie dziecka

• Niedocenianie pozytywnych zachowań dziecka

• Brak tolerancji wobec niedociągnięć, braku zdolności, niedostatków fizycznej urody dziecka

• Nieakceptowanie sprzeciwu i negatywnych uczuć

• Nie oddają dzieci do placówek terapeutycznych z własnej woli – tylko przymus, czyli obowiązek szkolny

• Z rodzicami bardzo trudno się pracuje – nie można zawrzeć kontraktu

• W skrajnej postaci są to osoby o osobowości psychopatycznej wywodzące się z tzw. marginesu społecznego, alkoholicy, narkomani, kryminaliści, ale zdarza się też,
  dobrze sytuowani

• Lubią dominować

• Cechują się bezwzględnością

• Czasami wysuwają groźby słowne wobec nauczycieli

• Jeżeli przyjdą na zebranie, to tylko i wyłącznie ze względu na presję wywieraną na nich przez szkołę

Nauczyciele muszą unikać konfliktów z takimi rodzicami

• Odmawiają współpracy

• Wyznają wyłącznie prawo siły

• Ulegają tylko przewadze psychicznej lub fizycznej

• Starają się siłą podporządkować sobie innych

• Osobowości psychopatyczne nie poddają się żadnym formom terapii – nie mamy szans wpływania na ich postawę poprzez naszą pracę

Zachowanie dzieci:

• Dziecko jest nieposłuszne, krnąbrne, kłótliwe, agresywne

• Niekiedy unika kontaktów z ludźmi, bo czuje się zastraszone, co utrudnia mu adaptację do nowych warunków i otoczenia

Postawa odtrącająca:

• Jeżeli postawa rodziców jest właśnie taka, rezygnujemy z udzielania im pomocy
  i koncentrujemy się na pracy z dzieckiem

• Rodzice nie skupiają się emocjonalnie
  na dziecku

• Najczęściej tylko jeden z rodziców przyjmuje postawę odtrącającą –
  i z nim pracujemy!

Uwaga – obowiązkiem nauczyciela jest zgłaszanie odpowiednim instytucjom wszystkich przypadków:

• pobić

• wykorzystania seksualnego

• upijania alkoholem dzieci

Brak reakcji specjalistów na wszelkie przejawy przemocy obciążają ich sumienie
i są nie etyczne.

Postawa nadmiernie opiekuńcza

• Główną cechą jest nadmierna koncentracja rodziców na dziecku

• Nie stawiają dziecku żadnych wymagań

• Rodzice nie przyznają się do tej cechy
  a czasami są nawet z niej dumni

• Uważają, iż znają dziecko lepiej niż ktokolwiek inny.

Opinie rodziców:

• Dzieci nie należy spuszczać z oczu

• Dziecko nie powinno wykonywać żadnych czynności z powodu zmęczenia (może się pobrudzić, uderzyć, przestraszyć)

• Dziecko nie powinno zbyt często wychodzić na podwórko, bo jest tam wiele zagrożeń

• Dziecko nie może przebywać z innymi, bo może się czymś zarazić

• Dziecku ciągle trzeba tłumaczyć, jakie grożą mu niebezpieczeństwa

• Taka postawa rodziców opóźnia rozwój dojrzałości społecznej dziecka

• Powoduje bierność

• Brak inicjatywy i ustępliwość

Zachowania rodziców:

• Realizowanie wszystkich zachcianek i kaprysów dziecka

• Koncentrowanie całego swojego życia (rodzinnego) wyłącznie wokół dziecka

• Ciągłe przebywanie przy dziecku

• Brak konsekwencji w wychowaniu

• Rozwiązywanie problemów za dziecko

• Pełna kontrola nad zachowaniem dziecka

• Izolowanie społeczne dziecka

• Ograniczenie ruchu fizycznego dziecka

• Sprzeciwianie się próbom stawiania dziecku wymagań przez osoby z zewnątrz

• Uleganie dziecku

Dziecko:

• Dziecko staje się zbyt pewne siebie

• Jest często zarozumiałe

• Wszczyna konflikty (tyranizuje matkę i ojca)

Postawa w obliczu współpracy z nauczycielami:

• Z rodzicami nadmiernie opiekuńczymi bez problemu zawrzemy kontrakt

• Warunki kontraktu będą zawsze utrzymane

• Nauczyciel powinien wykorzystać bezradność rodziców

• Koniecznie powinniśmy zademonstrować rodzicom wszystkie formy zajęć i terapii i prosić o realizację w warunkach domowych

• Pracując z dzieckiem nauczyciel jednocześnie realizuje zarówno cele poznawcze, jak i emocjonalne

• Uczymy rodziców wszelkich form pracy, w których przyjmują pozycję dominującą – czyli egzekwują od dziecka konkretne polecenia

Wskazówki dla rodziców:

• Uczymy rodziców wszelkich form treningu behawioralnego

• Pozwalamy na zabawę z rówieśnikami

• Swobodę na spacerze

Pamiętajmy, iż musimy nauczyć rodziców (wytłumaczyć), jaki jest cel i znaczenie swobody w życiu dziecka i upewnić się czy nas zrozumieli (np. podanie przykładu przez rodziców).

Trudności współpracy:

• Niełatwo pracować nauczycielowi w obecności kogoś, kto wtrąca się w każdą wykonywaną przez nas czynność – delikatnie informujemy, iż nie należy tego robić w trakcie ćwiczeń z dzieckiem

• Drastyczne zachowania rodziców na widok zadrapań czy siniaków dziecka, których nabawiło się podczas ćwiczeń - nic nie można zrobić – pozwólmy rodzicom się wykrzyczeć i starajmy się zrozumieć ich lęk (zapewnijmy, że to się nie powtórzy)

• Rodzice w przyszłości mieli odczucie bycia człowiekiem niepotrzebnym. Nie byli dla kogoś „ważni” – to przekonanie wynieśli z dzieciństwa

• Dziecko diametralnie zmieniło ich sytuację, bowiem mają w końcu kogoś, komu są potrzebni

• U niektórych rodziców dominuje lęk przed zagrożeniami świata i bezradnością wobec tych zagrożeń – prawdopodobnie są to osoby, które w dzieciństwie przeszły bardzo ciężką chorobę lub przeżyły śmierć kogoś bliskiego. Taka sytuacja pozbawia człowieka ufności i poczucia bezpieczeństwa

Czego powinniśmy nauczyć rodziców?

• W trakcie porad i pracy z rodzicami ujawniającymi postawę nadmiernie opiekuńczą uczymy ich, że stawianie dziecku wymagań i egzekwowanie swojej woli nie niszczy relacji rodzice – dziecko

• Są rodzicami i ciągle będą dziecku potrzebni

• Rodzice powinni uwierzyć w możliwości swoich dzieci – samodzielność.

Czego nie powinniśmy robić?

• Nie chwalmy dziecka za ładne ubrania, bezwzględną czystość - to błąd!

• Zwracajmy uwagę na fakt zabrudzenia dziecka, a wynikający z zabawy (piasek, zabrudzone dłonie itp.). Takie uwagi nie wzmacniają postawy nadmiernie opiekuńczej, ale raczej ją zaniżają – co jest naszą drogą pracy!

Co powinniśmy mówić!

• Podkreślajmy osiągnięcia dziecka niż pracę rodziców

• Zwracajmy uwagę na samodzielność w wykonywaniu jakichkolwiek czynności przez dziecko

• Nagrodą dla rodziców – zwłaszcza za intensywny trening z dzieckiem, może być swobodna zabawa!