Negatywne postawy opiekuńcze

Unikanie sytuacji i czynności opiekuńczych

Przewaga zachowań biernych, niezaangażowanych w sprawy wychowanków, niedostrzeganie lub pomijanie szeregu ich potrzeb, liczenia na ich nieistniejącą samodzielność i samowystarczalność (nauczyciel jest przekonany, że „jakoś” sobie poradzą sami, nie musi interweniować). Prowadzi to do nieuchronnych zaniedbań, braków i niedostatków opiekuńczych, opieki niedostatecznej.

Nadmierna opiekuńczość-nadopiekuńczość

Nieuzasadnione ograniczanie i redukowanie samodzielności podopiecznych w zaspokajaniu ich potrzeb zastępując ją „wychowawczym dozorem” i obsługą. Staje się to równoważne z ubezwłasnowolnianiem ich w znacznym stopniu.

Ograniczanie zakresu i stopnia zaspokajania potrzeb

Tendencja do redukowania warunków dla ich zaspokajania. Nauczyciel tworzy normy i zwyczaje, które ograniczają czy też udaremniają zaspokajanie potrzeb. Występuje tu przewaga zakazów i ograniczeń nad świadczeniami i uprawnieniami dla podopiecznych, powoduje to frustracje wychowanków I utrzymywanie obiektywnie nieuzasadnionego ciągłego stanu głodu znaczącego zakresu ich potrzeb.

Utrzymywanie dystansu psychicznego wobec podopiecznych

Postrzeganie swych obowiązków i stosunku do nich przede wszystkim w kategoriach zajmowania etatu, wykonywania zarządzeń, realizacji planu pracy i jej dokumentacji, pełnienia dyżuru zgodnie z grafikiem, zajmowania stałego stanowiska i podkreślania swej nadrzędnej pozycji wobec podopiecznych, przesadnego zabiegania o przestrzeganie form konwencjonalnych. Tendencja ta sprowadza się do utrzymywania urzędowego stylu, antypartnerstwa pogłębiającego sformalizowany kształt placówki opiekuńczej

Jednostronność i skrajność wychowawcza

Wyraża się w stawianiu wymagań wychowawczych przed i ponad odniesieniami i świadczeniami opiekuńczymi, a więc bez uprzedniego dostatecznego zaspokajania potrzeb wychowanków, co jest sprzeczne z naturą i funkcjami placówki opiekuńczo-wychowawczej, a także odwraca diametralnie jej priorytety-a to sprowadza się do wychowania za wszelką cenę, z jej przedmiotem włącznie lub wbrew niemu

Nadmierna surowość wobec podopiecznych

Postawa wyrażająca się w pewnej bezwzględności, rygoryzmie, podwyższonych i sztywnych wymaganiach, daleko idącej oszczędności i chłodzie uczuć, nietolerancji, niewyrozumiałości- pojawia się tutaj myślenie, że taki stosunek jest najbardziej efektywny wychowawczo i pozwoli „wyprowadzić uczniów na ludzi”, jest to błędne myślenie ponieważ prowadzio do tego, że wychowanek czuje się zagrożony, boi się, staje się niepewny, czuje się obco, czuje brak zrozumienia, niesprawiedliwie, krzywdzony, pojawiają się różnorodne reakcje przystosowawcze i obronne, najczęściej niekorzystne wychowawczo.

Przenoszenie winy za wszelkie niepowodzenia w spełnianiu roli opiekuna na wychowanków.

Tutaj wychowankowie są najczęściej postrzegani jako głowny ujemny czynnik procesu opiekuńczo-wychowawczego i jego rezultatów- wychowawca przejawiający taką tendencję ma najczęściej do czynienia z wychowankami „trudnymi”, „niezdyscyplinowanymi”, „złośliwymi”, „wymagającymi trudnej ręki”, „leniwymi”, „bezczelnymi”, „krnąbrnymi”, „ociężałym umysłowo”, „niezdolnymi”, wychowawca przyczyny wszelkich trudności, niepowodzeń, kłopotów, bałaganu w grupie, konfliktów i złej atmosfery dopatruje się przede wszystkim w swych podopiecznych. Dokonuje na nich projekcji swych własnych wad i popełnionych błędów, pozostając równocześnie w swym mniemaniu czynnikiem wszelkiej pomyślności.

Można powiedzieć, że negatywna postawa to względnie stała tendencja sprzeczna z najogólniej pojmowaną opiekuńczą postawą pozytywną.

Określenie „ negatywna postawa opiekuńcza to względnie stałe tendencje wyrażające sprzeczny z niezbywalnymi wymaganiami opieki stosunek opiekuna do podopiecznego i jego dobrostanu” obejmuje różne stopnie niekorzystnych dla podopiecznego postaw opiekuna:

Wyraźnie ujemne, mierne, ambiwalentne, obojętne, nadmierne chroniące.

Można powiedzieć, że tą negatywną postawę charakteryzuje niekorzystność opiekuńcza.
Odnosi się ona również w pewnych granicach do opiekuna i społeczeństwa, ponieważ niektóre negatywne postawy naruszają określone wartości ich pdsmiotu, jak również interes społecznych . Jako przykład można podać postawę nadmiernie chroniącą, która przynosi szkody podopiecznemu- czyniąc go niezaradnym, oczekującym pomocy; opiekunowi- przez jego nadmierną i nieuzasadnioną eksploatację oraz społeczeństwu- kształtując jednostkę nieprzystosowaną, pasożytniczą.