Psychologia wykład 3. 27.03.2011
Procesy uczenia się i pamięć
Uczenie się: proces stanowiący podstawę względnie stałych zmian w zachowaniu, zachodzących w wyniku ćwiczeń lub doświadczeń. Uczenie zawsze zachodzi razem z procesem dojrzewania. Np. trzeci rok życia to moment krytyczny dla nauki mowy.
Uczenie się jako czynność, jako proces.
Pamięć i uczenie się- dwie strony tego samego procesu przyswajania przez jednostkę nowych doświadczeń. Pamięć to zdolnośc organizmu do przechowywania doświadczeń.
PROCES UCZENIA SIĘ: [ ma trzy znaczenia ]
Znalezienie właściwego rozwiązania problemu – MYŚLENIE [ np. Czy umiesz obsługiwać telefon? ]
Pamięciowe opanowanie rozwiązaniem – ZAPAMIĘTYWANIE [ np. Czy nauczyłeś się słów tej piosenki?]
Nabycie umiejętności efektywnego rozwiązywania problemu – WYTWORZENIE NAWYKU [ Czy nauczyłeś się już prowadzić samochód? ]
Koncepcja uczenia się :
TEORIE ASOCJACYJNA: podstawą uczenia się są różnego typu powiązania między bodźcami i reakcją. I. Pawłow, B. Skinner, E. Thorndike. Arystoteles, John Locke, David Hume: uczymy się przez skojarzenia.
Proces uczenia się kojarzeń nazywa się warunkowaniem.
Formy warunkowania:
- klasyczne ( Pawłowskie ) : proces uczenia się, za pośrednictwem, którego bodźce początkowo neutralny zaczyna wiązać się z określoną reakcją fizjologiczną czy emocjonalną, jakiej wcześniej nie wywołał.
Reakcja bezwarunkowa (RB)- nie wyuczona, naturalna reakcja na bodziec bezwarunkowy (BB) np. ślinienie się jako reakcja na pokarm
Bodźce bezwarunkowe (BB) : bodziec, który bezwarunkowo, czyli naturalnie i automatycznie, wywołuje reakcję
Reakcja warunkowa (RW) : wyuczona reakcja na początkowo …
- instrumentalne ( sprawcze ) : uczenie się zachowań sprawczych. ( B. Skinner )
Kary i nagrody w uczeniu się: wyuczona bezradność. Eksperyment M. Seligman i S. Mailer. Wyuczona bezradność występuje także u ludzi. Eksperyment J. W. Thornlona i P. D. Jacobsa.
Zastosowanie warunkowania instrumentalnego wobec samych siebie :
1. Wyznacz sobie cel
2. Zapisuj, jak często podejmujesz zachowania, które chcesz pobudzać i jak są one wzmacniane
3. Zacznij systematycznie wzmacniać pożądane zachowanie
4. Stopniowo ograniczaj zachęty.
TEORIE POZNAWCZE:
Uczenie się przez wgląd. Eksperymenty W. Kohlera. Lord Chesterfield (1694-1773) – „ tak naprawdę jesteśmy więcej niż w połowie tym, co naśladujemy”. Proces obserwacji i naśladowania określonych zachowań jest często nazywany : modelowaniem. A. Bandura, D. Ross i S.A. Ross
Zastosowanie uczenia się przez naśladowanie wzorców :
Zachowania prospołeczne: ( pozytywne, użyteczne ) mogą wywierać prospołeczne wpływy. Modelowanie jest, najbardziej skuteczne, kiedy czyny i słowa modeli są spójne.