Bruzdkowanie są to mitotyczne podziały zygoty (najpierw wzdłuż osi komórki a potem w poprzek), w wyniku których powstaje wielokomórkowy twór- morula (wypełniona „komórkami” w środku). Należy dodać, że bruzdkowanie jest zależne od zasobności jaja w żółtko. Jaja mezolecytalne, oligolecytalne i alecytalne przechodzą bruzdkowanie całkowite, a jaja polilecytalne- częściowe. Oznacza to, że bruzdkowaniu ulega tylko część komórki- ta z jądrem komórkowym i otaczającą go cytoplazmą (bez żółtka!). Następnie we wnętrzu moruli komórki rozsuwają się i tworzy się przestrzeń międzykomórkowa wypełniona wodą i wydzielinami komórkowymi. Ta postać zarodka zmienia nazwę z moruli na blastulę, przestrzeń nazywana jest blastocelem. Dalsze etapy rozwoju zarodka to gastrulacja. Polega ona na wpukleniu się części blastuli (od teraz nazywana gastrulą) lub wędrówki jej komórek do wnętrza, po to aby wytworzyć drugą warstwę komórek. Zewnętrzna warstwa tworzy ektodermę a wewnętrzna endodermę. Tworzą się więc dwie jamy ciała- wcześniej powstały blastocel zacieśniony teraz przez endo- i ektodermę oraz wnętrze jakie powstało między komórkami endodermy przy wędrówce (lub wpukleniu) komórek gastruli do środka. Wnętrze to nazwane jest prajelitem i z zewnątrz prowadzi do niego otwór- pragęba. Teraz musi powstać trzecia i ostatnia warstwa komórek listka zarodkowego- mezoderma. Jej powstanie różni się u zwierząt wtóroustych i pierwoustych. U pierwoustych otwór gębowy powstaje tam, gdzie była pragęba. Mezoderma może powstać w dwojaki sposób:

-przez oderwanie się i umiejscowienie komórek ektodermy między ektodermą i endodermą. Komórki te przekształcają się w mezenchymę.

-poprzez wydzielenie specjalnych komórek, które tworzą somity(specjalnie wydzielone komórki, które po namnożeniu tworzą pęcherzyki, w ich wnętrzu tworzy się celoma).

U wtóroustych pragęba przekształca się w otwór odbytowy a otwór gębowy tworzy się po przeciwnej stronie. Mezoderma powstaje przez uwypukleniu się endodermy do „dawnego blastocelu” i stworzenie w ten sposób trzech pęcherzyków- somitów. Środkowy przekształca się u strunowców w strunę grzbietową, a pozostałe dwa stworzą tą właściwą mezodermę.

EKTODERMA	MEZODERMA	ENDODERMA
-wytwory naskórka -nabłonki ciała i wyściełające przedni i tylny odcinek przewodu pokarmowego -układ nerwowy	-układ krwionośny -tkanki łączne -układ mięśniowy -układ rozrodczy -skóra właściwa -nerki	-nabłonek płuc -nabłonek śr. cz. układu pokarmowego -gruczoły trawienne