WITAMINY ROZPUSZCZALNE W TŁUSZCZACH

1. Witamina E

- Występuje w olejach roślinnych (kukurydza), w płatkach zbóż, kiełki pszenne

-Jest mieszaniną tokoferoli. Dawka dzienna: dla mężczyzn 10 alfa- TE, dla kobiet 8 alfa-TE=1 mg alfa-tokoferoli lub 1,5 n

-działanie ochronne jako antyoksydant na błony komórkowe, działanie przeciwnowotworowe. Przeciwdziała pewnym typom martwicy wątroby

-Skutecznie podnosi wydajność organizmu w warunkach wysokogórskich zwiększając Vo2 max i próg beztlenowy.

2. Witamina A

-Prowitamina witaminy A (retinolu) jest beta-karoten obecny w warzywach (marchew, papaja, dynia, pomidory). Jej działanie fizjologiczne polega na utrzymywaniu nierozerwalności nabłonka/ Xerophtalmia- zrogowacenie tkanki oka/. Bierze aktywny udział w procesie widzenia (niedobór- kurza ślepota)

-Wzór- trans retinol

3.Witamina D

-Ergokalcyferol D-2 i cholekalcyferol Wit. D-3 jest mało rozpowszechniona w przyrodzie. Źródła to: tran, wątroba z ryb, jaja, masło

-Posiada właściwości zapobiegania i leczenia krzywicy u zwierząt (D-3 u kurcząt) i u ludzi (D-2). Powoduje zwiększenie wchłaniania wapnia i fosforanów z jelita mając bezpośredni wpływ na proces zwapnienia kości.

KOLOIDY

Stan koloidalny. Morfotyczne elementy.

W roztworze koloidalnym wielkość cząstek rozproszonych wynosi 1-100 nm so 500 nm.

W roztworach właściwych (soli, kwasów, zasad) <1 nm

Koloidy- podstawa przyrody ożywionej: krew, kolagen, miozyna, glikogen. Żywe komórki zawierają układy koloidowe.

Podział:

-hydrofilowe- faza rozproszona ma powinowactwo do wody: białka, kwasy nukleinowe, wielocukry, a także mydła; detergenty (koloidy odwracalne)

-hydrofobowe- brak powinowactwa do wody (koloidy nieodwracalne): rozproszone metale lub nierozpuszczalne związki metali (wodorotlenki, sole, tkanki)

Właściwości koloidów hydrofobowych i hydrofilowych

-dializa elektroforeza

-efekt Tyndalla elektroosmoza

-ruchy Browna punkt izoelektryczny tiksotropia (odwracalna przemiana żelu w zol pod wpływem wytrząsania)

-pojęcie: zol i żel sedymentacja

-Koagulacja synereza (galarety-wydzielanie fazy rozpraszającej)

-Koagulacja ortokinetyczna (zderzenia zewnętrzne- grawitacja ultrawirówka)

Krew-jako układ koloidalny

-składa się z elementów upostaciowanych (czerwonych i białek krwinek oraz płytek) zawieszonych w fazie rozpraszającej, jaką jest osocze

-osocze- ujawnia się po odwirowaniu pełnej krwi/ zabezpieczonej antykoagulantem przed krzepnięciem/

-gęstość krwi: 1,054-1,060 a osocza 1,024-1,028

-hematokryt- stosunek elementów upostaciowanych do całkowitej objętości krwi. Dla mężczyzn 45%, dla kobiet 41%

-ciśnienie osmotyczne- odpowiada ciśnieniu osmotycznemu soli fizjologicznej (5 g NaCl/L). Bardziej fizjologiczne są roztwory: Bingera, Bingera-Locke’a i Tyrode’a (więcej jonów dodatnich).

Surowica- to, co skrzepnie.

Białka osocza

-całkowita zawartość białek w osoczu wynosi: 70-75 g/L

-osocze zawiera białka proste i złożone (glikoproteiny i różnego typu lipoproteiny)

-są 3 grupy białek w osoczu: globuliny (nierozpuszczalne w wodzie tworzą agregaty), albuminy (rozpuszczalne w wodzie) i fibrynogen (prekursor fibryny-składnik skrzepu krwi)

-albuminy można oddzielić od globulin przez wysalanie (rożna rozpuszczalność w stężonych roztworach soli np. Na2SO4 lub MgSO4)

-białka osocza oznacza się metodą elektroforezy lub immunoforezy (immunoprecypitacja białek przy zastosowaniu specyficznego kompleksu antygen-przeciwciało)

Morfologia krwi obwodowej

Wartość referencyjna dla osób dorosłych

Kobiety Mężczyźni

Krwinki czerwone

K.białe

Hemoglobina

Hematokryt

MCV

MCH

MCHC 33-37 g/dl 33-37 g/dl

RDW 11.5-14.5% 11.5-14.5%

Płytki krwi 130-400*10 g/L 130-400*10 g/L

MCV- średnia objętość krwinek czerwonych

MCH- średnia masa hemoglobiny w krwinkach czerwonych

MCHC- średnie stężenie hemoglobiny w krwinkach czerwonych

RDW- wskaźnik dystrybucji czerwonych krwinek