Pedeutologia-1)wiedza o nauczycielu,
2)subdyscyplina, która usamodzielnia się , doskonalenie,ksztalcenie nauczycieli,praca zawodowa nauczycieli.
Wyróżniamy 3 stadia pedeutologii
1.uwaga koncentruje się na osobowej wartości nauczyciela, poznanie indywidualnych wewnętrznych potrzeb nauczyciela, powinności nauczyciela wobec siebie a także dziecka
2Ścisłość naukowa akcentowano ścisłość naukową akcentowano wiarę w możliwość racjonalnego edukowania uporządkowania kim ma być nauczyciel. Sprawność realizacyjna, której postawą są kwalifikacje nauczyciela. Jest to Faza rozwoju pedagogicznego, która akcentowała ścisłość naukową. Mowa tutaj o tzw. Ewaluacji. Tutaj korzysta się z wiedzy innych nauk.
3 pytanie o prawomocność wychowawczej ingerencji wychowania. Skąd wiemy jak wychowywać? Wszelkiego rodzaju osiągnięcia poddane są krytycznej analizie i interpretacji
Kim jest nauczyciel?
Nauczyciel powinien posiadać wiedzę o: dziecku, nauczycielu(jako zawód) oraz wychowaniu.
Powinien wciąż się doskonalić( rozwijać swoje już zdobyte umiejętności oraz zdobywać zupełnie nowe kwalifikację)
Co jest Przedmiotem badań pedeutologii?Jak należy kształcić nauczycieli?
1.Selekcja Kandydatów do zawodu nauczyciela- opracowanie specjalnych metod, testów, testów klinicznych, obserwacji, ankiet nauczycieli, a wyniki z nich stanowiły podstawę selekcji.
2.Kształcenie Nauczycieli powinno być połączone ze szkołami, w których student się sprawdzał , tzw. Praktyka. ( Brano pod uwagę szkoły z najlepszymi absolwentami)
3Nauczanie w zakładach nauczycielskich, powinno być dostatecznie zindywidualizowane.
4.Stosowanie metod kształcenia nauczycieli- muszą umożliwić kandydatom wyrobienie samodzielności! Poprzez wypracowanie własnych projektów. Powstawanie Szkół Bazowych do praktyk. Stworzenie studentom możliwość prowadzenia podczas praktyk dyskusji z nauczycielami. Metoda kształcenia jest ważniejsza od procesu kształcenia!
5.W trakcie studiów kandydaci powinni pozostawać w ciągłym kontakcie z życiem społecznych środowiska.
6Kształcenie do zawodu powinno skupiać się na ośrodkach życia, a nie na wyspecjalizowanych programach przedmiotowych.
7Kształcenie przygotowujące do pracy w zakładach nauczycieli( tzw. Licea profilowane, studium nauczycielskie, wyższe szkoły nauczycielskie, uniwersytety pedagogiczne ) powinno się odbywać w oparciu o praktyczne metody poznawania dziecka!
8Kandydatom należy umożliwić poznanie siebie! Pełna swoboda w nauczaniu.
9Praktyka studencka powinna mieć charakter indywidualnych doświadczeń. Powinna polegać na wykonywaniu oraz ćwiczeniu. Jest to tzw. Praktyka łączona.
10Kształcenie nauczycieli powinno położyć się na samodzielności myślenia. Należy poznać zasady logiki, psychologii, filozofii. Konstruowanie samodzielnych myśli.
11.Należy zmierzać do rozwijania pełnej osobowości.
12.Kształcenie należy uzmysłowić kandydatom na czym polega idea nauczyciela. ( wyrobienie sobie poglądu na istniejącą rzecz)
Józef Mirski
wyodrębniał pracę według zasady technicznej, manualnej oraz twórczej.
Kształcenie nauczycieli- wychowawcy jest w pewnym stopniu podobne do kształcenia metodami, które nazywamy twórczością. Twórcze przygotowanie nauczyciela –nauczyciel powinien posługiwać się metodami, które nazywamy twórczością.
Nacisk na przygotowanie nauczyciela oraz związana z tym emocjonalna Funkcja wychowania.
Kładł nacisk na ,,odkrywanie’’- odkrycie dziecka( jakie ono jest, jakie ma uczucia oraz poglądy), naciska na samorozwój. ( połączenie irracjonalnego wychowania).
Ujmował wychowanie jako odkrycie dziecka, czyli nauka o dziecku.
Problemy epistemologiczne i ontologiczne, stanowiły zakres tego czym jest pedeutologia.
W procesie wychowania powinno się przyjąć następujące koncepcje:
1Filozofii wychowania
2Nauki wychowania
3Teorii wychowania
4Sztuki i techniki wychowania
Pytania do zawodu nauczyciela:
- Kim jest nauczyciel?
-Kim jest w rzeczywistości?
-W jaki sposób powinno się kształcić nauczycieli?
Rozróżniamy więc kilka kierunków takich badań, są to:
1Badania historyczno-porównawcze nad kształtowaniem zainteresowań rozwojowych nauczyciela, na przestrzeni dziejoe.
2 badania psychologiczno-pedagogiczne, dotyczące osobowości nauczyciela,cechy psycholofizyczne, postawy, interpersonalne stosunki nauczyciel-uczeń
3Badania socjologiczno- pedagogiczne. ( Nauczyciel jako grupa społeczna,status,pozycja zawodu nauczyciela,rola funkcja nauczyciela w środowisku
4Badania komparatystyczne – nad systemami kształcenia i doskonalenia nauczycieli w różnych krajach.
5Badania dotyczące szeroko pojętej efektywności pracy nauczyciela. Obecnie wyraża się w pojęciu EWALUACJA NAUCZYCIELA.
Zawód nauczyciela – jest to zawód masowy, z wieloma zainteresowaniami. Np. Korczak –przykład dobrego nauczyciela ( mimo, iż z wykształcenia nie był nauczycielem) .
Dwie Drogi Badań nad zawodem Nauczyciela.
1Postawa postulatywna lub normatywna (z punktu widzenia metodologicznego) oparta jest na dedukcji.
2Kierunek badań empirycznych, który oparty jest na metodzie indukcyjnej.
(TO SĄ TZW. PODSTAWOWE KIERUNKI PEDEUTOLOGII
Dedukcja- Przejście od szczegółu do ogółu.
Indukcja- Przejście od ogółu do szczegółu.)
3metoda historyczna. Bada funkcje nauczyciela na przestrzeni dziejów.
POSTAWA EMPIRYCZNA-Oparta na indukcji. Wiedzy dostarczają nam przede wszystkim takie dyscypliny nauki jak: Psychologia, Socjologia, pedeutologia ( A nie tylko podstawowe nauki humanistyczne)
POSTAWA NORMATYWNA- oparta na dedukcji. W pedeutologii wyraża się w próbie nakreślenia idealnego , osobowego wzorca nauczyciela- wychowawcy.
Przykładowe badania nad zawodem nauczyciela prowadzone były m. In. przez: Jana Władysława Davida. Mysłakowskiego, Schumana. Dotyczą osobowości nauczyciela. Zawierają zainteresowania cech warunkujących sukces nauczyciela.
Pytania oparte o dedukcję:
*Czy dział pedagogiki nauczania zdeterminowany jest specyficznymi cechami osobowości?
*Jakie właściwości osobowe nauczyciela zapewniają skuteczne działanie pedagogiczne nauczyciela?
*Jakie czynniki decydują o osobowości nauczyciela( wrodzone czy nabyte)?
Chodzi tu o Ideał Nauczyciela!
Ideałwychowania najważniejszy cel dazenie do czegos ale nie osiaganie tego. Ideal to wzorzec nauczyciela..
Według Davida: On najwyżej cenił ,,Miłość duszy’’, czyli wnętrze nauczyciela, ona przewyższa jego kwalifikację jest ponad wszystkim! Przygotowanie zawodowe to tylko odsłania pewien związek przyczyn , wyposaża go w pewne sfery działań. Okres kształcenia nigdy nie spowoduję tego, co nauczyciel(na tą chwilę) już sobą reprezentuję.
Według Kreutza:
Nie uważa , że o skuteczności pracy nauczyciela zależy miłość. O skuteczności działania nauczyciela decyduję skłonność do oddziaływań społecznych, ale że to będzie zależało od zdolności sugestywnych- to się nazywa zdolność do sugestywnego oddziaływania.
Są to ważne cechy, ale najważniejszą są skutki działań nauczyciela- przy tym bierze się pod uwagę zdrowie fizyczne i psychiczne nauczyciela, uczciwość, pracowitość. Ani miłość do młodzieży, ani skłonność do oddziaływań społecznych nie gwarantują dobrych wyników pracy pedagogicznej. Ważna subiektywność, która ujawnia się w pewnych działaniach nauczania.
Trzy zasadnicze właściwości nauczyciela:
-Pewność siebie,
-Głębokie przekonanie do własnych możliwości
-Bezkompromisowa i konsekwencja w realizacji planów życiowych
Talent Pedagogiczny- Są to wyższe od przeciętnych zdolności do działania. Posiadane kompetencje do pracy- Schuman.
Według Schumana:
Talent pedagogiczny, to:
1Posiadanie umiejętności adopcji i współtworzenia odpowiednich sytuacji zarówno do jednostki jak i do grupy.
2Życzliwość wyobraźni, wyraża się w tworzeniu pewnych sytuacji, które odbiegają od schematów. ( Rozumienie stanów psychicznych ucznia, studenta, nastawienie psychiki na zewnątrz)
3instynkt rodzicielski- wyraża się m. In. w upodobaniu do rozwijającego się życia ( w sensie pozytywnym)
4Adaptacja uczuciowa- umożliwia nam współodczuwanie – współprzeżywanie.
Talent- to zdolność przerastająca przeciętną normę. Umożliwiająca osiągnięcie nieprzeciętnych umiejętności i rezultatów. Nie ma zmian, cech wrodzonych, talent powstaję.
Związany jest z podmiotowością nauczyciela- nie istnieje wrodzony talent pedagogiczny!
Ale istnieją sytuację pozwalające osiągnąć pewne normy poza przeciętność,
Podmiotowość wyklucza pojęcie wrodzonego talentu.
W skutecznym działaniu działalności nauczyciela zależy od bogactwa jego osobowości!
Skutecznośc działania nauczyciela zalezy od bogactwa jego osobowości i łatwości nazi wzywania kontaktow, Zdaniem tego psychologa o skuteczności działania nauczyciel decyduje przede wszystkim nieprzeciętna inteligencja nauczyciela. ( Taka, która wyzwala i uruchamia w wychowaniu, to co składa się na podmiotowość bycia)
Przedstawiciele pedeutologii traktowali działalność nauczyciela w kategoriach własnych przykładów- duże znaczenie przypinają cechom osobowościowym i psychicznym nauczyciela. Podkreślają rolę osób, charakteru, umiejętności obcowania z uczniami i podsiadanie talentu, które czynią go ponad przeciętnym!
PODSUMOWANIE
Poglądy ideału nauczyciela- określenia postawionych cech osobowości różnią się między sobą , gdyż jedni podkreślali rolę dyspozycji psychicznych ( Kreutz- zdolność sugestywną, Schuman- Kontaktowość, a inni stronę moralną jak np. David- ,,Miłość Duszy’’)
Ponadto wskazuję się właściwości określające stosunek do wychowania( skłonność dyspozycji psychicznych, czyli tzw. Zdolności)
Rozpatrywanie osobowości jedynie w takich kategoriach wartości jak:
*,,Miłość dusz ludzkich’’
*,,Człowieczeństwo’’
*,,Talent pedagogiczny’’
*,,Powołanie nauczycielskie’’
*,,Uspołecznienie’’ ( jest zbyt wąsko rozumianym problemem, a przy tym postulatywnym)
Pedagogika postulatywna ( badania odnośnie wiedzy o funkcjonowaniu w zawodzie nauczyciela)
Badania te miały charakter , ankiet, wywiadów oraz sami nauczyciele pisali na ten temat swoje refleksje. A prowadzący te badania to m.in. : Maria Grzegorzewska, Rowit, Szuman, Pahucki i wielu innych. Starali się wykryć powtarzające się (wspólne) cechy wśród nauczycieli -tzw. Rzeczywisty obraz nauczyciela( jacy oni są naprawdę). Dążono do idealnego obrazu nauczyciela. ( Lecz nie wszyscy akceptowali tzw. ,,Ideał nauczyciela’’, ponieważ byli przekonani, że wzór ideału nie może być osiągnięty).
Stefan Szuman- Idealny człowiek, to istota urojona. To pewna postać posiadająca cechy, które są do przemyślenia , warunkują najwyższy stopień na postępowanie.
Bohucki- 3 kategorie, właściwości osobowości nauczyciela
1 Umysłowość
2. Moralność
3. Humanizm społeczny
Char.one całość osobowa nauczyciela, gdy mówi o ad1składa się głęboka wiedza ogólna, wszechstronna, przedmiotowa, psycho-pedagogiczna, ogólna orientacja w zakresie wszystkich dziedzin życia społeczno- historycznych.
Młodzież najlepiej oceniawiedzę pedagogiczną( metody nauczania) ceni wiedzę metodyczną. Nauczyciele w tej kategorii potrafią stworzyć właściwy nastrój pracy.
AD.2. rozumiana jako Zespół właściwości osóbowych, które warunkują właściwe postrzeganie w całokształcie zachowania. Charakteryzują pewne normy społeczne. Cechy stanowiące podstawę mocnego i pozytywnego charakteru, to:
*Opanowanie
*Pracowitość
*Obowiązkowość
*Pogoda ducha
*Energiczność
*wesołość
Inaczej powyższe cechy to właściwości osobowości nauczyciela.
AD.3. Przejawia się w emocjonalnej postawy, rownego wartościowania, szanowania Szadego człowieka. char. się tez w kwestii pomocy w rozwiju wszechstronnym, nauczyciela, dostrzeganie w każdej jednostce potencjału społecznego. Cechy:
*Miły
*Serdeczny
*Bezpośredni
*Przyjemny
*Życzliwy
*Wymagający
*Wyrozumiały
J.Kozłowski prowadził badanie nie tylko wśród nauczycieli ale także pracowników nadzoru pedagogicznego i dyrektorów szkół badania, w których wyodrębnił cechy nauczyciela decydujące o powodzeniu w jego pracy dydaktycznej :
*Cechy osobiste( zdrowie, kultura życia codziennego i pracy zawodowej)
*Właściwości umysłu ( wysokipoziom wiedzy ogólnej z zakresu wiedzy psychologiczno- pedagogicznej, ale też z procesów poznawczych tj.pamięć,spostrzegawczość,zainteresowania, - jasność, przystępność.
*Usposobienie ( nauczyciel zrównoważony, opanowany)
*Wola ( wytrwałość, konsekwencja,stanowczosc, umiejętność pokonywania trudnosci)
*postawa moralna-prezentowany wyglad przez nauczyciela,jednoznacznosc)
*Charakter (prawdomówność, obowiązkowość, sumienność itd.)
*Postawa pedagogiczna ( zamiłowanie do pracy zaangażowanie, pogłabianie wiedzy i umiejętności)
*Uzdolnienia pedagogiczne ( talent pedagogiczny, zdolność do nawiązywania kontaktow)
Te cechy mogą być traktowane jako,,obraz nauczyciela godnego naśladowania oraz autokorekta własnego działaniaPodnoszenia kwalifikacji wpływa na lepsze wyniki w edukacji!
Pytanie: Jakie związki wstępują między cechami osobowości nauczyciela, a jego osiągnięciami w praktyce? ( Inaczej jakie cechy wpływają na sukces warunków w nauczaniu?)
Wyróżniamy tu 5 grup: ( podział robiony na podstawie badań w 8śmio letnich szkołach podstawowych!)
1. Nauczyciele, którzy najwyżej cenią umiejętności dydaktyczne,Sr.nauczania(metody, formy),staz, doswiadczenie
2. Cechy ogólno zawodowe ( obowiązkowość, sprawiedliwość, podejmowanie inicjatyw, zaangażowanie)
3. właściwości wychowawcze ( dyspozycje kierownicze, opiekuńcze, dyspozycję przywódcze oraz partnerskie )
4. Cechy ogólne ( tj. stosunek do spraw obywatelskich, moralność, kultura osobista, powierz owość)
5. Nauczyciele dostrzegają cechy ogólno pedagogiczne ( znajomość postaw pedagogiki-
Ideal nauczyciela cechy
*Sprawiedliwy
*Konsekwentny
*Opanowany
*Wykształcony
*Cierpliwy
*Wyrozumiały
*Pracowity
*Życzliwy
*Wyrozumiały
*Inteligentny na podst badań wśród uczniow w autorefleksji; zabiegany, znerwicowany, zmeczony, w kl I-III te + nerwowy,wymagajacy,wyozumiały od5-8 kl : sprawiedliwy, pracowity, sumienny, wykształcony, wyrozumiały, zaangazowanyNauczyciel z
Wincenty Okoń- mówi, iż. ,,można mieć wiele zastrzeżeń do jednostkowych sądów uczniów o nauczycielu’’- sądów zabarwianych.
ALE NIE MOŻEMY LEKCEWAŻYĆ ICH OCEN, SĄDÓW! (Są to tzw. Informacje zwrotne, które są bardzo istotne, płyną od uczniów do nauczyciela, mogą przyczyniać się do lepszych stosunków : nauczyciel- uczeń, co nazywamy takim pojęciem jak: ,,Komunikacja społeczna’’- która ułatwia procesy komunikacji) n
*Nauczyciel niezróżnicowany ( konkretny)( opinia dzieci młodszych)
*Dzieci do 10-tego roku życia uważają, iż nauczyciel jest wszystkim!
*Pod koniec klasy III u dzieci, pojawia się potrzeba by nauczyciel był sprawiedliwy oraz aby dobrze uczył.
*Okres tzw. Późnego dzieciństwa- coraz więcej zróżnicowany nauczyciel ( ocenia się jego kwalifikację, zainteresowania cechy:
*Fizyczne
*Moralne
*Umysłowe
*Właściwości zawodowych
*Ważny jest wygląd nauczyciela, dobroć, łagodność, wykształcenie
*U młodzieży- 100% stanowią cechy charakteru tj. cierpliwość, szczerość, konsekwencja, sprawiedliwość, cierpliwość, szczerość, oraz zdolności pedagogiczne.
KLASY I-III
Oczekują pomocy w zaspokajaniu ich potrzeb tj. potrzeb miłości, kontaktu emocjonalnego , bezpieczeństwa itp. *Nauczyciel powinien być dobry, miły, ale i wymagający.
*Zaspokajania potrzeb poznawczych( nauczyciel mądry, dobrze uczy )
*Dzieci cenią wśród nauczycieli- sprawiedliwość, pragną aby ich lubił. Utrzymywał dyscyplinę( ale bez krzyku!), przejawiał dobry stosunek do rodziców.
Kl.1- Najważniejsze by nauczyciel był dobry, nie krzyczał, stawiał dobre znaczki ( oceny ), dobrze się ubierał
Kl.2 – Zakres wartościowania poszczególnych cech- ważne są zalety dydaktyczne przez, które rozumieją to, iż nauczyciel powinien dobrze tłumaczyć, oceniać oraz powinien być miły.
Kl.3. – Kryterium moralne ( udzielanie pomocy dzieciom, wyrozumiałość)
dzieci nie lubią
*Niesprawiedliwego
*Stronniczego
*Nieposiadajacego wiedzy
*Poruszajacegogorszące tematy
LICEUM:
*Miłowanie zawodu i młodzieży
*Rozumienie ich potrzeb oraz stanów psychicznych
*Udzielanie odpowiedzi na ich problemy osobiste
*Bezstronność
PODSUMOWNIE
Odpowiedź na pytanie o związki występujące między cechami osobowości nauczyciela, a jego osiągnięciami w praktyce- jeden z badaczy przyjął tezę, iż nauczyciele mający różne osiągnięcia w pracy zawodowej odzwierciedlają się odmiennymi strukturami osobowości.
Tylko niektóre cechy osobowości sprzyjają osiąganiu lepszych wyników.
Są to m.in. takie cechy jak:
*Ambicja
*Poczucie własnej wartości
*Dobre samopoczucie
*Wnikliwość psychologiczna
*Wydajność umysłowa
Poglądy autorów badań są do siebie zbliżone, gdyż podkreślają, że nauczyciel musi mieć cechy instrumentalne oraz cechy kierunkowe!
Nauczyciel powinien być doradcą, przewodnikiem prowadzącym ucznia po drodze ,,ku dorosłości’’!
Etapy rozwoju Pedeutologii.
Bardzo wielu uczonych prowadziło badania na temat Pedeutologii, byli nimi m.in.:
*Okoń- Pedeutologia to nauka obejmująca zagadnienia dotyczące zawodu nauczyciela, a te zagadnienia obejmowały głównie osobowości jak i sposoby dokształcania nauczyciela.
*Stanisław Krawcewicz Pedeutologia obejmuję wiedzę o osobowości, poziomie i zakresie wykształcenia nauczyciela, obejmuję efekty pracy nauczyciela, zajmuję się doborem kandydatów, szeroko pojętym kształceniem oraz dokształcaniem nauczyciela. Zajmuję się przemianami w pozycji społecznej nauczycieli.
*Henryka Kwiatkowska- Rozwijała myśli. Krawcewicz Poza tym w swojej książce pt. ,,Pedeutologia’’ piszę, iż aby każda szkoła się rozwijała , musimy mieć wiedzę na temat nauczyciela. I dlatego powstała subdyscyplina naukowa zwana Pedeutologią. ( Pierwszy raz użył tego pojęcia Józef Mirski) .
Nowe Typy Nauczycieli ( podział ze względu na nauczycieli przygotowujących do zawodu ):
*Nauczyciel Szkoły zawodowej – mogła to być osoba bez wykształcenia średniego, tylko posiadająca przygotowanie pedagogiczne. Taki nauczyciel prowadził Praktyczną naukę zawodu. Od 1991roku- to się zmieniło, gdyż nastąpiło przeobrażenie edukacji zawodowej przez likwidację zasadniczych szkół zawodowych na rzecz np. liceum profilowanego zawodowo. Po tej zmianie nauczyciele musieli już posiadać wykształcenie średnie , a nawet i wyższe. Co wprowadziło pewne zmiany w kształceniu na uczelniach itp. instytucjach.
*Nauczyciel nauczycieli- czyli nauczyciel Akademicki.
4 ETAPY ROZWOJU PEDEUTOLOGII:
I. cechy:miłość dusz, kontaktowość, talent pedagogiczny itd.
Uczeni zajmujący się Pedeutologią w tym czasie, to :
Mysłakowski – zwrócił uwagę na kontaktowość i żywność wyobraźni.
Kreutz- Zwrócił uwagę na zdolności sugestywne nauczyciela.
Balej – Zwrócił uwagę na zdolność wychowawczą.
Stefan Kołożyn- uznał, że w prowadzonych badaniach, które są elementem tego czym jest talent pedagogiczny jako pełny dział i zakres wiedzy, który nie jest rezultatem dziedziczności, ale jest to talent ukształtowany w ciągu wykonywanej pracy.
II. lata 30-50 – dążenie do wyszczególnienia cech szczególnych nauczyciela i formowania wykazów pożądanych cech osobowych i cech charakterologicznych.
Badania prowadzone były w oparciu a aktualny stan wiedzy o nauczycielu. Stanisław Krawcewicz – rozwijał nurt badań dedkucjynych( nurt adań empirycznych -indukcjynych) , co odpowiadało rzeczywistemu charakterowi pracy nauczyciela. Większy realizm w ujmowaniu problemów nauczyciela( problemów w wychowaniu). Próba odpowiedzi na pytanie: Jakimi cechami powinien charakteryzować się dobry nauczyciel? Zmieniło się pojęcie dobrego nauczyciela- dobry nauczyciel, to nauczyciel, który wczuwa się w psychikę ucznia, charakteryzuję się pewnymi wzruszeniami , w której praca z uczniem pozwala mu na poznanie psychiki ucznia. Maria Grzegorzewska- Prowadziła badania typu empierycznego ,metodą obserwacji. ( Badanie były prowadzone również wśród nauczycieli ze Szkół Specjalnych). W wynikach badań wyróżniła DWIE PRZECIWSTAWNE TYPY OSOBOWOSCI NAUCZYCIELI:
1Wyzwalającego ( inicjatywę uczniów, chęci uczenia się)
2Hamującego
Dobrowolski- podważył z hipotezy o powołaniu i talencie pedagogicznym. Punkt ciężkości przesunał na właściwości umysłu nauczyciela,Opowiadał się za tezą o rozstrzygającej roli wiedzy i umiejętności nauczyciela w pracy dydaktycznej . Dla niego ważne były kompetencję oraz kwalifikację zawodowe.
III. (lata 60-70 80 XXw.) Analiza rzeczywistej działalności nauczyciela, struktura czynnościowa i umiejętnościowa
Stanisław Krawcewicz Maciaszek , Wiatrowski i inni prowadzili w tym czasie badania.
Badania te dotyczyły kształcenia umiejętności dydaktycznych nauczycieli. Wychwycenie jaka powinna być struktura umiejętności czynnościowych i motywacyjnych. ( Te badanie prowadzone są również współcześnie) . Badania spowodowały przesunięcie pracy czynnościowej, czyli formalnej na umiejętności , nabywane już pracy, a nie wyuczone na studiach czy kursach.
Józef Kozłowski- organizował seminaria na temat szeroko pojętej pedeutologii. Skutkom, które powołują sukces nauczyciela- to ukształtowane umiejętności.
Henryka Kwiatkowska- Najważniejszy nurt refleksji pedeutologii ujawnił się w orientacji humanistycznej. Służba nauczyciela- jego powinności wobec siebie, ucznia oraz środowiska. Nurt ten oparty jest na dążeniu do poznania własnego poziomu poznawczego . Orientacja humanistyczna, zakłada poznanie empiryczne nauczyciela. Na nauczyciela oddziaływało wiele czynnikow naukowa organizacja pracy, ekonomia- to wypływa na pracę nauczyciela.
Sprawność, efektywność, wydajność, ekonomiczność – te pojęcia dominują w tym okresie.
Te badania stworzyły podstawę do pytań- jakie teorie dominują, decydują o rozwoju pedeutologii w Polsce i na świecie.
IV. (Ostatnia dekada XX w. oraz teraźniejszość) Badania empiryczne pracy, rzeczywistego nauczyciela w kontekście jego kwalifikacji oraz kompetencji zawodowych i funkcjonowania nauczyciela pod wpływem filozofii i pedagogiki personalistycznej.
Filozofia wywarła duży wpływ na czynniki dalszych badan. Tzw. Filozofia Pedagogiki Personalistycznej- główne właściwości bycia nauczycielem od jego wnętrza.
Pedagogika Personalistyczna , a nawet i Psychologia miały wpływ prowadzone badania.
Obecność humanizmu w procesie przygotowania nauczyciela. Zadawanie pytań- Kim jest człowiek? (Ukierunkowanie na inne przygotowanie do zawodu). Dobry nauczyciel i dobra aktywizacja nauczyciela. Dobry system kształcenia nauczycieli, który spowoduję znalezienie dobrego nauczyciela.
Z myślenia behawioralnego prześlijmy na myślenie personalne.
Personalizm- W swoich odmianach upomina się o wewnętrzne , osobowe uposażenie podmiotu w jego niedostatkach upatruję przyczynę moralnego regresu w osiąganiu na tym poziomie upowszechniania istoty ludzkiejOSOBA( najwazniejsza kategoria pojeciowa w p.personalistycznej)czyli. Jednostka ludzka, jest przykładem panowania nad sobą, przykładem postępowania, kształtowania samego siebie, obecnością tej jednostki jest ponadczasowe powołanie, które ciągle wzywa do ponownego przekraczania samego siebie).
WNIOSKI
Pedeutologia o personalistycznej orientacji dostrzega osobę , nauczyciela jak i ucznia.
Upatruję pedeutologię jako sztukę, czynność rozpoznawającą porządek i nadającą zbiorowości ludzkiej sens, drogą wyzwolenia.
Podkreślenie roli pojmowanych kwalifikacji i kompetencji nauczyciela.
Tego, że nauczyciel jest podmiotem, traktującym szkołę jako instytucję wielopodmiotową. Zmierza do uznania różnych powinności jako wyznacznika swojego bycia oraz działania.
Kwalifikację charakteryzują :
1Zdolność i potrzeba do bycia i działania w różnych systemach wychowawczych . Potrzeba bycia sobą! Działania! To jest zagadnienia wg. Martensa
2Zdolność i możliwość do podejmowania oraz realizowania zadań i ról zawodowych nasyconych tendencją do zmienności.
3Nastawienie nauczyciela wyniesione z nowoczesnej szkoły do mobilnego elastycznego, inicjatywnego, przedsiębiorczego oraz twórczego bycia we własnych i dydaktyczno- wychowawczych sytuacjach zawodowych.
4Zakładano coraz ważniejsze dążenia do stawania się podmiotem odznaczającym się zdolnością do intelektualnego poznania, możliwością swobodnego wyboru, kompetentną decyzję, odpowiednim działaniem.
Kompetencje zawodowe nauczyciei:
Zdolność do szukania i przetwarzania informacji
1Zdolność do pracy zespołowej, umiejętności współpracy z innymi
2Zdolność do funkcjonowania w coraz bardziej złożonych instytucjach oraz umiejętności formowania problemów i szukania ich rozwiązań. Odpowiednie reagowanie w nieprzewidywalnych sytuacjach.
3Zdolnść do organizowania swojej pracy, organizowania umiejętności działania we własnym zakresie tzn. stawiania sobie celów doborem środków i szukania
kompromisowych rozwiązań oraz analizowania i kontrolowania uzyskanych czynników. Stawianie sobie celów i priorytetów, które muszą być przestrzegane w pracy nauczyciela.
4Zdolność organizacji pracy innych, w tym umiejętności wytyczania kierunków. Negocjowania kompromisowych rozwiązań oraz analiza uzyskiwanych wyników.
Kompetencje sprowadzają się do umiejętności prowadzonego procesu uczenia, w nawiązaniu do doświadczenia.
Kompetencje zawodowe nauczycieli:
1Pragmatyczne umiejetnosci org.procesu uczenia się w nawiazaniu do doswiadczenia
2Komunikacyjno- interpretacyjne(kontaktowanie się z innymi ludzmi)
3Technologiczne( sytuacyjne gospodarowanie skutecznego realizowania zadań szkolnych oraz innych dotyczacych funkcjonowania szkoły w srodowisku,
4Organizacyjne i kierownicze , kompetencję współdziałania ( dochodzenie do właściwego zakładania i współdziałania własnych zasobow pracy naszej innych
5Kreacyjne i twórcze ( sprowadzają się do naturalnego, celowego udziału w tworzeniu nowych wartości )
6Informacyjno- medialna (świadczą o nowoczesnym sposobie życia we współczesnym świecie)
7Poznawcze ( wyrażają się nieustanną dążnością do poszerzenia uzyskanych kwalifikacji i kompetencji)
1. Typową funkcją nauczyciela jest jego kompetencyjność.-na kazdym stanowisku pracy, właściwość która Dominuję ponad realiami.jest to właściwośc niezawodna, zawsze powinna być aktualna ze względu na fakt ,że społeczeństwo staje się tzw. SPOŁECZEŃSTWEM INFORMACYJNYM, SPOŁECZEŃSTWEM WIEDZY.
2. Problem podmiotowego bycia i podmiotowości człowieka.aby dziecko (traktowanie podmiotowo) potrafiło wyrazac swoje mysli, poglady.PODMIOT yo osoba zdolna do intelektualnego poznawania i do wboru kompetentnej decyzji.) Szkoła jest instytucją wielopodmiotową –pozwala kształtowac właściwe relacje uczeń-nauczycoiel-rodzic)
3. Problem powinności człowieka, wyróżniamy 4 powinności :
*Powinność powstrzymywania się od wszystkich działań, które innym przynoszą cierpienia
*Powinność działania powinna mieć taki charakter, by nie przeszkadzać innym w tworzeniu własnej wartości
*Powinność czynnego zmniejszania sumy cierpień ludzi
*Powinność czynnego zwiększenia sumy zadowolenia innych ludzi
4. Powinność edukacyjna osiągana przez uczniów.
Sposoby dochodzenia do współczesnego nauczyciela:
*Dowodzenie do możliwie wysokich kwalifikacji, kompetencji zawodowych w drodze celowo organizowanego kształcenia i doskonalenia nauczycieli
*Troska o bycie nauczycielem w wymiarze ogólnym jak i w roli skonkretyzowanej
*Stawianie się zarówno trans portatywnym intelektualistą jak i refleksyjnym praktykiem
*Stawanie się podmiotem w racjonalnych wymiarach uwzględniających dialog, współpracę, z innymi podmiotami
*Cenimy sobie możliwości bycia autonomicznym, szczególnie w sytuacjach edukacyjnych
*Dochodzenie do podstawowych dla zawodu nauczyciela sprawności, w tym szczególnie interpretacyjnych i komunikacyjnych.
*Równoważne dysponowanie mocą intelektualną, emocjonalną i motywacyjną ( potrzeba, odpowiedniego bycia w działaniu zawodowym.)
*Traktowanie powinności nauczyciela jako najwyższej wartości w stawianiu się współczesnym nauczycielem .
Ewolucja funkcji zawodowych nauczyciela.
W toku Ewolucji nastąpiły pewne zmiany. Charakteryzują one się:
*Zerwaniem więzi, degradacją młodzieży . Przechodzeniem od poczucia bezpieczeństwa wyznaczonego stabilnością do poczucia zagrożenia ( ryzyka)
*Przechodzenie od odpowiedzialności grupowej ( instytucjonalnej) do indywidualnej ( personalnej)
*Od przystosowania się człowieka do rzeczywistości i jej modyfikowanie przewagą czynności twórczych i innowacyjnych.
*Od dominacji techniczności do dynamicznego wzrostu intelektualności
*Od kształcenia własnego życia według wzorów i tradycji do tworzenia jego koncepcji.
Funkcje ewolucji zawodowej nauczyciela:
* od przekazu wiedzy do uczenia samodzielności poznawczej i interpersonalnej (możliwość odkrywania,przekazu wiedzy)
*Od sterowania do inspirowania rozwoju (
*Od prostego przekazu do wprowadzenia ucznia w świat wiedzy
*Od twórcy przekazy wiedzy do czynienia ładu informacji
*Od dominacji intelektu do równowagi świata myśli i uczuć w edukacji szkolnej
*Od alternatywy do dialogu.
Poziomy kwalifikacji:
*Kwalifikacje poznawcze
*Kwalifikacje zawodowe
*Praca zawodowa
KWALIFIKACJE-) pewne układy umiejętności umysłowych i praktycznych oparte na odpowiadających im układach wiedzy teoretycznej i praktycznej dostosowanej do rozwiązania skutecznego rożnych lecz określonych zadań zawodowych wspieranych przez odpowiednie układy osobowościowe.
Jakie składniki można wyróżnić w kwalifikacjach pracowniczych?
Są , to :
*Kwalifikacje zawodowe
*Kwalifikację fizyczne
*Kwalifikację społeczno- moralne ( ważna tu jest etyka zawodowa)
*KWALIFIKACJE ZAWODOWE- Jest, to zbiór umiejętności intelektualnych i praktycznych, które warunkują skuteczne i świadome wykonywanie zadań.
*KWALIFIKACJE SPOŁECZNO-MORALNE- Są, to powiązane wyraźnie z zawodem oraz etyką zawodową.
KWALIFIKACJE PSYCHOLOGICZNE- dotyczą stanu zdrowia.
Na Kwalifikacje zawodowe składa się::
*Poziom wykształcenia ogólnego
*Wiedza zawodowa
*Umiejętności zawodowe
*Stopień wprawy
*Umiejętność organizowania i usprawniania pracy
*Uzdolnienia i zainteresowania zawodowe
Nauczyciel musi spełniać następujące funkcję :
Dydaktyczne
Opiekuńcze
Wychowawcze
Społeczno- środowiskowe
Funkcją pełnionym przez nauczyciela przypisane są odpowiednie zadania do których należą:
1Transmitowanie wiedzy i doświadczenia w celu przygotowania uczniów do życia w społeczeństwie
2Rozwijanie sił twórczych i zdolności innowacyjnych.
3Kształtowanie postaw i charakteru młodego człowieka.
4Organizowanie działalności praktycznej dzieci i młodzieży oraz stwarzanie warunków do ich samorzutnej działalności.
5Posługiwanie się tradycyjnymi i nowoczesnymi środkami kształcenia i wychowania .
6Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć szkolnych.
7Przygotowanie uczniów do kształcenia równoległego i ustawicznego
Kazde zad musi spełniac jakas funkcje:
*cechy osobowości kandydata do zawodu nauczyciela
*posdy.ped.dotyczace szeroko pojectej relacji.
KWALIFIKACJE PERSPEKTYWISTYCZNE (myslenie w kontekście ekonomicznym, samodzielność i kretywnosc,umiejtnosc artykułowania siebie,um przekonywania,um, współdziałania z innymi , myslenie alteraltywne. ) Odnoszą się do umiejętności, które nie ograniczają się tylko do jednostkowych funkcji pracy , jako kwalifikacji poza konkretny zawód, mają cechy długotrwałej ważności.
KOMPETENCJE-Językowe, poznawcze, interpretacyjne, emancypacyjne, interpersonalne, życiowe, artystyczne, kompensacyjne, dotyczące konkretnego zawodu.
Kompetencje zawodowe
1 to indywidualna złożoność do podejmowania działań do niezależnego planowania, wdrażania i automonitorowania. 2To zdolność wykorzystywania wiedzy w rezultacie efektywnie działanie w kierunku osiągnięcia celu.
3To posiadanie i rozwijanie odpowiednich umiejętności, właściwych postaw oraz doświadczeń w celu pomyślnego wypełniania funkcji zawodowych.
4To dostosowanie umiejętności, wiedzy i podejścia do zadania lub zespołu zadań, do standardu w warunkach pracy danego zawodu.
5To zdolność do wykonywania czynności w zawodzie, w stosunku do standardów miejsca zatrudnienia. 6Zdolność do wykonywania funkcji pracy.
Kompetencję są podmiotowe
1Nabywanie kompetencji nie jest procesem, ale odbywa się w układzie sytuacji typowych
2Posiadanie kompetencji, umiejętności lub bardziej rozwiniętych zdobywanych w poszczególnych etapach Życia umiejętności. Kompetencje nie są statyczne- ZMIENIAJĄ SIĘ.
Robert Kwaśnica Wyodrębnił 2 grupy kompetencji :
1Praktyczno- moralne, w których mieszczą się kompetencję interpretacyjne
2Techniczne- kompetencję postulacyjne, metodyczne i realizacyjne
Wartości moralne nie są czymś samodzielnym ale zawsze przysługują czemu są uzależnione w przedmiocie. Głównym obszarem pojawiania się wartości jest życie osobowe!
Wartości moralne mogą występować wśród wartości osobowych (nie mają moralnościowego charakteru) należą do nich:
*Świadomość
*Wolność
*Zdolność do odporności
*Zdolność przetrwania w sytuacjach trudnych
*Wartości inteligencji szczęścia
*Samokrytycyzmu, przestronności
2. Rozważenie konkretnych wartości bezspornie moralnych
3. Analizowanie wartości spornych
Prawidłowe wartości
Sprawiedliwość, Prawość, dzielność, przyjmowanie odpowiedzialnych … wierność, skromność itp.
Warunki niezbędne dookreślenia wartości pozytywne czy negatywne.
*Zasadnicze główne cechy ( czym są wartości moralne):
*pozytywny stosunek do najwyższego celu w życiu ludzi.
*Bardzo ludzki charakter
*Uszlachetniający wpływ na człowieka
*Powszechność i dostępność
*niemożliwość ich nadużycia
Każdy człowiek jest naprawdę człowiekiem kiedy realizuję wartości moralne lub z nich korzysta.
Podstawowe aspekty tego, co podkreślają wartości człowieka ( odkrywanie własnej świadomości )
1Konstruktywny układ dla dobra ludzkości
2Szacunek dla istoty ludzkiej ( jako jednostki niepowtarzalnej)
3Szacunek dla jednostki ( jako członka społeczeństwa)
Cel wychowania- celem wychowania jest motywowanie do szukania prawdy i wyposażania człowieka w niezbędne sprawności służenie wiedzą i wskazywanie jej źródeł, uświadamianie potrzeby podnoszenia odpowiedzialności za podejmowane wybory.
Pomaganie dziecku jest podstawą powinności nauczyciela.
Władysław Tatarkiewicz –
1Wartość rzeczy ,albo rzecz posiadającą tą własność
2Własność tylko dodatnią bądź dodatnią ujemną
3Specjalne znaczenie gospodarcze
Jan Szczepański- Za wartość uznaję dowolny przedmiot materialny lub idealny( instytucję ) rzeczywisty bądź wyimaginowany w stosunku do którego jednostka bądź zbiorowość czuję szacunek przypisując mu ważną rolę w swoim życiu bądź dążenie do jego osiągnięcia w odczuwaniu.
Wartości przedmiotowe, podmiotowe :
Przedmiotowe- Rzeczy, zjawiska zdolne do zaspokajania potrzeb danego systemu, uznaję więc za wartość tych zjawisk, które są pożyteczne.
Podmiotowe- opinie , przekonania czy sąd , który ocenia pewne rzeczy bądź zjawiska. ( procesy właściwego rozwoju społecznego.