1956

Kolekcjoner i bibliofil (wspomnienia) Marian Swiniarski

2.

Kolekcjoner i bibliofil. Wspomnienia antykwariusza i bibliofila, napisał Marian Swiniarski z Poznania1955/56

Wszystko przemija i czas zaciera/zamiera. Wszystko się kończy i umiera. Zostają tylko wspomnienia.

3.

Słowo wstępne.

Przez te dwadzieścia pięć lat mojego zawodu jak antykwariusz Dzieł Sztuki miałem sposobność zajmowania różnych kolekcjonerów i bibliofilów. Znałem ich pasje zbierackie, jak również po większej części widziałem i zbiory. Przyznam szczerze, że jest to dla mnie że tak się wyrażę- najmilsza kasta ludzi sam miałem i mam specjalny sentyment i gawędy z nimi uważam jak najwięcej mnie interesujące. I nie rzadko znajomość zawarta w antykwariacie ??? zamieniała się z czasem w serdeczną i trwałą przyjaźń. Bo wiadome jest ludzi łączy najwięcej wspólne zainteresowanie i to jest właśnie to piękne pokrewieństwo dusz. Wiele tutaj wspomnianych osób już nie żyje, albo zmarli przed 1939 lub tej

4.

podczas ostatniej wojny śmiercią naturalną, a niektórzy z nich zginęli męczeńsko w obozach koncentracyjnych, w więzieniach, a także i podczas działań wojennych. Inni z nich zakończyli swój żywot w ostatnim dziesięcioleciu po wojnie. A zbiory ich tak skrzętnie gromadzone uległy- tak jak i moje własne w przeważającej części rozproszeniu u zagładzie z wielką utratą dla kultury polskiej. Nieprawdopodobne zapamiętać nazwisk wszystkich których poznałem chociażby tylko w antykwariacie Nasz (?). A był ich legion, bo okres tak wielu lat jest długi, a pamięć ludzka jak wiadomo krótka. Wspominam tylko tych z którymi miałem najwięcej styczności i których indywidualność utkwiła mi najwięcej w pamięci. Sic transit Gloria mundi – tak mija chwała tego świata.

5.

Marian Swiniarski. Właściwie nie lubię ani mówić, a tym bardziej pisać o sobie, ale wspominając o innych kolekcjonerach i bibliofilach- uważam to za swój obowiązek. Urodziłem sie 22.09.1902 w Wągrowcu, szkołę średnią ukończyłem w Poznaniu, na studiowanie rodzice nie mieli pieniędzy. Już od samej młodości lubiłem książki-i pierwszy starodruk jaki zakupiłem mając nie całe osiemnaście lat (?) w antykwariacie ??? w Poznaniu. W domu rodzinnym znajdował się dobry księgozbiór- a w nim pewna ilość starodruków- znajdowały się tam dwie biblie polskie średniowieczne Leopolity 1561- Wujka 1599 kilka kronik (?) polskich z 16-17 wieku- dzieła Skargi jak Żywoty Świętych- i.t.d.- reszta ???

6.

książki teologicznie. Do tych właśnie stańczyków odczuwałem specjalny sentyment polubiwszy je namiętnie. Przechodziłem różne koleje życia i dobre i złe- jestem najmłodszym powstańcem wielkopolskim z roku 1918/1919. Zwiedziłem niemal całą Europę- Stany Zjednoczone byłem w Afryce i w Indiach Brytyjskich. Od roku 1932 współpracowałem z antykwariatem Nasz w Poznaniu. Podczas wojny zatrudniono mnie w Archiwum Poznańskim w którym pracowałem rok. Specjalnością moją ??? było zwożenie zagranicznych archiwaliów z różnych kościołów i probostw- by je ratować przed zagładą. Ponieważ każdy p??? był zagrożony wyniszczeniem, zdecydowałem mój własny księgozbiór

7.

mający kilka tysięcy tomów jako mój depozyt w tymże Archiwum – gdzie i niestety uległ spaleniu podczas walk o miasto Poznań. W 1941 zostałem przez okupanta przeareszowany i przesiedzieliśmy przeszło rok w więzieniu- w tym czasie przepadło całe moje mieszkanie ze zbiorami nagromadzonych dzieł sztuki. Przy wyjściu z więzienia przy ulicy Młyńskiej w Poznaniu wywieziono mnie na przymusowe prace do Niemiec. Przyjechałem do Polski w początkach 1946 roku. Pragnieniem moim było już przed wojną napisać dzieło o znakach porcelany europejskiej niestety wszystkie zgromadzone materiały i do tego dzieła przepadły wraz z moim księgozbiorem. Po powrocie z Niemiec urzeczywistniłem moje pragnienia

8.

i wspólnie z przyjacielem moim p. Leonem Chrościckim- ukończyliśmy je- ukazała się drukiem nakładem Poznańskiej Spółki Wydawniczej w Poznaniu w 1949 roku pod tytułem Znaki porcelany europejskiej i polskiej ceramiki. Jest to nawiasem mówiąc pierwsza książka w Polsce wydana z tego zakresu. Jako kolekcjoner gromadziłem obrazy malarzy polskich i obcych- zabytkowa porcelana, srebrne wyroby, miniatury, miedzioryty, starą broń itd. Lecz główny nacisk kładłem na książki, zbierałem dzieła z zakresu historii sztuki, historii Polski, literatury, bibliografii, księgo państwa (?)- lecz przede wszystkim starodruki. Obecnie pracuje jako strażnik nocny w ochronie obiektów, gdzie spisuje te wspomnienia.

Moim marzeniem jest być zatrudnionym w jakiejś powstającej/prywatnej/ poważnej bibliotece na ziemiach odzyskanych.