Wyczesany ćw. 15.10.2009
Przedmiotem Oligofrenopedagogiki są wychowankowie odchyleni od normy w stopniu zróżnicowanym, ale mający jedna cechę: obniżoną sprawność intelektualną
Oligo – pomniejszenie +phren –umysł= obniżona sprawność umysłowa
Oligofrenopedagogika (a inne dziedziny wiedzy o człowieku):
Neurologia
Psychologia
Psych. Kliniczna
Psychiatria dzieci i młodzieży
Patosocjologia
ONZ Deklaracja Praw Dziecka z 1959 r.
„Dziecko upośledzone pod względem fizycznym, umysłowym lub społecznym należy traktować, wychować i otaczać szczególną opieka z uwzględnieniem jego stanu i warunków życia „
Deklaracja Praw osób upośledzonych
- przysługują im te same prawa., co wszystkim ludziom i to w „najwyższym stopniu „ ,
- maja prawo do leczenia, wychowania , szkolenia , rehabilitacji i poradnictwa, aby mogli się najpełniej rozwijać
- maja prawo do zabezpieczenia środków utrzymania dla ich potrzeb na godziwym poziomie życia; również do pracy zarobkowej zgodnej ze swoimi uzdolnieniami ,
- powinni żyć we własnej albo zastępczej rodzinie , aby uczestniczyć w normalnych formach życia społecznego. Jeżeli musza korzystać z opieki zakładu – to również o formie organizacyjnej wzorowanej na rodzinie,
- maja prawo do ochrony przed wyzyskiem, przed nadużyciami i złym traktowaniem,
-ograniczenie praw osoby upośledzonej umysłowo podlega weryfikacji, na podstawie dokonywanych badań , aby dopuścić możliwość odwoływania się i ochrony jeśli jej grożaa nadużycia.
Deklaracja Warszawska 3.10.1995
„Osoby z upośledzeniem umysłowym SA takimi samymi ludźmi i obywatelami jak wszyscy inni „
Zasady Konferencji Praw człowieka z 1995r.
Włączanie – zagwarantowaniem pełnego uczestnictwa w życiu społecznym i rodzinnym
Pełnia praw obywatelskich – równe szanse uczestnictwa i wnoszenia swojego wkładu w życie społeczne
Samostanowienie – wpływ na decyzje, które ich dotyczą, na kształt polityki społecznej
Wsparcie dla rodzin – istnienie służby wspierającej
Budzenie świadomości – wzrost zrozumienia w społeczeństwie
Wykorzystanie standardowych zasad opracowanych przez Narody Zjednoczone – zasady dotyczące zrównania szans osób niepełnosprawnych, instrument służący do sterowania polityką społeczną i działaniu na rzecz osób niepełnosprawnych
Rozwijanie oddolnych organizacji pozarządowych – wzywanie tych organizacji do poszanowania godności osób z upośledzeniem umysłowym i do zapewnienia im warunków pełnego rozwoju
Cele pedagogiki:
Wykrywanie i ustalanie ogólnych prawidłowości w rozwoju psychofizycznym i społ. Os. Upośledzonych umysłowo
Określenie celów i zadań pracy rewalidacyjnej w zależności od stopnia upośledzenia umysłowego
Ukierunkowanie pracy rewalidacyjnej w zakresie doboru treści, form i środków dydaktyczno –wychowawczych
Pedagogika Rewalidacyjna- przywracająca sprawność jednostka upośledzonym w granicach ich optymalnej wydajności psychicznej
Integracja
osiąganie możliwie wszechstronnego rozwoju uczniów w dostępnym im zakresie za pomocą specjalnych metod
przygotowanie do wykonywanie zawodu
Pedagogika- podejmuje problemy zarówno dydaktyczne wychowawcze jak i społ. –zawodowe os. upośl. Umysłowo . Jednostkom przebywającym w ośrodkach specjalnych stara się zapewnia jak najczęstsze kontakty z zewnątrz środowiskiem społ. Przygotowanie pedagogicznym, wychowawczym, terapeutycznym noszącym nazwę Rewalidacja.
M.Grzegorzewska
Rewalidacja- proces przywracania jednostka upośledzonej możliwości i uzdolnień do pracy społeczno- użytecznej
Lewicki:
Oligofrenopedagogika- jest to zahamowanie lub upośledzenie rozwoju psychicznego, wrodzone albo bardzo wcześnie nabyte prowadzące często do zaburzeń w przystosowaniu społecznym.
Rozwój Pedagogiki Specjalnej- system Amerykański
Z tekstu Deutsch Smith Kontekst Pedagogiki Specjalnej –czas walki o równe szanse
Starożytność – osoby niepełnosprawne uprawiały żebranine , zrzucano je ze skał, bądź zamykano w klatkach, przykład Balbusa Jąkały
Średniowiecze /Renesans –os. Upośl.( szczególności z deformacjami motorycznymi) pełniły role błaznów na dworach, traktowani byli jako margines społeczny , zamykano ich w klasztorach, palono na stosach – twierdząc że są opętani
1799- za prekursora Ped. Specjalnej uznaję się Jean Marc Gaspard
1800- Itard, który starał się uleczyć „Dzikiego chłopca Wiktora”
Paryż – chłopiec był prawdopodobnie upośledzony umysłowo i zaniedbany środowiskowo Itard wyznaczył 5 celów Wiktorowi: cele te są do dziś aktualne
- zainteresował go życiem społecznym
-obudzić jego wrażliwość nerwową
- poszerzyć zakres jego pojęć
-pokierować nim aby zaczął mówić
-spowodować aby zaczął wykonywać najprostsze operacje umysłowe
* Idee Ped. Specjalnej zostały sprowadzone do USA przez Eduarda Seguina (uczeń Itarda) w 1846 r., napisał on pracę „Leczenie moralne, higiena i edukacja idiotów „
1876- Seguin pomaga założyć najstarsze i największe interdyscyplinarne stowarzyszenie zajmujące się upośledzeniem umysłowym AAMR- Amerykańskie stowarzyszenie ds. Upośledzenia Umysłowego. Podstawy wobec osób z niepełno sprawnościami stopniowo ulegały zmianie. Zarówno profesjonaliści, jak i społeczeństwo wycofali się z poglądu, że ludzie z niepełno sprawnościami powinni być izolowani, na rzecz przekonania, że powinni oni być chronieni, objęci opieką i kształceni, nawet gdyby wymagało to szczególnego wysiłku, że powinni oni być wolni, upodmiotowieni i zajmować miejsce obok swoich rówieśników bez niepełnosprawności, nawet gdyby oznaczało to trudności i wyzwania.
1817- Tomas Hopkins Gallaudet sprowadził do Stanów nauczycieli do nauczania głuchych. Ich zadaniem miało być wdrożenie modelu programów edukacyjnych. Samuel Gridley Howe, słynny Amerykański reformator i abolicjonista, założył w 1832r. przytułek dla niewidomych w Nowej Anglii a w 1848r. szkołę dla dzieci z upośledzeniem umysłowym w Massachusetts.
Lata ’60- nie przyjmowano do szkół specjalnych dzieci, które nie umiały wykonywać prostych czynności samoobsługowych tj. korzystać z toalety chodzić , mówić. Szkoły takie budowanie były daleko od miast, kształceniu specjalnemu zarzucano że nie osiąga ono wszystkich założonych celów, jest zbyt kosztowne jest obciążeniem dla administracji.
Lata ‘70 – powstaje ruch społeczny na rzecz praw obywatelskich oraz ruch na rzecz walki o prawa osób z niepełnosprawnościami . Sprawiedliwe traktowanie 1954r. zmiana paradygmatów patrzenie na niepełnosprawność w inny sposób, badania jakościowe, biograficzne, autograficzne. Koniec wieku XIX- było powszechnie akceptowane, że nauczyciele uczniów z niepełno sprawnościami wymagają specjalistycznego przygotowania dlatego w 1905r. stworzono pierwszą szkołę w New Jersey dla Klas Specjalnych.
System Polski- Anna Firkowska – Mankiewicz, Grzegorz Szumski
Cechą Polskiej pedagogiki specjalnej jest ewolucyjny rozwój, Wszelkie zmiany miały charakter raczej spokojny i zachowawczy. Pedagogika specjalna na ziemiach polskich rozwijała się od początku XIX w. za twórczynię tej dyscypliny uważana jest Maria Grzegorzewska. W 1922r. powołała ona do życia w Warszawie Państwowy Instytut Pedagogiki specjalnej (PIPS)- jeden z pierwszych w Europie zakład kształcenia pedagogów specjalnych.
*Pierwsza Katedra Pedagogiki Specjalnej powołana została 1958r. na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Warszawskiego personalnie dla M. Grzegorzewskiej
* Grzegorzewska zajmowała się zarówno szczegółowymi dyscyplinami ped. Specjalnej jak i ogólna pedagogika specjalną zaproponowała zespół ogólnych założeń teoretyczno- metodologicznych, które składają się na teoretyczne podstawy pedagogiki specjalnej.
*W wymiarze epistemologicznym poglądy M.G. charakteryzuje przed wszystkim empiryzm i pragmatyzm. Silnie akcentowała ona potrzebę oparcia pedagogiki specjalnej na podstawach doświadczalnych.
Lepsze poznanie specyfiki odchyleń od normy i funkcjonowania osób z tymi odchyleniami miała pełnić funkcję czysto praktyczną. Ostatecznym miernikiem wartości wiedzy była możliwość jej wykorzystania dla poprawy losu osób z niepełno sprawnościami. Drogi tej poprawy Maria upatrywała w opracowaniu i wdrażaniu nowych udoskonalonych metod rehabilitacji osób z niepełnosprawnością jako całość psychofizycznej . W praktyce oznacza to odejście od koncentrowania się tylko na uszkodzeniu ograniczonym. Prekursorka polskiej p.s. zwróciła uwagę na rolę osobowości jednostki w przezwyciężeniu przez nią ograniczeń własnej egzystencji- koncepcja dynamizmu
1924- „Szkoła Specjalna „ pierwsze polskie czasopismo naukowe z zakresu p.s.
Pedagogika specjalna- zajmuje się osobami z odchyleniem od norm, większości z nich ma charakter dwubiegunowy. Zatem istnieją osoby, których poziom funkcjonowania przewyższa normę statyczną czy rozwojową oraz osoby, które funkcjonują poniżej normy *Zofia Sękowska 1991 wprowadziła do podręcznika pedagogiki specjalnej problematykę kształcenia osób wybitnie zdolnych tym sposobem zakres zainteresowań pedagogiki specjalnej został poszerzony o jednostki o ponad przeciętym rozwoju. Poszerzenie przedmiotu p. specjalnej o uczniów wybitnie zdolnych i uzdolnionych jest często uznawane za wyraz modernizacji i dyscypliny z pewnością oznacza to zbliżenie do koncepcji ukształtowanej w Stanach zjednoczonych co niewątpliwie należy uznać za korzystne.
*Polska pedagogika specjalna przechodziła bardzo poważna przemiany których kierunek jest zgodny z tendencjami światowymi
* 1955r. M. Grzegorzewska wraz z Janiną Doroszewską opublikowały obszerny artykuł który zapoczątkował rozwój naukowych zainteresowań osobami przewlekle chorymi
*lata 70 XX w. przedmiot p.s. poszerzono o trudności w uczeniu się
* lata 90 XX w. intensywny rozwój badań nad zaburzeniami w funkcjonowaniu jednostek
Rehabilitacja – pojęcie to wywodzi się z medycyny, gdzie oznacza zabiegi służące przywróceniu zdrowia i sprawności osobie chorej.
Rehabilitacja Kompleksowa(Kowalik)- celem tak rozumianej rehabilitacji jest włączenie osób z niepełnosprawnościami w główny nurt życia społecznego, a zatem życia wśród ludzi sprawnych. Autor ten wyróżnia:
rehabilitacje ruchową
r. zawodową
r. pedagogiczną jest praktyczną, profesjonalna działalnością wspomagającą i korygującą rozwój osób z niepełnosprawnością przez włączenie ich w specjalny system kształcenia , a zatem jest tożsama p.s. Jedną z zalet takiego ujęcia ma być możliwość doprecyzowania przedmiotu pedagogiki specjalnej, a w szczególności wydzielenie jej z innych dziedzin oddziaływań rehabilitacyjnych.
Rehabilitacja –osób niepełnosprawnych to celowy, zorganizowany, systematyczny stosowany, indywidualnie zróżnicowany proces który:
Wyznacza:
jakość życia tych osób
stan zdrowia warunki życia dobrostan emocjonalny, więzi społeczne możliwość samorealizacji
obejmuje:
spełnianie zadań rozwojowych,
wspieranie , pomaganie ogólnego rozwoju psychofizycznego ,
kształtowanie kompetencji , sprawności , zdolności adaptacyjnych ,
autorehabilitacje wzmacnianie sił rozwojowych
umożliwia:
Uzyskanie poprawy w funkcjonowaniu ,
Osiągnięcie , odpowiedniego do stopnia niepełnosprawności, zakresu samodzielności, niezależności życiowej
Włączanie jakości życia w obręb rehabilitacji oznacza przede wszystkim konieczność przesunięcia punktu ciężkości oddziaływań z samej osoby z niepełnosprawnością, a zwłaszcza z jej uszkodzeń i dysfunkcji na środowisko społ. W tym przede wszystkim na system instytucji publicznym. Koncepcja jakości życia wyrasta na gruncie praw obywatelskich które obejmują wszystkich ludzi, bez względu na ich indywidualne cechy.
Specyfika podejścia pedagogicznego ujawnia się w pojęciu wychowania . Wychowanie z kolei jest zjawiskiem złożonym „wielowarstwowym” w ujęciu Sergiusza Hessena wyróżniamy 4 hierarchicznie uporządkowane warstwy wychowania:
Pielęgnowanie
Urobienie
Wykształcenie
Wychowanie moralne pojmowane jako wyzwolenie człowieka czyli zbawienie