14.01.2013r.
Kanały dystrybucji można rozpatrywać dwojako:
Jako droga, którą jest przesuwany produkt od producenta do konsumenta
Jako sieć organizacji za pośrednictwem których dochodzi do przepływu różnych strumieni, w tym głównie produktów.
Kanał dystrybucji= liczba i kolejność występowania pośredników na drodze przesuwania produktu od wytwórcy do ostatecznego nabywcy oraz sposób ich połączeń.
Strumienie przepływające przez kanał:
-rzeczowe
-finansowe
-informacyjne
Pośrednicy= organizacje i osoby, które świadczą usługi związane z zakupem lub sprzedażą produktów na drodze ich przesuwania od producenta do użytkownika.
Główne rodzaje pośredników:
Hurtownicy- zakupują duże, najczęściej jednorodne partie produktów w celu dalszej ich odsprzedaży z zyskiem nabywcom instytucjonalnym, rzadko nabywcom indywidualnym
Detaliści- realizują sprzedaż towarów i usług bezpośrednio finalnemu nabywcy dla jego osobistego, niekomercyjnego użytku.
Korzyści i niekorzyści korzystania z usług pośredników:
-Niekorzyści- producent rezygnuje z części nadzoru nad tym, w jaki sposób i komu sprzedawane są produkty
- Korzyści:
wielu producentów nie ma wystarczających środków finansowych na zorganizowanie i prowadzenie własnej sieci handlowej, na utrzymanie własnych punktów sprzedaży
*oszczędność środków finansowych
Pośrednicy bywają skuteczniejsi w docieraniu z produktami do rynków docelowych (dzięki kontaktom, doświadczeniu, specjalizacji, skali działania)
*lepsze dotarcie z produktem do konsumentów
W miarę rozszerzenia zakresu dystrybucji bezpośredniej koszty producenta rosną. Przerzucając niektóre koszty na pośredników, koszty producenta i ceny obniżają się.
*obniżenie własnych kosztów dystrybucji+ możliwość oferowania produktu po niższej cenie
Główne rodzaje kanałów dystrybucyjnych:
*Liczba szczebli dystrybucji w układzie pionowym:
-kanały krótkie: to kanały bezpośrednie i kanały z jednym pośrednikiem; są stosowane do dystrybucji usług, produktów łatwo psujących się, wymagających dokładnych instrukcji, złożonych technicznie, sezonowych
-kanały długie: to kanały wieloszczeblowe; są stosowane do dystrybucji głównie produktów żywnościowych o długim terminie przydatności do spożycia
*Kryterium wydzielania: liczba pośredników tego samego rodzaju/ na danym szczeblu (szerokość kanału):
Kanały wąskie- na kolejnych szczeblach występuje niewielka liczba pośredników, zwykle jeden
Kanały szerokie- na kolejnych szczeblach występuje duża, niekiedy możliwie największa liczba pośredników
Z szerokością kanału wiąże się stopień intensyfikacji dystrybucji, który pozwala wyróżnić strategie dystrybucji: intensywnej, selektywnej, wyłącznej
Dystrybucja intensywna- wprowadzenie produktu do sprzedaży poprzez możliwie największą liczbę pośredników
Stosowana zazwyczaj w przypadku produktów powszechnego użytku
Zalety:
-zapewnia producentowi wysoki stopień dotarcia z jego produktem do odbiorców
Wady:
-uniemożliwia producentowi utrzymanie pełnej kontroli nad poziomem usług towarzyszących sprzedaży produktu, jego ceną czy jakością jego ekspozycji
-może wywoływać problemy logistyczne
-podnosi koszty współpracy z punktami sprzedaży
-produkt obecny „wszędzie” traci na ekskluzywności
Dystrybucja selektywna- oferowanie produktu za pośrednictwem celowo dobranych, wyspecjalizowanych ogniw w kanale dystrybucji.
Producent korzysta z wielu, ale nie ze wszystkich pośredników skłonnych do sprzedaży jego produktu.
Stosowana zazwyczaj w przypadku sprzedaży produktów wybieralnych.
Zalety:
- producent nie musi rozpraszać swoich wysiłków na współpracę z bardzo dużą liczbą pośredników
-producent może rozwinąć dobrą, trwałą, partnerską współpracę z wybranymi pośrednikami
- producent ma pełniejszą kontrolę nad poziomem usług towarzyszących sprzedaży produktu, jego ceną czy jakością ekspozycji
Wady:
-produkty firmy nie są dostępne we wszystkich możliwych miejscach
Dystrybucja wyłączna- sprzedaż produktu przez jednego pośrednika, który jest najczęściej wyłącznym jego sprzedawcą na danym terenie.
Często stosowana jest w przypadku dóbr luksusowych, produktów nie mających substytutów, produktów specjalistycznych, kupowanych rzadko, mających silną markę.
Zalety:
-umożliwia producentowi utrzymanie szerokiego zakresu kontroli nad poziomem usług pośredników
-producent może rozwinąć dobrą, trwałą, partnerską współpracę z wyłącznymi sprzedawcami jego produktów
-produkty firmy nie są dostępne we wszystkich możliwych miejscach (kreowanie wizerunku produktu ekskluzywnego)
Wady:
- produkty firmy nie są dostępne we wszystkich możliwych miejscach (niższy stopień dotarcia do odbiorców)
*Kryterium: rodzaj uczestników kanału:
Bezpośrednie:
-w kanale nie występują pośrednicy
producent sam sprzedaje produkt finalnym odbiorcom
-sprzedaż produktu odbywa się przez pracowników własnych, własne sklepy, sprzedaż wysyłkową, przez Internet
-częściej spotykane na rynku dóbr produkcyjnych
Pośrednie:
-pomiędzy producentem a finalnym nabywcą występuje jeden lub większa liczba pośredników
-stosowane najczęściej w odniesieniu do produktów konsumpcyjnych
*Charakter powiązań uczestników:
-Konwencjonalne lub zintegrowane
Konwencjonalne:
-obejmują niezależne podmioty (mają osobowość prawną)
-każdy uczestnik kanału kieruje się własnymi koncepcjami działania (każdy dąży do maksymalizacji własnego zysku)
-każde ogniwo jest niejako finalnym odbiorcą do ogniwa poprzedniego
-żaden z uczestników nie ma całkowitej ani nowej znacznej kontroli nad pozostałymi
-powiązania między uczestnikami są nietrwałe
-stopień integracji działań uczestników kanału jest niewielki
-dochodzi do powielania funkcji realizowanych przez poszczególnych uczestników co powoduje wzrost kosztów działania kanału
-występuje znaczne ryzyko konfliktowości
Zintegrowane:
-cały kanał działa jako jednolity system
-powiązania pomiędzy uczestnikami są trwałe
-każdy uczestnik przyjmuje na siebie określoną rolę a jeden z nich przyjmuje funkcję integratora
-dzięki podziałowi zadań eliminowane jest zjawisko powielania funkcji
-występuje mniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia konfliktów wynikających z realizacji własnych, odmiennych celów
Typy kanałów zintegrowanych:
-korporacyjne (własne, cechujące się najsilniejszą formą integracji i kontroli)
-administrowane (jeden uczestnik kanału posiada nadrzędność ekonomiczną lub administracyjną nad pozostałymi)
-kontraktowe (umowy szczegółowo określają zakres kooperacji)
*Sposób udostępnienia produktów:
-tradycyjne
-elektroniczne