METODOLOGIA BADAŃ NAUKOWYCH 19.11.2012 „WYKŁAD VII”

Wpływ uczestnictwa w obozach żeglarskich na procesy wychowawcze dzieci i młodzieży

- pytanie problemowe: czy uczestnictwo w obozach żeglarskich pociąga za sobą zmiany w procesie wychowania dzieci i młodzieży?

- hipoteza robocza (cząstkowa) – ze względu na specyfikę żeglarstwa zakłada się, że uczestnictwo w obozach będzie pociągało za sobą zmiany w procesie wychowania młodych ludzi

- pytanie problemowe: jeśli takie zmiany zaobserwowano, to jaki mają one charakter (pozytywny czy negatywny?)

- hipoteza robocza – ze względu na specyfikę żeglarstwa jako pozytywnej formy aktywności fizycznej, psychicznej i intelektualnej człowieka, zakłada się, że zmiany w procesie wychowania będą miały w większości korzystny charakter

- przedmiot badań: dzieci i młodzież – uczestnicy obozów żeglarskich – w aspekcie zmian osobowościowych, które u nich wystąpiły w związku z udziałem w obozie żeglarskim

- zmienna niezależna – uczestnictwo w obozie żeglarskim

- zmienna zależna – dzieci i młodzież uczestnicy obozów – w aspekcie zmian jakie u nich występują w związku z tym udziałem w obozie

- wskaźniki – obserwowalne zmiany w zachowaniu (np. większa samodzielność, odporność na niewygody, palenie papierosów itd.)

Pisarstwo naukowe – rodzaje prac naukowych

- dzieła i rozprawy naukowe

- monografie

- artykuły i komunikaty naukowe

- referaty naukowe

- prace kwalifikacyjne (magisterskie, doktorskie, habilitacyjne)

Dzieła i rozprawy naukowe

- najbardziej wartościowe prace naukowe; są to opracowania elitarne adresowane do czytelników o najwyższym poziomie przygotowania naukowego; cechuje je kompleksowość, gruntowność i oryginalność ujęcia badanej problematyki

- stanowią zwykle odrębne publikacje

Monografie

- praca naukowa przedstawiająca szczegółowe (wszechstronne) opracowanie wybranego zagadnienia z zakresu określonej dziedziny bądź dyscypliny naukowej na podstawie wyników prac własnych, ale także pisarstwa krajowego i zagranicznego

Artykuły i komunikaty naukowe

- artykuł naukowy – niewielka praca naukowa opublikowana w czasopiśmie, zbiorze prac, zeszytach naukowych itd.; zawiera rzeczowe przedstawienie najistotniejszych treści badanej problematyki; wartość artykułów polega na ich aktualności

- komunikaty naukowe – są często zwiastunem rozprawy naukowej; publikowane (wygłaszane) są w formie skrótowej w czasie gdy rozprawa jest dopiero w opracowaniu; w komunikacie naukowym zarysowuje się problem, omawia metody i spodziewane wyniki badań; komunikaty naukowe ułatwiają prace innym, gdyż pozwalają uniknąć dublowania (powielania) badań

Referaty naukowe

- stanowią najprostszą ustną formę upowszechniania wyników badań; w referatach przedstawia się istotę badanego zjawiska (procesu); objętość referatu zależy od problemu badawczego, stopnia przygotowania zgromadzonych osób do dyskusji oraz od czasu przeznaczonego na jego wygłoszenie

Prace kwalifikowane

- magisterskie

- doktorskie

- habilitacyjne

Struktura pracy kwalifikacyjnej

- układ pracy powinien opierać się na dwóch zasadach:

porządku logicznego (ciągu wynikania)

układu hierarchicznego treści

Porządek logiczny tekstu (zasada wynikania)

- narzuca kolejność poszczególnych fragmentów tekstu (rozdziałów, podrozdziałów, paragrafów itd.)

- kolejny rozdział (podrozdział) powinien być kontynuacją wcześniejszego, a rozdział poprzedni powinien stanowić podbudowę rozdziału następnego

Układ hierarchiczny pracy

- rozdziały: 1, 2, 3

- podrozdziały: 1.1., 1.2., 1.3., 2.1., 2.2., 2.3.

- paragrafy: 1.1.1., 1.1.2., 2.1.1., 2.2.2.

- tytuły rozdziałów, podrozdziałów, paragrafów przedstawia się w spisie treści zgodnie z powyższą numeracją wielorzędową

- treść podrozdziałów i ew. paragrafów można dalej dzielić używając punktów 1), 2), 3) i wyliczeń a), b), c); nie wymienia się ich jednak w spisie treści

Struktura pracy magisterskiej

- strona tytułowa zawierająca m.in. temat pracy określony w jej tytule

- wstęp

- część teoretyczna – przegląd problemu w literaturze

- metodologia badań własnych (opcjonalnie)

- sprawozdanie z badań własnych

- podsumowanie, wnioski końcowe

- spis literatury (tabel, rysunków itp.)

- załączniki np. kwestionariusz ankiety, dokumentacja fotograficzna

Temat (tytuł) pracy

- powinien zawierać główną (przewodnią) myśl pracy

- powinien wskazywać problem badawczy, a pośrednio także na przedmiot badań

- powinien być:

nie za długi, ani zbyt lakoniczny

informacyjnie nośny

poprawny językowo

ciekawy poznawczo

wywołujący zainteresowanie (przyciągający czytelnika)

Wstęp pracy

- powinien wprowadzać czytelnika w istotę pracy

- powinien być skróconym, ale możliwie atrakcyjnym przedstawieniem treści pracy

- w praktyce wstęp pisze często jako ostatnią część pracy

- powinien obejmować ok. 3-4 stron

Zawartość wstępu pracy

- uzasadnienia wyboru tematu pracy

- przedstawienie problemu badawczego i pytań problemowych będących uszczegółowieniem problemu badawczego

- określenie przedmiotu badań wynikającego z problemu badawczego

- wskazanie na cel pracy jakim powinien być przede wszystkim rozwiązanie problemu badawczego

- określenie czasowego i przestrzennego zakresu pracy (zwłaszcza w pracach historycznych i geograficznych)

- sformułowanie hipotez badawczych (ew. hipotezy głównej i hipotez szczegółowych)

- informacja na temat procedury i metod badawczych (może być krótka, jeśli przewidziany jest oddzielny rozdział metodologiczny)

- krótka informacja na temat materiałów źródłowych i literatury

- wyjaśnienie głównych pojęć terminologicznych (jeśli jest taka potrzeba)

- krótka charakterystyka poszczególnych rozdziałów

Część teoretyczna – przegląd problemu w literaturze

- powinien nawiązywać do problemu badawczego i wskazywać na możliwości jego rozwiązania

- układ treści w tym rozdziale może mieć charakter chronologiczny lub problemowy – nawiązujący do wyników badań własnych przedstawionych w dalszej części pracy

Część empiryczna – sprawozdanie z badań własnych

- metodologia badań własnych

- wyniki badań własnych

Metodologia badań własnych

- rozdział i jego podrozdziały powinny zawierać szczegółowy opis procedury i metody naukowej (w szerokim rozumieniu) oraz metod (technik badawczych) i narzędzi badawczych zastosowanych podczas badań

- w zależności od rodzaju badań, powinna być w nich zawarta informacja m.in. na temat:

uzasadnienia wyboru metody naukowej i szczegółowych metod badawczych (technik badawczych)

czasu i miejsca przeprowadzenia badań

zasad doboru i liczebności próby

kwestionariusza ankiety, arkusza obserwacji, programu komputerowego czy innych narzędzi badawczych wykorzystywanych w badaniach

Wyniki badań własnych

- powinny bezpośrednio nawiązywać do problemu badawczego

- powinny dawać podstawę do sformułowania odpowiedzi na pytania problemowe

- powinny stanowić podstawę do weryfikacji (lub falsyfikacji) hipotez badawczych

- powinny umożliwić osiągnięcie celu badań jakim jest rozwiązanie problemu badawczego

Wnioski końcowe i podsumowanie

- wnioski końcowe powinny stanowić syntezę wniosków szczegółowych zaprezentowanych w poszczególnych rozdziałach pracy, a zwłaszcza w sprawozdaniu z badań własnych

- podsumowanie powinno nawiązywać do wstępu, a w szczególności do problemu badawczego, pytań problemowych i hipotez badawczych

- należy wskazać na ile udało się rozwiązać problem badawczy poprzez udzielenie odpowiedzi na pytania problemowe oraz weryfikacja hipotez

- w przypadku niepełnego rozwiązania problemu badawczego można wskazać na jego przyczynę oraz zaproponować dalsze kierunki badań w obrębie danej problematyki