CHOROBY PRZENOSZONE DROGĄ PŁCIOWĄ

Akademia Pomorska w Słupsku

Katedra Nauk o Zdrowiu

II Rok pielęgniarstwa

Aromin Robert

Mączka Maciej

Czas: 2x45 minut

Cel ogólny:

Nabycie wiedzy dotyczącej rozwoju chorób wenerycznych oraz sposobów ich przeciwdziałania.

Cele szczegółowe:

- wymienić rodzaje chorób

- wymienić objawy chorób

- wymienić sposoby zapobiegania chorobom

- omówić rodzaje chorób

- omówić objawy chorób

- omówić rodzaje zapobiegania chorobom

- udzielić informacji na temat chorób przenoszonych drogą płciową

ZASTOSOWANA METODA:

pogadanka, wykład

ZASTOSOWANE ŚRODKI DYDAKTYCZNE:

- plakaty

- ulotki

- foliogramy

- prezentacje multimedialne

- filmy pokazowe

Oczekiwane wyniki:

Zajęcia te mają na celu podniesienie świadomości młodzieży w okresie szkoły średniej na temat chorób przenoszonych droga płciową, ich przyczyn oraz skutków. Po zakończeniu zajęć młodzież będzie potrafiła omówić poszczególne choroby ich pochodzenie oraz zabezpieczanie się przed nimi, ponadto będzie w stanie wykorzystać w celu prowadzenia profilaktyki zdrowotnej wśród rówieśników.

FAZA LEKCJI	CZYNNOŚCI NAUCZYCIELA	CZYNNOŚCI UCZNIA	POMOCE DYDAKTYCZNE / UWAGI
FAZA POCZĄTKOWA	1. Podanie celów i tematu zajęć 2. Nawiązanie do ogólnej wiedzy 3. Definicja chorób przenoszonych drogą płciową: Choroby przenoszone drogą płciową (ang. sexually transmitted diseases , STD i sexually transmitted infection , STI) dawniej zwane także chorobami wenerycznymi - grupa chorób zakaźnych i pasożytniczych, które przenoszone są na drodze kontaktu płciowego. Chorobom wenerycznym poświęca się mało uwagi. Wyjątkiem jest AIDS. Nic dziwnego - rozpoznanie tej choroby, a następnie skala epidemii, przeraziły wszystkich, odnosi się jednak wrażenie, że większość ludzi stała się już głucha na nagłaśnianie problemu w środkach masowego przekazu i po początkowej panice, nastało zobojętnienie a nawet lekceważenie. Ale to nie AIDS wśród chorób wenerycznych jest najbardziej rozpowszechniony.	1. Zapisanie tematu zajęć. 2. Nawiązanie do ogólnej wiedzy 3. Zapisanie definicji.	Foliogramy Czas 2 minuty Prezentacja multimedialna Czas 18 minut
FAZA GŁÓWNA	Główny podział chorób: - zakażenia bakteryjne - zakażenia wirusowe - zakażenia grzybicze - zakażenia pasożytnicze Podział szczegółowy chorób A) zakażenia bakteryjne - kiła - rzeżączka - chlamydiozy - wrzód weneryczny - czerwonka bakteryjna - ziarniniak pachwinowy B) zakażenia wirusowe - HIV - opryszczka genitaliów - wirus opryszczki zwykłej - HBV - mononukleoza zakaźna - kłykciny kończyste - HTLV 1 i 2 C) zakażenia grzybicze - kandydoza D) zakażenia pasożytnicze - rzęsistkowica - świerzb - wszawica łonowa - amebioza 3. Omówienie wybranych jednostek chorobowych Kiła: Kiła (łac. lues, syphilis) – przenoszona drogą płciową bakteryjna choroba zakaźna wywoływana przez krętka bladego Kiłę można podejrzewać na podstawie wywiadu epidemiologicznego i badania fizykalnego, ale ostateczne rozpoznanie ustala się na podstawie badań laboratoryjnych. Odpowiednio wcześnie wykryta może być skutecznie leczona za pomocą antybiotyków, jednak w skali makro równie ważne znaczenie w walce z tą chorobą ma nadzór epidemiologiczny i właściwa polityka zdrowotna państwa. Zakażenie kiłą jest wynikiem stosunku pochwowego, analnego lub oralnego z osobą zakażoną. Narażone są również osoby zdrowe przez pocałunek z osobą zakażoną, u której zmiany kiłowe są obecne w gardle. Każde uszkodzenie skóry u osoby zdrowej naraża ją na ryzyko podczas intymnego kontaktu z osobą zakażoną. Nieleczona kiła prowadzi do uszkodzenia układu nerwowego, utraty wzroku, zaburzeń psychicznych, uszkodzenia układu krążenia, kości, stawów i narządów miąższowych, a także w niektórych przypadkach może być przyczyną śmierci. Ponadto w przebiegu ciąży kobiety chorej na kiłę dochodzi do wewnątrzmacicznego zakażenia płodu bakteriami znajdującymi się we krwi matki. Może dojść do śmierci wewnątrzmacicznej płodu lub dziecko może urodzić się z poważnymi wadami rozwojowymi. Leczenie W leczeniu stosuje się antybiotyki – najczęściej najstarszy z nich – penicylinę w postaci penicyliny. Dawkowanie i długość leczenia zależy od stadium choroby. Rzeżączka Objawy * u mężczyzn: ropny wyciek z cewki moczowej, pieczenie i ból przy oddawaniu moczu, * u kobiet: upławy, zaburzenie cyklu miesiączkowego. Później zakażenie rozszerza się na cały układ moczowo-płciowy (lub odbyt, gardło), czasem drogą naczyń krwionośnych. Nieleczona prowadzi do stanów zapalnych, powstawania ropni, zapalenia jajowodów i w konsekwencji do bezpłodności, a także zmiany odległych narządów, np.: stawów, serca. Leczenie Farmakoterapia: tradycyjnie za pomocą uderzeniowych dawek penicyliny podawanej domięśniowo (1-2 dni), a także leku powstrzymującego wydalanie przez nerki i zwiększającego stężenie penicyliny we krwi; obecnie (ze względu na uodpornienie się bakterii na penicylinę) często też za pomocą jednorazowej dawki cefalosporyn trzeciej generacji oraz chinolonów. Odradza się picie alkoholu, który sprzyja rozwojowi choroby. Istotną rolę ma profilaktyka: oświata zdrowotna oraz skuteczne leczenie osób chorych i mających kontakty seksualne z osobami chorymi na rzeżączke. HIV Ludzki wirus niedoboru odporności, HIV (ang. human immunodeficiency virus) - wirus z rodzaju lentiwirusów, z rodziny retrowirusów. Zapobieganie HIV Jedyną i w pełni skuteczną metodą chroniącą przed zakażeniem wirusem HIV jest rezygnacja z przypadkowych kontaktów seksualnych i ograniczenie ich do stałego, zdrowego partnera. W pewnym stopniu ochroną podczas kontaktu seksualnego przed wirusem HIV i innymi infekcjami przenoszonymi drogą płciową są prezerwatywy. Światowa Organizacja Zdrowia [WHO] podaje, że skuteczność prezerwatyw w zapobieganiu HIV to 80-95%. Jak zaznacza WHO: "To oznacza, że używanie prezerwatyw chroni przed 80% do 95% zakażeń wirusem HIV, które pojawiłyby się gdyby prezerwatywy nie zostały użyte". Nie znaczy to, że 5-20% użytkowników prezerwatyw zakazi się HIV, lecz że może zarazić się każdy, tyle że później, niż bez użycia prezerwatywy (statystycznie raz na 5-20 stosunków). Polskie Krajowe Centrum do spraw AIDS opierając się na innych badaniach podaje, że skuteczność prezerwatyw wynosi 90-95%. Autorzy innego dużego przeglądu badań stwierdzają, że skuteczność prezerwatyw wynosi średnio 80%. Mimo że żadne badanie nie pokazało, że prezerwatywy są skuteczne w 100% w zapobieganiu HIV, to trzeba pamiętać, że użycie prezerwatywy zawsze daje większe bezpieczeństwo, niż nieużycie żadnej ochrony. Świerzb Świerzb (łac. scabies) - jest chorobą zakaźną spowodowaną przez świerzbowca ludzkiego objawiającą się dokuczliwym świądem i zmianami skórnymi w postaci przeczosów, grudek i plam. Objawy i przebieg Świąd nasilający się w nocy, po kąpieli na skutek rozgrzania i uczynnienia świerzbowców. Zwykle na pośladkach, w okolicy nadgarstków i na bocznych powierzchniach palców, w naturalnych fałdach skóry, w okolicach pępka, brodawek sutkowych u kobiet, narządów płciowych, gdzie widoczne są norki świerzbowcowe. W okolicach zmian widoczne przeczosy - linijne nadżerki naskórka spowodowane intensywnym drapaniem. Nie zajmuje okolicy międzyłopatkowej oraz twarzy, z wyjątkiem świerzbu norweskiego. U dzieci często lokalizuje się na dłoniach i podeszwach stóp. Rozpoznanie * stwierdzenie charakterystycznych norek świerzbowcowych (dobrze widoczne po zabarwieniu nalewką jodową) * charakterystyczny świąd nasilający się w nocy * przeczosy w miejscach typowych * wywiad ukierunkowany na występowanie podobnych objawów wśród osób z otoczenia chorego * najczęściej występuje w okolicach pępka, na nadgarstkach, pośladkach, w okolicach nosa. Leczenie Świerzb najczęściej zwalcza się stosując maści zawierające lindan. Smarowanie przez kolejne 3 dni, stosowanie kąpieli i zmiana bielizny. Bieliznę, pościel, ręczniki używane podczas choroby należy po wypraniu odstawić i nie stosować przez okres 2 tygodni. Opryszczka Opryszczka zwykła lub opryszczka pospolita, potocznie zimno Opryszczka wargowa Choroba ujawnia się w postaci powierzchownych zapalnych pęcherzyków uformowanych w skupiska, na granicy błony śluzowej jamy ustnej i warg (herpes labialis), niekiedy wychodząc poza granicę rąbka czerwieni wargowej. Początkowo pęcherzyki są wypełnione treścią surowiczą, następnie ropną i w ciągu kilku dni pokrywają się strupami. Zwykle towarzyszy im lekkie pieczenie lub niewielka bolesność; niekiedy objawy te poprzedzają wystąpienie opryszczki o 2-3 dni. Czasem pęcherzyki mogą też wystąpić w okolicy otworów nosowych. Wykwity opryszczkowe pojawiają się zwykle w momencie osłabienia odporności komórkowej organizmu. Często występują przed ujawnieniem się objawów innej choroby lub w trakcie powrotu do zdrowia. Wysiew opryszczki wargowej może wystąpić również po ekspozycji na światło słoneczne (opalanie). U kobiet nawroty opryszczki wargowej mogą korelować z miesiączką. Leczenie Miejscowe W zmianach mało nasilonych wystarcza leczenie miejscowe osuszające, odkażające (pasty cynkowe, Viosept). Nie należy stosować maści z antybiotykami, gdyż wydłużają leczenie (te można zastosować w momencie nadkażenia bakteryjnego). Można miejscowo zastosować w postaci maści acyklowir, pencyklowir. Działanie leku miejscowego jest znacznie słabsze niż przy podaniu doustnym czy pozajelitowym. Leki te działają jedynie na wirusy w okresie replikacji i nie zapobiegają nawrotom. W keratitis dendritica wskazane jest doustne i jednoczesne miejscowe zastosowanie acyklowiru (krople do oczu). Ogólne Leczenie ogólne znajduje zastosowanie w zmianach nawrotowych, uporczywych, niezależnie od lokalizacji, głównie w przypadku opryszczki narządów płciowych. Acyklowir (np. Zovirax, Antivir) jest lekiem działającym wybiórczo na DNA wirusa. Stosowany doustnie lub w postaci wlewów dożylnych (dożylne wlewy stosuje się głównie u osób z chorobami układowymi, leczonych immunosupresyjnie). Ostatnio wprowadzono kilka skuteczniejszych pochodnych acyklowiru: pencyklowir, walacyklowir, famcyklowir. Poza tym wskazana jest suplementacja witamin z grupy B ( wit. B1 i B2) Wszawica Wszawica (łac. pediculosis) - choroba powodująca zmiany skórne wywołane przez stawonogi - wszy. Wszawica dzieli się na głowową, odzieżową i łonową. Wszawica głowy Wszawica głowy to infekcja skóry owłosionej głowy, najczęściej występująca u przedszkolaków i młodzieży szkolnej. Do zakażenia dochodzi w wyniku używania wspólnych nakryć głowy, szczotek oraz grzebieni i w wyniku kontaktów fizycznych. W okresie wszawicy występuje silny świąd skóry owłosionej głowy, a wszy w czasie ruchu są widoczne gołym okiem. Składają jaja zwane gnidami Skóra owłosiona jest pokryta małymi swędzącymi nakładającymi się w skupiska grudkami, które mogą występować również na karku. Wszawica odzieżowa Wszawica odzieżowa jest dolegliwością głównie ludzi bezdomnych, a w normalnych warunkach występuje rzadko. Pojawia się w czasie klęsk żywiołowych i miejscach przeludnionych. Zarazić się można po przez kontakt fizyczny z osobą już zarażoną lub przez nocleg w kiepskich warunkach. Wesz nie bytuje na skórze. Żyje i rozmnaża się w odzieży oraz pościeli. Żywi się krwią (człowiek jest dla niej jedynie źródłem pokarmu). Objawami wszawicy odzieżowej jest intensywny świąd skóry, a także pojawienie się na niej grudek, przeczosów i rzadko posocznicy. W następstwie drapania dochodzi do pogrubienia i łuszczenia skóry. Częste są brunatne przebarwienia skóry i wtórne zakażenia ropne. Zmiany we wszawicy odzieżowej najczęściej są ulokowane w okolicach, gdzie ciało pozostaje w bezpośrednim kontakcie z odzieżą (czyli głównie na ramionach, szyi, klatki piersiowej oraz wokół pośladków). Osoba zarażona najczęściej jest zdrowa po zmianie odzieży na czystą. Stare ubranie należy wyprać i osuszyć ciepłym powietrzem. Wskazane jest także zdezynfekowanie ubrania zasypką do odzieży. Wszawica łonowa Wszawica łonowa jest zazwyczaj przenoszona drogą płciową, lecz możliwe jest także zarażenie się poprzez noszenie odzieży osoby zainfekowanej. Objawem głównym jest silny świąd wzgórka łonowego, a sama wesz i jej jaja są widoczne w okolicy łonowej jak i sinofiołkowe lub szarawe plamy w miejscu ukłucia przez owady, tzw. plamy błękitne (maculae ceruleae), powstające wskutek hemolizy erytrocytów. Wesz może rozprzestrzeniać się na inne części ciała głównie kończyny dolne (we włosach brzucha, ud, pach, brwi) i zająć może nawet rzęsy, lecz nigdy nie zasiedli skóry owłosionej głowy. Leczenie W leczeniu wszawicy stosuje się preparaty: * zawierające permetrynę, w postaci szamponu, lotionu lub kremu, nakładanych na suche włosy na około 10 minut * zawierające lindan (Jacutin, Lindane) w postaci emulsji, żelu, szamponu lub proszku, którego stosowanie polega na nakładaniu substancji leczniczej na głowę i pozostawieniu go pod czepkiem na czas 12-24 godzin * zawierające 4% roztwór dimetikonu i cyklometikonu 5 (Hedrin) do wcierania w suche włosy; roztwór otacza szczelnie wszy i ich jaja uniemożliwiając im oddychanie, w wyniku czego giną	1. Zanotowanie uwag nauczyciela. 2. Dyskusja na temat główny zajęć 3. Obserwacja prezentacji z notowaniem następujących zaleceń. 4. Powtórzenie głównych punktów omówionych wcześniej	Prezentacja multimedialna Czas 50 minut (pierwsza lekcja: 25minut, druga lekcja 30 minut)
FAZA KOŃCOWA	1. Powtórzenie omówionych punktów 2. Sprawdzian wiedzy w postaci testu końcowego	1. Wykonanie poleceń zaleconych przez nauczyciela.	Czas 15 minut (druga jednostka lekcyjna)

FAZA POCZĄTKOWA

1. Podanie celów i tematu zajęć

2. Nawiązanie do ogólnej wiedzy

3. Definicja chorób przenoszonych drogą płciową:

Choroby przenoszone drogą płciową (ang. sexually transmitted diseases , STD i sexually transmitted infection , STI) dawniej zwane także chorobami wenerycznymi - grupa chorób zakaźnych i pasożytniczych, które przenoszone są na drodze kontaktu płciowego.

Chorobom wenerycznym poświęca się mało uwagi. Wyjątkiem jest AIDS. Nic dziwnego - rozpoznanie tej choroby, a następnie skala epidemii, przeraziły wszystkich, odnosi się jednak wrażenie, że większość ludzi stała się już głucha na nagłaśnianie problemu w środkach masowego przekazu i po początkowej panice, nastało zobojętnienie a nawet lekceważenie. Ale to nie AIDS wśród chorób wenerycznych jest najbardziej rozpowszechniony.

1. Zapisanie tematu zajęć.

2. Nawiązanie do ogólnej wiedzy

3. Zapisanie definicji.

Foliogramy

Czas 2 minuty

Prezentacja multimedialna

Czas 18 minut

FAZA GŁÓWNA

Główny podział chorób:

- zakażenia bakteryjne

- zakażenia wirusowe

- zakażenia grzybicze

- zakażenia pasożytnicze

Podział szczegółowy chorób

A) zakażenia bakteryjne

- kiła

- rzeżączka

- chlamydiozy

- wrzód weneryczny

- czerwonka bakteryjna

- ziarniniak pachwinowy

B) zakażenia wirusowe

- HIV

- opryszczka genitaliów

- wirus opryszczki zwykłej

- HBV

- mononukleoza zakaźna

- kłykciny kończyste

- HTLV 1 i 2

C) zakażenia grzybicze

- kandydoza

D) zakażenia pasożytnicze

- rzęsistkowica

- świerzb

- wszawica łonowa

- amebioza

3. Omówienie wybranych jednostek chorobowych

Kiła:

Kiła (łac. lues, syphilis) – przenoszona drogą płciową bakteryjna choroba zakaźna wywoływana przez krętka bladego

Kiłę można podejrzewać na podstawie wywiadu epidemiologicznego i badania fizykalnego, ale ostateczne rozpoznanie ustala się na podstawie badań laboratoryjnych. Odpowiednio wcześnie wykryta może być skutecznie leczona za pomocą antybiotyków, jednak w skali makro równie ważne znaczenie w walce z tą chorobą ma nadzór epidemiologiczny i właściwa polityka zdrowotna państwa.

Zakażenie kiłą jest wynikiem stosunku pochwowego, analnego lub oralnego z osobą zakażoną. Narażone są również osoby zdrowe przez pocałunek z osobą zakażoną, u której zmiany kiłowe są obecne w gardle. Każde uszkodzenie skóry u osoby zdrowej naraża ją na ryzyko podczas intymnego kontaktu z osobą zakażoną. Nieleczona kiła prowadzi do uszkodzenia układu nerwowego, utraty wzroku, zaburzeń psychicznych, uszkodzenia układu krążenia, kości, stawów i narządów miąższowych, a także w niektórych przypadkach może być przyczyną śmierci. Ponadto w przebiegu ciąży kobiety chorej na kiłę dochodzi do wewnątrzmacicznego zakażenia płodu bakteriami znajdującymi się we krwi matki. Może dojść do śmierci wewnątrzmacicznej płodu lub dziecko może urodzić się z poważnymi wadami rozwojowymi.

Leczenie

W leczeniu stosuje się antybiotyki – najczęściej najstarszy z nich – penicylinę w postaci penicyliny. Dawkowanie i długość leczenia zależy od stadium choroby.

Rzeżączka

Objawy

* u mężczyzn: ropny wyciek z cewki moczowej, pieczenie i ból przy oddawaniu moczu,

* u kobiet: upławy, zaburzenie cyklu miesiączkowego.

Później zakażenie rozszerza się na cały układ moczowo-płciowy (lub odbyt, gardło), czasem drogą naczyń krwionośnych. Nieleczona prowadzi do stanów zapalnych, powstawania ropni, zapalenia jajowodów i w konsekwencji do bezpłodności, a także zmiany odległych narządów, np.: stawów, serca.

Leczenie

Farmakoterapia: tradycyjnie za pomocą uderzeniowych dawek penicyliny podawanej domięśniowo (1-2 dni), a także leku powstrzymującego wydalanie przez nerki i zwiększającego stężenie penicyliny we krwi; obecnie (ze względu na uodpornienie się bakterii na penicylinę) często też za pomocą jednorazowej dawki cefalosporyn trzeciej generacji oraz chinolonów. Odradza się picie alkoholu, który sprzyja rozwojowi choroby.

Istotną rolę ma profilaktyka: oświata zdrowotna oraz skuteczne leczenie osób chorych i mających kontakty seksualne z osobami chorymi na rzeżączke.

Ludzki wirus niedoboru odporności, HIV (ang. human immunodeficiency virus) - wirus z rodzaju lentiwirusów, z rodziny retrowirusów.

Zapobieganie HIV

Jedyną i w pełni skuteczną metodą chroniącą przed zakażeniem wirusem HIV jest rezygnacja z przypadkowych kontaktów seksualnych i ograniczenie ich do stałego, zdrowego partnera. W pewnym stopniu ochroną podczas kontaktu seksualnego przed wirusem HIV i innymi infekcjami przenoszonymi drogą płciową są prezerwatywy. Światowa Organizacja Zdrowia [WHO] podaje, że skuteczność prezerwatyw w zapobieganiu HIV to 80-95%. Jak zaznacza WHO: "To oznacza, że używanie prezerwatyw chroni przed 80% do 95% zakażeń wirusem HIV, które pojawiłyby się gdyby prezerwatywy nie zostały użyte". Nie znaczy to, że 5-20% użytkowników prezerwatyw zakazi się HIV, lecz że może zarazić się każdy, tyle że później, niż bez użycia prezerwatywy (statystycznie raz na 5-20 stosunków). Polskie Krajowe Centrum do spraw AIDS opierając się na innych badaniach podaje, że skuteczność prezerwatyw wynosi 90-95%. Autorzy innego dużego przeglądu badań stwierdzają, że skuteczność prezerwatyw wynosi średnio 80%. Mimo że żadne badanie nie pokazało, że prezerwatywy są skuteczne w 100% w zapobieganiu HIV, to trzeba pamiętać, że użycie prezerwatywy zawsze daje większe bezpieczeństwo, niż nieużycie żadnej ochrony.

Świerzb

Świerzb (łac. scabies) - jest chorobą zakaźną spowodowaną przez świerzbowca ludzkiego objawiającą się dokuczliwym świądem i zmianami skórnymi w postaci przeczosów, grudek i plam.

Objawy i przebieg

Świąd nasilający się w nocy, po kąpieli na skutek rozgrzania i uczynnienia świerzbowców. Zwykle na pośladkach, w okolicy nadgarstków i na bocznych powierzchniach palców, w naturalnych fałdach skóry, w okolicach pępka, brodawek sutkowych u kobiet, narządów płciowych, gdzie widoczne są norki świerzbowcowe. W okolicach zmian widoczne przeczosy - linijne nadżerki naskórka spowodowane intensywnym drapaniem. Nie zajmuje okolicy międzyłopatkowej oraz twarzy, z wyjątkiem świerzbu norweskiego. U dzieci często lokalizuje się na dłoniach i podeszwach stóp.

Rozpoznanie

* stwierdzenie charakterystycznych norek świerzbowcowych (dobrze widoczne po zabarwieniu nalewką jodową)

* charakterystyczny świąd nasilający się w nocy

* przeczosy w miejscach typowych

* wywiad ukierunkowany na występowanie podobnych objawów wśród osób z otoczenia chorego

* najczęściej występuje w okolicach pępka, na nadgarstkach, pośladkach, w okolicach nosa.

Leczenie

Świerzb najczęściej zwalcza się stosując maści zawierające lindan. Smarowanie przez kolejne 3 dni, stosowanie kąpieli i zmiana bielizny. Bieliznę, pościel, ręczniki używane podczas choroby należy po wypraniu odstawić i nie stosować przez okres 2 tygodni.

Opryszczka

Opryszczka zwykła lub opryszczka pospolita, potocznie zimno

Opryszczka wargowa

Choroba ujawnia się w postaci powierzchownych zapalnych pęcherzyków uformowanych w skupiska, na granicy błony śluzowej jamy ustnej i warg (herpes labialis), niekiedy wychodząc poza granicę rąbka czerwieni wargowej. Początkowo pęcherzyki są wypełnione treścią surowiczą, następnie ropną i w ciągu kilku dni pokrywają się strupami. Zwykle towarzyszy im lekkie pieczenie lub niewielka bolesność; niekiedy objawy te poprzedzają wystąpienie opryszczki o 2-3 dni. Czasem pęcherzyki mogą też wystąpić w okolicy otworów nosowych. Wykwity opryszczkowe pojawiają się zwykle w momencie osłabienia odporności komórkowej organizmu. Często występują przed ujawnieniem się objawów innej choroby lub w trakcie powrotu do zdrowia. Wysiew opryszczki wargowej może wystąpić również po ekspozycji na światło słoneczne (opalanie). U kobiet nawroty opryszczki wargowej mogą korelować z miesiączką.

Leczenie

Miejscowe

W zmianach mało nasilonych wystarcza leczenie miejscowe osuszające, odkażające (pasty cynkowe, Viosept). Nie należy stosować maści z antybiotykami, gdyż wydłużają leczenie (te można zastosować w momencie nadkażenia bakteryjnego). Można miejscowo zastosować w postaci maści acyklowir, pencyklowir. Działanie leku miejscowego jest znacznie słabsze niż przy podaniu doustnym czy pozajelitowym. Leki te działają jedynie na wirusy w okresie replikacji i nie zapobiegają nawrotom. W keratitis dendritica wskazane jest doustne i jednoczesne miejscowe zastosowanie acyklowiru (krople do oczu).

Ogólne

Leczenie ogólne znajduje zastosowanie w zmianach nawrotowych, uporczywych, niezależnie od lokalizacji, głównie w przypadku opryszczki narządów płciowych. Acyklowir (np. Zovirax, Antivir) jest lekiem działającym wybiórczo na DNA wirusa. Stosowany doustnie lub w postaci wlewów dożylnych (dożylne wlewy stosuje się głównie u osób z chorobami układowymi, leczonych immunosupresyjnie). Ostatnio wprowadzono kilka skuteczniejszych pochodnych acyklowiru: pencyklowir, walacyklowir, famcyklowir. Poza tym wskazana jest suplementacja witamin z grupy B ( wit. B1 i B2)

Wszawica

Wszawica (łac. pediculosis) - choroba powodująca zmiany skórne wywołane przez stawonogi - wszy. Wszawica dzieli się na głowową, odzieżową i łonową.

Wszawica głowy

Wszawica głowy to infekcja skóry owłosionej głowy, najczęściej występująca u przedszkolaków i młodzieży szkolnej. Do zakażenia dochodzi w wyniku używania wspólnych nakryć głowy, szczotek oraz grzebieni i w wyniku kontaktów fizycznych. W okresie wszawicy występuje silny świąd skóry owłosionej głowy, a wszy w czasie ruchu są widoczne gołym okiem. Składają jaja zwane gnidami

Skóra owłosiona jest pokryta małymi swędzącymi nakładającymi się w skupiska grudkami, które mogą występować również na karku.

Wszawica odzieżowa

Wszawica odzieżowa jest dolegliwością głównie ludzi bezdomnych, a w normalnych warunkach występuje rzadko. Pojawia się w czasie klęsk żywiołowych i miejscach przeludnionych. Zarazić się można po przez kontakt fizyczny z osobą już zarażoną lub przez nocleg w kiepskich warunkach. Wesz nie bytuje na skórze. Żyje i rozmnaża się w odzieży oraz pościeli. Żywi się krwią (człowiek jest dla niej jedynie źródłem pokarmu).

Objawami wszawicy odzieżowej jest intensywny świąd skóry, a także pojawienie się na niej grudek, przeczosów i rzadko posocznicy. W następstwie drapania dochodzi do pogrubienia i łuszczenia skóry. Częste są brunatne przebarwienia skóry i wtórne zakażenia ropne.

Zmiany we wszawicy odzieżowej najczęściej są ulokowane w okolicach, gdzie ciało pozostaje w bezpośrednim kontakcie z odzieżą (czyli głównie na ramionach, szyi, klatki piersiowej oraz wokół pośladków).

Osoba zarażona najczęściej jest zdrowa po zmianie odzieży na czystą. Stare ubranie należy wyprać i osuszyć ciepłym powietrzem. Wskazane jest także zdezynfekowanie ubrania zasypką do odzieży.

Wszawica łonowa

Wszawica łonowa jest zazwyczaj przenoszona drogą płciową, lecz możliwe jest także zarażenie się poprzez noszenie odzieży osoby zainfekowanej.

Objawem głównym jest silny świąd wzgórka łonowego, a sama wesz i jej jaja są widoczne w okolicy łonowej jak i sinofiołkowe lub szarawe plamy w miejscu ukłucia przez owady, tzw. plamy błękitne (maculae ceruleae), powstające wskutek hemolizy erytrocytów. Wesz może rozprzestrzeniać się na inne części ciała głównie kończyny dolne (we włosach brzucha, ud, pach, brwi) i zająć może nawet rzęsy, lecz nigdy nie zasiedli skóry owłosionej głowy.

Leczenie

W leczeniu wszawicy stosuje się preparaty:

* zawierające permetrynę, w postaci szamponu, lotionu lub kremu, nakładanych na suche włosy na około 10 minut

* zawierające lindan (Jacutin, Lindane) w postaci emulsji, żelu, szamponu lub proszku, którego stosowanie polega na nakładaniu substancji leczniczej na głowę i pozostawieniu go pod czepkiem na czas 12-24 godzin

* zawierające 4% roztwór dimetikonu i cyklometikonu 5 (Hedrin) do wcierania w suche włosy; roztwór otacza szczelnie wszy i ich jaja uniemożliwiając im oddychanie, w wyniku czego giną

1. Zanotowanie uwag nauczyciela.

2. Dyskusja na temat główny zajęć

3. Obserwacja prezentacji z notowaniem następujących zaleceń.

4. Powtórzenie głównych punktów omówionych wcześniej

Prezentacja multimedialna

Czas 50 minut

(pierwsza lekcja: 25minut, druga lekcja 30 minut)

FAZA KOŃCOWA

1. Powtórzenie omówionych punktów

2. Sprawdzian wiedzy w postaci testu końcowego

1. Wykonanie poleceń zaleconych przez nauczyciela.

Czas 15 minut

(druga jednostka lekcyjna)

Choroby przenoszone drogą płciową

(ang. sexually transmitted diseases , STD i sexually transmitted infection , STI) dawniej zwane także chorobami wenerycznymi - grupa chorób zakaźnych i pasożytniczych, które przenoszone są na drodze kontaktu płciowego.

Bibliografia

* Stefania Jabłońska, Sławomir Majewski Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową PZWL 2005, ISBN 83-200-3367-5.

* Behrman RE: Podręcznik pediatrii Nelsona. Warszawa: PWN, 1996, ss. 883-887

* Medycyna wewnętrzna. Repetytorium dla studentów medycyny i lekarzy. Gerd Herold (red.). Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2006. ISBN 83-200-3380-2.