Pedagogika SCIAGA dobra[1]

Działania zachowawcze są na ogół nawykowe, stereotypowe, powtarzalne, konwencjonalne. Zachodzą
w stałych granicach wyznaczanych przez naturę i kulturę.

Uczenie zachowawcze przyczyniło się do zaistnienia luki ludzkiej, czyli dystansu pomiędzy rosnącą złożonością świata a możliwością sprostania jej przez człowieka.

Podejmując czynności twórcze i innowacyjne człowiek rozszerza kontrolę nad zjawiskami natury, podejmuje nowe próby autokreacji, rozszerza zakres wiedzy, wprowadza reformy. Prowadzi to do zmiany osobistej i społecznej. W odróżnieniu od uczenia zachowawczego często po przekroczeniu pewnej granicy zwiększa się motywacja do postawienia sobie bardziej ambitnych zadań.

Antycypacja – przejście do preglobalnego sposobu myślenia, działania skierowanego na dłuższą perspektywę czasową i makroskalę (uświadamianie alternatywnych wyborów, odwaga do krytycznego wartościowania, analizowanie problemów w kategoriach kontrowersji, otwarcie się na dialog).

Raport UNESCO „Uczyć się bez granic”

Edukacja powinna przyczyniać się do rozwoju wrażliwości, poczucia estetyki, osobistej odpowiedzialności i duchowości.

Raport Klubu Rzymskiego (1982) „Uczyć się bez granic”

domaga się takiego ukształtowania edukacji we wszystkich krajach, aby była w stanie wykorzystać drzemiące w ludziach potencjalne zdolności, umożliwiając twórcze uczestnictwo w sprawach lokalnych, wydarzeniach krajowych i rozwiązywaniu problemów globalnych oraz w realizacji własnej osobowości. Coraz większy nacisk kładzie się na rozwijanie: samodzielnego
i twórczego myślenia, obserwacji, dociekliwości
w poszukiwaniu przyczyn i zależności między zjawiskami, krytycyzmu w stosunku do swoich i cudzych poglądów, umiejętności podejmowania trafnych decyzji, szczególnie w sytuacji niepewności i ryzyka.

Obywatel społeczeństwa globalnego jest zdolny do antycypacji.

EDUKACJA GLOBALNA, pedag. koncepcja umiędzynarodowienia edukacji, której celem jest wyposażenie młodego pokolenia w „globalną świadomość”; propaguje pluralizm, tolerancję i dialog międzykulturowy; akcentuje dobro wspólne ludzkości; odzwierciedla uniwersalistyczne tendencje we współcz. pedagogice.

Pomysł ed. globalnej zrodził się w Bloomington (USA).

Źródłem inspiracji był proces globalizacji na płaszczyznach: technologicznej, instytucjonalnej, językowej, naukowej, przepływu wartości.

Drogi realizacji edukacji skierowanej na świat:

Prekursorem był T. Hobbes – najważniejszą cechą jego wychowania było przygotowanie do służby społecznej - poświęcenie, spełnianie się przez spolegliwość. Człowieka uważał nie za istotą społeczną lecz z natury za egoistę, którego przez proces wychowania należy przygotować do życia społecznego.

Socjologizm pedagogiczny powstał w XX w. Wychowanie
w socjologizmie to proces rozumienia społecznych konieczności, wolność jest zrozumianą i zaakceptowaną koniecznością podporządkowania się prawu społecznemu, a szczęście to żyć zgodnie z prawem stanowionym w poczuciu bycia prawdziwie rozumiejącym członkiem społeczności.

E. Durkheim:

Świadomość i moralność społeczna wyraża się w religii, moralności i prawie – są to fakty, które można opisać.

Społeczeństwo jest ponad jednostką, ona go nie zmienia.

Wychowanie urzeczywistnia w jednostce istotę społeczną.

Wychowawca funkcjonariuszem społecznym, autorytet formalny i wewnętrzny.

F. Znaniecki:

Społeczeństwo to konglomerat grup społecznych. Jednostka zmienia się tak jak wskazuje grupa. Wychowanie to kandydowanie nie do społeczeństwa, a do grupy społecznej, dotyczy ono nie tylko dzieci, ale ludzi w różnym wieku.

Wychowawca przodownikiem społecznym, autorytet nieformalny.

Szkoła ma być centralnym miejscem ciągłości społecznej. Nauczyciel pokazuje porządek społeczny, jest autorytetem formalnym i wewnętrznym, a jego relacja z wychowankiem to relacja władzy. Wychowanie to fakt społeczny urzeczywistniający w jednostce istotę społeczną, to proces zaprawiania do realizacji przypadających jednostce ról społecznych.

Cele wychowania to: wdrożenie do karności, budzenie przywiązania do społeczeństwa a także budzenie uczuć altruistycznych.

Socjologizm jako jedyny ze współczesnych kierunków pedagogicznych opowiada się za przymusem. Kara jako metoda wychowawcza ma informować o fakcie złamania reguły.

Naturalizm mówi, że wartości tkwią w naturze. Wielką inspiracją była myśl filozoficzna J.J. Rousseau. Porządek świata społecznego to porządek inny niż naturalny. Człowiek jest z natury dobry, psuje się przez poddawanie go wpływom społeczeństwa. Wychowanie jest więc procesem ograniczania wolności.

Naturalizm pedagogiczny narodził się w XX wieku
i wolnością według niego jest niezależność od oczekiwań i obyczajów społecznych, a szczęście to życie zgodnie
z prawem naturalnym (być sobą = autentycznym).

„Stulecie dziecka”:

Charakteryzowała się nieingerowaniem w poczynania dzieci, stawiała na spontaniczność. Wychowawca powinien interweniować jedynie w sytuacji, gdy dziecko może sobie lub komuś zrobić krzywdę. Hasłem pedagogiki bez pedagoga było „pomóż zrobić mi to samemu”. Swoje poglądy Montessori przedstawiła w książce „Domy dziecięce”.

Neill był przedstawicielem pedagogiki wyzwalającej – emancypacyjnej (emancypacja to wyzwalanie się spod władzy dominacji społecznej i zależności ku swobodnemu wyrażaniu własnych potrzb.

Neill założył w Summerhill ośrodek dla dzieci i młodzieży. W wychowaniu stawiał na całkowitą swobodę, wolność, brak przymusu. Metody Neilla sprawiały, że niezależnie od tego kim w przyszłości zostawali jego wychowankowie byli to ludzie szczęśliwi (mieli spełnione dzieciństwo.

Korczak („Jak kochać dziecko”) uważał dziecko za podmiot autonomiczny, idnywidualność. Powinno być traktowane poważnie. Wychowawca ma być wrażliwy
i autentyczny, ma pozwalać dziecku poznawać
i doświadczać, mobilizować dzieci do działań na rzecz wspólnoty (sąd dziecięcy, zebrania, plebiscyty życzliwości
i niechęci).

Antypedagogika jest nurtem kontestacyjnym przeciw wychowaniu. Powstała w latach 70-tych XX wieku, przedstawiciele: J. Holt, Braunmuhl, Leboyer, Miller. Poglądy podobne do naturalizmu. Odrzuca: wychowanie, pogląd o naturalnej zależności generacyjnej, nieufny stosunek do dziecka i człowieka. Prezentuje antropocentryczne stanowisko, pogląd równości praw wszystkich ludzi, model relacji oparty na dwupodmiotowości. Wspieranie a nie wychowanie – w antypedagogice wychowawca nie bierze odpowiedzialności za wychowanka.

Akcentowanie wartości myślenia heurystycznego.

Etapy nauczania programowego:

„Wychowanie to wrastanie w społeczną świadomość gatunku” – wrastanie zakłada spontaniczność, społeczna świadomość to nawiązanie do socjologizmu. Aspekt indywidualny jest punktem wyjścia, chodzi o rozpoznanie natury, którą należy rozwijać w jakimś kierunku. Aspekt społeczny widzi indywidualność jako indywidualny, własny sposób społecznego życia.

Dewey był przedstawicielem instrumentalizmu na gruncie filozofii.

INSTRUMENTALIZM to współczesny kierunek filozoficzny, według którego wiedza i działalność ludzka są tylko reakcjami na bodźce pochodzące ze środowiska i pełnią funkcje wyłącznie instrumentalne, czyli są narzędziem przystosowania do adaptacji do środowiska, do opanowywania go.

Rozkwit pedagogiki kultury przypada na lata 20-te XX wieku. Czerpie ona inspiracje z greckiej paidei (zespół wartości, według których człowiek ma kształtować swą postawę wobec życia, siebie samego) – znaczenie jej pokrywało się
z łacińskim pojęciem określenia kultura.

Nawiązuje ona do W. Diltheya (kontakt z kulturą na drodze przeżywania i rozumienia, w związku z czym pojawiają się dążności do twórczego przekraczania zastanej kultury.

Kultura to dobra mające wartość same w sobie, tworzone są przez człowieka, ale i one tworzą człowieka. W momentach rozumienia wartości kultury pojawia się chęć działania – następuje rozwój osobowości.

Według pedagogiki kultury tyle jest rodzajów wychowania ile osobnych wartości kultury – stąd np. wychowanie moralne, artystyczne, gospodarcze itp. Istnieje przekonanie o istnieniu hierarchii wartościkultury.

Przedstawiciele pedagogiki kultury: B. Nawroczyński, B. Suchodolski, S. Hessen, E. Spranger.

Pedagogika kultury u Hessena to inaczej filozofia stosowana, bo jako nauka o wartościach odnosiła się do filozofii. Wartości były nieosiągalne. W wychowaniu chodziło nie o przekazywanie, a o stworzenie okazji do wyzwolenia motywacji i siły do tworzenia nowych wartości. Hessen przyjmował hierarchię wartości tworzącą platońską piramidę, z wartościami normatywnymi jako podstawą i wartościami absolutnymi na szczycie. Piramida ta odpowiadała trzem poziomom rzeczywistości złożonej z bytów: biologicznego, społecznego i kultury (potem dodał poziom czwarty – bytu błogosławionego), którym odpowiadały trzy fazy wychowania: anomia, heteronomia, antynomia.

Poziomy bytów:

  1. biologiczny – pielęgnacja natury

  2. społeczny – urabianie osobnika społecznego

  3. kulturowy – kształcenie osobowości

Odpowiadają im fazy wychowania moralnego:

  1. anomia – brak świadomości co jest dobre a co złe; zabawa podst. formą aktywności

  2. heteronomia – wrastanie w kulturę, chęć zyskania aprobaty w oczach autorytetu; praca podst. formą aktywności

  3. autonomia – autorytet przestaje wystarczać; zasada „bo ja tak myślę” a nie „bo tak się mówi”; dojrzałość życiowa; „bunt” dobry bo nie bezrefleksyjny; zdolność do twórczego działania podst. formą aktywności.

Podobne widzenie kwestii wolności człowieka. Rozwój możliwy jest gdy się osiągnie się wolność w sferze kultury duchowej. Do wolności trzeba dorosnąć, można ją osiągnąć, ale nie od razu (poprzez przymus społecznego urabiania).

Celem wychowania w kulturalizmie i personalizmie jest rozwój osobowości (rozwój duchowości przez rozum i wolę).

Osoba – ani byt ani przedmiot, wykracza poza nasze pojęcie duchowości i cielesności, ponadczasowa, nieśmiertelna.

3 wymiary osoby u Mouniera: powołanie, wcielenie, wspólnota

Trójjednia: rozmyślanie, wyrzeczenie, zaangażowanie

Cel wychowania:

rozwój osobowości, wychowanie do odwagi bycia wolnym (podejmowanie własnych decyzji – odpowiednich do wieku wychowanka).

Dialog:

3 aspekt dialogu wg ks. Tarnowskiego: metoda, proces, postawa.

Relacja Ja – Ty (nie Ja – to), nie ma Ty bez Ja, sytuacja budowy wspólnoty My

Spotkanie:

ma charakter przeżycia uwzniaślającego: mistrz i uczeń, ta sama wartość, zajście spotkania przeobraża osobę.

Postmodernizm – nauka, sztuka, malarstwo – awangarda: swoboda przedmiotu na rzecz odejścia od kanonów funkcjonujących w kulturze.

Ponowoczesność – szerszy splot zjawisk społecznych, politycznych, zaistniałych w świecie pod koniec XX wieku.

Trendy postmodernistyczne można znaleźć w architekturze, sztuce (np. prace Andy Warhola), literaturze, filozofii, krytyce literackiej, egzegezie biblijnej, oraz innych dyscyplinach.

PEDAGOGIKA – 3 okresy:

Działy pedagogiki współczesnej:

EDUKACJA: ogół zamierzonych i niezamierzonych oddziaływań (instytucjonalnych i indywidualnych) formujących zdolności życiowe (fizyczne, emocjonalne, intelektualne i społeczne) człowieka.

WYCHOWANIE – świadome i celowe działanie pedagogiczne zmierzające do osiągnięcia korzystnych zmian rozwojowych w osobowości wychowanka.

KSZTAŁCENIE – proces wspomagania uczącej się jednostki w poznawaniu świata i samej siebie, a więc proces dotyczący przede wszystkim sfery poznawczej.

SOCJALIZACJA A WYCHOWANIE Są to oddziaływania społeczne.

Socjalizator – reprezentuje większą zbiorowość, nieświadomy swej roli społecznej. Treść: sposoby zachowania, normy i modele, zasób wiedzy o rzeczywistości bezpośredniej. Nie zakłada pozytywnego rozwoju.

Wychowawca – osoba świadoma roli reprezentanta zbiorowości. Treść: akceptowane sposoby zachowania, wzory i ideały, wiedza wykraczająca poza bezpośrednią rzeczywistość.

DEFINICJE WYCHOWANIA WG KUNOWSKIEGO:

Definicje praktyczne i adaptacyjne: aktywna osoba wychowawcy, opcja tradycyjna, konieczność przymusu, wychowanek przedmiotem

Definicje praktyczne (prakseologiczne) – ważne działanie wychowawcy.

Definicje adaptacyjne – ważny cel przystosowania do grupy.

Definicje sytuacyjne i ewolucyjne – wychowanek poddany działaniom rozlicznych sytuacji, proces wychowania w osobie wychowanka.

Definicje sytuacyjne – ważne środowisko i ogół zdarzeń.

Definicje ewolucyjne – ważne osiąganie dojrzałości, zmiany wewnętrznej.

FUNKCJE WYCHOWANIA:

Wychowanie ma zaspokajać potrzeby społeczne (funkcje) zachowawcze i rozwojowe) i indywidualne (funkcje przystosowania i indywidualizacji).

Cele wychowawcze mają budowę piramidalną.

Stosunek wychowawczy (Znaniecki) to rodzaj stosunku społecznego, w którym obydwa człony tego stosunku świadomie i dobrowolnie przyjmują prawa i obowiązki wynikające z tego stosunku.

Cel wychowania – myślny obraz wartości, który kierunkuje nasze działanie, uznanie wartości i próba jej realizacji.

Proces wychowania to ciąg czynności wychowawczych:

  1. prowadzony wg przyjętych zasad

  2. za pomocą odpowiednich metod

  3. w określonych formach organizacyjnych

NURTY WYCHOWANIA:

  1. Wychowanie naturalne (bliskie socjalizacji)

  2. Wychowanie celowe

  3. Wychowanie pośrednie

  4. Samowychowanie (?)

POGLĄDY PEDEUTOLOGICZNE:

Pedeutologia: dział pedagogiki zajmujący się osobą nauczyciela-wychowawcy, opis sylwetki osobowościowo-zawodowej.

Od wrodzonej charyzmy po świadome zdobywanie kwalifikacji:

Jan Władysław Dawid:

Zygmunt Mysłakowski

S. Szuman

Mieczysław Kreutz

SPECYFIKA PRACY WYCHOWAWCY:

  1. zanurzenie w życie instytucji

  2. izolacja

  3. ciągła gotowość

  4. autonomia w decydowaniu o sposobie pracy

  5. emocjonalne zaangażowanie

  6. władza normatywna

  7. uproszczony sposób kontaktowania się z uczniami

OBJAWY WYPALENIA ZAWODOWEGO: wzmożona nerwowość (w domu), przekłada się na samopoczucie fizyczne

Wypaleniu sprzyja:

STYLE KIEROWANIA ZESPOŁEM WYCHOWAWCZYM

  1. autokratyczne
    dobre dla doraźnej realizacji zadań, popychanie do bierności

  2. demokratyczne
    dobre dla celów długodystansowych, inicjatywa i odpowiedzialność za działanie

  3. liberalny
    brak kierowania zespołem

TYPOLOGIA WYCHOWAWCÓW wg. Galtona

  1. nadzorcy indywidualnej pracy

  2. badacze zjawisk – wspólnie z klasą

  3. instruktorzy pracy grupowej

  4. nauczyciele o zmiennym stylu

Wg A. Pollard nauczyciele zainteresowani są przede wszystkim sobą:

TEORIA DYSTANSU MIĘDZYPOKOLENIOWEGO M. MEAD:

  1. kultury postfiguratywne (tradycyjne)
    „dziadowie uczą wnuków”

  2. kultury kofiguratywne (współcześnie przemijające) „uczą się od sobie podobnych”

  3. kultury prefiguratywne
    młodzi uczą starszych


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Pedagogika SCIAGA dobra, pedagogika
pomoc psychologiczno pedagogiczna ściągawka
Pedagogika@@ściaga
PEDAGOGIKA ściąga, studia pielęgniarstwo, pedagogika
pedagogika sciaga, pedagogika opiekuńczo - wychowawcza
pedagogika ściąga, Kształcenie zintegrowane-materiały, pedagogika społeczna
Pedagogika sciaga okrojona, Awf notatki,egzaminy,wykłady, Pedagogika
moja ściaga dobra
PEDAGOGIKA ściąga
PEDAGOGIKA ŚCIĄGA, AWF notatki TiR, Pedagogika
pedagogika sciaga cuda, AWF Wychowanie fizyczne, Pedagogika
Pedagogika@@ściaga
pedagogika ściąga
PEDAGOGIKA ściąga, Studia, Edukacja Techniczno-Informatyczna, Pedagogika
metodologia badań pedagogicznych ściąga, notatki

więcej podobnych podstron