*Pedagogika to nauka w procesie wychowania praktycznym działaniu i jego roli i wpływie na kształtowanie osobowości człowieka w celu przygotowania go do życia w społeczeństwie *Jan Amos Komeński- prekursor pedagogiki, jako pierwszy zebrał informacje i doświadczenia w procesie wychowania i zajął się badaniami *Pedagogika należy do nauk : humanistycznych, społecznych, praktycznych, badawczych, teoretycznych *Z jakimi naukami pedag współpracuje? : psychologia medycyna socjologia psychologia rozwojowa i kliniczna, społeczna, anatomia fizjologia higiena logika ekonomia prakseologia cybernetyka *Działy pedagogiki: 1) Praktyczna-obserwująca, zbierająca i badająca całość doświadczenia wychowawczego rodziców, nauczycieli, wychowawców, mających do czynienia z dziećmi 2)Opisowa lub eksperymentalna – dział naukowo uogólniający doświadczenie i bada eksperymenty rządzące zjawiskami biologicznymi, psychologicznymi i kulturowymi 3) Normatywna- bada naturę człowieka, wytwory jego kultury i na tym tle ustala wartości, cele, ideały którymi powinno się kierować w wychowaniu 4) teoretyczna (ogólna) – obejmuje całość badanego przedmiotu, dąży o materiał empiryczny, eksperymenty dostarcza przez wcześniejsze działy pedagogicznych badań do stworzenia jednolitej teorii, wszechstronnego rozwoju człowieka *rodzaje pedagog ; przedszkolna, szkolna, opiekuńcza, społeczna, specjalna, pracy, zawodowa *Dydaktyka (z gr. Didasco- ucze się, nauczam kogoś) to nauka o procesach kształcenia nauczania i uczenia się. Podaje nam metody i zasady nauczania i uczenia się. Bada i analizuje procesy kształcenia 1) Dydaktyka tradycyjna (sztuka nauczania) 18-19 wiek Jan Fryderyk Herbart – szukano sposobu który ułatwi nauczanie i naukę nauczycielom, zapamiętywanie 2) Dydaktyka progresywna (szuka uczenia się)19-20 wiek John Dewey – zwracał uwagę na procs uczenia się nie tylko stawiał na zapamiętywanie wiedzy ale także na rozumienie *Dydakt należy do nauk : humanistycznych społecznych praktycznych badawczych, wyciąga wnioski i bada je. *Zadania dydaktyki : *przekazanie wiedzy uczniom i umiejętności *ćwiczenie umysłu kształcenie procesów poznawczych *kształcimy i wychowujemy *W czasie kształcenia rozwijamy 3 sfery : Intelektualną- uczy się poprzez przyswajanie przygotowanej wiedzy, samodzielne dochodzenie psychiczną - uczenie się poprzez przeżywanie fizyczną – uczenie się poprzez działanie- przesadzanie kwiatów, gra w piłkę. *Dydakt Ogólna – to teori nauczania i uczenia się dotycząca wszystkich szczebli nauczania lecz wszędzie ta nauka idzie inaczej *Dydakt szczegółowa – to metodyka nauczania poszczególnych przedmiotów np. historii, przyrody. D. szcz. Dotyczy szczebli nauczania (środowiska) specjalistyczna - dla dzieci opóźnionych jak i wybitnie zdolnych *Znani dydaktycy współ: Kazimierz Sośnicki, Bogdan Nawroczyński, Wincenty Okoń, Czesław Kupisiewicz, Józef Półturzycki *Cele kształcenia: 1) Podporządkowany: -*zapoznanie się uczniów z podstawową ustematyzowaną wiedzą (mama tata dom) *rozpoznanie zainteresowań i zdolności poznawczych uczniów *Kształcenie systemu wartości akceptowanego społecznie (dzieci i młodzieży) *wdrażanie uczniów do samokształcenia i rozwijania *zapoznanie uczniów z ogólnymi podstawami produkcji i organizacji pracy 2) Główny *świadomie założone efekty, które chcą uzyskać nauczyciele w wyniku kształcenia * zapewnić uczniom optymalnego rozwoju intelektualnego. *Treści kształcenia są ustematyzowane od najłatwiejszego do trudniejszego środowiska. Treści są zgodne z ujetymi danym społeczeństwie zasadami metodycznymi i psychicznymi *Proces kształcenia dzięli się na : 1) nauczanie- zespół czynności nauczyciela kierującego uczeniem się ucznia 2)uczenie się – intelektualna czynność ucznia zapewniająca mu przyswojenie nowej wiedzy. W Procesie kształcenia występują cele zamierzone i nie zamierzone. Zamierzone to nasze cele, to co chcemy przekazać dzisiaj swoim uczniom (dany materiał) niezamierzone mogą wystąpić w chwili gdy mówimy np. o przychodzie i ochronie środowiska mogą wystąpić cele niezamierzone *Samokształcenia najczęściej stosowany to system klasowo-lekcyjny: *organizatorem i opiekunem jest nauczyciel *jest zespół dzieci od 25-35 w jednym wieku rozwojowym i o tym samym poziomie intelektualnym *lekcja trwa 45 min *na każdej lekcji jest jeden przedmiot *Etapy lekcji *sprawy porządkowe (powtórzenie poprzedniej lekcji, starcie tablicy, podlanie kwiatów) część poznawcza ; *podanie tematu *przekazanie określonego zasobu wiedzy *zadanie pracy domowej w celu utrwalenia wiedzy Lekcja problemowa ma na celu rozwiązanie problemu Lekcja podająca ma na celu podanie określonej wiedzy Lekcja eksponująca ma na celu rozwinąć wyobraźnie i przeżycia osobiste Lekcja ćwiczeniowa ma na celu kształcić umiejętności i nawyki *Formy pracy : Indywidualna 1) praca indywidualna jednolita 2)praca indywidualna zróżnicowana zespołowa 1)praca zbiorowa zróżnicowana 2)praca zbiorowa a) w grupie b) z klasą Wychowanie to całokształt oddziaływań tak zamierzonych jak też i niezamierzonych jakie zmieniają do kształtowania osobowości według przyjętych norm i wzorów. To pewien proces który pozwala młodym ludziom budować taki obraz siebie samych aby w przyszłości poradzili sobie ze zmieniającymi się kolejami losu, poważnymi problemami, trudnymi sytuacjami *wychowanie celowe(zamierzone) to wych zaplanowane przez rodzinę, inst. Wychow *Wychowanie niezamierzone to towarzystwo wszelkie instytucje pozaszkolne *Grupy społeczne k.m.wpływ na proc.wych *rodzina *państwo *kościół *Metody Wychowania : 1) Metoda wpływu osobistego – postać wychowawcy traktowana jest jako wzór, wychowawca to osoba znacząca, stosuje odpowiednie metody: *przykład osobisty *perswazja, tłumaczenie *stosowanie kar i nagród 2) Metoda wpływu sytuacyjnego – wykorzystuje w niej przydarzające się sytuacje ale też prowokuje takie syt wych aby : *słownie przekazać dziecku ze czegoś zrobić mu nie wolno *ćwiczenia i doświadczenia *nagrody i kary *scenki, inscenizacje 3) Metoda organizowania społecznego środowiska wychowanków – przyjęte tu metody : *kształtowanie i ustalanie norm obowiązujących w określonym zespole *modyfikowanie celów danej grupy 4) Metoda samowychowania – celem jej jest dokonanie analizy określonych predyspozycji, samoocena *okreslenie samemu priorytetów, co mam osiągnąć, wytyczanie celów i planu postępowania *Funkcje rodziny ze strony socjalnej : *dostarczenie nowych obywateli *funkcja produkcyjna – robocza *usługowo – opiekuńcza *f. socjalizacji * f. psycho- higieniczna *Typy Rodzin : 1)Rodzina pełna – spełnia te funkcje które są korzystne do prawidłowego rozwoju osobowości dziecka 2)rodziny rozbite – brak jednego z rodziców (rozwód, śmierć) •Rodziny zrekonstruowane przez zawarcie po ich rozbiciu nowego małżeństwa albo też przez adoptowanie nowego dziecka •Rodziny zdezorganizowane (rozbite wewnętrznymi niepowodzeniami) członkowie pozostają ze sobą w konfliktach, przyczyną Moz ebyć alkoholizm, wzajemna niechęć •Rodziny zdemoralizowane pozostające z konflikcie z prawem lub z sąsiadami, członkami rodziny, występuje alkoholizm, narkomania, przemoc •rodziny zastępcze oparte na więzi współżycia z dziećmi i stałej troski o ich rozwój w warunkach braku więzi biologicznej z nimi • rodzina adopcyjna celem jest zapewnienie dziecku takich samych praw jakie przysługują dzieciom z racji ich pokrewieństwa z rodzicami