Wyjaśnijcie pojęcia niedostosowania i nieprzystosowania społecznego. Opiszcie na czym polegają i jakie mogą być sposoby resocjalizacji.
Niedostosowanie społeczne- dotyczy dzieci i młodzież. Są to różnego rodzaju zaburzenia o niejednolitych objawach. Spowodowane są one niekorzystnymi dla danej jednostki zewnętrznymi oraz wewnętrznymi warunkami rozwoju, które przedstawiają się wzmożonymi trudnościami w dostosowaniu się do normalnych i podstawowych warunków w którym przebywa dziecko, oraz trudności w realizacji i rozwiązywaniu zadań życiowych. W skrócie na czym polega niedostosowanie społeczne- polega na takich zaburzeniach w zachowaniu, które występują trwale w stopniu silnym i głębokim. Uniemożliwia to normalne współżycie z innymi ludźmi. Może ono być uwarunkowane biologicznie, psychicznie bądź środowiskowo.
Nieprzystosowanie społeczne- definicja jest bardzo podobna jak w przypadku niedostosowania społecznego. Dotyczy dzieci i młodzieży u których na skutek zaburzeń wewnętrznych lub niekorzystnych warunków zewnętrznych powstały zaburzenia w zachowaniu. Na czym polega niedostosowanie społeczne?- Niedostosowanie społeczne wyraża się w negatywnym stosunku oraz negatywnym zachowaniu wobec norm społecznych, cechuje je znaczna trwałość postaw aspołecznych lub antyspołecznych.
Przyczyny niedostosowania/ nieprzystosowania społecznego:
Biologiczne,
środowiskowe: ( rodzinne, szkolne),
rozwojowe.
Objawy: konflikty ze społeczeństwem, nieposłuszeństwo, lenistwo, nadmierne kłamstwa, kradzieże, zaburzenia w koncentrowaniu się, agresja, ucieczki np. ze szkoły, nadmierny lek, używanie środków odurzających,
Metody resocjalizacji:
WPŁYW OSOBISTY- inspiracja wychowanka do wykonania odpowiednich działań- relacji poprzez naśladowanie
metoda przykłady własnego- odwzorowywaniu przez wychowanka postępowania wychowawcy. Naśladowanie nie tylko cech zewnętrznych, ale poglądów, przekonań i postaw.
metoda doradzania wychowawczego- stwarzanie przez wychowawcę odpowiednich sytuacji, w których podopieczny będzie oczekiwał od niego rad, wskazówek i propozycji postępowania.
metoda przekonywania- kształtowanie i przekształcanie przekonań wychowanka. Rezultaty tej metody zależą od czterech czynników: cech wychowanka, cech wychowawcy, rodzaju argumentów oraz sytuacji w jakich odbywa się przekonywanie.
Oddziaływanie sytuacyjne:
Metoda organizowania doświadczeń uczących wychowanka- stwarzanie takich sytuacji, w których zachowania wychowanka wywołują naturalne następstwa dodatnie, a zachowania niepożądane powodują naturalne następstwa ujemne.
.
Metodę nagradzania i karania wychowawczego-metoda ta stanowi pomocniczy, a nie zasadniczy sposób oddziaływań wychowawczych.
Metodę uświadamiania skutków zachowań- Uświadomienie wychowankom skutków różnych zachowań zawsze musi odwoływać się do takich konsekwencji.
Metodę treningu - celowe stwarzanie odpowiednich warunków i sytuacji, w których powtarzałyby się te zachowania wychowanka, które zamierzamy utrwalić.
Metody oparte na wpływie różnych grup społecznych,
Metoda samorządu i zarządzania, jest to sposób postępowania zmierzający do realizacji wychowawczej zasady samorządności, a więc doprowadzenie wychowanka do samodzielnego i świadomego kierowania swoim postępowaniem i do samodyscypliny..
Metoda kształtowania celów, norm i struktury grupy, polega ona na zwiększaniu wpływu grupy na wychowanków, prowadzącą do uwewnętrzniania przez nich wartościowych celów grupy.
Metoda podnoszenia spoistości i prestiżu grupy, polega na zwiększaniu jej możliwości zaspokajania potrzeb wychowanków poprzez: tworzenie grup elitarnych, przyjmowanie do nich nowych członków, zmianę cech grupy aby w większym stopniu zaspokajała potrzeby członków oraz podnoszenie jej atrakcyjności.
Metody wpływu elementów kultury:
Metoda zespołowa – uczniów dzieli się na małe zespoły pracujące nad wspólnym problemem.
Metoda problemowa- polega na kierowanym rozwiązywaniu problemów przez uczniów.
Metody aktywizujące pracę uczniów, wykorzystują one zainteresowania i spontaniczną aktywność uczniów.
Metoda indywidualnych przypadków, polegającej na analizie jednostkowych losów wychowanka, uwikłanych w określone sytuacje wychowawcze. Jest to metoda gruntownego poznania, jego potrzeb, opinii i postaw.
Metodę organizowania sportu i rekreacji,- ruch, jako środek wychowawczy jest czynnikiem pobudzającym dynamikę rozwojową, kształtującym osobowość. Również poprzez zabawy i ćwiczenia ruchowe wychowanek lepiej adaptuje się do życia.
Metodę muzykoterapii- muzyka i kontakty z nią są ważnym czynnikiem rozwoju uczuć osobistych, społecznych, rozwoju postaw moralnych.
- zapewnienie dzieciom dodatkowych zajęć (oprócz szkolnych), zwłaszcza w czasie wolnym,
- pobudzanie do aktywnego działania, np. przez bliskich oraz nauczycieli,
Literatura:
- Hołyst B. (1989) „Nieprzystosowanie społeczne dzieci i młodzieży”, Seria Raporty Tematyczne nr 7., PWN, Warszawa – Kraków;
- O. Lipkowski "Dziecko społecznie niedostosowane i jego resocjalizacja." ,PZWS;
- Kuberska-Gaca K., Gaca A ,”Profilaktyka niedostosowania społecznego w szkole”, WsiP ,Warszawa 1986r.