WYKŁAD Z BIOMEDYKI (9 IV 2011R.)
Seksualność wrodzona naturalna potrzeba i f-cja organizmu ludzkiego. Człowiek rodzi się
wyposażony w seksualny potencjał fizjologiczny, który ulega ukształtowaniu
przez doświadczenie życiowe.
Płeć cechy biologiczne, które pozwalają odróżnić kobietę od mężczyzny:
P. chromosomalna- zależna od dziedziczonych genów
P. gonadalna- uzależniona od posiadanych gonad (jąder lub jajników)
P. genitalna- zależna od posiadanych narządów płciowych
P. hormonalna- zależna od wydzielania hormonów męskich lub żeńskich
P. psychiczna- zależna od poczucia własnej płci
P. metrykalna- urzędowo zapisane dane
GDY WSZYSTKIE RODZAJE WSKAZUJĄ NA TĘ SAMĄ PŁEĆ, TO JEST ONA JEDNOZNACZNA.
ZABURZENIA IDENTYFIKACJI PŁCIOWEJ
Transwestytyzm
Transseksualizm
Temperament seksualny genetycznie uwarunkowany poziom potrzeb i aktywności seksualnej
Popęd płciowy biologiczna potrzeba z elementami emocji. Na popęd płciowy składa się:
- napięcie seksualne (potrzeba odbywania stosunków)
-potrzeba więzi uczuciowej (posiadania kogoś bliskiego, kochanego,
Pragnienie bycia kochanym)
Seksualizm odczuwanie potrzeb seksualnych, reakcje podniecenia seksualnego i przynależności
Do danej płci.
Erotyzm reakcja na aktywność fizyczną i psychiczną, polega na okazaniu zainteresowania
i odczuwania przyjemności seksualnej
zdrowie seksualne jest to prawo do prowadzenia zadowalającego i bezpiecznego współżycia
seksualnego.
W zdrowiu seksualnym uzupełniają się wzajemnie somatyczne, emocjonalne, intelektualne i społeczne aspekty seksualności w taki sposób, który umacnia i wzbogaca osobowość, komunikowanie się i miłość.
Zdrowie reprodukcyjne stan całkowitego komfortu fizycznego, psychicznego i socjalnego w
odniesieniu do wszystkich spraw związanych z układem rozrodczym,
jego funkcjami, procesami, a nie tylko brak chorób i zniedołężnienia.
SEKSUALNOŚĆ
| Czynniki biologiczne | Czynniki psychologiczne | Czynniki społeczno-kulturalne |
|---|---|---|
Genetyczne -Układ neurohormonalny - budowa ciała - narządy płciowe -cykliczność zachowań seksualnych |
Fizjologiczne - działanie receptorów na seksualność - zmysły |
- wpływ na proces socjalizacji w poszczególnych fazach rozwoju - płeć psychiczna Aspekty: Identyfikacja (poczucie przynależności do swojej płci) Rola płciowa (zachowania odróżniające w danej kulturze kobiety od mężczyzn) Orientacja seksualna (preferencje seksualne wobec partnera) Poznawcze (wzorzec zachowań społ-kult.) |
UWARUNKOWANIA ROZWOJU PSYCHOSEKSUALNEGO
Prenatalne
Biologiczna determinacji płci
Stan zdrowia psychiczny i biologiczny matki
Rola tzw. Stresu prenatalnego mającego wpływ na późniejszy rozwój orientacji seksualnej
Istnienie wad wrodzonych i zaburzeń hormonalnych
Osobowościowe
Fantazje erotyczne
Zabawy seksualne w dzieciństwie
Pierwsze doświadczenie seksualne
Obraz własnego ciała
Struktura osobowości, systemu wartości
Wpływ nadmiernej ascezy, jak i persymitywności
Oczekiwania, potrzeby, nastawienia, kompleksy
Doświadczenia w relacjach seksualnych i w związkach uczuciowych
Rodzinne
Reakcja rodziców na płeć dziecka
Więzi uczuciowe z dzieckiem
Karmienie piersią i czynności opiekuńcze
Rola rodziców w kreowaniu ról seksualnych
Relacje rodzinne
Struktura rodziny
Społeczno- kulturowe
Środowisko, tradycje, religia
Kulturowe modele ról seksualnych
Mity i stereotypy seksualne
Obyczajowość erotyczna
Oddziaływanie mediów
Wychowanie seksualne
FAZY ROZWOJU SEKSUALNEGO (WG FREUDA)
FAZA ORALNA łac. „oris”=usta (koncentracja na ustach, z którymi wiążą się przyjemne przeżycia i które są głównym miejscem poznawania świata)- do 1,5 r.ż
FAZA ANALNA łac.”anus”=odbyt (koncentracja na okolicy odbytu; przeżycia emocjonalne i kontakty społeczne, związane z zabiegami higienicznymi, początek procesu socjalizacji, kontrolowanie procesu oddawania moczu i kału) – 1,5-3 lata
FAZA FALICZNA „phallus”=człowiek (dziecko odkrywa swoje genitalia, zabawa nimi sprawia mu przyjemność; fantazje seksualne; „lęk kastracyjny” u chłopców, zazdrość o członka; kompleks Edypa/Elektry )- 3-5 lat
OKRES LATENCJI łac.”lateks”=ukryty (wzrost kontroli nad popędami, utajenie seksualności, zwiększenie energii JA)- 6-13 lat
FAZA GENITALNA łac.”genitalia”=płciowy (stopniowe osiąganie zdolności do osiągania satysfakcji seksualnej; poczucie tożsamości, niezależności, samoakceptacji, kreowanie ról seksualnych
Przenoszenie libido z JA na drugą osobę (likwidacja pierwotnego narcyzmu)- od rozpoczęcia dojrzewania
FAZY:
Płodowa
Narodzin
Niemowlęca
Wczesnodziecięca (2l.)
Edypalna (3-4l.)
Zabaw (4-7l.)
Szkolna (7-11l.)
Przedpokwitaniowa (10-12l.)
Dojrzewania (11-19l.)
Wczesnej dojrzałości (20-35l.)
Wieku średniego (35-50l.)
Wieku przekwitania (48-55l.)
„jesień życia” (powyżej 55l.)
ROZWÓJ PSYCHOSEKSUALNY CZŁOWIEKA WG KRENBERGA:
Dzieciństwo (preedypalna, edypalna, latencji)
Dorastanie
Dojrzałość
EKSPRESJA SEKSUALNA W OKRESIE DZIECIŃSTWA:
Masturbacja dziecięca
Zachowania orientacyjne
Zachowania interakcyjne
Zachowania twórcze
TYPY MASTURBACJI DZIECIĘCEJ:
Rozwojowa (osiąganie przyjemności)
Eksperymentalna (motywacja poznawcza)
Instrumentalna (cele pozaseksualne)