GOSPODRKA REGIONALNA
Istota polityki regionalnej – wykład nr 2
Pojęcie polityki regionalnej narodziło się po II Wojnie Światowej.
Polityka regionalna oznaczała zadania państwa mające na celu: wyrównywanie dysproporcji w rozwoju przestrzennym kraju za pośrednictwem redystrybucji środków budżetowych w przekroju międzyregionalnym. Tak rozumianą Polit. regionalną realizowano w 3 kierunkach:
Finansowanie inwestycji infrastrukturalnych
Państwo na obszarach zacofanych buduje wielkie kompleksy przemysłowe (tzw. „bieguny wzrostu”)
Finansowanie przez państwo deglomeryzacji – działań przeciw aglomeracji czyli koncentracji
Państwo jako organizm ze swego budżetu realizowała politykę regionalną.
Polityka regionalna – była realizowana przez państwa, rządy, budżety.
Negatywy: podatna była na kryzysy, zmiany rządów, zawirowania społeczne, uzależniana politycznie..
To sprawiło, że w latach 80-tych XX wieku nastąpiła zmiana pojęcia / treści polit. regional. Zmieniły się podmioty, cele i narzędzia. Zmieniły się znaczenia wielu istotnych dla polit. regional. terminów.
Najważniejszą zmianą w polityce regionalnej była utrata przez państwo monopolu, staje się koordynatorem i partnerem symulatorem.
Państwo politykę regionalną: koordynuje, harmonizuje, a partnerami są: samorządy terytorialne, podmioty gospodarcze, podmioty społeczne, instytucje ponadnarodowe, głównie Unia Europejska.
Obecnie jest nowe pojęcie dysproporcji – wyrównywanie:
- to rozpiętość dochodów,
- stopień bezrobocia,
- nierówność w zakresie stanu środowiska,
- nierówność wyposażenia w infrastrukturę,
- nierówność w dostępie do kapitału,
- nierówność w dostępie do edukacji,
- nierówność w dostępie do usług.
Polityka regionalna wspiera konkurencyjność i „zdolność regionów do samodzielnego rozwoju” – przez to promuje wzrost gospodarczy.
Konkurencyjność regionu to pewien proces w wyniku którego region uzyskuje określony stan czyli przewagę konkurencyjną. Przewagę konkurencyjną region może posiadać dzięki różnym decyzjom też politycznym. Sam region może posiadać cechy zwiększające konkurencję, np.:
- szczególne cechy środowiska naturalnego,
- wysoką sprawność otoczenia biznesowego, adaptacji edukacyjnej,
- zdolność firm do innowacyjności.
Między innowacyjnością a konkurencyjnością występują bardzo ścisłe związki.
Ważnym instrumentem pro konkurencyjnego rozwoju są obecnie klastry.
Klaster to przestrzenna koncentracja przedsiębiorstw, instytucji i organizacji wzajemnie powiązanych siecią relacji formalnych i nieformalnych: mających wspólne strategie rozwoju, kooperujących z sobą, sukcesy zewnętrzne stają się wewnętrznymi. Klaster - to taki organizm – taka struktura, która kooperuje i konkuruje jednocześnie.
Wspólne dobro i interes kraju nadaje polityce regionalnej cechy „szlachectwa”.