PEDAGOGIKA OPIEKUŃCZA

Wykład 1 02.10.2010

Pedagogika opiekuńcza jest stosunkowo młodą nauką. Początek ok. XX wieku. Wyrosła na bazie pedagogiki społecznej.

Funkcje pedagogiki opiekuńczej:

• Funkcja naukowa- gromadzenie i opracowywanie własnego instrumentarium pojęciowego i na jego bazie opracowywanie twierdzeń i definicji naukowych

• Funkcja historyczna- korzysta pedagogika opiekuńcza z dorobku historycznego pedagogów i instytucji o charakterze opiekuńczym i wychowawczym oraz dokonuje analiz odnosząc aspekty historyczne do współczesności.

• Funkcja diagnostyczna- głównym zadaniem jest diagnozowanie sytuacji opiekuńczych oraz warunków w jakich funkcjonują jednostki i grupy wymagające pomocy i wsparcia.

• Funkcja prognostyczna- pedagogika opiekuńcza prognozuje i określa perspektywy rozwoju i zaspokojenia potrzeb osób w trudnych warunkach życiowych.

PODSTAWOWE POJĘCIA

Wychowanie- 3 grupy stanowisk traktujące o wychowaniu

1. Przedstawiciele uważają wychowanie jako działalność celową, zamierzoną, kształtującą osobowość i człowieka

2. Wychowanie to wszelkie wpływy na jednostkę. Zamierzone i niezamierzone, pozytywne i negatywne. Wychowanie utożsamiane jest z socjalizacją

3. Nie ma takiego czegoś jak wychowanie. „ kto kocha dzieci ten ich nie wychowuje”- stanowisko antypedagogów

Opieka- wszelka działalność człowieka zamierzająca do zaspokojenia potrzeb jednostki w sytuacjach, w których dana osoba nie jest w stanie samodzielnie tych potrzeb zaspokoić. Interakcja międzyosobowa

Wychowanie opiekuńcze- jest 1 z dziedzin wychowania, której celem jest kształtowanie pozytywnych postaw i wartości związanych z działalnością opiekuńczą.

Wychowanie przez opiekę- jest tą działalnością ludzką, w której opieka jest wykorzystywana do realizacji innych wychowawczych celów.

WYKŁAD 2 16.10.2010

Kategorie opieki:

1. Opieka jako kategoria rodzinna.

Ma charakterystyczne cechy:

• Jest opieką pierwotną

• Wielość i różnorodność potrzeb zaspokajanych w tym środowisku.

Podstawowe potrzeby:

• Potrzeba przynależności

• Potrzeba akceptacji

• Potrzeba bezpieczeństwa

• Potrzeba stabilności

• Spontaniczność opieki w rodzinie

• Bezinteresowność

1. Opieka jako kategoria prawna

Mamy tu do czynienia z prawnym wymiarem opieki. Podstawowe dokumenty prawne to:

• Konstytucja RP

• Kodeks rodzinny

• Kodeks opiekuńczy

• Kodeks cywilny

• Kodeks pracy

KONWENCJA PRAW DZIECKA

Funkcjonuje ponad 20 lat pod względem formalnym. Posiada 3 podstawowe grupy praw:

1. Prawa osobiste( prawo do życia, rozwoju, do życia bez przemocy)

2. Prawa społeczne( prawo do nauki, wypoczynku, czasu wolnego)

3. Prawa polityczne( prawo do zrzeszania się)

Ujmuje także grupę praw specjalnych:

1. Prawa dzieci niepełnosprawnych( do opieki lekarskiej)

2. Dzieci pozbawione opieki w środowisku rodziny biologicznej( prawo do rodziny zastępczej)

3. Prawo dla dzieci mniejszości narodowej( prawo do posługiwania się językiem ojczystym, do kultury)

Po 13 roku życia dziecka to właśnie ono ma prawo wypowiedzieć się w sprawach jego dotyczących.

1. Opieka jako kategoria moralna

W tej kategorii wyróżniamy 2 normy opiekuńczości:

1. Pierwsza norma nakłada obowiązek moralny udzielenia pomocy drugiej osobie w sytuacji kiedy ta osoba takiej pomocy potrzebuje. Wywodzi się z idei człowieczeństwa.

2. Druga norma mówi, iż jednostka powinna rezygnować z własnych przywilejów i dóbr na rzecz osób potrzebujących

Ograniczenia w udzielaniu pomocy i wsparcia z moralnego punktu widzenia:

• Sytuacje kiedy jednostka oczekuje pomocy i wsparcia w sytuacji gdy nie ma rzeczywistych potrzeb

• Sytuacje, w których jednostka niewłaściwie spożytkowuje otrzymaną pomoc

• Nie powinno się udzielać pomocy jednostce. Która popełnia czyny niemoralne i łamiące normy społeczne

4) Opieka jako kategoria społeczna

Rodzaj opieki, której jest realizowany środkami i siłami społecznymi, czyli siłami całego społeczeństwa. Ma wymiar dwuwarstwowy:

- jest opieką sformalizowaną

- wymiar świadomości społecznej osób korzystających z opieki społecznej