Przyczyna sukcesu Piastów:
a)właściwie podejmowane decyzje dotyczące polityki, organizacji i wojskowości państwa polskiego
b)sprzyjające warunki zewnętrzne
c)istnienie drużyny książęcej, która zwoływana była jak pospolite ruszenie i dawała władcy ochronę przed wrogimi wojskami
Ekspansja państwa gnieźnieńskiego(rozwój):
a)sojusz z Czechami i państwem niemieckim przyczynił się do odparcia ataków plemienia Wieletów
b)wojna z Czechami niedawnym sojusznikiem przyczyniła się do uzyskania Małopolski i Śląska
c)w 960 r. państwo gnieźnieńskie obejmowało swoim zasięgiem terytorium pomiędzy Małopolską a Śląskiem
d)w dokumencie “Dagome iudex” Mieszko I oddawał ziemie swojego państwa pod opiekę papieża
Organizacja państwa pierwszych Piastów:
a)po śmierci Mieszka I władzę w państwie objął jego syn Bolesław Chrobry
b)Bolesław Chrobry stworzył sieć grodów stanowiących postawę administracji książęcej
c)namiestnicy grodowi zajmowali się:
-poborem danin od ludności
-organizacja prac na rzecz państwa
-mobilizacja pospolitego ruszenia
-sądownictwem w sprawach nie zastrzeżonych dla władcy
Funkcjonowanie Polski w V-X w.
a)w V-VI w. na ziemiach polskich zamieszkiwali Słowianie
b)w IX w. pierwsze źródła odnotowały nazwy miejscowych plemion z terenów Śląska i Małopolski
c)w IX w. zaczęto budować grody, co świadczy o postępującym rozwarstwieniu majątkowym
d)nowe źródła dochodów-wyprawy łupieskie i trybuty
e)powstawanie związków plemiennych, poprzedzające utworzenie państwa
f)plemiona:
Małopolska-Wiślanie, Kujawy-Goplanie, Wielkopolska-Polanie, Śląsk-Ślężanie, Pomorzanie, Mazowszanie
g)konsolidacja zw. Plemiennego Wieletów
h)jednoczenie się plemion pod presją sąsiadów
i)ekspansja władców z Gniezna
Społeczeństwo Polskie w X w.
a)jednolite państwo polskie chroniło ludność przed najazdami innych państw i plemion
b)ludność skupiona była we wspólnoty rodowo-terytorialne zwane Opolami
c)pojawienie się opłat na rzecz władcy
d)opłaty te były wysokim kosztem utrzymania władcy
Powinności na rzecz władcy:
a)utrzymanie podróżującego księcia i jego urzędników
b)zapewnienie transportu władcy i jego dworowi
c)zapewnienie noclegu i wyżywienia władcy i jego dworowi
d)udział w budowie dróg, grodów i umocnień
Kryzys państwa pierwszych Piastów
a)potęga władcy zależała od jego sukcesów i zdobyczy materialnych
b)władza króla słabła w momencie przegrywania kolejnych wojen i utraty majątku
c)walka o władzę wewnątrz dynastii Piastów
d)wojny w państwie polskim wykorzystywali polscy sąsiedzi <Niemcy>
Odrodzenie państwa polskiego przez Kazimierza Odnowiciela:
a)w 1039 r. Kazimierz Odnowiciel powrócił do kraju i objął rządy w państwie
b)w ciągu kolejnych lat swojego panowania Kazimierz odzyskał Mazowsze, Śląsk i Pomorze Gdańskie
Rządy w państwie Bolesława Śmiałego:
a)w 1076 r. Bolesław Śmiały został królem Polski
b)Bolesław Śmiały przyczynił się do umocnienia państwa polskiego
c)główną przyczyną niepowodzeń państwa polskiego było zbyt szybkie tempo w jakim ono powstawało
Postanowienia testamentu Bolesława Krzywoustego:
a)testament Bolesława Krzywoustego został wydany w 1138 r.
b)testament powstał aby synowie Bolesława Krzywoustego nie toczyli wojen o władze w państwie
c)Bolesław Krzywousty chciał uniknąć kłótni jakie on wcześniej toczył ze swoim bratem
Znaczenie i postanowienia testamentu Bolesława Krzywoustego:
a)najstarszy z synów Bolesława Krzywoustego otrzymał tytuł princepsa (książę) i dzielnicę senioralną (Kraków z przyległymi ziemiami)
b)Princeps posiadał władzę nad pozostałymi braćmi oraz możliwość prowadzenia polityki zagranicznej państwa i podejmowania decyzji z jakimi państwami będą prowadzone wojny
c)po śmierci seniora rodu władzę w państwie miał objąć najstarszy z rodu Piastów
Przyczyny rozbicia dzielnicowego:
a)stosunki wewnętrzne w państwie i ciągłe wojny między państwami o władzę w państwie doprowadziły do jego osłabienia
b)państwo polskie złożone było z luźnych dzielnic
c)różnice w interesach gospodarczych i politycznych poszczególnych księstw
d)konsekwencją kłótni i sporów było rozdrobnienie państwa polskiego
Znaczenie wydarzeń 1138 r.:
a)wojny pomiędzy książętami poszczególnych dzielnic
b)osłabienie wojska i gospodarki państwa polskiego
c)ataki ze strony sąsiadów
d)decentralizacja państwa prowadząca do powstawania wielu urzędów
Wzrost roli możnowładztwa:
a)wzrost ekonomicznej oraz politycznej potęgi duchownych i świeckich
b)oprócz ziemi możnowładztwo chciało również uzyskać urzędy państwowe, decydujące o ich potędze
c)szczególnie ważnym urzędem był urząd wojewody
d)wojewoda dowodził wojskiem i sprawował sądy pod nieobecność władcy
Osłabienie władzy książęcej:
a)osłabienie władzy poszczególnych książąt sprzyjało umocnieniu władzy wojewody
b)zmniejszenie ziemi należącej do władcy
regalia-ziemia będąca źródłem dochodów władcy
c)w 1177 r. opozycja małopolska nie zadowolona z rządów Mieszka III Starego obsadziła na tronie Kazimierza II Sprawiedliwego, w ten sposób doszło do obalenia zasady senioratu
Ekspansja Henryka I Brodatego:
a)Henryk I Brodaty postanowił rozwinąć ponownie władzę zwierzchnią nad pozostałymi książętami
b)Henryk I Brodaty postarał się u papieża o bulle, która przyczyniła się do wzrostu jego znaczenia wśród duchowieństwa
c)po umocnieniu władzy na Śląsku Henryk I Brodaty podporządkował sobie Małopolskę i część pd. Wielkopolski
Upadek państwa Henryków Śląskich:
a)książęta dzielnicowi pozostałych terytoriów państwa nie uznawali władzy Henryka I Brodatego
b)Henryk I Brodaty Niechciał odnowienia zasady senioratu i pryncypatu
c)Henryk II Pobożny poległ w bitwie pod Legnicą w 1241 r. walcząc przeciwko Mongołom
Skutki rozbicia dzielnicowego:
-osłabienie państwa
-państwo stało się bezbronne wobec sąsiadów
-wyniszczające wojny, intrygi polityczne i zamach wewnątrz państwa
-osłabienie władzy książęcej
Odnowienie Królestwa:
a)26 czerwca 1295 r. w katedrze gnieźnieńskiej z rąk arcybiskupa Jakuba Świnki, Przemysł II uzyskał Koronę Królestwa Polskiego
b)koronacja Przemysła II nie oznaczała powstania zjednoczonego królestwa
c)tęsknota możnowładztwa za wspólnym państwem
d)Korona Królestwa Polskiego - określenie to oznaczało suwerenną monarchię obejmującą dawne ziemie piastowskie
Społeczeństwo stanowe wobec zjednoczenia:
a)przemiany gospodarcze i społeczne przyczyniły się do powstania monarchii stanowej
b)w Polsce jako pierwszy wyodrębnił się stan duchowny, wykorzystujący słabość władcy, który musiał podporządkować sobie innych władców dzielnicowych
c)poparcie dla istnienia silnego państwa dawał stan mieszczański, który powstał wraz z tworzeniem się miast
d)za odbudową państwa opowiadało się wiele miast, ze względu na wzmocnienie pozycji gospodarczej naszego kraju
Rozbudzenie świadomości narodowej:
a)współpraca gospodarcza i rozwój handlu pomógł Polakom dostrzec wspólnotę języka
b)dzięki kronikarzom elity naszego państwa posiadały świadomość własnej przyszłości i tradycji
c)kontakt z przybyszami z innych krajów wzmagał poczucie odrębności
Rządy czeskie w Polsce:
a)kłótnie pomiędzy książętami piastowskimi wykorzystał król czeski Wacław II
b)Wacław II w 1291 r. przyłączył do swojego królestwa Małopolskę, wysuwając w ten sposób pretensje do tronu polskiego
c)swoje panowanie król rozpoczął od wydania przywilejów dla stanów małopolskich
d)Wacław II ustanowił nowych urzędników królewskich, starostów odpowiedzialnych za porządek i przestrzeganie prawa
Panowanie Kazimierza III Wielkiego:
-wykupił prawa królów czeskich do tronu polskiego
-podjął dyplomatyczne wysyłki celem odebrania Krzyżakom Pomorza Gdańskiego Ci jednak nie oddali zagarniętych ziem
-zawarł „wieczysty pokój z zakonem
-odzyskał Kujawy a Mazowsze stało się lennem Polski
-zdobył ziemie Rusi Halickie i Włodzimierskiej
-spisał prawa dla poszczególnych stanów
-nadał prawa handlowe dla miast
-dbał o rozwój sądownictwa
-rozwinęło się budownictwo obronne
-wysiłki Kazimierza doprowadził do stabilizacji Polski na arenie międzynarodowej, umożliwiały gospodarczy i społeczny rozwój
-Zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną
-pierwsza w Polsce (druga w Europie Śr.) uczelnia wyższa-Uniwersytet w Krakowie w 1364 r.
-urzędy dzielnicowe straciły znaczenie i stały się urzędami ziemskimi
-stabilizacja wartości pieniądza i wyparcie obcych monet