Hipoteka
• Jako instytucja prawa prywatnego
• Jedna z form rzeczowego zabezpieczenie wierzytelności
• Prawo rzeczowe ograniczone- pozakodeksowe
• Prawo zastawnicze
• Istota, treść i charakter
• Jest to ograniczone prawo rzeczowe na nieruchomości służące zabezpieczeniu cudzej wierzytelności [art. 65.1 w ustawie o księgach wieczystych i hipotece]
Treść:
• Pierwszeństwo zaspokojenia wierzytelności przed wierzycielami '''osobistymi
• Skuteczność hipoteki względem każdoczesnego właściciela nieruchomości
Charakter: jest to prawo akcesoryjne
Przedmiot hipoteki
• Nieruchomość
• Także inne prawa: użytkowanie wieczyste, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, wierzytelności zabezpieczone hipoteką
• Prawo związane ze współwłasnością część ułamkowa nieruchomości, udział w innym prawie np. w użytkowaniu wieczystym
• Kilka nieruchomości- hipoteka łączna
Przedmiot zabezpieczenia hipoteką- wierzytelność, która jest zabezpieczona hipoteką
• Jedna wierzytelność
• Pieniężna [art 68.1]
• Istniejąca lub przyszła
• O wysokości ustalonej lub nie
• Kilka wierzytelności z różnych stosunków prawnych przysługująca temu samemu wierzycielowi
• Kilka wierzytelności przysługujących rożnym podmiotom, służących sfinansowaniu tego samego przedsięwzięcia [68.1]
• Nie biorą udziału w ustanowieniu hipoteki. Są reprezentowani przez administratora hipoteki [ osoba trzecia lub jeden z wierzycieli], który zawiera umowę hipoteki, działa we własnym imieniu ale na rachunek wierzycieli.
• Roszczenie o świadczenie uboczne
• O odsetki/ o koszty postępowania
• Powstanie hipoteki
• umowna
• Na mocy umowy w formie aktu notarialnego- tylko dla oświadczenia właściciela nieruchomości między właścicielem nieruchomości a wierzycielem. Oświadczenie wierzyciela w dobrowolnej formie, nawet dorozumiane.
• Wpis do księgi wieczystej [charakter konstytutywny].
• Odmiana hipoteki umownej- w ustawie o obligacjach
• Przymusowa- można zabezpieczyć wierzytelność wbrew woli dłużnika
• Wierzytelność stwierdzona tytułem wykonawczym albo innym tytułem prawnym np. wpis do księgi wieczystej
• Z mocy prawa
Realizacja hipoteki
Wygaśnięcie i zmiana
• Wygaśnięcie
• Wygaśnięcie wierzytelności zabezpieczonej hipoteką – nie pociąga tego skutku przedawnienie wierzytelności
• Wygaśnięcie ostatniej wierzytelności- w przypadku hipoteki łącznej
• W razie wykreślenia z księgi wieczystej bez słusznego powodu po 10 latach
• Zniesienie hipoteki na żądanie właściciela nieruchomości za odpowiednim wynagrodzeniem
Zmiana hipoteki
• Zmiana dotycząca hipoteki w całości jako prawa
• Podział- wtedy gdy jedna hipoteka zabezpiecza kilka wierzytelności. Może być podział na kilka hipotek
• Gdy jedna hipoteka zabezpiecza kilka wierzytelności i wierzyciel dokona przelewu jednej wierzytelności na osobę trzecią
• Modyfikacja pewnych elementów
• Sama hipoteka- jeżeli suma zabezpieczenia hipoteki jest nadmierna, właściciel nieruchomości może żądać zmniejszenia sumy hipoteki
• Waluta hipoteki
• Zakres zabezpieczenia
Ochrona hipoteki
• Na skutek określonych oddziaływań istnieje groźba zmniejszania wartości nieruchomości- wierzyciel może żądać zaniechania tych działań
• Doszło do zmniejszenia wartości nieruchomości w skutek okoliczności za które właściciel odpowiada- wierzyciel może wyznaczyć odpowiedni termin do przywrócenia lub innego zabezpieczenia, a po upływie może żądać niezwłocznego zaspokojenia wierzytelności
• Właściciel nie zawinił – właścicielowi może przysługiwać wobec osób trzecich roszczenie o odszkodowanie
Rozporządzanie opróżnionym miejscem hipotecznym
• W razie wygaśnięcia hipoteki właścicielowi przysługuje prawo do rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym
• Niedopuszczalne zastrzeżenie, że właściciel nieruchomości [czegoś nie zapisałem]