Etyka- jeden z działów filozofii (filozofia moralności), słowo pochodzi z jęz. Greckiego (etos/ethikos) i oznacza: charakter/obyczaj lub to co powstaje dzięki przyzwyczajeniu. (pierwszy raz w VI w. p. n. e. w Gracji).

1-szy zdefiniował ją Arystoteles w książce „etyka nikomachejska” wg niego etyka to swoisty dla każdego narodu i społeczności obyczaj, sposób życia ujawniający się w działaniu należących do niej jednostek.

Etyka- to zbiór zasad wyznaczających kodeks postępowania który wyjaśnia co jest dobre i słuszne a co złe i nie słuszne. Też ogólne zarysowanie moralnych obowiązków i powinności. (np. dekalog, przysięga Hipokratesa)

Etyka a moralność- oba słowa mają to samo znaczenie, ale moralność pochodzi z jęz. Łacińskiego (moralis,mores) miejsce pobytu/ charakter/nawyk. Moralność jest wytworem stosunków społecznych, dziedziną decyzji i czynów a etyka jest tworzona przez filozofów i teoretycznym namysłem nad moralnością.

Przedmiot etyki: - przedmiotem materialnym jest działanie ludzkie (decyzja, postępowanie, czyn), postawa z jakiej wypływają czyny utrwalając ją oraz osoba jako sprawca czynu bądź podmiot postawy. –przedmiotem formalnym są działania ludzkie, postawy i podmiot działania lub postawy odniesione do norm moralności co do których działanie to może być moralnie powinne (nakazane), niedozwolone (zakazane), bądź dozwolone.

Klasyfikacja etyki:

1. ze wzgl. Na sposób podejścia do przedmiotu etyki i tradycję jej rozwoju: a) Etyka normatywna- formułuje wypowiedzi o tym jak powinniśmy postępować, zajmuję się normami moralnymi od strony rekomendującej. b) etyka opisowa- (etologia) opisuje i wyjaśnia jakie były lub są obyczaje, zwyczaje i zachowania moralne czyli odpowiada na pytanie: jak jest? Lub jak było? c) Metaetyka- to nauka o etyce.

2. Ze wzgl. Na zakres refleksji etycznej i jej przedmiot: a) mikroetyka- zajmuje się relacjami o charakterze etycznym między ludźmi. b) makroetyka- zajm. Się problemami etycznymi o charakterze regionalnym i globalnym. c) etyka molarna- zajm. Się etycznymi problemami ludzi w org. Społecznej (etyka środowiska) ich moralnością zawodową i postępowaniem firmy (etyka zawodowa czy biznesu).

3. ze wzgl. Na szczegółowość i ogólność podejmowanych problemów moralnych i uzasadnień głoszonych norm i zaleceń: a) etyka ogólna- to filozoficzna refleksja nad dobrem, powinnością, sumieniem czy odpowiedzialnością. b) etyka szczegółowa- formułuje praktyczne wskazania w odniesieniu do typowych sytuacji spotykających ludzi dzielimy ją na: *etykę indywidualną (normuje życie jednostek) *etykę społeczną (analizuje społeczną stronę życia)

Etyka sytuacyjna- autor Józef Fleczer anglikański teolog. (wszystko zależy od sytuacji) Etyka ta opiera się na 4 zasadach:

1. Pragmatyzm- aby czyn był słuszny musi być skuteczny. Miarą która o tym decyduje jest miłość.

2. Relatywizm-(względność) odrzuca się tu absolutyzm moralny, w tym słowa takie jak: nigdy, zawsze. Wszystko jest względne zależy od sytuacji.

3.Pozytywizm- podstawą tej etyki jest swobodna decyzja człowieka podporządkowana chrześcijańskiej miłości.

4. Personalizm- najważniejszy jest tu człowiek a obowiązkiem chrześcijanina jest kochać ludzi a nie normy.

Oraz 6 tezach:

1. Dobra sama w sobie jest tylko miłość. Miłość decyduje o tym czy czyn jest dobry czy zły.

2. Miłość chrześcijańska to miłość samoofiarowania- nie domaga się wzajemności.

3.Sprawiedliwość to czynienie rzeczy które najbardziej się kocha przy uwzględnieniu interesów wszystkich członków wspólnoty.

4. Miłość domaga się dobra bliźnich- niezależnie od tego czy ich się lubi czy też nie.

5. Tylko cel uzasadnia środki- tylko miłość może uzasadnić wszystko ale musi być celem nie zaś narzędziem do czegoś.

6. Podporządkowane miłości decyzje, podejmowane są w zmieniających się okolicznościach i dlatego muszą wyrastać z ponawianych za każdym razem rozstrzygnięć.

Proporcjonalizm- uznaje że są pewne niewzruszone reguły moralne przeciw którym nie wolno wykraczać chyba że istnieje uzasadniająca to proporcjonalna racja (dopuszczenie zabicia człowieka w warunkach wojny).

Etyka stosowana- (etyka w konkretnej dziedzinie- biznesu, lekarska, zarządzania) Wskazuje zasady moralne oraz postawy na których winny się opierać poszczególne dziedziny życia.

Teoria moralności: dzieli się na zwolenników twierdzenia iż możemy rozpoznawać dobro i zło (kognitywizm) i zwolenników twierdzenia przeciwnego (nonkognitywizm)

*Kognitywizm- wg. Tej teorii istnieją obiektywne prawdy moralne, które mogą być poznane tak samo jak poznajemy prawdy o świecie. Zdania stwierdzające przekonania moralne mogą być prawdziwe lub fałszywe tak jak zdania stwierdzające że coś ma pewien kolor.

Nonkognitywizm- wg. Tej teorii nie jest możliwe obiektywne wyrażanie przekonań moralnych albowiem są one zawsze subiektywne (relatywizm moralny) Nonkognitywizm dzielimy na:

Emotywizm- to koncepcja etyczna w myśl której ludzkie poglądy i postawy opierają się na reakcjach uczuciowych i emocjonalnych pokładach osobistych preferencji. To emotywna odpowiedź i reakcja na cokolwiek, sięgamy po nią gdy brakuje logicznych argumentów.

Decyzjonizm- to koncepcja oparta na decyzjach, źródłem których są osobiste poglądy osób je wydających.

Teorie kognitywistyczne:

*Konsekwencjalizm- to teoria która ocenia moralne dobro i zło w kategoriach konsekwencji czynów człowieka. Jeżeli to co wynika z jakiegoś czynu jest w efekcie korzystne to czyn jest dobry i na odwrót.

*Nonkonsekwencjalizm- teoria wg. Której to słuszność lub niesłuszność determinuje dobro lub zło. Wychodzi się tu od koncepcji tego co jest potrzebne aby działanie było słuszne lub niesłuszne i to decyduje czy jest ono dobre czy złe.

(Kradzież jest zawsze kradzieżą niezależnie od powodów czy też skutków).

Konsekwencjonalizm( wprowadzony do terminologii etyki w 1957r. przez Elizabeth Anscombe) i został przez nią zdefiniowany jako przeciwieństwo absolutyzmu moralnego- czyli poglądu wg Którego istnieją normy obowiązujące niezależnie od konsekwencji czynu (np. dekalog),

Przed 1957r. tę grupę poglądów określano mianem UTYLITARYZMU (użyteczność)

Typy konsekwencjalizmu: wyróżniamy:

1. Konsekwencjalizm hedonistyczny- działania są dobre gdy prowadzą do przyjemności a złe gdy przynoszą ból.

2. Konsekwencjalizm agatystyczny- działania są właściwe gdy prowadzą do wzrostu dobra, a niewłaściwe gdy prowadzą do wzrostu zła.

Konsekwencjalizm jest teorią teleologiczną (etyka celów) w tym sensie że moralną słuszność działania określa wyłącznie jej cel.- skutki.

Nonkonsekwencjalizm- jest teorią deontologiczną. Według której działania ludzkie powinny być oparte na nakazach i zakazach niezależnie od sytuacji/celu/konsekwencji.

Nonkonsekwencjalizm (kantyzm) Przedstawiciel Kant wg. Którego czyn jest moralny tylko gdy dokonująca go osoba kieruje się dobrą wolą. Samo występowanie dobrej woli czyni działanie słusznym, jej brak zaś nie słusznym.

*postępuj tak i tylko wg takiej maksymy dzięki której możesz zarazem chcieć by stała się ona prawem powszechnym.

*postępuj zawsze tak aby maksyma twojego postępowania mogła stać się prawem powszechnym.

* postępuj tak byś człowieczeństwa tak w twej osobie, jak też w osobie każdego innego używał zawsze zarazem jako celu nigdy jako środka.

Uwarunkowania historyczne etyki biznesu:

SOKRATES- uważa się go za ojca etyki który twierdził że zło jakie czyni człowiek wynika z jego nieświadomości, z braku wiedzy o tym co dobre i złe. Jeśli ktoś taką wiedzę posiada nie możliwe by działał nie etycznie (intelektualizm etyczny).

PLATON-potępiał on pobieranie procentu od pożyczek (lichwę). Miał on ambiwalentny (dwubiegunowy) stosunek do bogacenia się. Niekiedy ze wzgardą odnosił się do ludzi trudniących się pomnażaniem pieniędzy głosząc że to ogranicza rozwój duchowy a niekiedy przyznawał że dobrobyt pomaga w osiągnięciu szczęścia a pieniądze są szczególnie potrzebne w podeszłym wieku. (bogactwo nie przydaje się każdemu, lecz jedynie temu kto myśli)

Był zwolennikiem własności państwowej i gospodarki planowanej i kontrolowanej przez państwo. Podzielił on społeczeństwo na filozofów, strażników(rządzić państwem mieli) oraz robotników (swą pracą musieli utrzymywać wszystkich członków społeczeństwa)

ARYSTOTELES- ojciec etyki biznesu. Podniósł ją do rangi niezależnej dyscypliny a swoje poglądy zawarł w książce „etyka nikomachejska” Podzielił on działalność gospodarczą na 2 rodzaje:

1. Gospodarstwo rodzinne- (oikos/oikonomia) organizacja w której funkcje gospodarcze i społeczne wiązały się z obowiązkami powstałymi z więzi wspólnoty jaką jest rodzina do której zaliczył on także niewolników w niej pracujących

Współczesne oikos- to przedsiębiorstwa w których menedżerom leży na sercu przede wszystkim utrzymanie dobrej kondycji firmy którą osiąga się poprzez długofalowe działania umacniające miejsce firmy na rynku. Maksymalizacja zysku nie jest celem dział. Gospodarczego lecz rezultatem jego prawidłowej realizacji.

2. Handel- sztuka zarobkowania określana mianem chremastyka. Oznaczał sposoby osiągania jak największego zysku przeważnie z samych operacji finansowych.

Współcześnie są to firmy w których Nie chodzi o zapewnienie godziwych warunków życia pracowników lecz celem staje się szybki zysk a motywem bogacenie się bez granic.

Pleonaksja- nieograniczona rządza posiadania, czyli odczuwania stałego niezadowolenia z aktualnego stopnia bogactwa. (określenie Arystotelesa). Potępiał on jak Platon lichwę a przeciwnie niż on był zwolennikiem prawa obywatela do własności, potrzebnego do zarządzania gospodarstwem domowym. Państwo mogło zarządzać własnością indywidualną tylko w sytuacjach ostatecznych.

Protestantyzm- (Jan Kalwin twórca) Twierdził iż sukces w działalności gospodarczej jest dowodem na to iż człowiek stał się wybranym do zbawienia. Uważał iż Bóg pochwala dochód gospodarczy i że przedsiębiorca zasługuje na łaskę stwórcy. W pracy podkreślał takie wartości jak: pracowitość, oszczędność, rzetelność, zaradność, zaangażowanie w pracy.

W tym okresie zaczęto uznawać handel, pożyczki i kredyty jako ważne elementy rozwoju gospodar.

Etyka biznesu- to zespół norm uznawanych w świecie biznesu. Zajmuje się określaniem i oceną standardów moralnych przystających do działalności gospodarczej.

Rodzaje Etyki biznesu:

I. *etyka opisowa,

* etyka normatywna (naturalistyczna wg niej podstawą moralności człowieka jest natura ludzka, systemy religijne- podstawą zachowań etycznych jest Bóg, Zaliczamy do niej również Kanta nonkonsekwencjalizm- etyka intencji oraz konsekwencjalizm inaczej etyka skutków.

II. *etyka teoretyczna- zajmuje się wartościami moralnymi ich wpływem na ludzkie zachowania i postawy. *etyka normatywna, *etyka opisowa, *etyka stosowana.

III. *etyka deontologiczna- (deon- obowiązek) Postępowanie etyczne wyznaczone przez nakazy i rozkazy jako podstawowe formy regulowania ludzkich dażeń. Widoczna rolą Kodeksów etycznych. Bycie moralnym w biznesie polega na przestrzeganiu podstawowych zasad wykonywanego zawodu, uchodzących za cnotę: pracowitość, uczciwość, cierpliwość.

*etyka aksjologiczno-teleologiczna- (aksin- wartość, takos- cel) etyka zorientowana na skuteczne osiąganie celów i optymalizację działalności. Akcentuje się koncepcję ludzkiego powołania do samorealizacji, praca zaś to wartość przez którą człowiek się realizuje i osiąga maksymalne wyniki.

*etyka odpowiedzialności i sumienia- to etyka personalistyczna nastawiona na wartości osobowe, opierające się na doświadczeniach, godności cudzej i własnej i na rzetelnych stosunkach do każdego partnera jako człowieka i do pracy jako relacji międzyludzkich. Stoi na stanowisku iż tylko człowiek sumienny może być moralny. Człowiek nie etyczny nie jest profesjonalny.

Przedmiot etyki biznesu: zajmuje się ona oceną i określeniem standardów moralnych przystających do konkretnej sfery działalności gospodarczej, poszukuje reguł etycznych którymi powinni kierować się ludzie, przedsiębiorstwa, instytucje w działalności gospodarczej.

Zadania etyki biznesu:

1. Ukazanie faktycznych problemów i argumentów przemawiających za możliwymi stanowiskami co pozwala na podejmowanie przemyślanych decyzji.

2. Zajęcie się problematyką pracy.- etyka bada jakość relacji pomiędzy pracodawcą a personelem, bezpieczeństwo pracy, lojalność i dyscyplina ponadto zajmuje się etyką zawodową.

3. Rozpatrzenie problemów związanych z relacją między konsumentem a światem biznesu ( należy do nich odpowiedzialność producenta za jakość produktu jego bezpieczeństwo i właściwą reklamę.

4. Przemyślenie zespołu zagadnień dotyczących stosunków świata biznesu do środowiska naturalnego i odpowiedzialność za jakość życia następnych pokoleń.

Cele etyki biznesu-

1.Etyka pełni funkcję systemu nawigacyjnego- nadając bezpieczny kierunek działaniom gospodarczym (wpływa na podejmowanie decyzji trafnych z punktu widzenia organizacji oraz uzasadnionych ekonomicznie i etycznie).

2. Zapewnia maksymalną efektywność poprzez eliminację konfliktów etycznych powstałych w wyniku działania organizacji.

3. Umożliwia odnalezienie wspólnych reguł dla stron konfliktów , wprowadza etyczne standardy zachowań, połączenia wymogów organizacyjnych z poszanowaniem wartości osobowej.

4. dokonuje etycznej analizy zobowiązań zawodowych.

5. poszerza zakres racjonalności- dotyczy nie tylko interesów pracowników czy firmy ale ukazuję potrzebę przy analizie zysków i strat również interesów lokalnych, regionalnych i często globalnych.

6. integruje dzięki ustaleniu jednolitych norm obowiązujących wszystkich działających na rzecz organizacji.

Fazy rozwoju etyki biznesu:

*Etap I (przełom XIX i XX w.) jest to okres dojrzewania myśli etycznej w dziedzinie gospodarowania.

*Etap II (lata 60-te) okres zadumy nad problemami równości, wolności, sprawiedliwości i odpowiedzialności państwa wobec obywateli.

*Etap III ( lata 70-te) to okres wyodrębniania się biznesu jako samodzielnej dyscypliny. Pod wpływem pojawiających się afer w gospodarce, które stały się przyczyną kryzysu zaufania do przedsiębiorstw. Ważnym wydarzeniem było spotkanie w Davos III europejskie sympozjum firm zarządzania w trakcie którego podjęto temat odpowiedzialności firm wobec społeczności lokalnej.

*Etap IV- (lata 80-te) to okres rozkwitu etyki biznesu zwłaszcza w Kanadzie i USA. Modnym stało się organizowanie w przedsiębior. Kursów szkoleniowych w zakresie etyki biznesu.

*Etap V (lata 90-te) EB stała się dyscypliną akademicką w USA, wzrosło nią również zainteresowanie w Europie oraz w wysoko rozwiniętych krajach dalekiego wschodu. Powstały organizacje naukowe skupiające badaczy EB. Wielkie korporacje zaczęły dbać o swój wizerunek. W 1993 roku powstała największa na świecie pozarządowa organizacja antykorupcyjna Transparency International.

Etyka biznesu w POLSCE- zaczęto się nią interesować w połowie lat 90-tych. W 1994 r. powstał zespół Etyki Biznesu przy PAN (Polska Akademia Nauk) . w 1998r. powstał polski oddział Transparency International i Krajowa izba Gospodarcza wygrała projekt współfinansowany przez UE dotyczący promocji etyki w biznesie, w efekcie powstał kodeks działalności gospodarczej oraz nagroda „Przedsiębiorstwo Fair play”

Społeczna Odpowiedzialność Biznesu- to koncepcja w myśl której przedsiębiorstwa uwzględniają społeczne, ekonomiczne, etyczne i ekologiczne aspekty w swoich strategiach i działalności gospodarczej oraz w codziennych decyzjach i w kontaktach z otoczeniem.

- to dobrowolne zobowiązanie firm do przejrzystego i etycznego prowadzenia działalności poprzez budowanie i wdrażanie strategii społecznego zaangażowania wychodzące poza wymogi prawne, jednocześnie wskazując że działal. Przedsiębiorstwa nie może być nastawiona wyłącznie na zysk. SOB dzielimy na zewnętrzną i wewnętrzną:

a) Odpowiedzialność zewnętrzna to: ochrona środowiska naturalnego, zaspokojenie potrzeb klientów, wysoka jakość dóbr i usług, uczciwa konkurencja, uwzględnienie lokalnego interesu społecznego. Jej adresatami są samorządy terytorialne, urzędy państwowe, klienci, kontrahenci, konkurenci, banki.

b) Odpowiedzialność wewnętrzna to: humanizacja warunków pracy, godziwe wynagrodzenie, zapewnienie świadczeń socjalnych, planowanie kariery pracowniczej. (pracownicy).

Milton Friedman- przeciwnik SOB.

Paradoks Friedmana

Współcześnie akcjonariusze coraz częściej świadomi coraz lepszych wyników finansowych SO przedsiębiorstwa sami naciskają na firmy wymagając od nich wyższych standardów etycznych oraz brania pod uwagę interesów innych grup w ramach koncepcji inwestowania Odpowiedzialnego społecznie.- SRJ.

*SRJ- (socially responsible investing) to strategia inwestowania środków indywidualnych lub należących do instytucji w przedsiębiorstwa społecznie odpowiedzialne.

Społecznie Odpowiedzialny Biznes to taki który:

1. Realizuje cel firmy (powiększanie wartości firmy, dostarczanie produktów i usług wysokiej jakości).

2. czyni to w długim horyzoncie czasowym.

3. zapewnia należyte kształtowanie relacji z głównymi interesariuszami w firmie.

4. postępuje zgodnie z prawem i społecznie przyjętymi normami etycznymi.

Postawy firm wobec SOB-

a) opór- obejmuje firmy które nie robią nic lub niewiele dla rozwiązania problemów ekologicznych czy społecznych, przekroczenie granicy prawnej czy etycznej jest często tuszowane.

b) społeczny obowiązek- dotyczy firm które realizują wszelkie swoje przedsięwzięcia w zgodzie z prawem ale nie inicjują żadnych akcji dobrowolnie.

c) społeczna reakcja- dotyczy przedsiębiorstw które w przypadkach uważanych za godne wsparcia podejmuje działania na rzecz środowiska społecznego.

d) społeczny wkład- obejmuje firmy które aktywnie poszukują obszarów w które mogłyby wnieść swój wkład.

4 poziomy aktywności firmy zaangażowanej społecznie:

1. Podstawowa działalność gospodarcza- to dostarczanie niezbędnych produktów i usług, transfer technologii, tworzenie i utrzymywanie miejsc pracy, dbanie o rozwój kadry kierowniczej, uiszczanie podatków.

2. Przedsięwzięcia komercyjne w środowisku społecznym- to wszelkie działania które mają na celu wspieranie rozwoju firmy, jej sukces komercyjny np. poprzez promocję wizerunku firmy czy działania podejmowane wspólnie z innymi organizacjami. Najczęściej występują w postaci sponsoringu kultury, sportu, edukacji. (np. Danone z Polską Akcją Humanitarną)

3. Inwestycje na rzecz społeczności lokalnej- to długoterminowe działania podejmowane we współpracy z przedstawicielami społeczności na rzecz rozwiązywania określonych problemów społecznych, wybieranych i uznawanych przez kierownictwo firmy za istotne dla wspierania interesów firmy i wzmacniające jej reputacje.

4. Działalność filantropijna- to dotacje przeznaczone na rzecz dobra wspólnego w odpowiedzi na prośby i apele organizacji dobroczynnych lub osób indywidualnych. Dotacje te nie mają na celu wspierania jakichkolwiek żywotnych interesów firmy i nie słóżą promocji jej wizerunku.

Program etyczny- to całościowe przedsięwzięcie skierowane na uczynienie z etyki biznesu najwyższego standardu o randze strategicznej.

Jego elementy to:

a) identyfikacja wartości -tj. tego co cenione jest w firmie bardziej niż wszystko inne.

b) ustalenie misji firmy- tj. tego po co firma istnieje i działa.

c) opracowanie kodeksu etycznego- tj. zbioru norm i standardów firmy.

d) opracowanie programu kształcenia etycznego pracowników firmy.

e) promowanie zachowania etycznego- wyróżnienia a także sankcje za zachowania nie etyczne.

f) stały monitoring przestrzegania norm etycznych i standardów zawodowych.

g)okresowe przeprowadzenie audytu etycznego.

Firmy SO otrzymują standardy etyczne na wzór certyfikatów jakości ISO. Są to: SA8000 stworzony w 1998r. i AA1000 opracowany w 1999r.

Przedsiębiorstwo Fair Play- pierwsza edycja tego programu została przeprowadzona w 1998r.

Cele P Fair Play:

-promocja etyki w działalności gospodar. Rozumianej jako zestaw norm rzetelnego i uczciwego postępowania z interesariuszami zewnętrznymi i wewnętrznymi, działań zgodnych z obowiązującym prawem i powszechnie przyjętymi normami społecznymi.

-promowanie przedsiębiorstw działających zgodnie z prawem i zasadami etyki (promowanie finalistów programu na rynkach krajowych i zagranicznych).

-poprawianie wizerunku polskich przedsiębiorstw poprzez promowanie w środkach masowego przekazu firm które zgodnie z zasadami etyki rzetelnie prowadzą biznes.

- zachęcanie wszystkich firm w Polsce do zachowań etycznych i wprowadzania stosownych zmian w wewnętrznej organizacji pracy oraz podjęcia szkoleń w tym zakresie.

Warunki ubiegania się przedsiębiorstw o certyfikat Fair Play:

1. Muszą stworzyć swoim pracownikom warunki sprzyjające zarówno efektywnej pracy jak i rozwojowi zawodowemu.

2. Są wrażliwe na potrzeby środowiska lokalnego.

3. Aktywnie uczestniczą w przedsięwzięciach charytatywnych.

4. wywiązują się z zobowiązań wobec skarbu państwa.

5. Uczciwie i rzetelnie reklamują się, nie dyskredytują konkurencji i postępują fair wobec klientów, oferują wysoką jakość produktów i usług, współpracują z kontrahentami i nie mają zaległości w regulowaniu wobec nich należności.

6. są przyjazne środowisku naturalnemu.

Etyka zawodowa- to system wartości, ocen, norm i wzorów regulujących postępowanie przedstawicieli określonych grup społecznych, zasad związanych bezpośrednio z wykonywaną pracą zawodową i wyrażających jej swoistość.

Determinanty etyki zawodowej:

1. Wartości i normy ogólnoludzkie

2. Tradycje danego zawodu czyli wartości moralne w sposób trwały związane z jego funkcjonowaniem.

3. Warunki zewnętrzne funkcjonowania danego zawodu- czyli warunki życia, system polityczny czy warunki techniczne wykonywania zawodu. Np.trzeźwość w przypadku kierowcy

4. Struktura wewnętrzna danego zawodu czyli wewnętrzny charakter i układ stosunków pomiędzy przedstawicielami danego zawodu oraz ich stosunek do pozostałych zawodów.

Etyka zawodowa- ustala ogólne ideały i dyrektywy postępowania, począwszy od określenia moralnej istoty i celu istnienia danego zawodu jak i szczegółowe zalecenia dotyczące jego zakochiwania. Pełni ona funkcję edukacyjną oraz spaja przedstawicieli określonego zawodu i wpływa na społeczeństwo jako całość.

Etyka zawodowa określa:

1. wartości, zasady i zachowania ściśle moralne są to uniwersalne i podstawowe kategorie takie jak: sprawiedliwość, prawda, zaufanie, uczciwość, rzetelność, wiarygodność.

2. Wartości intelektualne czyli wiedza kwalifikacje i kompetencje.

3. Kulturę osobistą

4. Zasady fair play

5. Reguły pragmatyki zawodowej- określają swoisty ceremoniał grupowy, obrzędy i uroczystości, swoiste przywileje grupowe czy prawo i obowiązek noszenia określonych strojów czy emblematów związanych z wykonywanym zawodem.

Etos ludzi biznesu

W świecie biznesu obserwujemy dwa modele zachowań:

* wg pierwszego z nich: ludzie biznesu uznają wolny rynek jako obszar nieskrępowanej działalności gospodarczej w którym głównym celem jest pokonać konkurencję. Przedstawiciel tego modelu dąży do realizacji własnych celów jest egoistą a jedynym kryterium podejmowanych przez niego działań jest zysk wszelki dobór środków jest dozwolony.

*wg drugiego motelu działalność gospodarcza jest nierozerwalnie związana z moralnością, twierdzi się tu iż tylko właściwe działania przynoszą w długiej perspektywie sukces i stabilność.

Rodzaje stanowisk i kryteria oceny właściwego postępowania wybierane przez ludzi biznesu:

1. Stanowisko deontologiczne- zakłada się tu że czyn jest moralnie dozwolony gdy jest uzasadniony nakazem autorytetu. (może być nim Bóg, prawo lub osoba uznawana za autorytet).

2. stanowisko eudajmonistyczne zakłada się tu że działanie jest moralnie poprawne wówczas gdy prowadzi do szczęścia.

3. Stanowisko personalistyczne- koncentruje się na osobie i jej znaczeniu. W tym przypadku dobro i rozwój człowieka jest nadrzędnym celem wszelkiego działania. Biznesmen w swoich decyzjach kieruje się tu prawami człowieka, wolnością osobistą czy swobodą działania.

4. Stanowisko pragmatyczne- opiera się ono na przekonaniu że poprawne są tylko te działania które przynoszą wymierne korzyści wg stanowiska biznesmen powinien kierować się w swoich decyzjach skutecznością.

5 reguł pozytywnej konkurencji:

1. Zasada niezależnej inicjatywy- podmioty gosp. Powinny występować na rynku wyłącznie we własnym imieniu i niezależnie( nie wolno produkować, sprzedawać podszywając się pod konkurenta czy używać jego znaków firmowych).

2. Zasada działań konstruktywnych- promuje działania twórcze nie prowadzące do rozbicia konkurencji.

3. Zasada formalnej równości- nakazuje by ludzie biznesu nie wykorzystywali posiadanych przywilejów w celu osłabienia konkurencji. ( np. nie powinno się sztucznie zaniżać cen by zniszczyć konkurencję).

4. Zasada poszanowania reguł- nakazuje działanie wg ustalonych zwyczajów i zasad obowiązujących przedstawicieli etosu biznesu.

5. Zasada szacunku do podmiotów zewnętrznych- wg niej nie wolno konkurować w sposób nie uczciwy np. łapownictwem bądź nieuczciwie pozyskiwać dobrą opinie u innych podmiotów np. poprzez fałszywą reklamę.

3 zasadnicze sposoby podejścia do odpowiedzialności za personel i zarządzane przedsiębiorstwo :

1. Podejście tradycyjne- w tym przypadku kryterium odpowiedzialności jest odpowiedzialność przed właścicielem a regułą działania jest zysk.

2. Podejście i odpowiedzialność przed interesariuszami zewnętrznymi wewnętrznymi- w działaniu należy uwzględnić interesy podmiotów z którymi się współdziała. Podejmowane decyzje powinny być kompromisem między dobrem przedsiębiorstwa a korzyściami personelu i grup współdziałających.

3. Podejście afirmatywne- w tym przypadku osoba odpowiedzialna za przedsięb. Powinna czuć się zobowiązana do twórczego rozwijania otoczenia oraz wychodzić naprzeciw oczekiwaniom środowiska.

Kodeks etyki zawodowej- to konkretyzacja i uszczegółowienie ogólnych norm etyki funkcjonujących w danym społeczeństwie oraz dostosowanie ich do danego zawodu i wzbogacenie o moralne aspekty chroniące wartości szczególnie cenione tj. zdrowie i życie ludzkie (etyka lekarska), wolność ( etyka adwokacka), osobowość wychowanka ( etyka nauczycielska), to także kwalifikacje etyczne ludzi działających w różnych segmentach i poziomach życia gospodarczego ( uczciwość producenta, kupca czy sprzedawcy)

Kodeks etyki przedsiębiorstwa- to dokument zawierający zasady reguły zachowania i postępowania firm wobec otoczenia oraz stosunków do grup wew. (pracowników). Obrazuje on swoistą filozofię etycznego działania firmy dając tym samym możliwość powoływania się w sytuacjach wątpliwych pod względem moralnym na założenia w nim określone. Powinien wyznaczać także normatywne wymogi organizacyjne ( np. dotyczące godnego traktowania ludzi i sprawiedliwego wynagradzania). Nawet wówczas gdy ograniczyło by to działalność firmy lub nie przyniosło jej korzyści ekonomicznych.

Znaczenie kodeksu etyki przedsiębiorstwa:

a) jest wzorem dla działalności firmy i ludzi w niej zatrudnionych,

b) motywuje utwierdzając przełożonych i pracowników w ich zachowaniu,

c) ustanawia długoterminowe wytyczne dotyczące prawidłowego postępowania oddziałując w ten sposób na wydajność pracowników i ekonomiczne wyniki firmy.

d) wpływa na polepszenie zaufania miedzy pracodawca a pracownikami,

e) wzmacnia wew. Kulturę organizacyjną oraz ułatwia rozwiązywanie konfliktów dbając tym samym o atmosferę pracy.

f) stanowi podporę zabezpieczającą pracowników przed nieetycznymi wymaganiami kadry kierowniczej, ogranicza władze pracodawców,

g) wskazuje obszary w których pogoń za zyskiem i nie uczciwe bogacenie się są nie dozwolone, podkreśla jednocześnie konieczność przestrzegania reguł pozytywnej konkurencji.