WYKLAD NR:

Temat:

NADWYZKA BUDZETOWA – dodatnia roznica miedzy suma dochodow publicznych i bezzwrotnych srodkow pochodzących ze zrodel zagranicznych a wydatkami publicznymi

DEFICYT BUDZETOWY – jeżeli roznica jest ujemna; sytuacja w której wydatki rządu sa wyższe od jego dochodow, skladajacych się z podatkow.

Przyczyny deficytu budżetowego:

-nieplanowane wydatki

-dochody nizsze od zaplanowanych

-niewielki poziom produktu krajowego brutto

-niewlasciwa stopa podatkowa

-niesprawny aparat sciagajacy podatki

-luki prawne, jeżeli chodzi o podatki

-zasieg szarej strefy

Finansowanie deficytu budżetowego:

-zaciaganie kredytow w komercyjnych bankach

-wypuszczenie do obiegu obligacji i bonow skarbowych

-dodrukowanie pieniadza narodowego

-podniesienie wysokości podatkow

-sprzedaz części majątku publicznego

-zaciagniecie kredytow za granica

DLUG PUBLICZNY – całkowita kwota zobowiazan podmiotow sektora finansów publicznych, ustalona po dokonaniu i konsolidacji, tzn. po wyeliminowaniu wzajemnych zobowiazan tych podmiotow. Przyczyna powstawania długu państwowego jest finansowanie deficytu budżetowego roznego rodzaju pozyczkami

Dzieli się na:

-dlug krajowy – to zobowiązania państwa wobec podmiotow krajowych i zagranicznych, które nabyly skarbowe papiery wartościowe (obligacje) emitowane na rynku krajowym

-dlug zagraniczny – to efekt zaciągniętych przez państwo kredytow w bankach zagranicznych lub instytucjach finansowych międzynarodowych

POLITYKA BUDZETOWA – oddziaływanie państwa na przebieg procesow gospodarczych

Cele:

-batalia z bezroboiem

-batalia z inflacja

-batalia o wzrost gospodarczy

-zrownowazenie bilansu płatniczego

-produktywny podzial potenjalu ekonomicznego

-ochrona środowiska

Narzędzia polityki budżetowej:

-wydatki rzadowe

-podatki

Rodzaje:

-ekspansywna – lagodna – wzrost wydatków budżetowych

-restrykcyjna – twarda – ograniczenie wydatków budżetowych

23.11

-Miernikiem zaangażowania państwa w gospodarke przy pomoy budżetu jest tzw stopa redystrybucji, czyli procentowy udział wydatków budżetowych w stosunku do PKB

-im wyzsza wartość tej stopy, tym państwo szerzej ingeruje w procesy gospodarcze i tym sklonnosc podmiotow prywatnych do inwestowania jest mniejsza.

Zjawisko to nazywane jest efektem wypierania wydatków prywatnych przez wydatki publiczne.

-zatem państwo ma możliwość oddziaływania na koniunkturę przy pomocy zrównoważonego budżetu. „nadmiwrny optymizm” działania mnożnika wydatków rzadowych jest tu „ostudzony” działaniem mnożnika podatkowego i potrzeba posiadania srodkow na zwiększone wydatki, co w efekcie daje pożądany efekt w postaci wzrostu produktu krajowego.

-w tej sytuacji można mowic o działaniu mnożnika zrównoważonego budżetu, które objawia się w tym, ze z rozwnoczesnym wzrostem wydatków rzadowych i podatkow wzrasta produkt krajowy.

-z powyższych rozwazan wynikac by moglo, ze państwo w swej polityce powinno zawsze podwyzszac wydatki i podatki, a produkt krajowy będzie w gospodarce wzrastal.

-nic bardziej mylnego! Podstawowo wada takiego pojmowania polityki fiskalnej jest problem zbyt wysokich podatkow, jakie by zaistnialy w jej efekcie.

-na ow problem zwrocil uwagę w 1974 r. trzydziestoletni Artur Laffer (wtedy asysten na uniwersytecie w Chicago) podczas rozmowy z Ronaldem Reaganem (wówczas znanym aktorem oraz gubernatorem stanu kalifornia), rysując na serwetce wykres, kory przeszedł na stale do podrecznikow ekonomii pod nazwa krzywej Laffera.

Rys od Karoliny