Wykład 5 (02.12.2010)
Sceptyzm (filozofia)- wątpienie we wszystko, nie wymaga zaangażowania skoro jest więcej odpowiedzi na jeden temat to wątpię.
-Pirron, Tymon z Flintu, Corneades
-Skoro nic nie wiemy na jeden temat to nie wydajemy osądów. Nie poznaje świata, bo i tak nie da się go poznać.
-Każde twierdzenie nie znaczy więcej niż przeczenie – IZOSTENIA (różnorodność sądów)
-Odsunięcie, spokój bo to daje szczęście
-Dystansujemy się od każdej metody życia
Powrót do mitologii, PŚ, Tory – powrót do religii
Filon i Plotyn – objawienie w Bogu
Synkretyzm – korzystanie z rozumu i religii
Filon – judaizm+fil grecka
Plotyn – Egipt, judaizm+fil
Wg Plotyna człowiek ma 2 drogi:
Wzwyż-wolność od niedoskonałości (dusza tęskni za niedoskonałościami, łączy się z regionami niedoskonałymi tylko po to aby wrócić
Niż- cielesność, zmysłowość
W górę przez poznanie, sztukę, cnotę (wysiłek moralny) do pełni osoby trzeba się wspinać, im bliżej pełni tym bliżej Boga, ćwiczenie ducha a oczyszczenie mozolne
Etyka Plotyna – staranie się o oczyszczenie moralne
Groza – poznanie – istotny warunek osiągnięcia wtajemniczenia
Świat: ciemność (zło) i światłość (dobro)
W świecie przeważa zło, dobra nie urzeczywistnimy
Gnostycy- wyzwalanie się ze złego świata
Hylikowie- żyją wg zmysłów
Psychikowie(?)- mają duszę
Pneumatycy – duch (poznanie) – etyka poznania doskonałości, zastąpienie wiary przez wiedzę
Chrześcijaństwo
Monoteizm- 1Bóg, stworzył świat z niczego, nie było idei, materii
Nauka o duszy- nie dzieli się (nie dualizm?)- jedność
Osoba- cielesność, uczucia, świadomość, ciało jest śmiertelne, osoba nie!
Dusza- powstaje w momencie poczęcia człowieka, dusza nie jest Boska ale jest na podobieństwo Boga, nie ma mowy o używanej duszy – dusza jest tylko jedna, jedyna
Dekalog – źródło etyki chrześcijańskiej
Człowiek największa wartość. Karta praw człowieka – na wzór dekalogu
Od początku do naturalnej śmierci (nienaruszalna ochrona)
- przykazanie miłości
-Chrystus
Augustyn z Hippony IV – V w
Dążenie do Boga leży w naturze człowieka, dobro i szczęście człowiek sam nie zdobędzie, może to osiągnąć dzięki Trosce Bożej.
Zło-odsunięcie od Boga i pycha (mogę w życiu dać radę sam, bez Boga)
dusza wyżej niż ciało – myślenie, wolność, pamięć – nie ma funkcji biologicznych, doskonalsza od ciała bo jest podobna do Boga, jest niezniszczalna, bardziej trzeba dbać o duszę niż ciało
Najważniejsze są siły ponad rozumowe – intuicja, zmysł wiary, przeczucie, mistyka
Bóg:
Woluntaryzm, iluminizm (?) – oświecenie, pomnaża poznanie, oświecenie … łaski
Im bliżej Boga tym bliżej łaski, zło to brak dobra, brakujące dobro.
Ćw 4 (09.12)
Arystoteles – cnota jako „złoty środek”
Arystoteles, Etyka Nikomachejska
-umiarem nie jest męstwo
-ten kto przesadza w odwadze jest zuchwały
-ten kto jest bojaźliwy i niedostatecznie odważny – jest tchórzem
Przyjemność i przykrość:
Przykrość – środkiem jest umiarkowanie, nadmiarem – nieumiarkowanie i rozwiązłość
Niewrażliwi – umiarkowani w przyjemnościach
Dobra materialne:
Umiar-szczodrość
Nadmiar, niedostatek- rozrzutność i chciwość
Rozrzutnik- zbyt wiele daje a za mało bierze
Chciwiec- zbyt wiele bierze za mało daje
Człowiek o wielkim geście – dwie sumy
Szczodry – człowiek o małym geście
Cześć i niesława – poczucie własnej wartości – duma (nadmiar – zarozumiałość; niedostatek – przesadna skromność)
Nadmiernie ambitny- ten kto w dążeniach do zaszczytu przekracza miarę
Bez ambicji – ten kto w dążeniach jest poniżej normy
Gniew- nadmiar, niedostatek, umiar
We wszystkim chwalebny jest umiar
Prawdomówny – zachowujący umiar
„Ludzie stojący na końcach, odsuwają tego, kto stoi w środku, zawsze na kraniec przeciwny i nazywają – czł możnego: tchórza zuchwalcem, zuchwalca natomiast tchórzem”
Postępować nie wg zasad, ale znając zasady.
Pojęcie cnoty pojawiło się w refleksji antropologiczno-etycznej Sokratesa. Cnota była dla niego dobrem bezwzględnym i wiązała się ściśle z pożytkiem i szczęściem czł. Utożsamiał ją z wiedzą – poznanie dobra wystarczy do tego by czynić dobro (intelektualizm etyczny) wg Platona cnota to harmonia duszy , to wytrwałe dążenie do celu idealnego poprzez kontemplację idei Dobra – najwyższej idei w świecie Platona. Cnotą rozumu jest mądrość, duszy impulsywnej- męstwo, a pożądliwej- umiarkowanie
Badania etyczne Arystotelesa są zawarte w czterech jego pismach: Etyka Nikomachejska, EtykaWielka, Etyka Eudemejska (?), O cnotach i wadach. W odniesieniu do niektórych z nich trwają dyskusje dotyczące problemu autorstwa Arystotelesa. Etyka Nikomachejska, która wyszła niewątpliwie spod jego pióra, jest pierwszym wielkim traktatem etycznym
Etyka Arystotelesa jest często nazywana etyką „złotego środka” czyli etyką działania wg zasad, odrzucania skrajności. Czł powinien rozumnie ustosunkować się od namiętności targających jego duszę , okiełznać pożądanie. Jednak ideałem nie jest ich całkowite wygaszenie (jak później choćby w stoicyzmie) lecz właściwie człowiekowi używanie (cnota)
Słusznie tedy mówi się, że czł staje się sprawiedliwy dzięki sprawiedliwemu postępowaniu, a umiarkowany dzięki postępowaniu umiarkowanemu, natomiast nikt z tych co postępują w ten sposób, nie ma żadnych nawet widoków osiągnięcia dzielności etycznej.
Do znalezienie optimum (złotego środka) używamy mózgu.
Każdy czł ma inny system wartości, powinien wartościować to do siebie a nie szkodzić innym.