Pokarmowa dystrofia mięśni przeżuwaczy (choroba białych mięśni)

• Definicja,przyczyny:

• Cielęta 1-4 m-c życia,niekiedy płody,noworodki lub cielęta ssące i pojone do 6 m-ca życia

• Niewystarczające zaopatrzenie w selen i witaminę E i/lub nadmierna zawartość w karmie,podatnych na utlenianie WNKT

• U cieląt w stadach bydła mlecznego bądź opasowego karmionego paszą z gleb ubogich w selen

• Cielęta opasowe karmione zamiennikami mleka wzbogaconymi w tłuszcz, lecz bez sumplementacji wit E i selenu

• Patogeneza

• Wit. E chroni błony kom przed uszkodzeniem tlenowym (wolne rodniki)

• Selen jako składni peroksydazy glutationowej

• Większość roślinnych składników pokarmowych zawiera w stanie świeżym wystarczającą ilość wit E, zwartość ta spada w trakcie konserwowania(suszenie,kiszenie) i składowania (działanie ciepła,wilgotność), w obecność WNKT lub przy konserwacji kwasem propionowym

• Zamienniki mleka powinny zawierać 10-30 j.m wit E/kg s.m

• WNKT (wątroba,tran rybi, tłuszcz wieprzowy, olej lniany sojowy kukurydziany, mączki rybne) w zamiennikach mleka lub paszach treściwych – przy dłuższym składowaniu tendencja do jełczenia, powstają nadtlenki powodujące inaktywację zawartych w karmie tokoferoli (wit.E)

• Bogate w WNKT są młode trawy z łąk i zielonki z kukurydzy

• Zwyrodnienie mięśni charakteryzujących się intensywnym metabolizmem (aparatu ruchowego,szyi,klatki piersiowej/przepony,serca, języka,gardła,przełyku)

• Czynniki towarzyszące chorobie : szybki wzrost, zimno, niepokój, nadmiar ruchu i transport(obciążenie metaboliczne i mechaniczne mięśni), biegunka (zaburzenie wchłaniania wit.E i selenu z p.pokarmowego)

• Przypadki nagłej śmierci spowodowanej kardiomiopatią w trakcie pojenia lub przepędzania

• Objawy kliniczne

• Miodystrofia noworodków

• Rodzenie martwych słabych lub słabnących w 1 tygodniu życia cieląt

• Cielęta leżą lub zalegają z niefizjologicznym ułożeniem głowy i szyi lub kończyn

• Chcą ssać ale nie są wstanie

• Stwierdza się gruby,twardy język oraz niemożność uniesienia głowy i utrzymania się na nogach

• Śmierć wskutek niewydolności krążeniowo oddechowej

• Klasyczna pokarmowa dystrofia

• Cielęta ssące oraz odpajane w wieku 1-4 m-cy, nierzadko po przebytej biegunce

• Zaburzenia lokomocyjne:

• Sztywne niechętne poruszanie się

• Wygięty grzbiet

• Nisko opuszczona głowa

• Drżenia mięśniowe

• Wielokrotne upadanie z utrudnionym wstawaniem

• Często leżenie lub zaleganie w pozycji niefizjologicznej

• Niemożność uniesienia głowy,zgięcie jej na bok

• Kończyny piersiowe i miedniczne wyprostowane do przodu lub boku

• Sierść mokra od potu

• Upośledzenie czynności oddechowych:

• Duszność mieszana

• Zwiększona ilość oddechów

• Zaleganie w pozycji mostkowej z szyją wyprostowaną na podłodze

• Przy zachłystowym zapaleniu płuc(powikłanie) - stłumienie wypukowe w doczaszkowo-dopłucnej części płuc

• Osłuchowo: świsty lub wyraźne szmery oddechowe

• Gorączka

• W przypadkach zaawansowanych –sinica stękanie zsynchronizowane z oddechem

• Niewydolność krążenia:

• Tachykardia przy nasilającym się osłabieniu i słabej słyszalności tonów serca

• EKG – tachykardia zatokowa z uniesionym odcinkiem ST i wysoką falą T

• Śmierć pozornie zdrowego zwierzęcia wywołana ekscytacją

• Nagromadzenie różowej piany w okolicy śluzawicy (obrzęk płuc)

• Wodobrzusze

• Utrudnianie w przełykaniu:

• Niezdolność do ssania lub picia mimo pragnienia

• Częste beczenie

• „puste żucie”

• Ślinotok

• Zgrzytanie zębami

• Postępujące odwodnienie

• Przełykanie,chrapanie,kaszel

• Język przy omacywaniu twardy

• Wyraźny wzrost CK do wartości 1000- 60 000 j.m/l (norma 50-100 j.m/l) !!!!!

• Przebieg może być nadostry (nagła śmierć) ostry( zespół miopatyczno-dyspnoiczny,zachłystowa zapalenie płuc) lub przewlekły (zaburzenia ruchu,zaleganie)

• Badanie sekcyjne

• Zwłoki dobrze odżywione

• Symetryczne zmiany dystroficzne mięśni (m. najdłuższy grzbietu, mm. lędźwiowe, m. dwugłowy uda, m półścięgnisty, mm międzyżebrowe, mm przepony i języka)

• Na powierzchni przekroju mięśni : lekko wyniesione pasmowate obszary o białoszarym lub żółtawym zabarwieniu oraz twardej konsystencji

• Mięśnie sprawiają wrażenie ugotowanych („mięso rybie”)

• Podobne zmiany w m sercowym (lewa komora, przegroda)

• Płyn w jamach ciała

• Obrzęk płuc z rozedmą

• W płatach szczytowych płuc ogniska zachłystowego zapalenia płuc

• Histopatologia: zwyrodnienie szkliste włókien mięśniowych z ich rozpadem, procesy zapalne i naprawcze (nacieki fagocytarne,zwłóknienia)

• Rozpoznanie

• Wywiad żywieniowy + objawy kliniczne

• Oznaczenie aktywności CK i selenozależnej peroksydazy glutationowej krwinek czerwonych

• Oznaczenie zawartości selenu w paszach lub zamiennikach mleka

• Rozpoznanie różnicowe

• Dystrofia mięśniowa noworodków : wrodzone wady serca, zapalenie pępka, zapalenie wielostawowe

• Klasyczna pokarmowa dystrofia mięśni: mięśniochwat porażenny, enzootyczna bronchopneumonia, posocznica, tężyczka cieląt, nagła śmierć powodowana niedoborem miedzi, zatrucie jadem kiełbasianym

• Rokowanie

• Z reguły rokowanie niekorzystne

• Przeżycie 3 dnia od pojawienia się objawów - symptom korzystny dla rokowania

• O poprawie stanu zdrowia świadczy spadek CK w surowicy krwi

• Leczenie

• Chore cielęta umieścić w wyścielonym,pojedynczym boksie i zapewnić spokój

• U pacjentów zalegających zmieniać pozycje ciała (odleżyny)

• U wszystkich cieląt w stadzie podać 5 mg Se/50kg m.c i 250mg(tzn. 340 j.m) wit E jako preparat złożony i.m

• Zapobieganie

• Zaopatrzenie wysokocielnych matek w wit E ( >0,5 mg alfa-tokoferolu/kg m.c/dzień) i selen (0,15-0,3 ppm s.m paszy)