13.10.2015r.
1.Czy przełom antypozytywistyczny jest dobry, czy zły?
- W jego wyniku doszło do rozłamu na humanistykę, przyrodoznawstwo oraz nauki przyrodnicze.
- Komedia Terecjusza „Człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce”.
2. Różnice w opisie nauk przyrodniczych, a humanistycznych.
- Przyrodoznawstwo opisuje przedmiot według ogólnych praw.
- Humanistyka Bad jednorazowy indywidualny przypadek.
- Nauki przyrodnicze posługuja się metodą nanotematyczną, a humanistyczne – idiograficzną.
- Metoda nanotematyczna zajmuje się poszukiwaniem ahistorycznych prawd, które żądzą społeczeństwem
- Metoda idiograficzna – opisuje oraz wyjaśnia fakty.
3.Ahistorczyna pojecie funkcjonuje od końca 18w.
-Wyjście po za to, co uniwersalne. Wskazuje na dziejowe i jednostkowe uwarunkowania zjawiska.
- Podporządkowana regułą i wzorom podejście skodyfikowane do świata.
4.Pozytywistyczny model świata – wszystko trzeba było ująć.
- Paradygmat, nakaz dążenia estymą do faktów.
- Możemy badać tylko te elementy wykrojone rzeczywistości za pomocą brzytwy „Ockhama” oraz gilotyny „Hume’a”
a) brzytwa Ockhama – pozwala zrezygnować z analizy zagadnień, które nie da się pokazać, zbadać empirycznie. Brzytwa na przełomie 13/14w. związana z ekonomią myślenia, to zasada nowożytnej metodologi nauk.
b) gilotyna Hume’e – usuwa wszystko co rodzi podejrzenie do dyskursu.
- Humanistyka, nauka skupiająca się na wytworach człowieka z punktu historycznego.
5.Conte 18/19w. do opisu świata wystarczy pięć nauk
- astronomia, fizyka, chemia, biologia, socjologia.
- Sain Simon, nazwał fizjologię fizyką społeczną. Celem socjologii było zdobycie pełnej wiedzy o człowieku.
- Przekształcenie metod przyrodoznawczych na humanistyczne.
- Humanistyka wypracowała metodologiczne narzędzia do doświadczalnych weryfikacji stanowionych hipotez. Humanistyczna wiedza ma być obiektem zasługującym na duże „N”
17.11.2015r.
-Litteratus człowiek, który potrafił czytać.
-Średniowiecze-wiedza bardzo ważna, posiadali ją duchowni.
-Przełom antypozytywistyczny do XIXw.
-Początek rywalizacji przyrodoznawstwa i humanistyki, mówi o tym kazus sprzed 200 lat.
-Paradygmat pozytywistyczny zmusza humanistykę do zmian (początek XIXw.)
-Początek destrukcji humanistyki; humanistyka sięga po metody przyrodoznawcze.
-Dziś-pozytywistyczne ujęcie humanistyki.
-Humanistyka jest elastyczna – wskazuje to, jak człowiek powinien się rozwijać.
1.Terencjusz
-Szacunek dl niepewności, docenianie twórczej roli wątpienia.
-Wątpienie motywuje cały wysiłek poznawczy.
-Wiedza, a mądrość. Mądrość jest umiejętnością korzystania z wiedzy. Składniki wiedzy-mądrość i niepewność.
-Saiah Berlin „rosnąca świadomość braku ostatecznych i jednoznacznych rozwiązań”
2.Narratologia
-Literaturoznawstwo
-Dzieło literackie-rezultat bodźców społecznych, kulturowych, psychologicznych.
-Spór o dzieło literackie.
-Pytania natury ontoligcznej czym jest natura? jaki język? Jaki rodzaj tworu językowego?
-Rosyjska Szkoła Formalna, Praska Szkoła Kulturowa, Irgandenowska Fenomenologia.
-Dwie podstawy:
a) interpretacyjno hermeneutyczna (tworzenie języków interpretacji, kontrastów, powiązań, znaczeń
-formalność i strukturalność
b)analityczno naukowa (tworzenie schematów i formuł) -fenomenologia, psychoanaliza literacka, krytyka feministyczna.
-Narratologia należy do postawy interpretacyjno-hermenistycznej.
-Narratologia należy do poetyw…… szkoła literatury strukturalistycznego znawstwa.
3.„Manifest narratologiczny” 1966 Barthes, Biemond, Theodor, Greinas.
a)Dotyczyły opowiadania:
-analiza strukturalna opowiadania – narratologia
-Połączenie perspektywy strukturalno-semiologicznej, z wyników badań Straniss’a(teoria mitu) i Propp’a(bajka magiczna) z Teorią N.Cuomsky (gramatyka transformacyjna, generatywna).
b)Cel: zbudowanie modelu wytwarzania fabuł, oraz zwrócenie uwagi na powtarzalne elementy języka literatury.
-Opowiadanie pisane za pomocą prostych struktur.
-Funkcje i znaczenie postaci, ich miejsce w perspektywie, ich uczestnictwo w działaniach i funkcjach-model AKTANTOWY (Genais).
-Brenoid-opis logiki działań postaci.
-Opis mowy narracyjnej (Theodor), dwie warstwy opowiadania.
-Akcja – historia i wypowiedź – narracja. Tryb opowiadania.
4. Bartel podchodzi do powiadania jako formy literackiej;
a)3 poziomy:
-funkcji (Cropp-bajka magiczna)
-działających postaci (Akant)
-narracji(Theodor)
b)Cel: nadanie obiektywności nauce o literaturze
-Przyrodoznawstwo.
-Badanie krótkich historii.
-Powieść kryminalna (James Bond)-mit, bajka
5.Akant rola postaci powiązana z funkcją, którą możemy odróżnić o konkretnej postaci w konkretnej fabule.
-Akant – agent, aktor- James Bond
24.11.2015r.
1. Wypowiedzi językowe tworzy się za pomocą repertuaru reguł. Narratolodzy dążą do wypowiedzi literackich za pomocą repertuaru reguł. Chciano w ten sposób stworzyć gramatykę narracyjną. Miała ona pomagać do modelowego tworzenia gramatyki literatury. Narratologię można łączyć z bajką. Propp wskazał reguły tworzenia bajki, zwrócił on uwagę na postępowanie osoby działającej na fabułę.
a)siedem typów postaci
-bohater, czarny bohater, pomocnik, przeciwnik, król, królewna, donator(daje magiczny środek)
b)podstawowy schemat:
-sytuacja wyjściowa (ponalna i spacjalna),sekwencja funkcji, zakończenie
-za pomocą tego schematu można tworzyć bajki
2. Semiotyka, nauka o znakach, badaniu znaków, Szkoła Tortuska w Estonii. Szkoła powstała w latach 60 i jest najlepszą szkołą semiotyczną. Analizują tam pojęcie tekstu kultury.
-Typowe pojęcie wędrujące: styl. Styl powstał w architekturze. Styl „poszedł” do wielu innych dziedzin. Również tekst to pojęcie wędrujące.
3.Łotman: tekst nie można utożsamiać z całością tekstu artystycznego. Zastanawiał się czy tekst jest komunikatem i czy komunikat jest częścią tekstu. Stwierdził, że tekst jest komunikatem, a nie każdy komunikat jest tekstem.
-Własności komunikatu: utrwalony w przestrzeni, nieprzypadkowość, nie wymaga deszyfryzacji.
4.Pojęcie tekstu odnosi się do komunikatów, w jaki sposób nadaje mu narzędzie. Narzędzie to język naturalny. Pojęcie tekstu odnosi się do znaczenia. Znaczenia nadają mu obrządu, plastyka, sztuka. Tekst nie jest jednorodny, można w nim wykryć elementy dwóch różnych systemów znakowych. Tekst ulega przeobrażeniu. Na początku był wypowiadany w dowolnym języku, teraz składa się z dwóch innych języków. Jest podwójnie zakodowany i zrozumiały przez wszystkich.
a)Trzy cechy tekstów: wyrażenie, ograniczenie, strukturyzacja.
-System znaków charakteryzuje się wyrażeniem, natomiast ograniczenie to przeciwstawienie wszystkich zmaterializowanych znaków, których tekst nie zawiera. Strukturyzacja przeciwstawiana jest strukturą w nieoznaczonych granicach. Tekst związany jest z granicą. Jest osadzony miedzy końcem i początkiem.
b)Dwa typy tekstów: tekst zamknięty i tekst otwarty.
-Tekst zamknięty-nośnik znaczenia podstawowego, składa się z znaków – segmentów. Sens segmentu jest rozmazany na powierzchni semantycznej-płótnie, ekranie, przenika czynności rytualne. Tekstu zamkniętego nie realizuje sekwencja linearna i temporalna. Tekst może być rozumiany jako substancja znaków: język pisany i mówiony, muzyka, symbol graficzny, obrzęd i codzienne przedmioty. Tekst może być substancjonalnie jednorodny-koran, biblia. Substancjonalnie niejednorodny-śpiew religijny.
-Tekst otwarty związany jest z działalnością do wytworzenia tego tekstu. Nosnikiem znaczenia jest znak, jest nośnikiem wtórnym. Język poprzedza tekst i jest to zamknięty system zdolny generowania tekstów. Zbiór generowanych tekstów ma charakter otwarty. „ein Text” – jakiś tekst, „der Text” –jeden konkretny tekst.
5. Teoria granicy; picza tek i koniec. Granica – czas w semiotyce. Łotman twierdził, że tekst ciąży ku panchronii (holistyczne spojrzenie na tekst )-dotyczy całości. Synchronia – zjawiska synchroniczne, diachronia-następstwo zjawisk. Tekst posiada czas wewnętrzny i łączy go z diachronią.
08.12.2015r.
1.Według Wothmana kultura to zbiorowy intelekt i pamięć. Uważa, że to ponadindywidualny mechanizm przetwarzania i przekazywania komunikatów. Kultura to przestrzeń pamięci, to wspólne teksty i kody.
2.Fenomenologia to akt świadomości. To co się jawi, to co dane bezpośrednio. Świat zjawisko dane w poznani zmysłowym.
bodziec – doznanie – wrażenie – interpretacja
Fenomen to spostrzeżenia zmysłowe i wewnętrzne, przedstawia rzeczywistość. Fenomenologia od fenomenalizm – świat poznajemy przez emocje i zdarzenia.
3.Eugene Minkowski (1885-1972) fenomenologię można przeciwstawić scjentyzmowi (scientra = wiedza). Prawdziwą wiedzę przedstawiają nauki przyrodnicze. Twórca scjentyzmu (August Comte), Minkowski natomiast sprzeciwiał się temu co duchowe sięgał do Berksona i na niej oparł swoją teorię „elan vite” (pęd życia). Pęd życiowy jest obecny i jego przejawy są pochodną niematerialnego wskaźnika.
4.Dwa ujęcia egzystencji konkretne i ogólne.
Fenomeny kierują ku najbliższemu otoczeniu. Jednostka jest zanurzona w świecie, łączą ją ze światem konkretne więzy, buduje je logos. Wskazał na kosmiczne umocowanie doznań zmysłowych. W doświadczeniach zmysłowych dopatruje obecności człowieka we wszechświecie. Doświadczenia zapachowe i dźwiękowe się rozprzestrzeniają. Budują przestrzeń kosmologiczną, rozchodzenie zapachu, rozbrzmiewanie dźwięku, dotykanie powierzchni i ciał, dotykanie istoty rzeczy, smaku życia, smakowanie sztuki. Poszukiwał to co powszechne w tym co osobniczo zmienne.
Jego celem nie było odnalezienie prawidłowości działania organizmu, ale odkrycie kosmicznego sensu zdarzeń od strony jakościowej. Jest to możliwe dzięki fenomenologi. Przestrzeń shumanizowana i zdynamizowana dzięki poruszeniu duszy. Przestrzeń powiązana z ruchem przestrzeni geometrycznej. Pojęcie kosmosu przyrodniczo-humanistycznego, w kosmosie poruszają się myśli, obiekty i działania.
Klasyfikacja fenomenów psychicznych
-wznoszenie woli
-głębia uczuć
-poszerzanie horyzontów
To triada psychologiczna geometryczny-przestrzenny i psychologiczny
5.Logos świata wyraża się w języku naturalnym zmetaforyzowanym. Analizuje pojęcie grozy. Tworzy antropokosmos myśl porusza się w przestrzeni pierwotnej i się w niej rozprzestrzenia. Nie jest gotowa – nieruchoma. W tej przestrzeni jest życie według metaforycznej miary – logos (rozum świata). Związek świata i człowieka tworzy harmonię i stanowi podstawową myśl.
Heraklitejska koncepcja logosu i pitagorejska muzyka sfery, którą słyszy się podczas kontemplacji. Współbrzmienie dosięga osób (unisimo) – brzmi jednogłośnie i w tej samej tonacji. Świat porównuje je do instrumentów w którym brzmią odczucia.
12.01.2016r.
Hermentałyka- wyjaśnianie, interpretacja ustalanej poprawnej wersji tekstu. Egzegeza świata przedstawionego, żywego. Nurt wywodzi się od Ditleya ->Martin Heidegger -> Gadmer -> Riconer. To nie tylko zachowanie podmiotu wobec przedmiotu - bycie w świecie. Rozumienie kultury nie w ujęciu epistegiolicznym, a egzystencjaknym. Heidegger -> "bycie i czas" plątanina słów banał owinięta w banał. Heidegger dopomina się o byt i bycie. Współczesny człowiek nie pragnie kontakt z bytem. Za główny cel ma poszukiwanie celu bycia. Wskazał związki między byciem - życiem ludzkim i byciem. Byt możemy badać przez byt ludzki. Jednocześnie percepcja bytu nie tworzy , jest otwarta na człowieka. Nie łączy bytu z bogiem - to test, cząstka świata. Bycie ludzkie nie można określić osobowości psychologicznej i biologicznej. "Bycie w świecie" - stały określnik. Nie ma sensu stawiać pytani czy świat istnieje. Heidegger mówi " skandalem jest to, że zadajemy pytanie czy świat istnieje.. Człowiek jest wrzucony w świat i nasz obecność nie jest wytłumaczalna. Świat to zbiór do czegoś. Świat nie daje poczucia, że nie jesteśmy u siebie. Głównym wyznacznikiem człowieczeństwa jest autentyczny. Autentycznośc - to cnota zwierzchnia nadana nam. Utrwala autentyczność wiąże się z upadkiem człowieka. Upadek jest przyczynkiem (niemieckie man) powstał rzeczownik Das Man. Określa myśli i zastosowania, które są obecne w życiu zbiorowym. Anonimowe i nie przyznane do żadnych osób. Das Man przeszkadza w rozwoju człowieka, jednocześnie nie pozwala by powstała odwaga do lęku przed śmiercią. "Życie byt ku śmierci". Wspólnotowe odczucie śmierci "dance makabre". Renesans carpe diem. Troska - stały składnik losu w który zostaliśmy wrzuceni. Żyjemy w trasie, żyjemy w świecie. Trwoga - nie strach przed zagrożeniami. Siła co panuje dan człowiekiem w obliczu bytu i nicości. Nicość jest pierwotna wobec nicości/negacji. Na tle nicości odkrywa się byt , bycie. Byt to nie nicosć, a nicośc to nei byt. Metafizyka - to pytanie o byt i bycie doprowadza do doświadczenia metafizycznego. Zastanawia się nad tajemnicą języka. Język nie jest narzędziem komunikacji, mowa to domostwo bytu. Widzi magiczną więź między bytem i światem. Istnieje prawdziwe znaczenie słów, które odkrywa się przez analizę etymologiczne, konkretnego wyrazu. Aletheia - prawda. To co niezasłonięte - jasne. Doświadczenie rzeczywistości, oczywistości od czasu Arystotelesa - miejsce prawdy to zdanie. Prawda to zgodność rzeczy z prawdą. Podobieństwo między podmiotami, przedmiotami, wychodzenie przedmiotu z ukrycia. Każdy powinien żyć po swojemu i nie powinniśmy w to wnikać.