Przyczyny upadku państwa polskiego w XVIII

W XVIII w nastąpił upadek państwa polskiego, spowodowany przez brak sensownych reform, nieudolnych władców oraz źle prowadzoną politykę międzynarodową. W latach 1772, 1793 i 1795 nastąpił podział państwa polskiego pomiędzy Rosję, Austrię i Prusy. Upadek Polski był konsekwencją wielu wydarzeń politycznych oraz procesów społeczno-gospodarczych. Wśród przyczyn możemy wyróżnić zarówno czynniki zewnętrzne jaki i wewnętrzne, które doprowadziły do tej sytuacji.

Kryzys Rzeczpospolitej mógł nastąpić wiele lat przed XVIII wiekiem. Po śmierci Zygmunta Augusta , tron został przejęty przez dynastię Wettinów. Szlachta troszczyła się o własne przywileje i w tym celu opracowano szereg artykułów zwanych henrykowskimi. Na mocy tego dokumentu mogli w każdej chwili przeciwstawić się królowi gdyby nie przestrzegał prawa. Władcy, którzy próbowali prowadzić samodzielną politykę dbając jedynie o własne interesy spotkali się z buntem polskiej szlachty. Konflikt ten uniemożliwił wprowadzenie reform wewnętrznych co wykorzystywała magnateria dążąca do przejęcia władzy w kraju.

Jan III Sobieski był jedynym królem starającym się umocnić władzę. Udało mu się, lecz po jego śmierci wybrany przez szlachtę August II i jego nieudolna polityka znów doprowadziły do kryzysu. Konsekwencją wojen ze Szwecją były ogromne straty w ludziach spowodowane nie tylko walką ale także różnymi epidemiami oraz olbrzymie wyniszczenie kraju.

W roku 1764 roku nowym władcą Polski został Stanisław Poniatowski. Zapoczątkował rozwój kulturalny oraz przeprowadził reformy. Instytucją która znacznie przyczyniła się do upadku Rzeczpospolitej był sejm i zasada liberum veto. Zerwano wiele sejmów, a więc nie można było wprowadzić nowych reform i prowadzić jednolitej polityki państwowej. Brakowało pieniędzy na wojsko oraz budowę fortyfikacji obronnych. Wojny spowodowały zniszczenia, kryzys gospodarczy i obniżenie poziomu życia kulturalnego. Poprzez najazdy innych państw wzrosła nietolerancja religijna oraz ksenofobia.

Państwa sąsiadujące z Polską wykorzystały moment słabości. W Prusach Rosji i Austrii wprowadzono reformy gospodarcze, polityczne i społeczne, które spowodowały wzmocnienie kraju. Polska natomiast na skutek wieloletniego zastoju i braku współpracy społeczeństwa była narażona na ataki zewnętrzne.

Dzięki reformom państwo Rosyjskie zyskało miano państwa absolutystycznego i przekształciło się w potęgę gospodarczo militarną. W Austrii dokonano centralizacji państwa, zniesiono poddaństwo chłopów, rozbudowano armię. Podobnie w Prusach - rozbudowana armia, rozwijający się przemysł oraz handel przyczyniły się do rozwoju kraju. Państwa te postanowiły ingerować w politykę Polski osadzając na jej tronie własnych kandydatów.

Zawiązana konfederacja Barska przeciw rządom króla Stanisława Augusta Poniatowskiego została stłumiona przez wojska Rosyjskie. W 1772 roku państwa ościenne dokonały I rozbioru Polski. Jednak nie spowodował on całkowitej likwidacji państwa polskiego.

Na sejmie Czteroletnim uchwalono wiele ważnych reform dla Rzeczpospolitej. Uchwalono Konstytucję 3 maja, która zmieniała ustrój polityczny państwa wzmacniając władzę. Mimo próby reform- uchwalenia prawa o miastach i konstytucji wysiłki patriotów zakończyły się klęską. Konfederacja Targowicka sprzeciwiła się konstytucji oraz podjęła próbę obalenia Sejmu Wielkiego. Przegrana bitwa pod Dubienką spowodowała przyjęcie konfederacji przez króla i szlachtę co doprowadziło w 1793 roku do drugiego rozbioru.

Państwa polskiego przed ostatnim rozbiorem nie uratowało nawet powstanie kościuszkowskie, chociaż brało w nim udział prawie całe społeczeństwo. Mimo początkowych sukcesów powstańcy ponieśli klęskę gdy do wojny dołączyły się Prusy. Skutkiem powstania kościuszkowskiego był III rozbiór pomiędzy Austrię, Prusy i Rosję, który spowodował całkowity upadek Polski.

O upadku Polski zadecydowały czynniki zewnętrzne i wewnętrzne. Kryzys gospodarczy, nieudolna polityka oraz armia przyczyniły się do osłabienia pozycji kraju, przez co sąsiednie kraje mogły z łatwością podbić tereny Rzeczpospolitej. Trzeci rozbiór to czas całkowitego upadku Polski, a następnie w 1797 roku zniknięcia z map Europy na 123 lata. Państwo upadło, jednak naród przetrwał ciągle walcząc o niepodległość.