Rozwój psychoruchowy:

Periodyzacja rozwoju człowieka:

1. Okres prenatalny;

2. Okres wczesnego dzieciństwa

1. Podokres wieku niemowlęcego

2. Podokres wieku poza niemowlęcego

3.okres średniego dzieciństwa

4. okres późnego dzieciństwa

5. Okres adolescencji

a. podokres wczesnej adolescencji,

b. podokres późnej adolescencji,

6. okres wczesnej dorosłości,

7. okres średniej dorosłości,

8. okres późnej dorosłości.

Rozwój zewnątrzmaciczny:

Dzieciństwo dzielimy na 4 okresy:

- okres noworodkowy 1- 4 tydzień.

-okres niemowlęcy od 5 tyg. Do końca 1 roku życia

- okres wczesnego dzieciństwa-okres zabawy- okres przedszkolny do końca 6 roku życia

- okres szkolny- od 7 do 15 roku życia,

- okres dojrzewania płciowego i wieku młodzieńczego od 12-20 roku życia.

Pierwszy miesiąc życia to okres przystosowawczy do życia w:

- zmiennej temperaturze,

- nowego sposobu oddychania,

- nowego sposobu przyjmowania pokarmu i wydalania zbędnych produktów.

Charakterystyka noworodka:

1. Przeciętna waga- 3,37 kg,

2. Wzrost: 51,2 cm;

Wpływ na wzrost mają:

Rasa, wzrost matki, kolejność porodu, warunki ekonomiczne.

Charakterystyczne proporcje ciała:

1. Duża głowa (1/4 długości ciała, u dorosłego 1/8).

2. B. obwód głowy- 34-36 cm, mózgoczaszka duża w stosunku do twarzoczaszki

3. ciemię duże nie zrośnięte, małe lekkie wgłębienie,

4. klatka piersiowa-beczkowata, żebra ustawione poziomo, kręgosłup nie wykazuje krzywizn.

Zmiany proporcji ciała w czasie rozrostu wg Stratza:

noworodek- ¼ głowa

2 lata- 1/5 ciała-głowa

6 lat- 1/6 głowa

15 lat- 1/7 głowa

25 lat- 1/8 głowa

1. narządy wewnętrzne- większe wagowo niż u dorosłego – dotyczy nadnerczy i grasicy

2. układ pokarmowy: jelita 6 x dłuższe niż długość ciała( dorosły – 4,5 x wysokość ciała,

3. Narządy płciowe-

- u dziewcząt- wargi sromowe większe- małe, widać wargi mniejsze, błonę dziewiczą, ujście cewki moczowej;

- u chłopców- fizjologiczne sklejenie wewnętrznego listka napletka z żołędzią, u 98%- jądra w mosznie,

h. układ nerwowy:

- mózgowie duże9(350-400g= 14% masy ciała, u dorosłych 2%)

- zwoje mózgowe mało zróżnicowane,

- mielinizacja mózgu, rdzenia. Nerwów obwodowych- niekompletna,

- bezpośrednio po porodzie brak odruchów skórnych i ścięgnistych,

i. ruchy:

- o typie odruchowym( z układu pozapiramidowego),

-hipertonia mięśniowa (kilka miesięcy)

j. oczy:

- przeważnie dalekowzroczne,

- światło razi,

- szybko uczy się odróżniać światło od ciemności,

- zez fizjologiczny,

- patrzy i śledzi wzrokiem 4-6 tydzień,

k. uszy- słabo słyszy ( jama bębenkowa wypełniona śluzowatą cieszą)

l. długi tułów,

ł. Krótkie kończyny,

3. naturalny rytm aktywności, snu i czuwania,

a. noworodki śpią 16-19 h/ dobę,

4. noworodki cechują zdolności sensoryczne:

- równowagi- podniesione kiedy płacze, uspokaja się;

- dotyku- dotknięcie okolicy ust powoduje znieruchomienie;

-węchu- poznaje zapach mleka matki, odwraca się od nieprzyjemnych zapachów,

- słuchu- preferuje dźwięki o czystych tonach, głos matki, odwraca się w kierunku dźwięku,

- wzroku- akomodacja wzroku i ostrość ograniczona, nie rozpoznaje barw, usiłuje śledzić poruszające się obiekty.

Okres niemowlęcy:

- rozwój psychiczny i somatyczny biegną równolegle, niejednokrotnie dla jego oceny posługujemy się parametrami rozwoju fizycznego.

Przyrost masy ciała w 1 roku życia oblicza się według wzoru:

Waga urodzeniowa + a x wiek w miesiącach

a w I półroczu= 600g

a w II półroczu= 500g

masa ciała urodzeniowa

- podwaja się w 5-6 m-c,

- potraja po roku,

- 4 x większa po 2 latach.

Przyrosty długości ciała w 1 roku życia:

1miesiąc-5 cm,2-3 cm, 3- 2cm, 4-2cm,5-2cm, 6-2 cm, 7-2cm, 8-12 – po 1 cm

Dziecko urosło 23 cm

Przyrost masy ciała- najszybszy od sierpnia do listopada;

Przyrost długości- od kwietnia do lipca,

Dla oceny rozwoju psychicznego i stanu zdrowia ważne są pomiary wykonywane:

- przy urodzeniu, w 6 m-c, w 12 m-c, w 24 m-c, w 36 m-c, w 5 roku życia, w 7 roku życia, w 12 r. ż., w 15 r. ż.

Pomiary obejmują:

- masę ciała, wysokość ciała, obwód głowy, obwód klatki piersiowej.

Dal oceny rozwoju zdrowia dziecka ważne jest:

1. Czas zamykania ciemienia dużego ( 12-15 m. życia),

2. Czas wyrzynania się zębów( wiek zębowy)

3. Wiek kostny

4. Wiek płciowy: pojawienie się cech płciowych, trwa 4-5 lat, rozpoczyna się u dziewcząt 10-13 rok życia, u chłopców 12-16 rok życia,

Dojrzewanie dziewcząt:

- pobudzenie syntezy estrogenów i progesteronu;

- powiększenie narządów płciowych zewnętrznych;

- pierwsza miesiączka ( bezowulacyjnie)

- pojawienie się włosów łonowych, pachowych;

Dojrzewanie chłopców:

- rozpoczęcie spermatogenezy i testosteronu,

- powiększenie narządów płciowych zewnętrznych,

- pojawienie się guzków piersiowych,

- owłosienie twarzy, łonowe, pachowe,

- gwałtowny wzrost masy mięśniowej- górna połowa ciała;

- gwałtowny skok pokwitaniowy;

- polucje.

Rozwój psychoruchowy dziecka w 3 pierwszych m. życia:

Odruch Morro- 1,2 m. życia,

Odruch marszu-1,2 m. życia,

Odruch chwytny- 1 m. życia,

Odruch ryjkowy- 1-2 m życia,

Trzyma głowę- 2-3 m. życia,

Siada- 6-7 m. życia,

Stoi z pomocą – 8 m. życia.

Stoi samodzielnie 9-10 m. życia

Chodzi samodzielnie- 12-13 m życia,

Biega- 15-18 m. życia,

Wodzi oczami- 3-4 tydz. życia, uśmiecha się- 4-6 tydz. życia,

Śmieje się- 4-5 m.

Rozpoznaje otoczenie- 6-7 m.

Reaguje na hałas- od 2 m.

Reaguje na muzykę- od 4 m.

Wyciąga ręce do dorosłych- od 7 m.

Uśmiech do lustra- od 6 m.

Łapie grzechotki- 4-5 m.

Trzymanie butelki- 5-6 m.

Kontrola zwieraczy odbytu- 1-14m.

Kontrola zwieraczy pęcherza- 13-15 m.

Zna swoje nazwisko- 24 m.

Zna swoją płeć- 30 m. życia,

Zna części ciała- 18 m,

Używa liczby mnogiej- 32 m.

Pokazuje obrazki- 20 m.

Ustawia wieże z klocków- 24 m.

Opowiada o sobie- 30 m.

Odróżnia słowa: ja, my: 32 m.

Zna kilkaset słów – 32 m.

Ocena rozwoju psychicznego( powyżej 3 roku życia):

3 lata- powtarza dwie cyfry, zna swoje imię i nazwisko, powtarza 6 zgłosek, umie pokazać nos, oczy, uszy, wymienia przedmioty na obrazku.

4 lata- powtarza 3 cyfry, podaje swoja płeć, nazywa np. klucz, pióro, porównuje 2 nierównej długości linie,

5 lat- powtarza zdania o 10 zgłoskach, powtarza 4 cyfry, porównuje 2 ciężary, rysuje wg wzoru kwadrat, zlicza 4 przedmioty;

6 lat- opisuje obraz, podaje sposób użycia przedmiotu, odróżnia poranek od wieczoru, odróżnia wygląd ładny od brzydkiego na obrazku, odrysowuje trójkąt.

7 lat- opisuje obraz, odróżnia lewą od prawej, zna nazwy 4 barw, powtarza 5 cyfrową liczbę, podaje czego brak na rysunku( oczu, ust);

8 lat- podaje różnice między dwoma pojęciami np. motyl-mucha, liczy od 20 do 100, podaje dzień tygodnia, z przeczytanego opowiadania opowie rzecz najistotniejszą;

Rozwój mowy:

Dźwięki nieartykułowane- od 2 m. ,

Pojedyncze samogłoski – od 3 m.

Gaworzy z własnego popędu- od 3m.

Krzyk modulowany, kilka sylab- od 7-8 m.; naśladuje głos- 3 kwartał, mówi pojedyncze wyrazy- koniec 4 kw., kilka słów- po 1 roku, w 3 półroczu- słowa mają sens, w 4 półroczu- nazywa przedmioty, w końcu 2 roku- tworzy zdania z 2,3 słów, w 1 połowie 3 roku- nazywa rzeczy, dochodzi pytanie gdzie, kiedy; w 2 półroczu 3 roku- układa gramatyczne części zdania;

W 4 roku- odczuwa potrzebę orientacji w czasie, myślenie przyczynowe ”dlaczego”,

Rozwój pamięci:

W 3 m- zapamiętuje na kilka minut;

1 roku- na około 2 tygodnie;

2 lata- na kilka miesięcy;

4 – na rok;

Od 4 roku- na zawsze.

Szczyt rozwoju pamięci:

12-15 lat- dla zagadnień mechaniki i materii,

Okres dojrzewania- dla kształtu i piękna;

Okres późniejszy- dla treści i znaczenia.

Rozwój rysunku:

1,5- 2 lata- bazgroły;

3-4 r.- mazanie, formy kanciaste- własne określenia, dom, ludzie, samochody;

4 rok- osoby i przedmioty z otocznia dziecka;

5,pół- kompozycje fantastyczne- jedna całość;

6 lat- pojawia się porządek przedstawieniu realistycznego świata;

11 lat- rzeczowe spojrzenie na świat- faza naturalistyczna.