Osłona antybiotykowa w leczeniu stomatologicznym

W trakcie niektórych zabiegów stomatologicznych, np. nacięcia ropnia, ekstrakcji zęba ze zgorzelą, leczenia kanałowego, usuwania poddziąsłowego kamienia nazębnego - może dojść do bakteriemii, czyli krótkotrwałego zakażenia krwi bakteriami. Stan ten u osób zdrowych nie wiąże się z większym zagrożeniem, gdyż organizm w naturalny sposób sam sobie radzi z drobnoustrojami. Bakteriemia trwa zwykle krótko, ustępuje samoistnie i nie powoduje żadnych następstw zdrowotnych.

Jednak w przypadku pacjentów z problemami zdrowotnymi i zmniejszoną odpornością skutki zakażenia krwi mogą być dużo poważniejsze - istnieje prawdopodobieństwo, że bakteriemia przerodzi się w sepsę, ta zaś może doprowadzić do śmierci pacjenta.

Bakteriemia - co warto o niej wiedzieć
Wyróżniamy 3 rodzaje bakteriemii: przejściową, nawracającą i ciągłą. W przypadku bakteriemii przejściowej drobnoustroje dostają do krwi w efekcie drobnych urazów, zabiegów chirurgicznych lub dentystycznych (skaling, ekstrakcja zęba) i są obecne we krwi przez 5-15 minut. Natomiast w bakteriemii nawracającej mamy do czynienia z ogniskami infekcji, z których co jakiś czas do krwioobiegu wysiewają się bakterie. Takimi ogniskami mogą być np. ropnie, zakażenie układu moczowego itp. Z kolei bakteriemię ciągłą mogą spowodować wprowadzone do organizmu ciała obce (np. zakażone cewniki żylne) lub niektóre choroby (bruceloza, listerioza, borelioza, dur brzuszny).

Bakteriemia zębopochodna
Okazuje się, że nawet drobne zabiegi dentystyczne mogą być przyczyną wystąpienia przejściowej bakteriemii. Odnotowywano przypadki bakteriemii powstałej w następstwie płukania i irygacji kieszeni przyzębnych, usuwania złogów nazębnych, zdejmowania szwów po zabiegach, terapii endodontycznej, a nawet szczotkowania zębów i oczyszczania przestrzeni międzyzębowych nicią dentystyczną. Jednak jedną z najczęstszych przyczyn krótkotrwałej bakteriemii z udziałem flory jamy ustnej jest ekstrakcja zębów, a także inne zabiegi z zakresu chirurgii stomatologicznej i szczękowej, w trakcie których dochodzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych.

Lepiej dmuchać na zimne
U osób przewlekle chorych, z obniżoną odpornością, bakteriemie zębopochodne mogą stać się potencjalną przyczyną poważnych powikłań - np. wysiew drobnoustrojów do krwi po wyrwaniu zęba może doprowadzić do zapalenia wsierdzia u osób leczonych kardiologicznie. Dlatego też pacjenci obciążeni niektórymi chorobami układowymi wymagają profilaktycznego podania antybiotyku (i to zarówno przed, jak i po zabiegu).

Do pacjentów, którzy muszą skorzystać z osłony antybiotykowej, należą m.in. chorzy ze sztuczną zastawką serca, nabytą wadą zastawkową, niekontrolowaną cukrzycą, endoprotezami stawowymi, chorobą reumatyczną serca, upośledzonym układem odpornościowym po leczeniu immunopresyjnym i in. Decyzję o włączeniu antybiotyków do leczenia stomatologicznego zawsze podejmuje lekarz po dokładnej ocenie stanu zdrowia pacjenta.