Pojecie systemu bezpieczenstwa narodowego
Bezpieczeństwo to stan, który daje poczucie pewności i gwarancje jego zachowania oraz szanse na doskonalenie. Jest to jedna z podstawowych potrzeb człowieka. Odznacza się brakiem ryzyka utraty czegoś dla człowieka szczególnie cennego – życia, zdrowia, pracy, szacunku, uczuć, dóbr materialnych i dóbr niematerialnych------> ogolnie
Bezpieczenstwo narodowe jest jednym z podtsawowych pojec nauki o stos. Miedz. Nie ma jednak jak dotychczas jednej powszechnie uzywanej i stosowanej definicji. Tradycyjnie rozumienao je jako sytuacje braku zagrozen dla podstawowych wartosci , takich jak przetrwanie, niepodleglosc oraz integralnosc terytorialna panstwa. Z biegiem czasu zaczeto jednak je definiowac jako mozliwosc zachowania przez panstwo ww wartosci oraz utrzymanie mozliwosci rozwoju. Poczatkowo, jako zagrozenie, brano pod uwage niemal wylacznie zagrozenie militarne ze strony innych panstw.
W wyniku zmian spolecznych i rzeczywistosci miedzynaradowej sfere bezpieczenstwa poszerzono o takie zjawisko i proces jak ekonomia spoleczna ekologiczna. Jednak jeśli mowimy o systemie bezpieczenstwa narodowego, wciaz mamy na mysli stosunki miedzy panstwami w wymiarze polityczno-wojskowym wiazace się z uzyciem sily zbrojnej.
Podobnie jak termin bezpieczenstwo, system bezpieczenstwa miedzynarodowego nie doczekal się swojej dokladnej definicji. Można jednak przyjac ze odnosi się ona do calosci powiazan miedzy panstwami, podmiotami w sferze bezpieczenstwa miedz. Wazny jest wzorzec i sama struktura tego systemu, oraz charakter zwiazkow i relacji miedzy tymi po
dmiotami. Ksztalt systemu bezpieczenstwa odpowiada okreslonym modelom bezpieczenstwa. Modele te roznia się od siebie względem stopnia zaawansowania , formalizajcji i instytucjonalizacji.
Pierwotnie wyroznily siÄ™ 4 modele urzymywania bezpieczenstwa narodowego. dwa najwzaniejsze z nich to system rownowagi sil oraz system bepieczenstwa zbiorowego.
System równowagi sił polega na tym ze jego uczestnicy prowadza poolityke wzajemnego rownowazenie swocih potencjalow między państwami lub ugrupowaniami państw w celu wzajemnej neutralizacji. Istotą tego modelu jest zobowiązanie wszystkich stron do wzajemnej pomocy w wypadku zagrozenia z zewnatrz, nie wylaczajac sily zbrojnej. Obecne prawo zabrania jednak prowadzenia wojen napastniczych wiec dopuszczalne sa jedynie sojusze obronne majace na celu ochrone bezpieczenstwa.
System zbiorowego bezpieczenstwa opiera się na przekonaniu iż bezpieczenstwo jego elementow czyli panstw można osiagnac przez utrzymanie pokoju w calym systemie. Sluzy temu wprowadzanie akceptowancyh przez wszystkich czlonkow systemu norm regulujacych wzajemne stosunki. Jak można się domyslic, normy te zawieraja zakaz stosowania sily zbrojnej, obowiazek rozwiazywania konfliktow na tle pokojowym a także zobowiazanie do wspolnej akcji, w razie koniecznosci również zbrojnej w wypadku naruszen jednego z czlonkow systemu.
Dwa pozostale modele to :
System SUBORDYNACYJNY –poklega na zdecydowanej dominacji jednego państwa, zdolnego do zapewnienia bezpieczeństwa i wolności od zagrożeń zewnętrznych państwom znajdującym się w jego zasięgu. Mocarstwowość i determinacja to podstawowe cechy (np. USA), obecnie taka konstrukcja jest niemożliwa.
System ODSTRASZANIA - polega na utrzymywaniu bezpieczeństwa poprzez odstraszanie potencjalnego przeciwnika od ewentualnego użycia siły. Niezbywalnym elementem jest groźba użycia gwałtu przeciwko gwałtowi. Model ten zbudowany jest na założeniu ewentualnego użycia broni jądrowej. Nuklearne odstraszanie to element bezpieczeństwa światowego do rozpadu dwubiegunowego modelu stosunków międzynarodowych.
ONZ - owski model bezpieczeństwa międzynarodowego
Według definicji ONZ z 1985 bezpieczeństwo międzynarodowe to suma i rezultat bezpieczeństwa każdego oddzielnie i wszystkich państw członkowskich razem wziętych. Jego istotą i główną przesłanką jest zasada zbiorowej samoobrony. Oznacza ona, że napad na któregokolwiek z uczestników systemu uważany jest za napad na wszystkich pozostałych i zobowiązuje do przyjścia z pomocą ofierze napaści.. Zakłada partnerstwo i przymus współdziałania w rozwiązywaniu sporów międzynarodowych. Wspólne bezpieczeństwo tworzy strukturę umożliwiającą zmniejszenie napięć i redukcję czynników konfliktogennych oraz groźbę wojny.. Odmianą systemu bezpieczeństwa międzynarodowego jest bezpieczeństwo regionalne. Karta Narodów Zjednoczonych dopuszcza możliwość tworzenia regionalnych systemów bezpieczeństwa.
Wbrew potocznej opinii bezpieczeństwo nie jest synonimem braku zagrożeń.
Dążenie do stanu bezpieczeństwa polega, w najprostszym ujęciu, na likwidacji
lub minimalizacji zagrożeń. Dlatego,paradoksalnie bezpieczenstwo zawsze będzie laczyc się z uzyciem sily. Wystarczy?????????????????