Parzydełkowce

Królestwo: Zwierzęta

Podkrólestwo: Tkankowce właściwe

Typ: Parzydełkowce

Gromada: Stułbiopławy (stułbia pospolita, żeglarz portugalski)

Krążkopławy (chełbia modra)

Kostkomeduzy/Kubomeduzy

Koralowce (ukwiał koński, ukwiał tęgoczułki, koral szlachetny)

Są to zwierzęta żyjące głównie w wodach słonych. Ich ciało ma symetrię promienistą. Są najprostszymi organizmami tkankowymi. Mogą przyjmować formę polipa, który prowadzi osiadły tryb życia lub wolno żyjącej meduzy.

1. Budowa:

Ciało parzydełkowców zbudowane jest z dwóch warstw nabłonka - endodermy (gastrodermy) oraz ektodermy, między którymi znajduję się mezogla. Wnętrze worka stanowi jama gastralna. Prowadzi do niej otwór gębowy u polipów otoczony wieńcem czułków, a u meduz ramionami.

Komórki nabłonkowo - mięśniowe - odpowiadają za ruch zwierzęcia, dzięki skurczom włókien.

Komórki nabłonkowo - nerwowe - tworzą prymitywny układ nerwowy. Największe ich skupienie występuję na czułkach i wokół otworu gębowego, a także na brzegu parasola u meduz.

Komórki interstycjalne (śródmiąższowe) - są to niewyspecjalizowane komórki totipotencjalne o charakterze embrionalnym. Mogą się przemieszczać między warstwami oraz przekształcać w inne typy komórek - np. rozrodcze.

Komórki gruczołowe - występują w gastrodermie i produkują enzymy trawienne

Komórki parzydełkowe (kwidoblasty) - służą do obrony oraz do zdobywania pokarmu. Zbudowane są z parzydełek - czyli pęcherzyków zawierających nić. Ze względu na budowę możemy je podzielić na:

• Penetranty - ostro zakończone, wbijające się w ofiarę.

• Glutynanty - długie, tępo zakończone i pokryte lepką substancją.

• Wolwenty - oplatają ofiarę.

1. Odżywianie:

Woda wpływa przez otwór gębowy do jamy gastralnej, gdzie pokarm jest trawiony zewnętrznie. Następnie jest on fagocytowany przez komórki gastrodermy i trawiony wewnątrz. Niestrawione resztki są usuwane przez otwór gębowy - proces podwójnego trawienia.

2. Rozmnażanie:

• Bezpłciowe (przeważnie polipy): podział podłużny, rzadziej poprzeczny, pączkowanie.

• Płciowe (meduzy i polipy): metageneza. Zachodzi t zapłodnienie zewnętrzne, gdzie gamety powstają z komórek interstycjalnych w gonadach i są uwalniane podczas pęknięcia powłoki ciała.

3. Układ nerwowy:

Budują go komórki nabłonkowo - nerwowe, tworząc układ dyfuzyjny (rozproszony). U meduz dodatkowo występują ropalia (ciałka brzeżne), czyli narządy zmysłów, zlokalizowane w regularnych odstępach na brzegach dzwonu. W ich skład wchodzą narządy światłoczułe - oczka oraz narządy równowagi - statocysty.