Krzywica przeżuwaczy

• Definicja,przyczyna:

• Niedostateczne kostnienie szkieletu u rosnących cieląt i młodego bydła,powodowana niedoborami fosforu,często wraz z nadmierną podażą wapnia,albo wyłącznie niedoborem witaminy D

• Objawia się zgrubieniem nasad kości długich, poszerzenie mostkowych końców żeber oraz skrzywienia kości i wadami postawy

• Patogeneza:

• Obserwowana wśród cieląt(3-5 m-c życia) i młodego bydła opasowego niezwykle rzadko (żywienie obecnie pokrywa zapotrzebowanie na fosfor i witaminę D)

• Chrząstki wzrostowe kości kończyn zamykają się u bydła dopiero w wieku 2-4 lat

• Cielęta karmione wyłącznie mlekiem i/lub złej jakości sianem,stale utrzymywane w oborach (niedobór witaminy D)

• Karmienie paszami składającymi się z liści buraczanych,kiszonki i produktów ubocznych przemysłu cukrowniczego,w której źródłem fosforu jest siano złej jakości,a nie pasza treściwa i mieszanki mineralne

• Objawy kliniczne:

• Zwierze często leży, wstaje niechętnie z przeciąganiem ciała

• Niepewne poruszanie się

• Powłóczanie kończynami miednicznymi

• Dreptanie w miejscu

• Naprzemienne kulawizny

• Słyszalna krecypitacja podczas ruchu

• Wygięty grzbiet

• Napięte powłoki brzuszne

• Strome ustawienie palców

• Beczkowatość kończyn piersiowych

• „stopa niedźwiedzia”

• Postawa krowia

• Szablowatość kończyn miednicznych

• Zgrubienie chrząstek nasadowych w okolicach nadgarstka,stawu stępu i nasady kości pęcinowej(„podwójne stawy”)

• Mostkowate zakończenia żeber są guzkowato zgrubiałe – różaniec krzywiczy

• Kości długie łukowato wygięte

• Klatka piersiowa „beczkowata” lub „kurza”

• Skłonność do złamań kości przy niewielkich urazach

• Przedwczesne ścieranie zębów

• Zgrubienia żuchwy i szczęki

• Niechęć do ssania i pobierania pokarmu

• „lizawość”

• Zawartość fosforu nieorganicznego we krwi obniżona – cielęta <1,60 mmol/l, młode bydło <1,35 mmol/l

• Podwyższona aktywność fosfatazy alkalicznej >120 j.m/l

• RTG – poszerzenie chrząstek wzrostowych, wklęsłość lub wypukłość w obrębie nasad kości (normalnie powinny być wypukłe)

• Badanie sekcyjne

• Kości długie - grube,miękkie i sprężynujące

• Zgrubienie w okolicach chrząstek wzrostowych oraz w dobrzusznych zakończeniach żeber

• Rozpoznanie

• Obraz kliniczny + analiza żywienia

• Poziom fosforu w surowicy i aktywność fosfatazy alkalicznej

• Badanie sekcyjne

• Brak następnych przypadków choroby po poprawie żywienia

• Diagnostyka różnicowa:

  U cieląt

• Wrodzone deformacje kończyn (artrogrypoza neuromiodysplastyczna)

• Crooked calf disease – stały silny przykurcz stawopochodny kończyn przednich (spożycie roślin zawierających alkaloidy)

• Choroba akabane –zakaźna choroba; zakażenie ciężarnych krów wirusem Akabane, u płodu anomalie kończyn(arthrogryposis) ,wodomózgowie(hydranencephalia)

• Niedobór manganu

U młodego bydła

• Choroby z grupy osteochondrozy młodzieńczej

• Septyczne zapalenie wielostawowe

• Zapalenie kości i szpiku

• Niedobór miedzi

• Przewlekłe zatrucie ołowiem

• Leczenie

• Zmiana w żywieniu – pasze bogate w fosfor

• Dodatek fosforanu sodowego lub wapniowego 20-50g/zwierze/dzień

• Uderzeniowa dawka wit D₃ : cielęta 50-250 000, młode bydło 250-500 000 j.m i.m

• Pokrycie zapotrzebowania bieżącego na wit D (5-10 j.m/kg m.c/dzień (witaminizowana pasza treściwa)