Psych społ

-dużo badań i eksperymentów

-dot praktycznych problemów w życiu czł

-badanie kwestii komunikacji międzyludzkiej

-opiera się na faktach /za prawdziwe uważa się tylko to co zostało potwierdzone badaniami empirycznymi/

-pozwala wyjaśnić i zrozumieć dlaczego ludzie robią to co robią

Dziedziny wiedzy i typowe problemy:

-wiedza o czł

-wiedza czł o świecie współczesnym

-dlaczego ludzie odmiennie interpretują daną inf?

-spostrzeganie ludzi

-w jaki sposób formułujemy oceny dot innych ludzi

-w jaki sposób wnioskujemy o czł na podstawie jego postępowania

-postawy

-komunikacja i perswazja

-wywieranie wpływu

-atrakcyjność i miłość

-prospołeczność

-agresywność

-konflikt

-grupa

-zróżnicowanie płciowe

-psych stosowana

Perspektywy teoretyczne

1. poznawcza – zakłada że to co czł myśli, czuje zależy od systemów przetwarzania inf które do niego docierają. To jak coś zinterpretujemy zależy od tego jaką mamy wiedzę na ten temat. Najczęściej używana do interpretacji zachowań społ.

2. motywacyjna – koncentruje się na pobudkach ludzkiego działania. Jakie motywy powodują ludźmi i kierują do konkretnych działań. Zakłada że ludzie dążą do maksymalizacji zysków i minimalizacji start. Zachowanie jest ukierunkowane na cel

3. teorii uczenia się – zakłada że zachowanie ludzkie jest wyznaczany przeszłymi doświadczeniami. Uczymy się na doświadczeniach swoich lub cudzych. Twórca: Albert Bandura

4. społeczno – kulturowa – zakłada że czł jest wytworem socjalizacji w konkretnej grupie społ która zanurzona jest szerszej kulturze. Zach czł określone jest przez daną kulturę.

5. ewolucjonistyczna – wyjaśnia zach ludzkie jako skutek przeszłości całego gatunku.

Wpływ społeczny – zmiana w zach spowodowana realną lub wyobrażoną presją ze str innych.

Manipulacja – jest formą zamierzonego wywierania wpływu na drugą osobę czy grupę w taki sposób aby podejmowała ona działania zaspokajające potrzeby manipulatora, nie zdając sobie z tego sprawy. Manipulacja uruchamia procesy pozwalające na kontrolowanie twoich myśli, sterowanie emocjami czy działaniami.

Psychomanipulacja – jest pojęciem węższym i odnosi się do takich mechanizmów wywierania wpływu które wykorzystują podstawowe reguły psychologiczne sterujące przebiegiem ludzkiego postępowania.

W trakcie manipulacji tworzy się iluzje kontroli nad własnym życiem. Manipulowani bronią swojego poglądu.

Konformizm – zmiana swojego zach w celu dopasowania reakcji bądź działań własnych do działań innych osób /presja nie jest wymagana/

Aspekty konformizmu

1. informacyjny wpływ społ – wpływ innych ludzi który prowadzi nas do konformizmu. Spostrzegamy innych jako źródło informacji. Dostosowujemy się gdyż wierzymy że czyjaś wersja inf jest bardziej poprawna niż nasza. Ludzie podporządkowują się mu gdy nie wiedzą jak się zachować.

2. normatywny wpływ społ – wpływ innych ludzi który prowadzi do konformizmu gdy chcemy być akceptowani.

Podporządkowanie się – zmiana swojego zach w odp na bezpośrednie żądanie

Posłuszeństwo – zmiana swojego zach w odp na polecenie osoby będącej dla nas autorytetem.

Kapitanoza – autorytet nie może się mylić.

Perswazja – polega na tym że jedna osoba podejmuje próbę jednoczesnego wywarci wpływu na wiele docelowych osób spośród audytorium. Jest to oddziaływanie socjotechniczne.

Propaganda – sztuka zmuszania ludzi do robienia tego czego by nie robili gdyby dysponowali wszystkimi danymi dot syt. Celem tak spreparowanego przekazu jest redukcja chaosu inf a tym samym niepokoju co do osób, grup, idei. Obejmuje zręczne posługiwanie się symbolami, obrazami, sloganami odwołując się do naszych uprzedzeń, emocji.

Techniki manipulacyjne oparte na poczuciu winy i wstydzie:

1. manipulowanie przez indukowanie poczucia winy przybiera formę komunikatu związanego z wycofywaniem miłości lub zrywaniem więzi. Stwierdzenie typu: „nie wiem jak mogłeś mi to zrobić! Nie chcę mieć z tobą nic do czynienia!” wywołuje w słuchaczu nie tylko poczucie winy ale także niepokój związany z możliwością całkowitej i trwałej utraty więzi z partnerem.

2. przebaczenie i zapewnienie człowieka by nie przejmował się tym co zrobił stawia go w kłopotliwej syt. Fakt wybaczenia winowajcy jest powodem jego szczególnej skłonności do spełnienia życzeń i próśb pokrzywdzonego.

3. Brak komunikowania osobie wprost o tym że wyrządziła krzywdę przy jednoczesnym zawiadamianiu i tym innych osób sprawia iż owa krzywda staje się faktem publicznym co zwiększa odczuwanie wstydu.

4. konsekwentna odmowa zaakceptowania jakichkolwiek wyjaśnień i nie przyjmowanie rekompensaty w żadnej formie znacznie wydłuża w czasie przez osobę manipulowaną wstydu i poczucia winy.

5. „Nadstawienie drugiego policzka” polega na powstrzymywaniu się od rewanżu za wyrządzoną krzywdę dzięki czemu podmiot pokarze swą wyższość moralną nad partnerem interakcji i jednocześnie wzbudzi w nim szczególne poczucie winy.

Związek cech osobowości z procesami manipulacyjnymi:

1. Makiawelizm – to cyniczna przewrotność, brak skrupułów i chłód emocjonalny towarzyszący głownie realizacji własnych celów kosztem innych ludzi postrzeganych instrumentalnie. Główną motywacja jest własny sukces przy dostosowaniu się tylko do tych norm które są korzystne dla własnego pożytku.

Płeć a różnice w funkcjonowaniu psychicznym

Intrapersonalne konsekwencje stereotypu – polegają na tym że kobiety i mężczyźni wykształcają odmienne pojęcia własnego ja, myślą o sobie i prezentują się innym ludziom w odmienny sposób.

Interpersonalne konsekwencje stereotypu – polegają na tym że kobiety i mężczyźni są odmiennie traktowani przez innych ludzi, instytucje społ co również skutkuje odmiennością zach i losów życiowych.

Teorie wyjaśniające zróżnicowanie płci:

1. koncepcje zróżnicowanej socjalizacji kobiet i mężczyzn – Sandra Bem

Androcentryzm – to stawianie męskiego doświadczenia w centrum kultury. Oznacza nie tylko wyższe wartościowanie mężczyzn, uważanie tego co robią za lepsze, a ich samych za naturalnych przywódców i właścicieli świata ale także utożsamienie człowieka z mężczyzną.

Andrygonia – dwupłciowość psychiczna jako dwa niezależne poziomy, kobiecy i męski, jako zmieszanie cech które wg stereotypów są typowo kobiece i męskie.

Psychiczne cech płci:

a) os określone seksualnie czyli kobiece kobiety i męscy mężczyźni

b) os androgeniczne – posiadające w równym stopniu cechy kobiece i męskie

c) os nieokreślone seksualnie – w niewielkim stopniu mające ukształtowane cechy kobiece i męskie

d) os określone krzyżowo – kobiecy mężczyźni, męskie kobiety

2. koncepcje ewolucjonistyczne – teoria ta zakłada dziedziczenie i utrwalanie się cech podnoszących szanse sukcesu reprodukcyjnego dzięki temu że są wybierane przez osobników płci przeciwnej bądź pozwalają zwyciężyć w rywalizacji z własną płcią o dostęp do płci przeciwnej.

3. Koncepcje strukturalno – społeczne – próbuje ona wyjaśnić różnice płci w strukturach uniwersalnych bez uciekania się do biologii jako skutek odmiennego położenia kobiet i mężczyzn w strukturach społ, a w związku z tym skutek odmiennych ról pełnionych przez obie płci.

Grupa społeczna - jest zbiorem co najmniej trzech osób (przy dwóch osobach nie dochodzi do dostatecznej liczby interakcji), w którym wykształciły się pewne więzi i relacje. Ma ona na celu zaspokojenie potrzeb swoich członków. Ważnym kryterium wyróżniającym grupę jest także poczucie odrębności od innych grup społecznych. (def. z neta bo nie miałam w notatkach całości)

Elementy, które wpływają na grupę:

-struktura grupy

-spójność gr

-status } to wszystko wpływa na dynamikę grupy

-interakcje, które zachodzą

-normy społ.

-pozycje społ.

Rola społeczna- pewne zachow., których gr. oczekuje od os. zajm. pewnych pozycji w gr.

Status społ. – prestiż ,którym obdarzona jest osoba

Normy gr. – reguły określające co właściwe a co nie

Interakcje – wszystkie oddziaływ. między członkami gr.

Spójność – suma sił skłaniających jedn. do pozostawania w gr.

Rodzaje grup:

1. Ze względu na sposób zorganizowania:

Formalne – posiada ściśle określoną, sformalizowaną strukturę. Są powołane w wyniku aktu prawnego, mają cele i zas. działania, które określają przepisy prawne. Możliwe jest stos. sankcji wobec człon. gr. (szkoła, wojsko).

Nieformalne – tworzą się spontanicznie, bez stos. procedur i formalności. Nie posiadają przepisów prawnych (wew.), Tworzą się np. ze wzgl. na wspólne zainter., poglądy (kółka zainter., gangi)

2. Ze względu na charakter członków:

Zamknięte (ekskluzywne) – o przynależności jednostki decyduje spełnienie przez nią określonych kryteriów np. majątek, wykształcenie lub poświęcenie i oddanie.

Otwarte (inkluzyjne) – o przynależności decyd. wola jednostki lub polityka gr.

3. Ze względu na wielkość grupy:

Małe – posiada prostą strukturę wew., nie wyst. podział na podgrupy. Stos. między członkami są bardziej bezpośrednie i osobiste (gr. rówieśnicza, rodzina)

Duża – rozbudź. struktur wew., istnieje wiele podgrup, członkowie nie zawsze znają się osobiście (partie Polit., ugrupow. religijne/plemienne)

4. Ze względu na rodzaj więzi:

Pierwotne (naturalne) – członk. tej gr. łączy silna więź emocjonalna, kontakty osobiste, przynależność nie zawsze wynika z woli jednostki. Istnieją określone tradycje, normy (rodzina).

Wtórne (sztuczne) – tworzone sztucznie, są na zasadzie dobrowolnego wyboru. Wspólne elem., które trzeba wykonywać (zw. zawodowy, org. kościelne, stowarzyszenia)

Ludzie tworzą gr. ponieważ mamy silną potrzebę przebywania z innymi, realizacja pewnych przedsięwzięć, potrzeba wsparcia człow.

Grupy też udzielają sobie nawzajem wsparcia.

Gr. namawia innych do wysiłku, pozwala na wykorzystywanie swoich możliwości.

Zadaniowe funkcje grupy – składa się suma wiedzy jej członków, członkowie mogą się wzajemnie stymulować, uzupełniać.

Facylitacja społ. – napięcia wynikają z obecności innych os. i możliwości naszego działania, czego rezultatem jest lepsze wyk. łatwiejszych zad., lecz gorsze wyk. zad. trudniejszych (Wg Zająca).

Efekt hamowania społ. – spadek poziomu wyk. zad. w porównaniu z efektem działania w pojedynkę.

Teoria wyjaśniająca rolę pobudzania w facylitacji społ.:

1. obecność innych może nas ożywić, czasami zachowania ludzi są trudne do przewidzenia, dla tego w obecności osób znajdujemy się w stanie wyższej gotowości.

2. uwrażliwienie na fakt bycia ocenianym: co myślą o mnie inni?, lęk przed oceną

Próżniactwo społ. – uspokojenie wyw. przekonaniem, że przebywanie w gr. utrudnia ocenę indy wid. działania, uspokojenie osłabia wyk. zad. prostych, lecz ułatwia wyk. zad. trudnych.

Deindywiduacja – utrata poczucia własnego ja, prow. do utraty naturalnej kontroli nad zachow. co prow. do wzrostu impulsywności i patologicznych czynów.

Typy zad. w gr.:

Typ zad.	Reguła	Przykład
Zad. addytywne	Wyniki indywidualne są dodawane do siebie	Przeciąganie liny, biegi sztafetowe, wiosłowanie
Zad. dysjunktywne	Wynikiem gr. jest wybranie najlepszego wyniku indywidualnego	Grupowe odp. na test
Zad. koniunktywne	Wynik gr. równy jest najgorszemu wynikowi indywid.	Wspinaczka w górach
Zad. kompensacyjne	Wynik gr. powstaje z uśrednienia wyników indywid.	współzawodnictwo
Zad. dyskrecjonalne	Gr. sama decyd. o regule kombinowania indywid. wkładów w wynik gr.	rodzina

Teoria wielkiego człow. – pozycja przywódcy -> os. o określonych cechach

Teoria behawioralna – os. zachow. się w pewien potrzebny dla gr. sposób

*styl autokratyczny – koncentracja na zadaniu

*styl charyzmatyczny – nawołujący do zmian

(*nie wiem o co w tym chodzi bo nie mam pełnych notatek do tych pojęć)