Decyzja jest aktem administracyjnym rozstrzygającym sprawę. Kończy ona więc postępowanie w danej instancji.
Decyzja powinna mieć formę pisemną. Jest to zrozumiałe jeśli się zważy, że stanowi ona trwałą postawę uzyskiwanych przez stronę uprawnień np.:
• prawo jazdy
• lub nakładanych obowiązków
Decyzja jest to akt stosowania prawa materialnego polegający na ustaleniu (konkretyzacji) wiążących konsekwencji normy prawa administracyjnego w odniesieniu do konkretnego adresu.
Do niezbędnych elementów każdej decyzji należy:
1. oznaczenie organu administracji państwowej lub innych właściwego organu,
2. datę wydania decyzji,
3. oznaczenie strony lub stron, do których decyzja jest skierowana,
4. podstawa prawa decyzji,
5. rozstrzygnięcie sprawy,
6. uzasadnienie faktyczne i prawne,
7. pouczenie o możliwości odwołania, terminach i trybie,
8. podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji (art. 107)
Stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczący postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek (art. 28). Istotna cechą strony jest to, że jest ona podmiotem własnych praw, interesów prawnych lub obowiązków, które podlegają skonkretyzowaniu w postępowaniu administracyjnym.
Obowiązkiem każdego organu administracji jest jak najstarsze wyjaśnienie podstawy faktycznej i prawnej decyzji. Wynika to również z zasad ogólnych wyrażonych w k.p.a tj. zasady udzielenia informacji (art. 9) i zasady przekonywania czyli wyjaśnienia stronie zasadności przesłanek
rozstrzygnięcia (art. 11).
Uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odniósł wiarygodność i mocy dowodowej.
Uzasadnienie prawne decyzji powinno zawierać wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z potoczeniem przepisów prawa.
Decyzja wydana na prośbę strony i uwzględniająca w całości jej żądanie, gdy
w sprawie nie ma drugiej strony np.:
• pozytywna decyzja w sprawie o zmianę nazwiska
• jak również decyzja w sprawie w której są :
• dwie lub więcej stron w całości uwzględniająca zgodne żądania tych stron np.:
• decyzja o przebudowie lokalu mieszkalnego wydana na prośbę wszystkich najemców – nie wymagają uzasadnienia.
Decyzja może zawierać uzasadnienia, jeżeli z dotychczasowych (tj.bowiązujących w dacie wejścia w życie przepisów ustawy z dnia 31 stycznia 1980r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym) przepisów ustawowych wynikała możliwość zaniechania lub ograniczenia uzasadnienia ze względu na interes bezpieczeństwa Państwa lub porządek publiczny.
Nie można odstąpić od uzasadnienia decyzji rozstrzygających sporne interesy stron oraz decyzji wydania skutek odwołania.
Zgodnie z (art. 15) postępowanie administracyjne jest dwuinstancyjne. Jeżeli od decyzji wydanej przez organ pierwszej instancji zostało wniesione odwołanie, to powinno być ono załatwione w trybie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego o odwołaniach.
Organ odwoławczy rozstrzyga ponownie sprawę pod względem merytorycznym przeprowadzając w miarę potrzeby dalsze postępowanie
wyjaśniające
Organ odwoławczy może korygować zarówno wady prawne decyzji, jak tez wady polegające na niewłaściwej ocenie faktów, bądź powodujące inne nieprawidłowości.
Od decyzji wydanej w pierwszej instancji służy odwołanie (art. 127). Do rozpatrzenia odwołania właściwy jest organ administracji państwowej wyższego stopnia. Termin wniesienia odwoławczego wynosi 14 dni.
Odwołanie wnosi się od właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzję.
Odwołanie nie wymaga szczegółowego uzasadnienia-wystarczy, jeżeli z niego wynika, że strona nie jest zadowolona z decyzji.
Organ odwoławczy wydaje decyzję, w której:
• utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję,
• uchyla zastrzeżoną decyzję w całości i przekazuje do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji,
• uchyla zaskarżoną decyzję w części i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy,
• umarza postępowanie odwoławcze.
Decyzja od których nie służy odwołanie w administracyjnym toku instancji są ostateczne (art. 16). Uchylenie, lub zmiana takich decyzji, stwierdzenie ich nieważności oraz wznowienie postępowania może nastąpić tylko w przypadkach przewidzianych w k.p.a..
Właściwość oraz okres działania NSA regulują przepisy umowy z dnia
11 maja 1995r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym
(Dz. U. Nr. 74, poz. 368). W myśl (art. 16) powołanej ustawy Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) jest właściwy do orzekania w sprawach skarg:
• decyzje administracyjne,
• postanowienia wydania w toku postępowania administracyjnego,
• postanowienia wydane w toku postępowania egzekucyjnego i zabezpieczającego,
• inne akty lub czynności dotyczące przyznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa administracyjnego,
• uchwały organów gmin stanowiące przepisy gminne oraz inne, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej,
• akty terenowych organów administracji rządowej stanowiących przepisy prawa miejscowego,
• akty nadzoru nad działalnością organu samorządu terytorialnego.
Ponadto – NSA:
• orzeka w sprawach, których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę i stosuje środki określone w tych przepisach,
• rozpatruje skargi na bezczynność organów,
• rozstrzyga spory o własność miedzy organami samorządu terytorialnego a terenowymi organami administracji rządowej,
• udziela odpowiedzi na pytania prawne podstawione do rozstrzygnięcia przez samorządowe kolegia odwoławcze.
NSA uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie:
• uchyla ja w całości lub w części
• stwierdza jej nieważność
• stwierdza jej niezgodność z prawem
W razie uwzględnienia skargi – NAS skargę oddala.
NSA wszczyna postępowanie na podstawie skargi wniesione przez uprawniony podmiot.
Skarga powinna zawierać:
• oznaczenie skarżącego (adres, siedziba),
• wskazanie zaskarżonej decyzji, postępowania, innego aktu lub czynności,
• oznaczenie organu, którego skarga dotyczy,
• określenie naruszenia prawa bądź interesu prawnego,
• podpis osoby wnoszonej skargę.
Postępowanie przed sądem toczy się na rozprawie, przy udziale zainteresowanych stron. NSA orzeka na podstawie akt sprawy. Sad rozstrzyga sprawy wyrokiem lub postanowieniem.
Postanowienie wydaje się w razie odrzucenia skargi, umorzenia postępowania oraz w celu rozstrzygnięcia innych kwestii procesowych.
Orzecznictwo NSA wskazuje, że niemal 75% przypadków uchylenia NSA decyzji administracyjnych spowodowane jest naruszeniem przepisów prawa administracyjnego.
Naruszenia te najczęściej polegają na:
• bezpodstawnym odstępowania od przeprowadzenia dowodowego lub tylko częściowym przeprowadzeniu tego postępowania,
• zaniechaniu zgromadzenia pełnego materiału dowodowego oraz dokładnego ustalenia stanu faktycznego,
• niesłusznym odmawianiu waloru dowodu niektórym dokumentom i przedmiotom,
• nierównym traktowaniu stron oraz umożliwieniu stronom czynnego udziału w postępowaniu,
• wadliwym sporządzeniu decyzji, zwłaszcza w wydaniu decyzji bez uzasadnienia lub z uzasadnieniem rażąco odbiegającym od wynagrodzeń określonych w k.p.a.
• naruszeniu prawa polegającym na nieprzestrzeganiu przepisów właściwości.

Decyzja administracyjna jest to akt administracyjny zewnętrzny wydany w trybie określonym w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego lub innych ustaw regulujących sferę indywidualnych praw i obowiązków obywateli np. Ordynacja podatkowa lub Prawo celne.

Część literatury definiuje decyzję administracyjną jako kwalifikowany akt administracyjny, odznaczający się określoną formą i wydawany po przeprowadzeniu sformalizowanego postępowania administracyjnego; inni nazywają ją aktem administracyjnym sensu stricto, charakteryzującym się jednostronnością, zewnętrznością, indywidualnością i konkretnością^[1].

Rozstrzyga sprawę co do istoty w całości lub części, a więc w sposób wiążący i trwały ustanawia, zmienia lub znosi stosunki administracyjne. Jest przejawem woli państwa reprezentowanego przez organ administracji publicznej wyrażonej w stosunku do strony postępowania administracyjnego. Podstawą prawną decyzji administracyjnej są przepisy o charakterze powszechnie obowiązującym^[2]. Decyzje wydawane są na podstawie przepisów prawa materialnego, a tylko wyjątkowo w oparciu o przepisy procesowe, np. decyzja stwierdzająca wygaśnięcie bezprzedmiotowej decyzji. Obowiązkiem organu administracji publicznej jest wydać decyzję administracyjną ilekroć organ ten ma władczo rozstrzygnąć o prawach lub obowiązkach jednostki w oparciu o przepisy prawa materialnego.

Adresatem decyzji jest zawsze strona postępowania. Stroną może być obywatel lub inny podmiot prawa, którego decyzja dotyczy.

Spis treści [ukryj] 1 Obligatoryjne składniki decyzji administracyjnej 2 Dodatkowe składniki decyzji 3 Podział decyzji 4 Decyzja częściowa 5 Przypisy 6 Zobacz też

Obligatoryjne składniki decyzji administracyjnej [edytuj]

Składniki decyzji administracyjnej:

1. oznaczenie organu wydającego decyzję oraz data i miejsce jej wydania,

2. oznaczenie adresata lub adresatów decyzji,

3. podstawa prawna z przywołaniem konkretnego przepisu prawa,

4. rozstrzygnięcie,

5. uzasadnienie faktyczne i prawne,

6. pouczenie o przysługującym prawie do odwołania lub informacja, iż decyzja jest ostateczna w administracyjnym toku postępowania i nie przysługuje od niej odwołanie lecz skarga do sądu administracyjnego,

7. podpis osoby uprawnionej do reprezentowania organu (imię i nazwisko) wraz z podaniem stanowiska służbowego.

W przypadku decyzji wydanej przez organ kolegialny podpisy muszą złożyć wszyscy członkowie tego organu; wyjątki od tej zasady mogą być ustanawiane jedynie przez przepisy ustrojowe rangi ustawowej^[3].

W orzecznictwie sądu administracyjnego ugruntowany jest pogląd, że „treść, a nie forma, przesądza o tym, czy dany akt jest decyzją administracyjną, jeżeli więc sprawa administracyjna podlega załatwieniu w drodze decyzji, to za decyzję należy uznać pismo organu rozstrzygającego, zawierające co najmniej oznaczenie tego organu, oznaczenie adresata aktu, rozstrzygnięcie w sprawie oraz podpis upoważnionego pracownika organu, gdyż spełnia to minimum podstawowych warunków wymienionych w art. 107 § 1 k.p.a.”^[4].

Uchybienia w formalnej zawartości decyzji stanowią podstawę do złożenia odwołania do organu nadrzędnego lub skargi do sądu administracyjnego. Na powodzenie może liczyć wskazanie uchybienia formalnego lub uchybienia w trakcie postępowania administracyjnego (uchybienie proceduralne), które może mieć istotny wpływ na wynik postępowania i treść decyzji.

Mimo odrębności proceduralnej decyzjami administracyjnymi są także decyzje w sprawach celnych, podatkowych i ubezpieczeń społecznych. Z kolei charakteru decyzji administracyjnej nie mają m.in. zaświadczenie o numerze identyfikacyjnym REGON wydane przez organ statystyki publicznej, decyzja organu założycielskiego przedsiębiorstwa użyteczności publicznej o powołaniu dyrektora tego przedsiębiorstwa i odpowiedź na krytykę prasową^[5].

Dodatkowe składniki decyzji [edytuj]

Do dodatkowych składników decyzji administracyjnej zaliczane są m.in.:

• klauzula rygoru natychmiastowej wykonalności^[6],

• klauzula warunku,

• klauzula zlecenia administracyjnego,

• klauzula odwołalności.

Podział decyzji [edytuj]

W literaturze dzieli się decyzje administracyjne na merytoryczne, które zawierają rozstrzygnięcie co do istoty sprawy, w sposób władczy określają uprawnienia i obowiązki indywidualnego adresata w sferze prawa materialnego, oraz decyzje, które w inny sposób kończą sprawę w danej instancji. Do tych ostatnich zalicza się decyzję o umorzeniu postępowania administracyjnego, decyzję kasacyjną organu odwoławczego, który uchyla orzeczenie organu I instancji i przekazuje temu organowi sprawę do ponownego rozpatrzenia, decyzję o odmowie wznowienia postępowania oraz decyzję o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji.

Decyzje mogą być:

• nieostateczne lub ostateczne (wydane przez organ II instancji lub ministra albo niezaskarżone)

• wykonalne, w tym z rygorem natychmiastowej wykonalności jeszcze przed uostatecznieniem

Decyzja częściowa [edytuj]

Kodeks postępowania administracyjnego przewiduje (art. 104 § 2) wydanie decyzji częściowej. Wydanie takiej decyzji nie kończy jednak postępowanie w sprawie, nawet jeżeli stała się ostateczna^[7].

Przypisy

1. ↑ Zob. J. Zimmermann, Prawo administracyjne, Zakamycze 2003, s. 343.

2. ↑ R. Kędziora, Ogólne postępowanie administracyjne, Warszawa 2008, s. 249.

3. ↑ R. Kędziora, Ogólne postępowanie administracyjne, Warszawa 2008, s. 262.

4. ↑ Orzecznictwo to spotkało się z akceptacją doktryny; R. Kędziora, Ogólne postępowanie administracyjne, Warszawa 2008, s. 249.

5. ↑ R. Kędziora, Ogólne postępowanie administracyjne, Warszawa 2008, s. 252.

6. ↑ K.p.a. przewiduje, że Decyzji, od której służy odwołanie może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności, gdy jest to niezbędne ze względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego albo dla zabezpieczenia gospodarstwa narodowego przed ciężkimi stratami bądź też ze względu na interes społeczny lub wyjątkowo ważny interes strony. W tym ostatnim przypadku organ administracji publicznej może w drodze postanowienia zażądać od strony stosowanego zabezpieczenia (art. 108 § 1).

7. ↑ R. Kędziora, Ogólne postępowanie administracyjne, Warszawa 2008, s. 253.