TEORIA KOMUNIKOWANIA MASOWEGO WYKŁAD 4
26.X.2011
Teoria V : konstruktywizm / konstrukcjonizm społeczny
Podstawowe założenie: społeczne tworzenie rzeczywistości – teoria zakładająca istnienie w świecie nieustannej odpowiedzialności znaczeń: ludzie postrzegają rzeczywistość w podobny sposób.
W komunikowaniu masowym wynika z niego założenie o aktywnej publiczności – odbiorcy nie przyjmują informacji medialnych pasywnie, ale przetwarzają je aktywnie i przekształcają je zachowując to, co służy ich kulturowo określonym potrzebom.
Aktywni członkowie publiczności wykorzystują symbole medialne by definiować własne środowiska i ich elementy – ważne, że są to definicje dzielone społecznie [Baran, Davis, TKM]
Postulaty konstruktywizmu społecznego:
Społeczeństwo jest raczej konstruktem niż ustaloną rzeczywistością
Media dostarczają budulca dla konstruowania rzeczywistości
Znaczenia są oferowane przez media, ale mogą być negocjowane i odrzucane
Media wybiórcze reprodukują pewne znaczenia
Media nie mogą obiektywnie przedstawiać rzeczywistości społecznej (każdy fakt jest interpretacją)
Teoria VI: Determinizm technologiczny
Technologie medialne zaczynają być postrzegane jako jeden z czynników zmian społecznych.
Determinizm – poszukuje związków między dominującą technologią komunikacyjną Europy a podstawowymi cechami społeczeństwa.
Harold Innis – determinista, zwolennik teorii ekonomii politycznej:
- podstawą istnienia starożytnych imperiów: Egiptu, Grecji, Rzymu była kontrola elit nad słowem pisanym.
Marshall McLuhan:
Środek przekazu jest przekazem
Globalna wioska
Media jako przedłużenia człowieka
Medium is the massage
Wzajemne oddziaływanie mediów – medium is the massage, media hybrydowe
Koncepcja remediacji – Jay Bolter i David Grusin (2000):
To aktywne inkorporowanie (adaptowanie) przez nowe media logiki funkcjonowania mediów starszych (przy jednoczesnym wywoływaniu zmian w tych drugich)
Konwergencja mediów (Henry Jankins) - Konwergencja (łac. convergere, zbierać się, upodabniać się) – wiele procesów obejmujących kojarzenie zjawisk znajdujących się na pograniczu działów telekomunikacji, informatyki i multimediów.
Przykłady:
integracja przekazów głosu przez różne sieci (VoIP, VoFR, VoATM),
współistnienie komutacji łączy z komutacją pakietów,
współdziałanie telefonu z komputerem (CTI),
integracja sieci lokalnych z rozległymi itd.
Konwergencja to zjawisko dotyczące mediów, kultury itd. Wyróżnia się konwergencję mimetyczną i mimikryczną, Mimetyczna to upodabnianie sie form przekazu w mediach tradycyjnych do form przekazu w mediach nowoczesnych (Internet, TV), a mimikryczna to proces odwrotny.
Konwergencja korporacyjna –
oddolna –
technologiczna –
Determinizm twardy a miękki –
Podsumowanie:
technologia komunikacyjna jest fundamentalna dla społeczeństwa
sekwencja wynalazku i zastosowanie w technologii komunikacyjnej wywiera wpływ na zmianę społeczeństwa
???
Teoria VII: Społeczeństwo informacyjne
*** Gdy białych kołnierzyków jest więcej (bardziej wykwalifikowani ludzie) to mamy do czynienia ze społeczeństwem informacyjnym.
Jan van Dijk – współczesne społeczeństwo staje się „społeczeństwem sieci” – forma społeczna coraz silniej organizująca się w relacjach w obrębie sieci medialnych zastępujących lub...
Cechy społeczeństwa informacyjnego:
Dominacja działalności informacyjnej
Nowa technologia medialna prowadzi do powstania społeczeństwa, które cechuje wielka i wzrastająca objętość strumienia informacji
Problemy przeładowania informacji
Utrata prywatności
Tendencje globalizacyjne
Integracja i konwergencja działalności
Redukcja ograniczeń czasu i przestrzeni
Odpolitycznienie (postpolityka)
Teoria sieciowego indywidualizmu (Barrego...)
Orientacja kulturalistyczna w badaniu mediów masowych
Definicja Johna Fiske – komunikacja ?
Definiowanie kultury (a media masowe)
Jamesa Careya : model rytualny (ekspresyjny) komunikowania masowego: wizja komunikacji o społeczeństwa w centrum której znajduje się KULTURA.
J.C. krytykował model transmisji komunikacji i wskazuje na „rytualną” wizję komunikacji: wiąże komunikowanie z pojęciami: podzielania, uczestnictwa, zrzeszenia, wspólnoty. Nie chodzi o przekazywanie komunikatów w przestrzeni, ale o trwanie społeczeństwa w czasie, chodzi o reprezentację wspólnych przekonań.
Komunikacja to proces symboliczny, w toku którego rzeczywistość jest tworzona, podtrzymywana, naprawiana, przekształcana.
Przykład jeansów – jeansy to kwintesencja kultury według Fiskea;)
Według J.C. reklama „sprzedaje” więcej niż określony produkt:
może wspierać poczucie niezależności np. Malboro
umacnia kulturowe postrzeganie męskiej/kobiecej (nie)atrakcyjności
komunikaty z kampanii wyborczych – więcej mówią o naszym systemie politycznym i nas samych niż o przedstawionych w nich kandydatach
Problemy z definiowaniem kultury:
Socjologiczne pojęcie kultury:
Kultura – całościowy sposób życia charakterystyczny dla danej zbiorowości, na którą składa się wszystko to, co ludzie robią, myślą i posiadają jako członkowie społeczeństwa.
(wzory działania, myślenia i....)
Kulturę można zdefiniować przez wyliczenie najważniejszych atrybutów:
Zbiorowy charakter – podtrzymywana i tworzona kolektywnie
Otwarta na ekspresję symboliczną
Uporządkowana i wartościowana w różnicujący sposób
Systematyczne wzorce
Dynamiczna i zmienna
Zlokalizowana przestrzennie
Komunikowalna w czasie i przestrzeni
Perspektywa studiów kulturowych:
Kultura oznacza rzeczywisty, ugruntowany teren praktyk, reprezentacji, języków i zwyczajów dowolnego społeczeństwa. Mówimy tu również o wzajemnie sprzecznych formach wiedzy zdroworozsądkowej, które zakorzeniły się w życiu codziennym i pomagają je kształtować [ Stuart Hall ].
Pojęcie kultury dotyczy zagadnienia wspólnych znaczeń społecznych, to znaczy różnych sposobów nadawania światu sensu. Znaczenia te są wytwarzane poprzez znaki, w szczególności język (język nie jest neutralnym medium tworzenia znaczeń i wiedzy o świecie).
Ważna jest też kwestia reprezentacji zjawiska społecznego konstruowania i przedstawiania świata, dokonywanego przez ludzi dla samych siebie w taki sposób, by nadać światu znaczenie/znaczenia.
Badanie kultury jako zbiór praktyk znaczących, dotyczących poszczególnych reprezentacji: wiąże się to z analizą tekstów jak i sposobów generowania znaczeń w różnych kontekstach.
Problem jakości produktów kultury:
Kultura wysoka wg Harolda Wilensk’ego (1964) jest tworzona przez elitę kulturalną, działającą w ramach pewnej tradycji estetycznej, literackiej, naukowej, stosują się do niej standardy krytyki niezależne od konsumentów ich produktu
Kwestia jakości: Czy opera mydlana jest rodzajem sztuki?
Kryteria formalne ???