praca zal antyoksydanty

Warszawa 15.04.2012

Witaminy A, C oraz E, jako antyoksydanty

Autor:

Spis Treści

1. Dlaczego i w jaki sposób starzeje się skóra? 3

2. Wolne rodniki 3

3. Jak bronić się przed wolnymi rodnikami? 4

4. Działanie witamin A, C i E na skórę 5

5. Preparaty z witaminami A, C i E 9

6. Przykładowe zabiegi z użyciem witamin polecane w salonach kosmetycznych 11

7. Piśmiennictwo 12

  1. Dlaczego i w jaki sposób starzeje się skóra?

Starzenie się określamy, jako naturalny proces stopniowego zmniejszania się aktywności biologicznej komórek, gdzie osłabieniu ulegają zdolność regeneracji i adaptacji organizmu do warunków środowiska. Wykazano, że skóra zaczyna się starzeć już w wieku 25 lat, a jednymi z pierwszych dowodów toczącego się procesu są zmarszczki mimiczne. Lokalizacją tego typu zmian są okolice oczu, czoło oraz skóra pomiędzy brwiami. Z czasem zmarszczek przybywa (najwięcej w okresie menopauzy) i pojawiają się również na policzkach, powiekach oraz szyi. Skóra traci elastyczność, maleje jej jędrność. Charakteryzuje ją również „suchość” spowodowana zmniejszeniem czynności gruczołów łojowych, nierównomierny koloryt, rozszerzone ujścia gruczołów łojowych i przebarwienia. Z wiekiem skóra nabywa również skłonności do pojawiania się rozszerzonych naczyń krwionośnych, zwanych teleangiektazjami.

a) b) c)

Rysunek 1. Niektóre problemy cery dojrzałej: a) zmarszczki, b) teleangiektazje, c) przebarwienia.

Starzenie się skóry jest spowodowane wieloma czynnikami i w zależności od tego, które z nich wpływają na proces wyróżniamy starzenie endogenne oraz egzogenne. Starzenie o podłożu endogennym jest bezpośrednio związane z wiekiem, gdzie obserwujemy obniżoną produkcję białek strukturalnych kolagenu i elastyny, zmiany hormonalne dotyczące obniżonej ilości estrogenu, oraz spowolnienie keratynizacji. Z kolei starzenie egzogenne wiąże się z działaniem czynników środowiska. Przyczynami starzenia egzogennego są między innymi palenie papierosów, nieodpowiednia pielęgnacja, zanieczyszczenie środowiska, stres, oraz promieniowanie UV. Jednak nie samo promieniowanie UV, ani stres, niewłaściwa dieta czy poprostu oddychanie powodują starzenie. Odpowiedzialność za ten proces ponoszą niezwykle reaktywne cząstki zwane wolnymi rodnikami.

  1. Wolne rodniki

Wolne rodniki są to uboczne produkty metabolicznego utleniania. Znaczną reaktywność chemiczną cząsteczki te zawdzięczają niesparowanemu elektronowi na swej zewnętrznej powłoce. Wolne rodniki powstają one w reakcji jednoelektronowej redukcji lub w wyniku wzbudzania cząsteczki tlenu lub azotu. Tak powstałe rodniki określa się mianem reaktywnych form tlenu (RFT) oraz reaktywnych form azotu (RNS), wśród których wyróżniamy: rodnik wodoronadtlenkowy, anionorodnik ponadtlenkowy, tlen singletowy, ozon, nadtlenek wodoru, rodnik hydroksylowy, nadtlenkowy rodnik azotowy oraz nadtlenoazotyn. Najbardziej reaktywnym z nich jest rodnik hydroksylowy, produkt reakcji nadtlenku wodoru z jonami żelaza lub miedzi.

Pod względem pochodzenia wolne rodniki można podzielić na dwie grupy: endogenne oraz egzogenne. Wolne rodniki pochodzenia wewnętrznego to produkty spalania wodoru z tlenem. Szacuje się, że z każdego litra tlenu zużywanego do spalania, 2% przekształca się w wolne rodniki tlenowe. Reakcję niepełnego spalania tlenu do wolnego rodnika tlenowego wykorzystują między innymi białe krwinki. Powstałe w ten sposób wolne rodniki wykorzystywane są do eliminacji bakterii i wirusów zagrażających zdrowiu całego ciała. Kolejnym ważnym źródłem wolnych rodników są procesy detoksykacji zachodzące głównie w wątrobie, służące głównie do rozkładania leków i toksyn. Pomimo iż wolne rodniki spełniają ważną rolę w ludzkim organizmie, to zbyt duże ich nagromadzenie powoduje znaczne spustoszenie. Obiektem ich ataków są głównie związki posiadające w cząsteczkach wiązania podwójne, Np: białka, kwasy nukleinowe, polisacharydy oraz lipidy błon komórkowych, które po kontakcie z wolnymi rodnikami ulegają znacznym uszkodzeniom. Powstałe zmiany prowadzą do zaburzeń funkcji błon komórkowych, powstawania nowotworów, chorób układu krążenia oraz do powstawania zmarszczek i nadmiernego wypadania włosów. Problem ten nasila się, gdy oprócz wolnych rodników pochodzenia endogennego do organizmu dostarczane są wolne rodniki ze środowiska zewnętrznego (Rysunek 2). Źródłami tych reaktywnych substancji są między innymi spaliny samochodowe, dym papierosowy, wysoko przetworzona i zepsuta żywność, alkohol, leki oraz pestycydy.

Rysunek 2. Źródła wolnych rodników.

  1. Jak bronić się przed wolnymi rodnikami?

Unieczynnienie wolnego rodnika może zajść na dwa sposoby. Są nimi odpowiednio redukcja, czyli dodanie „brakującego” elektronu oraz utlenienie, polegające na zabraniu nadreaktywnego elektronu z ostatniej powłoki. Właściwości takie wykazują antyoksydanty zwane inaczej przeciwutleniaczami pochodzenia naturalnego lub syntetycznego.

Ludzki organizm wykorzystuje szereg mechanizmów obronnych stanowiących ochronę antyoksydacyjną. Można w niej wyróżnić kilka elementów:

Poznanych zostało wiele antyoksydantów, które są wytwarzane wewnątrz ludzkiego ciała lub dostarczane z pożywieniem. Jednak, aby bezpośrednio dostarczyć przeciwutleniaczy bombardowanej przez wolne rodniki skórze kosmetolodzy dodali je do kremów i innych kosmetyków pielęgnacyjnych. Do najpopularniejszych a zarazem najskuteczniejszych antyoksydantów stosowanych w kosmetologii należą witaminy: A, C oraz E. Co ważne wykazano, że zastosowanie ich, jako kompleks wzmacnia działanie przeciwutleniające preparatu.

  1. Działanie witamin A, C i E na skórę

Witaminami nazywamy grupę organicznych związków chemicznych o różnorodnej budowie. Związki te są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka a konsekwencją ich braku jest pojawianie różnorodnych schorzeń. W kosmetyce powszechnie stosuje się witaminy zarówno rozpuszczalne w tłuszczach (E oraz A) jak i w wodzie (witamina C i B5). W większości przypadków stosowane witaminy wykazują działanie wielokierunkowe. Tak, więc mogą one być stosowane, jako środki nawilżające, regulatory procesów keratynizacji, emolienty, antyutleniacze, substancje blokujące powstawanie szkodliwych związków w skórze. W mojej pracy chciałabym się skupić jedynie na witaminach A, E i C oraz na ich działaniu antyoksydacyjnym.

a) witamina A

Witaminą A (INCI: Retinol) nazywamy grupę organicznych związków chemicznych –retinoidów, zdolnych do rozpuszczania się w tłuszczach. Skutki jej awitaminozy znane były już w starożytnym Egipcie, Grecji oraz Rzymie i określane były nazwą kurzej ślepoty. Z kolei niedobory witaminy A objawiają się nadmierną łamliwością i kruchością włosów, podłużnym bruzdowieniem płytek paznokci oraz zaburzeniami rogowacenia. Witamina A, a właściwie jej pochodne: octan retinu (INCI: Retinyl Acetate), palmitynian retinu (INCI: Retinyl Palmitate), propional retinu (INCI: Retinyl Propionate) oraz retinal (INCI: Retinal) znalazły zastosowanie w kosmetologii i należą do najlepiej zbadanych antyoksydantów. Do retinoidów należy również kwas retinowy (tretinoina), który z uwagi na silne działanie stosowany jest raczej, jako lek w leczeniu trądziku młodzieńczego niż składnik kosmetyków. Niestety, retinol i jego pochodne są bardzo nietrwałe i pod wpływem zarówno tlenu jak i światła słonecznego oraz podwyższonej temperatury bardzo szybko się rozkładają. Dlatego tak ważne jest prawidłowe przechowywanie kosmetyków zawierających tą witaminę.

Właściwości antyoksydacyjne witaminy A i jej pochodnych polegają na neutralizacji wolnych rodników powstających w czasie peroksydacji lipidów. Działanie to polega na przenoszeniu niesparowanych elektronów lub tworzeniu z nimi adduktów (tworów chemicznych powstałych w skutek połączenia dwóch składników rotinoidu i wolnego rodnika). Ponadto kosmetyki zawierające witaminę A pomagają w usunięciu skutków oddziaływania wolnych rodników na skórę oraz pomagają w odbudowie prawidłowego naskórka.

Rysunek 3. Budowa chemiczna głównych postaci witaminy A.

Właściwości witaminy A w kosmetykach:

b) witamina E

Kolejną opisywaną przeze mnie witaminą rozpuszczalna w tłuszczach, o właściwościach antyoksydacyjnych jest witamina E (INCI: Tocopherol). Istnieje 8 izoform witaminy E, które dzielimy na 4 tokoferole oraz podobnie zbudowane 4 tokotrienole, wśród których najaktywniejszą z nich jest alfa- tokoferol. Korzystnym dla skóry stężeniem witaminy E jest 1-2%, chociaż cera sucha toleruje również wyższe stężenia. Do regeneracji witaminy E pływającej w błonach komórkowych wykorzystywana jest m.in. witamina C. Ponadto preparaty kosmetyczne, w których połączono dobroczynne działanie obu witamin (C i E) charakteryzują się bardzo skutecznym, wielopoziomowym działaniem ochronnym.

Aktywność antyoksydacyjną witaminie E zapewnia grupa fenolowa związana z układem pierścieniowym (estry witaminy pozbawione są tej właściwości). Boczny łańcuch pozwala na jej „zakotwiczanie” w lipidach. Witamina E może uczestniczyć w pierwszej linii obrony przed reaktywnymi formami tlenu efektywnie wygaszając tlen singletowy, rodniki hydroksylowe i ponadtlenkowe. Tym samym nie dochodzi do jego reakcji z resztami wielonienasyconych kwasów tłuszczowych zawartych w fosfolipidach błon komórkowych oraz hamowana jest reakcja generowania ich rodników. W drugiej linii obrony witamina E szybko reaguje z wolnymi rodnikami nadtlenkowymi lipidów i unieczynnia je. Równocześnie przerywa ich wytwarzanie oraz hamuje ciąg wolnorodnikowych reakcji łańcuchowych uszkadzających komórki. Witamina E zapobiega również utlenieniu tłuszczów we krwi do toksycznych nadtlenków lub aktywnych rodników tlenowych. Przeciwdziała to „zezłośliwieniu” cholesterolu LDL a to z kolei zmniejsza ryzyko miażdżycy, choroby niedokrwiennej serca i innych zaburzeń krążenia.

Rysunek 4. Budowa chemiczna tokoferoli i tokotrienoli (R1 i R2 – podstawniki).

Właściwości witaminy E w kosmetykach:

Witamina E oprócz wyżej wymienionych właściwości pielęgnacyjnych, może być również używana w kosmetyce, jako konserwant zabezpieczający tłuszcze przed jełczeniem.

c) witamina C

Kwas L-askorbinowy (witamina C) to organiczny związek chemiczny, pochodna glukozy(budowę przedstawia Rysunek 5.). Witamina C ma postać bezbarwnych kryształów o kwaśnym smaku, dobrze rozpuszczalnych w wodzie a nierozpuszczalnych w tłuszczach. Niedobory witaminy C wynikające z błędów żywieniowych lub nasilonego jej zużycia mogą objawiać się: zaburzeniami w wytwarzaniu kolagenu, zwiększoną łamliwością kości, wolniejszym gojeniem się ran, kruchością naczyń włosowatych i możliwością powstawania mikrowylewów w różnych narządach, zmniejszeniem odporności na zakażenia, bólami mięśniowymi, zmęczeniem, brakiem łaknienia a w skrajnych przypadkach występowaniem szkorbutu.

Rysunek 5. Budowa chemiczna witaminy C.

W kosmetyce ze względu na hydrofilny charakter kwasu L-askorbinowego (INCI: Ascorbic Acid), trudności w przenikaniu przez warstwy rogowe naskórka oraz dużą nietrwałość używa się jego pochodnych. Najlepszymi efektami przenikania przez warstwy rogowe charakteryzują się estry kwasu L-askorbinowego o łańcuchach od 8 do 18 atomów węgla, czyli związki o umiarkowanej liofilności. Wśród nich najodpowiedniejszym związkiem jest palmitynian askorbylu (INCI: Ascorbyl Palmitate) o 16 atomach węgla w cząsteczce. Charakteryzuje się on dobrą rozpuszczalnością w lipidach, stabilnością decydującą o możliwości zastosowania go w rożnych formach fizyko-chemicznych, biodostępnością wolnego kwasu L-askorbinowego uwalnianego w procesie hydrolizy estru w żywych warstwach naskórka oraz dobrym zachowaniem własności przeciwrodnikowych. Stosowane są również sole kwasu askorbinowego MAP (INCI: Magnesium Ascorbyl Phosphate) i SAP (INCI: Sodium Ascorbyl Phosphate), które również są dość stabilne, ale jednocześnie mniej efektywne i dość drogie. Czasem, aby zwiększyć trwałość witaminy C w kosmetykach, nadaje się preparatom kwaśne pH. Im to pH jest niższe, tym stabilniejszy jest kwas askorbinowy, ale też tym większy jest jego potencjał drażniący. Nie małe znaczenie ma również sposób przechowywania gotowych kosmetyków. Tu zalecane są szczelne i chroniące przez światłem opakowania, które mają zabezpieczyć związek przed nieodwracalnym rozerwaniem pierścienia laktonowego i powstaniem nieaktywnej formy.

Witamina C jest niezwykle skutecznym antyoksydantem ( antyoksydacyjną aktywność przedstawia Tabela 1.), który po zneutralizowaniu wolnych rodników, za pomocą enzymów zawartych w skórze ulega samoregeneracji. Ponadto badania wykazały, że właściwości przeciwrodnikowe witaminy C wzrastają, gdy występuje ona w kompleksie z tokoferolem (witaminą E). Niestety w niekorzystnych warunkach kwas L-askorbinowy z antyoksydanta może zmienić się w źródło wolnych rodników. Dzieje się tak w obecności jonów metali, które mogą wywołać reakcję utleniania (np. miedź, żelazo).

Właściwości Rodnik
zmiata wolne rodniki OH, O2, RO2, RS•, RSO•, RSO2, RNO2, NO2, rodniki pochodne kwasu moczowego i lekow
zmiata nierodnikowe reaktywne formy tlenu tlen singletowy, kwas podchlorawy (HOCl), kwas nadtlenoazotawy (ONOOH), ozon O3, czynniki nitrujące
hamuje peroksydację lipidów wspołdziała z witaminą E poprzez regenerowanie α-tokoferolu z rodnika α-tokoferylowego, hamuje peroksydację zależną od aktywacji neutrofilów i dymu tytoniowego w lipoproteinach osocza
uczestniczy w reakcjach enzymatycznych stanowi kosubstrat dla peroksydaz zależnych od askorbinianu, biorących udział w usuwaniu nadtlenku wodoru
chroni układ naczyniowy i oddechowy poprawia tolerancję nitratow u pacjentow z chorobami naczyń, zabezpiecza układ oddechowy przed uszkodzeniami powodowanymi przez wdychane zanieczyszczenia powietrza

Tabela 1. Antyoksydacyjna aktywność witaminy C.

Właściwości witaminy C w kosmetykach:

  1. Preparaty z witaminami A, C i E

Na to jak wygląda nasza cera ma wpływ również codzienna jej pielęgnacja. Właściwie dobrane kosmetyki nie tylko będą chronić naszą skórę przed działaniem wolnych rodników, ale również pomogą podtrzymać efekty zabiegów wykonanych w salonach kosmetycznych. Należy jednak pamiętać, że efektów działania antyoksydantów zawartych w kosmetykach, podobnie jak i wolnych rodników, nie zaobserwujemy od razu. Jedynie codzienny program pielęgnacji skóry kosmetykami zawierającymi antyoksydanty może w przyszłości zaprocentować opóźnieniem procesów jej starzenia. Istotne jest również to, że powstałych już zmarszczek nie można usunąć za pomocą żadnego z pośród dostępnych kosmetyków. Za pomocą preparatów zawierających witaminy A, E oraz C można jedynie rozjaśnić przebarwienia, znormalizować reprodukcję i odnowę komórek naskórka, zapewnić dostateczne nawilżenie, zapobiec powstawaniu nowych zmarszczek.

Kupując preparat przeciwzmarszczkowy w sklepie należy zwrócić uwagę czy:

  1. W składzie kosmetyku znalazły się antyoksydanty i jak wiele ich dodano.

Im wcześniej dany antyoksydant znajduje się w składzie, tym więcej jest go w preparacie. Jeśli znajduje się na samym końcu to można przypuszczać, że dodano go w niewielkich ilościach i ma on niewielki wpływ na skuteczność działania kosmetyku. Udowodniono, że dopiero 5, 10, 15% stężenia witamin E lub C są naprawdę skuteczne.

  1. Informacja, że krem zawiera witaminy A, E czy C, to nie wszystko.

Pamiętaj, że nie wystarczy umieścić substancji czynnej w słoiczku, by skutecznie działała. Oprócz jej ilości ważna jest stabilność oraz forma związku. Antyoksydanty powinny być stabilne, mieć wysoką efektywność przy niskich stężeniach i długo pozostawać aktywne. Tymczasem np. witamina C bardzo szybko ulega utlenieniu i dezaktywacji, a jej stabilizacja nie jest prosta. Aby ochronić przeciwutleniacze przed zniszczeniem, producenci często umieszczają je w specjalnych nośnikach. Ich produkcja wymaga jednak dość zaawansowanej i kosztownej technologii. Dlatego skuteczne kosmetyki przeciwzmarszczkowe zwykle nie należą do tanich.

  1. Pamiętaj, że antyoksydanty znajdujące się w kremie, podobnie jak wszystko wokół, również narażone są na działanie wolnych rodników.

Im dłużej stoją na sklepowej półce, tym większe prawdopodobieństwo, że będą słabiej działały. Warto, zatem sprawdzić przed zakupem datę produkcji kremu, a po otwarciu słoiczka szybko zużyć jego zawartość.

  1. Ważne jest również opakowanie.

Im mniej tlenu i światła może dostać się do jego wnętrza, tym lepiej. Dlatego najskuteczniejsze są preparaty w tubkach czy słoikach z ciemnego szkła lub plastiku.

Przykłady preparatów przeciwzmarszczkowych zawierających omawiane wcześniej witaminy:

Oprócz regularnego stosowania kosmetyków i korzystania z zabiegów proponowanych przez gabinety kosmetyczne, należy również zmienić tryb życia na zdrowy. Udowodniono, bowiem że stres powodując wydzielanie kortyzolu, przyczyniającego się do degradacji kolagenu i potęgującego wydzielanie wolnych rodników. Pamiętać należy również o aktywności fizycznej, odpowiednio długim śnie, bogatej w przeciwutleniacze diecie oraz rezygnacji z używek (dozwolona jest jedynie lampka czerwonego wina).

  1. Przykładowe zabiegi z użyciem witamin polecane w salonach kosmetycznych

  1. Pierwszym etapem zabiegu jest kawitacja– delikatne złuszczenie naskórka ultradźwiękami przygotowujące skórę twarzy do zabiegu oraz pobudzające aktywność włókien kolagenowych.

  2. Następnie kosmetyczka wprowadza sonoforezą preparat ze skoncentrowaną witaminą A i retinolem w formie ampułki. Preparat przeznaczony jest do skóry wymagającej, zestresowanej i zmęczonej. Retinol wspomaga proces regeneracji skóry, zapobiega przedwczesnemu starzeniu i tworzeniu się zmarszczek. Aktywuje syntezę kolagenu, wzmacnia skórę narażoną na destrukcyjne działanie promieni UV. Dzięki zawartości kwasu hialuronowego cera staje się nawilżona, sprężysta i świeża.

  3. Kolejnym etapem jest masaż twarzy, który poprawia napięcie mięśni oraz pomaga w prawidłowym przyjęciu przez skórę preparatów pielęgnacyjnych.

  4. Na tak przygotowaną skórę twarzy zostają nałożone płatki kolagenowe pod oczy, które posiadają działanie nawilżające, naprężające i rozświetlające.

  5. W tym samym czasie na całą skórę twarzy zostaje położona maska o lekkiej żelowej konsystencji, która doskonale nawilża, wygładza i ujędrnia.

  6. Ostatnim etapem jest wmasowanie kremu Ultra dla skóry dojrzałej, obciążonej przez środowisko, słabo nawilżonej i atopowej. Krem ten posiada właściwości rewitalizujące i łagodzące– dzięki zawartości retinolu, panthenolu oraz allantoiny. Po zastosowaniu skóra staje się delikatna i miękka w dotyku.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
praca zal z finansów(1), Bankowość i Finanse
praca zal
praca zal genetyka kliniczna
A S Neill praca zal
Polscy pisarze emigracyjni wobec?nzury PRL praca zal
finanse etyka praca zal AQ2HU4BOIW65AALF7DMDSGHDUPI3KUH7FHPITGQ
Praca zal. z socj. eduk, NAUKA, Pedagogika POW Bialystok, I ROK, Socjologia wychowania
FORMY OCHRONY PRZYRODY W POLSCE praca zal ekologia
AT praca zal PBG
KOLEKTORY SŁONECZNE- globalizacja praca zal, UCZELNIA, Wszins
Bajtek - domowy komputer - praca zal
met praca zal 3 semesrtr, Materiały 2 rok Fizjoterapi, Kształcenie ruchowe i metodyka nauczania ruch
praca zal genetyka kliniczna
socjologia praca zal XGHIGAD5QFFNKBHREHWG2PCF3GUM7GPLNAPHIDQ
AT praca zal PBG
Postępowanie administracyjne PRACA ZAL MGR
praca zal konstytucja
konieczna praca zal

więcej podobnych podstron