hipoteka 2

HIPOTEKA:

Wprowadzenie:

Nieruchomość może być obciążona więcej niż jednym prawem rzeczowym – kilkoma takimi samymi (kilka służebności, kilka hipotek), lub różnymi (służebność i użytkowanie wieczyste). Może być tak, że miedzy tymi OPR-ami wystąpi kolizja, tzn. honorowanie jednego prawa wpływa na honorowanie drugiego, albo na wartość rynkową nieruchomości. Może być też tak, że służebności nie da się wykonywać, dopóki istnieje użytkowanie wieczyste, lub odwrotnie. Trzeba wtedy ustalić, które z nich ma pierwszeństwo.

W przypadku praw obligacyjnych zastosowanie ma zasada proporcjonalnego zaspokojenia:

  1. Wierzytelności z danej kategorii zostają zaspokojone proporcjonalnie do wysokości każdej z wierzytelności, umieszczonych w danej kategorii

  2. trzeba te proporcje ustalić, ponieważ wyznaczają one wysokość konkretnej wierzytelności;

  3. nie ma przepisu w KC, ale ta zasada - odnośnie praw obligacyjnych - jest w art. 1026 KPC

Inaczej rozwiązuje się kolizje OPR-ów:

  1. Zasada pierwszeństwa (wyłącznie przy OPR-ach):

  1. prawo powstałe wcześniej ma tzw. lepsze pierwszeństwo przed prawem powstałym później, z tzw. gorszym pierwszeństwem (pierwszeństwo zwykłe);

  1. prawo wpisane do księgi wieczystej ma lepsze pierwszeństwo przed prawem nie wpisanym z gorszym pierwszeństwem (pierwszeństwo wieczystoksięgowe);

  1. prawo wpisane wcześniej ma pierwszeństwo przed prawem wpisanym później (pierwszeństwo hipoteczne)

  1. Odchylenia od tych reguł:

  1. Pierwszeństwo praw rzeczowych ograniczonych może zostać zmienione umową między uprawnionymi – art. 250 KC:

  1. hipoteka z pozycji 1w księdze wieczystej przenosi się na pozycję dalszą, a hipoteka z pozycji 3 wyżej. Kłopot jest wtedy, kiedy następują różnice wartości hipoteki (ta z 1 ma 200; a ta z 3 która wskakuje na 1 ma 600) – taka zmiana wymaga zgody wierzyciela, który jest pośrednim ogniwem;

  2. Art. 13 KWiHU– umowne zastrzeżenie pierwszeństwa przez właściciela, który ustanawia OPR – zastrzeżenie, ze inne OPR mają pierwszeństwo przed tym ustanowionym;

  1. W KPC są też tzw. przywileje egzekucyjne (np. alimenty), ale jest to cos innego niż zasada pierwszeństwa – art. 1025 KPC.

  2. Zakłada hierarchię – lepsze i gorsze pierwszeństwo – ustawa o księgach wieczystych i hipotece;

  3. Kolizja hipotek – nie ma zastosowania zasada proporcjonalnego zaspokojenia, tylko zasada pierwszeństwa

  1. przykład: W dziale 4. księgi wieczystej wpisane są 3 hipoteki: pierwsza jest taka, która ma wartość 300j; druga jest hipoteka o wartości 200j, a trzecia jest hipotek o wartości 100j. Potrzeba więc 600j, żeby zaspokoić wszystkich wierzycieli hipotecznych. Jednak z egzekucji uzyskano sumę 400j. Jest więc tutaj hierarchia – hipoteka pierwsza (300j) jest zaspokojona w całości, hipoteka druga (200j)zaspokojona jest w wysokości 100zł, a hipoteka trzecia nie ma zaspokojenia i wygaśnie po nieudanej egzekucji (co nie oznacza wygaśnięcia roszczenia do zaspokojenia!!).

PRAWA ZASTAWNICZE:

  1. Definicja – OPR-y, których funkcja polega na zabezpieczeniu wierzytelności w taki sposób, że będzie możliwe zaspokojenie się z przedmiotu nieruchomości (np. hipoteka, zastawy).

  2. Nie ma tutaj przeniesienia własności – własność zawsze pozostaje przy dłużniku.

*causa cavendi – czynność dokonana w celu zabezpieczenia wierzytelności; przysposobienie dla zabezpieczenia vide art. 101 Prawa bankowego – przywłaszczenie na zabezpieczenie*

HIPOTEKA:

Zmiana po 2009 - hipoteka kaucyjna została zlikwidowana. Dotyczyła ona możliwości zabezpieczania wierzytelności przyszłych. Została wchłonięta przez hipotekę zwykłą. Teraz zasadą jest, że można zabezpieczać wierzytelności i istniejące, i przyszłe w hipotece zwyklej.

wierzytelność przyszła – coś, co łączy się z ekspektatywą nieruchomości.

  1. Art. 65 kwiHU – definicja:

- W celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności, wynikającej z określonego stosunku prawnego, można nieruchomość (oczywiście nie tylko nieruchomość) obciążyć prawem, polegającym na możliwości zaspokojenia z nieruchomości, bez względu na to, czyją nieruchomość stała się własnością (oznacza to, że nowi nabywcy musza ją respektować - hipoteka idzie za nieruchomością), z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości;

- erga omnes + wierzyciele hipoteczni maja pierwszeństwo przed wierzycielami bez zabezpieczenia hipotecznego

Przywileje egzekucyjne:

  1. Posiadają je banki na mocy bankowego tytułu egzekucyjnego

HIPOTEKA UMOWNA:

  1. Umowa miedzy wierzycielem hipotecznym a dłużnikiem osobistym, który po ustanoweniu hipoteki staje się tzw. dłużnikiem rzeczowym.

  2. W momencie początkowym wierzyciel może żądać zaspokojenia z całego majątku dłużnika, ale po coś ustanowili te hipotekę, więc wierzyciel będzie egzekwował z nieruchomości, a nie z majątku, bo nie wie, co się może stać z majątkiem dłużnika. (olaboga)

  3. Dłużnik rzeczowy odpowiada tylko nieruchomością, bez majątku.

  4. Rozdwojenie obciążenia:

  1. dłużnik rzeczowy (odpowiada tylko nieruchomością) + dłużnik osobisty – wierzyciel ma do dyspozycji obydwu – może dochodzić wierzytelności od jednego lub drugiego;

  2. gdy jeden z nich zaspokoi wierzyciela, powinność drugiego automatycznie wygasa;

  3. wygasa tez wierzytelność, bo wierzyciel został już zaspokojony, a nie można wzbogacić się dwa razy na tej samej wierzytelności.

Taka relacja jak wyżej (kiedy wierzyciel ma wybór itd.) podobna jest do odpowiedzialności solidarnej (art. 366 zobowiązań). Solidarność dłużników jest wtedy, kiedy to wynika z ustawy lub czynności prawnej. Solidarność sensu stricto nigdy nie jest domniemana, zawsze musi mieć podstawę prawną (ustawa, czynność prawna, umowa). Rozdwojenie obciążenia zwane jest odpowiedzialnością in solitum lub tez solidarnością nieprawidłową (bo to nie to samo co ta solidarność z art. 366 zobowiązań – skutek podstawowy jest identyczny, ale gorzej z regresami; ponadto, nie ma żadnych przepisów o stosunkach wewnętrznych tych pseudo-solidarnych dłużników).

Forma hipoteki umownej:

  1. Tylko oświadczenie woli właściciela nieruchomości musi być w formie aktu notarialnego; oświadczenie woli wierzyciela może być w formie dowolnej – art. 60 KC (zasada swobody wyboru formy); w praktyce obie strony składają oświadczenie woli w formie aktu notarialnego.

  2. Do powstania hipoteki niezbędny jest wpis do księgi wieczystej, który jest konstytutywny.

W umowie trzeba oznaczyć wysokość sumy, która wchodzi w grę przy hipotece i stosunek prawny, z jakiego wynika. Hipoteka jest ustalana do oznaczonej wysokości, która stanowi górną granicę odpowiedzialności rzeczowej.

Art. 681 KWiHU:

Hipoteka umowna może także zabezpieczać kilka wierzytelności z różnych stosunków prawnych przysługujących temu samemu wierzycielowi.”

PRZYKŁAD: Jeden wierzyciel ma kilka wierzytelności z różnych stosunków prawnych, a jedna hipoteka zabezpiecza kilka wierzytelności z różnych stosunków prawnych (jedna hipoteka załatwia sprawę ;) ). Trzeba w umowie określić wszystkie te stosunki prawne. Cały czas jest to jedna hipoteka, którą zawiera tzw. administrator hipoteki.

Art. 682 KWiHU:

„W celu zabezpieczenia hipoteką kilku wierzytelności przysługujących różnym podmiotom, a służącym sfinansowaniu tego samego przedsięwzięcia, wierzyciele powołują administratora hipoteki. Administratorem może być jeden z wierzycieli albo osoba trzecia.”

Wielopodmiotowość:

„Administrator hipoteki zawiera umowę o ustanowienie hipoteki oraz wykonuje prawa i obowiązki wierzyciela hipotecznego we własnym imieniu, lecz na rachunek wierzycieli, których wierzytelności są objęte zabezpieczeniem. W umowie ustanawiającej hipotekę należy określić zakres zabezpieczenia poszczególnych wierzytelności oraz przedsięwzięcie, którego sfinansowaniu służą.”

ODMIENNY TRYB HIPOTEKI UMOWNEJ NA RZECZ BANKÓW: (Art. 95 Prawa bankowego)

  1. nie jest potrzebny akt notarialny jako oświadczenie woli, ponieważ podstawą wpisu do księgi wieczystej są dokumenty bankowe, które maja moc dokumentów urzędowych, stwierdzające udzielnie kredytu czy pożyczki bankowej, ze wszystkimi szczegółami;

  2. art. 682 u. 4 KWiHU – wyłącza art. 95 PB jeśli ma miejsce wielopodmiotowość hipoteki – banki nie mogą sobie wtedy uprościć w sposób określony w art. 95 PB i muszą iść takim samym trybem jak normalni śmiertelnicy

HIPOTEKA ŁĄCZNA: (Art. 76 – 78 – bez zmian wobec starego stanu prawnego)

Hipoteka łączna stanowi wyjątek od zasady szczegółowości (jedna hipoteka – jedna nieruchomość).

Powstanie hipoteki łącznej:

  1. ex lege – skutek wynika ex lege w razie podziału fizycznego nieruchomości:

  1. hipoteka obciąża wówczas wszystkie nieruchomości utworzone przez podział;

  2. np. nieruchomości byłych współwłaścicieli

  1. umowna hipoteka łączna – art. 76 u 3:

  1. z mocy umowy obciążenie od początku obejmuje kilka nieruchomości dłużnika –art. 76 u 2:

„Wierzyciel, któremu przysługuje hipoteka łączna, może według swego uznania żądać zaspokojenia w całości lub w części z każdej nieruchomości z osobna, z niektórych z nich lub ze wszystkich łącznie. Może również według swego uznania dokonać jej podziału pomiędzy poszczególne nieruchomości.”

HIPOTEKA USTAWOWA:

Powstaje ex lege (art. 1037 par 3 KPC) – na mocy egzekucji. Po licytacji majątku powstaje plan podziału wierzycieli, których nabywca musi spłacić. Nie jest jednak pewne, że to uczyni, więc aby zabezpieczyć wierzycieli, po planie podziału powstaje hipoteka ustawowa przeciwko temu nabywcy. To samo dzieje się w egzekucji administracyjnej.

HIPOTEKA PRZYMUSOWA:

  1. Tutaj nic nie dzieje się z mocy prawa i nie ma nic wspólnego z hipoteką ustawową (art. 109 i nast. KWiHU)

  2. Jest to hipoteka na wszystkich nieruchomościach dłużnika.

  3. Wpis do księgi wieczystej jest konstytutywny.

  4. Może mieć miejsce wyłącznie w wypadkach określonych w ustawie, nawet bez zgody właściciela nieruchomości, a nawet wbrew jego woli. Wypadki w ustawie:

  1. wierzytelność stwierdzona w tytule wykonawczym – art. 109 i 110

  1. na podstawie postanowienia sądu o udzieleniu zabezpieczenia;

  2. na podstawie postanowienia prokuratora;

  3. na mocy przepisów szczególnych;

  4. na podstawie decyzji administracyjnej, chociażby decyzja nie była ostateczna – art. 34 Ordynacji podatkowej – doręczona decyzja administracyjna może być podstawą do wpisu do hipoteki przymusowej

  5. na podstawie zarządzenia zabezpieczenia dokonanego na podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Orzeczenie TK uchylające art. 36 Ordynacji podatkowej, przyznającego pierwszeństwo zaspokojenia przymusowych hipotek podatkowych (derogowany w 2007) – stosowanie ogólnych zasad dotyczących pierwszeństwa.

FUNKCJE HIPOTEKI PRZYMUSOWEJ:

  1. Szczególny rodzaj środka egzekucyjnego, który zabezpiecza skuteczność samej egzekucji, bo sama wierzytelność jest zasądzona; zastosowanie:

  1. kiedy wierzyciel nie przystępuje od razu do egzekucji i chce wzmocnić swoją pozycję w egzekucji, wtedy domaga się wpisu hipoteki przymusowej do księgi wieczystej;

  2. jeśli z dokumentu nie wynika wysokość sumy hipoteki, to nie może przekraczać więcej niż połowę zabezpieczonej wierzytelności

11.04.2012:

Timesharing –interesują nas tylko art. 2 ustawy o timeshare:

  1. możliwość zakwaterowania (osoba korzystająca z zakwaterowania nie ma obowiązku ponoszenia nakładów);

oraz art. 20 ustawy o timeshare:

  1. możliwość ustanowienia użytkowania przy timeshare (timeshare jest zbywalny, dziedziczny).

W tej ustawie chodzi przede wszystkim o odniesienia do prawa rzeczowego.

Co można obciążyć hipoteką: art. 65 KWiHU

  1. nieruchomość – każde prawo własności nieruchomości (gruntowej, budynkowej tylko z użytkowaniem wieczystym, lokalowe z odrębnym prawem własności + udział w nieruchomości wspólnej);

  2. część ułamkowa nieruchomości (czyli ta część idealna) tylko wówczas, jeśli stanowi udział współwłaściciela;

  3. udział we wspólnym użytkowaniu wieczystym;

  4. udział we wspólnym spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu – trzeba założyć księgę wieczystą dla OPR (nie ma hipoteki bez wpisu);

  5. subindabulat – hipoteka na wierzytelności zabezpieczonej hipotecznie: (stosunek trójstronny) (uproszczenie realizacji wierzytelności):

  1. A - wierzyciel hipoteczny;

  2. B - dłużnik A;

  3. C – dłużnik dłużnika (dłużnik B), który posiada nieruchomość z księgą wieczystą, do której są wpisane hipoteki, w tym tez subindabulat;

  4. w związku z tym C nie może twierdzić, ze nie ma pojęcia o istnieniu subindabulatu; dłużnik (B) chce zbyć się swoich praw na rzecz A i pozwolić mu wejść w swoją sytuację

Wartość – 500j

B wierzytelność (obciążona – z pktu widzenia A; zabezpieczona – z pktu widzenia B) C

Wierzytelność – wartość 300j

A

Możliwe są dwie sytuacje:

  1. C z własnej woli dokonuje spłaty; C nie może świadczyć na rzecz B, ponieważ wynika obowiązek świadczenia przez C dla A –art. 1081; spłata do rąk A jest możliwa tylko wtedy, jeśli A ma tytuł wykonawczy; jeśli A nie ma tego tytułu, to wtedy C składa tę kwotę do depozytu sadowego (co może spełniać role surogatu spłaty)

  2. Możliwość żądania przez A – jeśli obydwie wierzytelności (A-B i B-C) są już wymagalne, to A może zwrócić się wprost do C (wejście w prawa swojego dłużnika); jeżeli C nie spłaci, A może przeprowadzić egzekucje z nieruchomości; B jest zaspokajany w drugiej kolejności, po A. Więc skutkiem spłaty przez C jest wygaśniecie wierzytelności A (300j), natomiast B może żądać tylko 200j (różnica miedzy A-B i B-C).

Uprawniony jest zawsze ostatni wierzyciel, z tytułu ostatniego ustanowionego subindabulatu.

  1. Rzecz ruchoma też może być obciążona hipoteką – części składowe oddzielone od nieruchomości, chyba, że zostały zbyte w granicach prawidłowej gospodarki;

  2. Przynależności nieruchomości, dopóki pozostają na nieruchomości – dopóki fizycznie są obecne na nieruchomości;

  3. Obciążenia z tytułu najmu lub dzierżawy – objęcie hipoteką innych praw majątkowych; do czasu objęcia nieruchomości przez wierzyciela właściciel może pobierać czynsz;

  4. Wierzytelność przyszła – odpowiedzialność kontraktowa (odszkodowanie z jej tytułu):

  1. roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia;

  2. roszczenia o zwrot nakładów, jeśli takie nakłady zostaną poczynione;

  1. Zawsze musi być oznaczona suma pieniężna;

  1. Wierzytelność przyszła osłabia akcesoryjność hipoteki;

  2. przy przymusowej – wartość jest ustalana na podstawie wpisu do księgi wieczystej; zasada jedności waluty (o charakterze dyspozytywnym)

PODMIANA WIERZYTELNOŚCI: (tylko w drodze umowy)

Dłużnik i wierzyciel mogą się umówić (art. 248 KC). Wierzytelność zabezpieczoną można zastąpić inna wierzytelnością tego samego wierzyciela. Zgoda osób, którym przysługuje pierwszeństwo takie samo lub niższe nie jest potrzebna. Kłóci się to z art. 248 par 2 KC – „Jeżeli zmiana treści prawa dotyka praw osoby trzeciej, do zmiany potrzebna jest zgoda tej osoby. Oświadczenie osoby trzeciej powinno być złożone jednej ze stron.”

ZAKRES ZABEZPIECZENIA HIPOTECZNEGO art. 69:

  1. Odsetki, koszty postepowania, należności uboczne – ale tylko te , które mieszczą się w sumie hipoteki, i jeżeli zostały wymienione w dokumencie stanowiącym podstawę wpisu hipoteki

AKCESORYJY CHARAKTER HIPOTEKI:

  1. Osłabienie zabezpieczenia przy hipotece przyszłej;

  2. Nie można żądać roszczeń z hipoteki (actio hipotecaria), jeżeli ta wierzytelność jeszcze nie istnieje i nie jest wymagalna. Można natomiast poczekać z uruchomieniem wierzytelności rzeczowej do czasu, aż wierzytelność przekształci się w realnie wymagalną.

WYGAŚNIĘCIE HIPOTEKI:

  1. Razem z wygaśnięciem wierzytelności (np. spłata, zwolnienie z długu)– co do zasady

  2. Art. 94 – „… chyba, że z danego stosunku prawnego mogą powstać w przyszłości kolejne wierzytelności podlegające zabezpieczeniu”. Jeżeli w ciągu 10 lat od ustanowienia hipoteki nowe wierzytelności nie powstaną, dłużnik może żądać zniesienie hipoteki za wynagrodzeniem (za sama możliwość ich powstania).

  3. Art. 77 – przedawnienie wierzytelności nie niweczy hipoteki – hipoteka jest silniejsza niż przedawnienie.

TRYB ZASPOKOJENIA:

  1. Klasyczny – wytoczenie powództwa actio hipotecaria – art. 75: wyłącznie w drodze egzekucji (sądowej lub administracyjnej) z tytułem wykonawczym. Banki nie wytaczają powództw i mogą prowadzić egzekucję na mocy tzw. bankowego tytułu egzekucyjnego posiadającego sadową klauzule wykonalności. Brak jest ułatwień dowodowych – uchylono zwolnienie z udowodnienia wierzytelności. Można korzystać z domniemania istnienia hipoteki (bo ujawniona jest w księdze wieczystej).

  2. Zaspokojenie wierzyciela hipotecznego w toku egzekucji, którą prowadzi inny wierzyciel:

  1. Następuje zakończenie egzekucji poprzez prawomocne przysądzenie prawa do nieruchomości (art. 1000 KPC).

  2. W związku z tym, wygasają wszelkie prawa i obciążenia (z wyjątkiem służebności przesyłu i drogi koniecznej) z tytułu hipoteki. Wierzytelności nie wygasają. Z uwzględnieniem zasady pierwszeństwa, wierzyciele, którzy nie prowadzili postepowania, tez będą zaspokojeni, ale tylko pod warunkiem, ze ich wierzytelności były wymagalne (do wysokości oznaczonej we wpisie do księgi wieczytej).

Art. 1011zasada posuwania się hipotek naprzód:

  1. W sytuacji, w której wygasła jakaś hipoteka (np. z 3 miejsca), te niżej awansowały;

  2. Prawo do rozporządzania opróżnionym miejscem hipotecznym przysługuje właścicielowi nieruchomości (dłużnikowi) w razie wygaśnięcia hipoteki (nie dotyczy to wygaśnięcia przy egzekucji – bo wtedy wszystkie się opróżniają; oraz przy subindabulacie);

  3. W granicach wygasłej hipoteki można ustanowić nową hipotekę, lub przenieść za zgoda wierzyciela inna hipotekę na miejsce tej wygasłej;

  4. W razie wykreślenia hipoteki – właściciel nieruchomości, żeby zachować uprawnienie do rozporządzenia swoim miejscem (opróżnionym miejscem po swojej hipotece), musi ujawnić to uprawnienie w księdze wieczystej, inaczej zastosowanie ma zasada posuwania się hipotek naprzód.

ZRZECZENIE SIĘ HIPOTEKI:

- jednostronne oświadczenie woli o zrzeczeniu się hipoteki przez uprawnionego

- konfuzja – skupienie w jednym ręku uprawnień właściciela i wierzyciela

- art. 941, art. 95, art. 99

OCHRONA HIPOTEKI:

  1. nie ma roszczenia windykacyjnego (art. 251);

  2. art. 91 – 93;

  3. obowiązek zaniechania działań, które mogą zmniejszyć wartość nieruchomości;

  4. jeśli już nastąpiło zmniejszenie wartości nieruchomości, to:

  1. można żądać dodatkowego poręczenia (zastaw rejestrowy;

  2. wierzyciel wyznaczyć termin do przywrócenia stanu poprzedniego; jeśli ten termin jest niedochowany, to może żądać niezwłocznego spełnienia świadczenia.

  3. jeśli pogorszenie nastąpiło z winy osoby trzeciej – wierzyciel przejmuje roszczenie o naprawienie szkody w miejsce właściciela nieruchomości

PODSUMOWNIE:

Możność zaspokojenia się z nieruchomości nigdy nie polega na korzystaniu - zawsze egzekucja.

Korzystać i rozporządzać może wyłącznie dłużnik, który nadal jest pełnym właścicielem.

Art. 72 – nieważne jest samoograniczenie właściciela, które polega na zobowiązaniu, że nieruchomość nie zostanie ani zbyta, ani obciążona.

Co jest nowe:

Osłabienie akcesoryjności (hipoteka kaucyjna);

możliwość zabezpieczenia kilku wierzytelności tą samą hipoteką;

nowa konfiguracja podmiotowa;

rozporządzenie opróżnionym miejscem hipotecznym;

podmiana wierzytelności.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
AALS hipotermia, prawie utopiony, porażenie prądem, zatrucia
Kredyty hipoteczne
Weryfikacja hipotez statystycznych
06 Testowanie hipotez statystycznychid 6412 ppt
Bankowość hipoteczna
Banki hipoteczne
Pielęgnowanie w hipotermii
nasze forum 1 2 [2005] hipoterapia i dogoterapia
hipoterapia, notatki, Edukacja i rehabilitacja osób z niepiełnosprawnością
Hipoteza o istotności parametrów strukturalnych, Wykłady rachunkowość bankowość
hipotezy robocze w badaniach, pedagogika
LEKI HIPOTENSYJNE
Hipoksja, hipotensja, hiperkapnia
ustawa o księgach wieczystych i hipotece komentarz
7W Hipotezy
o księgach wieczystych i hipotece
hipotezy nieparametryczne 13 01 Nieznany
hipoterapia, fizjoterapia

więcej podobnych podstron