Klasyfikacja kosztów według związku z wytwarzanym produktem

Występują tutaj 2 ogólne kategorie:

1. Koszty produkcyjne

2. Koszty nieprodukcyjne

Ad. 1 K. produkcyjne możemy podzielić na:

1. Koszty bezpośrednio-produkcyjne - koszty pozostające w bezpośrednim związku z wytwarzanym produktem, które na podstawie dokumentów źródłowych można ustalić i przyporządkować określonym produktom, są to np.

• Materiały bezpośrednie wraz z narzutami (odchylenia, koszty zakupu)

• Płace bezpośrednie wraz z narzutami (ubezpieczenia społeczne, podstawowy odpis na ZFŚS)

1. Koszty pośrednio-produkcyjne – koszty, które dotyczą większej grupy produktów, chcąc je przyporządkować określonym produktom należy wykorzystać umowne klucze podziałowe, są to np. koszty wydziałowe związane z podstawową działalnością, takie jak:

• amortyzacja maszyn i urządzeń,

• płace brygadzistów itp.

Ad. 2 K. nieprodukcyjne możemy podzielić na:

1. Koszty sprzedaży – koszty związane ze sprzedażą danej partii produktów, towarów i materiałów. Powstają w zasadzie po wydaniu zapasów z magazynów własnych lub bezpośrednio z produkcji. Zalicza się do nich:

• Koszty transportu, załadunku, wyładunku,

• Opakowania sprzedanych wyrobów gotowych,

• Koszty obsługi poprodukcyjnej (naprawy gwarancyjne),

• Koszty zapewnienia zbytu produktów (np. reklama)

1. Koszty zarządu – koszty związane z utrzymaniem zarządu, organizacją oraz obsługą przedsiębiorstwa jako całości, np.

• Koszty administracyjno-gospodarcze (utrzymanie administracji jednostek)

• Koszty ogólnogospodarcze (utrzymanie obiektów zapewniających funkcjonowanie całej jednostki)

Skupiłyśmy się na nieprodukcyjnych kosztach działalności operacyjnej, ale oczywiście musimy tu wspomnieć również o:

Do kosztów nieprodukcyjnych zaliczamy oczywiście oprócz ww. (nieprodukcyjnych) kosztów działalności operacyjnej, także koszty powstające w innych obszarach działalności przedsiębiorstwa, tworzących WF. Są to nieprodukcyjne:

• Pozostałe koszty operacyjne

• Koszty finansowe

• Straty nadzwyczajne

Koszty spoza kręgu podstawowych operacyjnych zawsze maja charakter nieprodukcyjnych.

[Ustawa o rachunkowości nakazuje żeby wycenić wytworzone produkty wg kosztów wytworzenia. Koszt wytworzenia obejmuje – koszty bezpośrednie oraz przypadające na ten okres, w którym były wytworzone uzasadnioną część kosztów pośrednich. Do kosztów wytworzenia wchodzą koszty bezpośrednie i pośrednie produkcji.]

Koszty produktów obejmują:

1. koszty pozostające w bezpośrednim związku z danym produktem, np.

• wartość zużytych materiałów bezpośrednich,

• koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne.

1. uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu, zalicza się do nich:

• zmienne koszty pośrednie produkcji, które zmieniają się bezpośrednio ze zmianą wielkości produkcji lub innych czynników np.: liczba godzin pracy maszyn itp.

• część stałych pośrednich kosztów produkcji, które pozostają stosunkowo niezmienne niezależnie od wielkości produkcji

Koszty okresu – Obciążają bezpośrednio wynik finansowy okresu sprawozdawczego, w którym zostały poniesione. Zalicza się do nich:

• Koszty będące konsekwencją niewykorzystanych zdolności produkcyjnych i strat produkcyjnych,

• Koszty ogólnego zarządu,

• Koszty magazynowania produktów,

• Koszty sprzedaży.