PEDAGOGIKA NOWOŻYTNA
Franciszek Bacon
-metodologia empiryzmu
-oddzielił nauke od teologii ( nauka- natura,metoda indukcji; teologia- objawienie, metoda dedukcji)
-potępiał wiarę w autorytety starożytnych uczonych
-należy zaczynac od krytyki, wszystko poddawac w wątpliwośc
-samodzielne dochodzenie do prawdy
-Nacisk na nauki przyrod., metoda inicjacyjna(pobudzanie ciekawości i dośw.)
- cel nauki-> poznawanie i odkrywanie praw przyrody(eksperymenty)
-wiedza winna być poddana rewizji, dwie metody poznania:
*negatywna-odnajdywanie źródeł błędów, sprawdzanie poprawności twierdzeń
*pozytywna-wykrywanie prawidłowości w nauce, dochodzenie do twierdzeń
-człw. Należy poznac by go wychowac
-zasada dydaktyczna-> metoda poglądowa w nauczaniu
-szkoły mają być wyposażone w laboratoria, uczeń ma sam poznawac prawdę
-dwie metody wykładu naukowego:
*magistralna-nauczyciel narzuca uczniom określona wiedzę(krytyka tej metody)
*inicjatywna-pokazanie uczniom dróg, któ®e doprowadzily do danych prawd,
Uczeń sam dochodzi do wiedzy(wiedza->system otwarty)
-zwolennik kształcenia publicznego
-postulaty:
*nauka rzeczy powinna wyprzedzac naukę słów *nauka zgodna z naturą
*należy uczyc się przez odwołanie do zmysłów *nauka ma się rozpoczynac od j,ojczystego
*wych.fiz. wszystkich klas społecznych *uczeń ma samodzielnie dochodzic do wiedzy
*przymusy powinny być usunięte ze szkoły
Kartezjusz
-krytyk dotychczasowego dorobku, naukę trzeba budowac od podstaw
-4 zasady poszukiwania prawdy:
*należy uznawac tylko idee jasne i wyraźne *problem dzielic na proste skł.dające się zbadac
*przechodzic od myśli najprostszych do b. skomlikowanych
*kontrolowac dziedzinę badań by mieć pewnośc, że niczego się nie pominęło
-metoda ma być jasna i przejrzysta( analityczna)
-sceptyzm metodologiczny-wątpienie w dotychczasowe osiągnięcia,wiedza ma być pewna,
ostoja pewności to wątpienie
-wątpliwośc można usunąc przez rozumowanie- droga racjonalistyczna
-samodzielnośc- podstawa edukacji
-krytycyzm myśłowy- na każdym etapie myś. Należy wyszczególniac problemy, aby mieć
pewnośc, że nic na nie umknęło
-optymizm pedagogiczny- każdy człw. może dążyc do poznania prawdy
-wskazania do praktyki edukacji:
*cel nauki-kierowanie umysłem do rzeczy prawdziwych*opieranie się na własnych sądach
*met.nauczania-porządkowanie przedmiotu myśli i analaizie*odwołąnie do rozumu
-„Rozprawa o metodzie” utopijna wizja pedagogiki , łączenie teorii i praktyki
Jan Amos Komeński
-rozwój w sekcie Braci Czeskich(pow. Być zniesiona nierównośc, demokratyczne poglądy)
-w Czechach objął stanowisko dyrektora szkoły
-Bracia Czescy- piętnowani, Komeński ukrył się w Polsce(Leszno)
-twó®ca ok. 200 dzieł, „Wielka Dydaktyka”
-„ojciec pedagogiki nowożytnej”
-edukacja jako środek naprawy świata(wychowanie również)
-nauczanie ma być powszechne, wszyscy mają się uczyc wszystkiego co jest ludzkie
-wykształcenie prowadzi do postępu społecznego
-wychowanie zależy od:
*poznania Boga*poznania prawdy*poznania sztuki
-pozanie jest prawdziwe gdy poznajemy rzeczy takimi jakimi są(przez zmysły i rozum)
-ostateczny cel wychowanie to wieczna szczęśliwośc
-„Pampedia”- całe życie jest szkołą(8 szkół)
*szkoła narodzin-przygotowanie do przyjęcia potomka,do życia w rodzinie
*szkoła dziecięctwa- macierzyńśtwa- rodzina ma powinnośc wprowadzenia dziecka
w świat ludzi. Program wychowania fizycznego morlanego i religijnego. Dziecko ma
poznac podstawy wszystkich nauk(zmysłowo). Bardzo ważńy elem. To kszt. Mowy.
Ważne są cnowty moralne oraz przykład. Dzieci mają nauczyc się kontaktu z innymi.
Mówi o potrzebie kształcenia i przygotowania do szkoły (przedszkole, ale nie używa tego słowa)
Trzeba rozbudzac w dziecku chęc dalszej edu.sz. dziecięctwa to przygotowanie do dalszej edu.
*szkoła chłopięctwa- sz. Elementarna, j. ojczystego, miała obejmowac wszystkie dzieci. Miała
Przygotowac do dalszego etapu ksztal. Ta szkoła miała dac taką wiedzę aby wystarczała na
Całe życie(na wypadek gdyby edukacja miała się na tym poziomie zakończyc). Była to szkoła
6-klasowa. Ta szkoła to najwyższe osiągnięcie w pedagogice miałą też uczyc rzemiosła
*szkoła j. łacińskiego, gimnazjum (wieku dojrzewania)- od 12 do 18 r.ż. obejmowała przed.
Z zakresu 7 sztuk wyzwolonych rozwiniętych o przed dodatkowe. N. humanistyczne były połączone
Z n. przyrodniczymi . Uczęszczali do niej tylko najzdolniejsi uczniowie, miała przygotowac do f. pub.
*szkoła akademicka-18 do 24 r.ż.- fakultet teologiczny lekarski i prawniczy
*szkołą mężczyzn-sami kierujemy własnym rozwojem, uczenie jako powinnośc wobec
Samego siebie.wyróżnia 3 klasy:I rozpoczęcie aktywności zawodowej, II stabilizacja
III kończąca, zbliża się emerytura. Każdy etap wymaga chęci. Ciągle trzeba się kształcic,
W trzeciej klasie należy nadal pozostac aktywnym w innym razie zbyt dużo wolnego
Czasu może doprowadzic do różnych chorób. Człowiek ma funkcjonowac w grupie
*szkołą starości- to okres bilansowania przeszłości. Starcy mają być aktywni.
Wyróżnia 3 klasy : I wkraczających w próg starości(bilans), II dojrzała starośc, kończenie
Spraw niedokończonych, III zgrzybiali i niczego już nie oczekujący oprócz śmierci
*szkoła śmierci- dot. Każdego etapu życia, a szczególnie ostatniego
- zasada stopniowania trudności- w nauczaniu od rzeczy najprostszych do natrudniejszych,
Najpierw zmysły, a dopiero potem rozum
-zasada poglądowości- poznawanie przez bezpośredni kontakt
-zasada łączenia teorii z praktyką- wiedza jest użyteczna
- przeciwnik kar fizycznych i przymusu
-każdy człowiek ma skłonności do dobra
John Locke
-wiedza medyczna miała znaczenie dla jego poglądów
-zajął się kilkoma obszarami myśli fil.-społ.:
* n. społeczne* życie społeczne* koncjepcja dot. Edukacji człowieka
-„Listy o tolerancji”- wizja nowoczsnego państwa nie miesza się z wierzeniami rel.
- „Rozprawy o rządzie”- wł. Monarchy nie pochodzi od Boga, ale od z woli narodu
-„Rozważania dotyczące rozumu ludzkiego”- proces poznania
-człw. przychodząc na świat nie jest wyposażony w żadne myśli , to kim będzie zależy
Od wychowania,wychowanie uczłowiecza
-sądy wytwarzają się przez doświadczenie: *dośw. Zewn.-poznanie zmysłowe
*dośw. Wewn.- odpowiedzialny rozum, rozum porównuje i łączy, różnicuje wrażenia
Zmysłowe, tworzy pojęcia
-„Myśli o wychowaniu”- wychowanie musi być zoorganizowane, w formie listów do przyjaciela
,dzieło kierowane do burżuazji, wychowanie świeckie prywatne
*wyróżnił: - edukacje ciała, umysłu i charakteru
*rozpoczął dzieło od edukacji fizycznej, wykorzystując wiedzę lekarską kreślił program jak dziecko
Ubrac, odżywiac itp., akcentuje potrzebę hartowania człw. oraz aktywnośc fizyczną
*druga częśc to edukacja charakteru(najważniejsza), wych. Moralne ma prowadzic do tego
Aby człw. umiał radzic sobie w życiu,był roztropny, wych. To ma prowadzic do szczęścia i powodzenia
Był przeciwnikiem kar fizycznych(prowadzą do tępoty), trzeba pobudzac w dziecku poczucie wstydu,
Honoru i ponoszenia odpowiedzialności za swoje działanie. Wychowanie musi odbywac się przy
Obecności kar i nagór, ale nie kary cielesne, nie należy nagradzac za cnotę bo to jest norma.
Nagroda ma oddziaływac na wnętrze ( pochwała itp.) U dziecka ma być wykształcony nawyk postępowania
Moralnego . kasztalcenie to długi okres i uczeń i nauczyciel muszą być aktywni
*edukacja umysłu-charakter praktyczny i użyteczny ( najmniej ważny) , ma dost. Wiedzy,
Która się przyda w życiu, ideał wych. Gentelmana(sprawny fiz., wiedza prakt., znajomośc języków, nauka
Rzemiosła, podróże)utylitarny proces kszt.(użyteczny)
Szkoły pracy-dla dziecii z ludu. Już od 4 r.ż. mają chodzic z rodzicami do fabryk i obserwowac
J.J.Rousseau
-jeden z największych pedagogów
-studiował samodzielnie
-rewolucjonista pedagogiczny, zrywa z wszelką tradycją wychowawczą
-zasłynął biorąc udział w konkursie „Poprawy życia społecznego”, dostał1-szą nagrodę
*zarzucił cywilizacji, ze postęp zaboja człowieka
*przez naukę człowiek nie może się odrodzic
-wizja nowego człowieczeństw „ Emil czyli o wychowaniu” „Nowa heloiza” „O umowie społecznej”
-uważał, że należy usunąc wszelki postęp by człowiek mógł się rozwijac
-zwolennik wychowania naturalnego- natura wychodzi z rąk twórcy
-człowiek z natury jest dobry należy tak wychowywac by to dobro w nim zostało
-człowiek rodzi się wolny więc nikt nie ma prawa go znieważac,powinien sam o sobie decydowac
-należy wychowywac człowieka z daleka od cywilizacji,blisko natury
-periodyzacja życia człowieka, jak wychowac człw. w poszczególnych etapach rozwoju:
*niemowlęctwo-do 2 r.ż.-rodzice uczą dziecko jak ma życ, zwracają uwgę na rozwój fiz.,
Otaczają dziecko miłością, zapewniają swobodę w aktywności ruchowej,dz. Ma rozwijac mowę
*dzieciństwo-od2 do 12r.ż., kszt. Się wszelka wiedza rzeczowa o świecie, należy zapewnic warunki nat.
Ma rozwijac swoje zmysły i wiedzę o świecie zdobywaną swobodnie,nie zmuszac się do nauki,
Rozbudzac zainteresowania,wiedza ma być użyteczna. Rodzice mają stworzyc odpowiednie warunki
Do potrzeby poznawania świata. Maja wartościowac co jest dobre a co złe, dziecko ma ponosic skutki
Działania, wtedy sam dojdzie do wniosku które zach. Są niewłąściwe.
*chłopięctwo-od 12 do 15 r.ż., jest to najdroższy okres życia, należy uporządkowac zdobytą wiedzę,
Rozpoczyna się kszt. Szkole, nauka szkolna ma polegac na badaniach
*młodzieńczośc-od 15 do 20r.ż., wych. Moralno- społeczne, przygotowanie chłopców do życia
Publicznego, społecznego, założenia rodziny, spotkania towarzyskie aby poszrzyc relacje z ludźmi,
Jest to okres przed dorosłością należy więc ukształtowac potrzebę obdarzania miłością
*wychowanie kobiety- zadaniem kobiety jest bycie dobrą żoną i matką,wych.domowe
E.Kant
-łączył empiryzm z racjonalizmem
-krytykował Rousseau
-przezwyciężył braki koncepcji naturalizmu
-istotą wychowania jest osiągnięcie przez wychowanka pełni człowieczeństwa
-człowieczeństwo w kategoriach moralnych jest celem poprzez kształtowanie
-w momencie narodzin człowiek jest istotą anomiczną-należy do zoosfery
-człowieczeństwo jest kategorią moralną, nie należy do natury lecz kultury
-przynależy do świata fizycznego i duchowego
-wolnośc zdobywa się poprzez trud i wysiłek
-wychowaniu towarzyszy przymus i swoboda
-postrzega kulturę jako źródło wychowawcze
-kultura nie jest w pełni wartościowa ale ma walory wychowawcze
-człowiek staje się dobry dzięki kulturze
-wychowanie jest procesem wewnętrznego rozwoju
-każdy człowiek jest godny wychowania bo każdy może tworzyc kulturę
-wartości nie są nakazem ale obowiązują, bo wywierają wpływ na człw.
-sami dokonujemy wyboru wartości
-wyróżnił 3 etapy wychowania człowieka:
*kultywowanie-anomia-życie w sferze przyrodniczej, poza wartościami(nie znamy ich)
Dominuje tu przymus
*cywilizowanie-heteronomia wychowanie i kształcenie poprzez przymus, dziecko
Zaczyna naśladowac osoby, które są w jego otoczeniu, zaczyna wzbogacac się sfera swobody
*moralizowanie-autonomia jest nieosiągalne dla wszystkich ludzi, tylko dla niektórych,
Człw. postęuje swobodnie. Imperatyw kategoryczny-postępuje tak bo wiem co dobre, a co złe,
Są to nakazy moralne, przymus zanika, człowiek jest w pełni samodzielny
-celem wychowania jest wolonośc,pewne kategorie moralne są powszechne i obowiązują każdego
-wychowania sprowadza się do samowychowania
-należy szanowac prawa wychowanka
-wszelki przymus winien być usunięty ze szkół
-szkoła ma wspomagac wychowanka w ukształtowaniu wartości i poczuciu wolności
OŚWIECENIOWE PROJEKTY EDUKACYJNE
Szkola
-Kolegium Warszawskie-„Kolegium Warsowięzy”
*nowoczesna szkoła
*wprowadzono nauki matematyczno- przyrodnicze
*edukacja języków-retoryka na wysokim poziomie
*obowiązywałą tylko chłopców
*głownym językiem był język łaciński
-Zakon Kreatynów 1737r
*Akademia rycerska
*kierowana do szlachciców którzy ukończyli 15 lat
*nauka trwała 3 lata
*program miał głownie na uwadze szkolenie wojskowe
*nauki nowożytne, filozofia, matematyczno-przyrodnicze
*języki nowozytne ( francuski i niemiecki)
*szkoła odzwierciedlała nowy duch oświeceniowy
Stanisław Konarski(w 1740 r założył w Warszawie Kolegium Nobilium)
-członek zakonu pijarów( potrzbe edu. W niższych kręgach)
-główny cel szkoły –przez edukacje można zmienic spoleczeństwo
-głowne idee- miłośc do ojczyzny, pouczenie sprawiedliwości i posłuszeńśtwa
-szkoła składała się z 5 klas, nauka trwała 8 lat
-po ukończeniu szkoły moża było uczyc się jeszcze 2 lata(kurs prawa,prawa ojczystego
I miedzynarodowego
-dużo uwagi skupionej na wprowadzeniu młodzieży w prawo obywatelskie
-podstawa kształcenia- łacina
-wprowadzono różne umiejętności-np. musztrę wojskową
-orginalna szkoła kształcenia ( z internatem, srodowisko domowe zdemoralizowane)
-mieszkanie w bursach w komfortowych warunkach(czesne-b.wysokie)
-przewidywał stypendia dla szlachty, której nie było stac na czesne
-przygotowywał uczniów do życia publicznego
-urządzał sejmiki na wzór sejmów
-zajął się sprawą nauczycieli. Omówił podstawy funkcjonowania nauczyciela jako zawodu.
Stanisław August(1765r założył szkołę rycerską „Korpus Kadetów” w Warszawie)
-Adam Czartoryski- komendant szkoły
-szkoła kierowana do biedniejszej szlachty
-program zawierał idee oświeceniowe
-z czasem przekształcona w szkołe ogólnokształcącą
-wprowadzono niemiecki i francuski, ograniczono lacinę
-dbano o wyposażenie w laboratoriach
-zwracano uwagę na kształcenie obywatelskie, patriotyczne
Powołanie Komisji Edukacji Narodowej
-geneza- kasacja zakonu jezuitów, obszerna luka w szkolnictwie
- I-szy rozbiór Polski (1772r)
- sejm powołał w 1773r. KEN(inicjatywa króla Poniatowskiego)
-miała zając się kształceniem wł. Szlacheckiej
-i-szy prezes- Jgnacy Mascelski
-KEN podjęła starania nad reformą w Polsce i upowszechniła edukację
-Uniwersał o powołaniu KEN- I-szy dokument opracowany przez G. Piramowicza
-Projekt Ponińskiego
*postulował wprowadzenie edukacji powszechnej(jednolitej w całym kraju)
*podkreślał znaczenie wprowadzenia języka polskiego do szkół i uczynienia go wykł.
*odrębne szkoły dla kobiet
*pomysł organizacji do opracowywania podręczników
-Projekt Antoniego Popławskiego
*jego projekt uważa się za jeden z najlepszych
*wprowadził 3 rodzaje edukacji: fizyczna, rozumna,moralna
*program miał być uzyteczny w każdej dziedzinie
*określił potrzebę opracowania podręcznika dla rodziców
-Projekt Kamieńskiego
*wychowanie miało przygotowywac obywatela do rzeczywistych obowiązków
-Czartoryski
*projekt dotyczący ksztalcenia kobiet
-III okresy w dziejach KEN
*I-szy etap (1773-1780)-czas zbierania projektów
-konkretne rozw. I wizja syst. Edu. W Polsce
-edu. Dla sfer plebejskich
-trójstopniowalnośc szkół(elem.,pow.,wyższa)
-Towarzystwo do ksiąg elementarnych-książki do szkół
-prezec- Ignacy Potocki,gł. Kierownik G. Piramowicz
-samodzielnośc finansowa.odpowiednie zaplecze
-pierwsze przymiarki do reform szkół
*II-gi etap(1780-1788)-przeprowadzenie reform A.Krakowskiej i U.Wileńskiego
-ukończenie prac nad wprow. Odp. Syst. Edu.
-1780 „ustawy szkolne”,staż akademicki.wys. ranga naucz.
-reforma A.Krakowskiej zrealizowana przez H.Kołłątaja
-reforma U.Wileńskiego- Marcin Poczobut Oblanicki
*III-ci etap(17881794)-komisja przed III-cim rozbiorem przestaje funkcjonowac
EUROPEJSKA PEDAGOGIKAXIXw
-powstanie nowych klas społecznych-chłopstwo-otrzymujap.obywatelskie
-konsekwencje przeobrażeń,konflikty społ.-nie wszyscy mogli korzystac z nowych dobrodziejstw
-problem sierot
-potrzeba upowszechnienia edukacji wśród niższych warstw
-pojawiają się choroby i plagi społeczne
-wynika potrzeba edukacji o zdrowiu
J.H.Pestalozii,XVIII-XIXw.
-cel-zoorganizowanie oświaty ludowej-ojciec szkoły ludowej
-koncepcje odwołuja się również do wyższych warstw kszt.-średnie i wyższe
-próba stworzenia edu. Socjalnej i opiekuńczej
-praktyk- sam organizował wiele zajęc wychowawczych
-doświadczał wiele niepowodzeń
-inspirował się ruchem fizjokratów(podst. Przemian społ. Jest d.funkcjonujące rolnictwo)
-zoorganizował wzorowe gospodarstwo rolne-NOIHOS
*zakład rolniczo wychowawczy dla sierot,w zamian za naukę –praca *dzieci nie były wstanie podjąc takich działań(zakłąd upadł) -„Do przyjaciół ludzkości” zarysował cel powoływania takich zakładów -założył kolejny zakład (pomoc fizjokratów)
*Burgohof tym razem próba powiodła się
-koncepcja szkoły ludowej dost. Wiedzy ogólnokszt.: intelekt.,moralnej,społecznej *szkoła miała dac możliwośc dalszej edu.
-„Jak Gertruda uczy swoje dzieci”-listy, nauczanie szkole-wielki dom,sch. Do wyższych pięter to edu.
*szkoła połączona z integracją środowiska SZKOŁĄ ŚRODOWISKOWA
*szkoła-więź społ.-OGNISKO OŚWIATY na wsi
*nauczyciel nie może być osobą przypadkową
-założył zakłąd kształcenia nauczycieli
*naucz. Dobry metodyk,ukształtowane kompetencje w środowisku wychow.
*ma pobudzac i inspirowac wychowanków
*dostosowac się do indywidualnych potrzeb uczniów
- stworzył podstawy dydaktyki i metodyki
-zwolennik nauczania naturalnego
-dziecko z natury jest dobre należy je tylko rozwijac
-należy zacząc od kształcenia emiprycznego
-wyróżnia 3 etapy poznawania zjawisk:
*LICZBA-postrzeganie przedmiotu, wyodrębnianie go
*KSZTAŁT-rozpoznanie,ogarnięcie zmysłowe przedmiotu
*SŁOWO-nazwanie przedmiotu, wprowadzenie pojęcia
-poznanie zmysłowe jest podstawą i ma odbywac się w naturalnym środowisku
-kształcenie społeczne i moralne
-wartości religijne,obyczajowe,miłośc
-bez miłości nie ma wychowania- Bóg, człowiek
-dzieci powinny dochodzic do kształtowania cnót poprzez doświadczenie
-szkoła ma być oparta na zrozumieniu i miłości
-szkoła elementarna ludowa ma być ogólnokształcąca
-oparł metodykę na poznawaniu
-wzór nauczyciela oprócz edukacji społecznik
J.F.Herbart
-twó®ca teoretycznego systemu pedagogicznego
-uważał że pedagogika powinna opierac się na podstawach naukowych
-podstawą dla pedagogiki ma być psychologia i etyka
-cele wychowania winno się wyprowadzac z etyki-co dobre a co zle
-psychologia(jak coś zrealizowac),środki doprowadzające do celu wychowania
-edu.wych. ma na celu ukształtowanie charakteru oprtaego na podst. Moralnych
-charakter silny moralnie wprowadzony z etyki
-wychowanek ma przestrzegac pewnych cnót:idee moralne:*życzliwośc*prawo
*słusznośc*doskonałośc*wewnętrzna wolośc duchowa
-kształtowanie morlanego zachowania:
*kierowanie-zewn.porządek,dyscyplina,organizacja dnia i zajęc,troska o pielęgnację
Fizyczna, należy jednak zachowac złoty środek
*karnośc- rozkaz, nakaz, kara fizyczna,więzienie, izolacja od otoczenia
*nauczanie-nauczanie wychowujące,najwyższa wartośc dla kształtowania życia moralnego,
Nie można nauczac nie wychowując
-odwołuje się do filozofii mechanistycznej
-nie ma żadnych dziedzicznych, nabytych predyspozycji psychicznych
-całe życie psychiczne człw. skłąda się z wyobrażeń
*między wyobrażeniami tworzą się relacje
*wyobrażenia zostają zepchnięte pod próg świadomości,gdzie tworzą masę apercepsyjną
*procesy apercepcji-kojarzeniowe nowe wyobrażenia łączą się ze starymi i tworzą n.pojęcia
*potrzebne są skojarzenia w nauczaniu
*masy apercepcyjne muszą być obfite(baza do działąnia)
-aby wzbogacac masy należy rozwijac zainteresowania ucznia:
*zainteresowanie poznawcze*zainteresowanie współudziału(sfera społeczna)
-skupienie uwagi na różnorodności tematów
-nauczanie musi być odpowiednio zoorganizowane
-opanował koncepcję uporządkowania syst. Lekcyjnego:
*opanowanie biedoty jest najskuteczniejsze
*zgłębianie spoczywające(nieaktywny umysł) JASNOŚC
*zgłębianie postępujące(ruch umysłu)KOJARZENIE
*zgłębianie spoczywające(uspokoic myśli)SYSTEM POJĘC
*ogarnianie postęują(ruch umysłu)METODA
-te stopnie nauczania dotyczą wszystkich przedmiotów
-treści kształcenia mają mieć walor wychowawczy
H.Spencer
-pedagog pozytywistyczny
-reformator społeczny skłonny do utylitaryzmu,szkoła-przygotowanie do życia
-w funkcjonowaniu społeczeństw dostrzegamy ewolucję
-postęp moralny człowieka
-z złych ludzi nie da się stworzyc dobrego społeczeństwa
-trzeba wychowac nowego człowieka, który stworzy nowe społeczeństwo
-odwołuje się do Rousseau
-człowiek ma wielkie skłonności do złego
-„O wychowaniu umysłowym, moralnym i fizycznym”
-ideologia pozytywistyczna
-wiedza zdobywana w szkołach jest nieużyteczna
-podstawa dogmatyzmu- nauczyciel jest wyrocznią
-wiedzę przyjmujemy przez wiarę- to hamuje nasz rozwój
-szkoła ma przygotowywac wychowanka do pełni życia, do bycia samodzielnym
-można wyodrębnic 5 obszarów funkcji człowieka: *życie fizyczne *ż.zarobkowe
*ż.rodzinne *ż. Obywatelskie* ż.estetyczne
-wychowanie umysłowe-aktualizacja zadatków wrodzonych, wpływ środowiska
Na charakter rozwoju, każdy jest indywidualnością, pobudzanie zainteresowań,
Wychodzic od rzeczy prostszych do trudniejszych(zmysłowych do umysł.)
-wychowanie moralne-ma największy sens bo człw., żyje w społeczeństwie,
Utylitarna wiedza praktyczna, nauka moralna oparta na nauce nie na kościele,
Wiedza to potęga, opowiada się przeciwko karom fizycznym, działanie niemoralne
To szkoda, działanie moralne to szczęście, należy unikac konfliktów między nauczyciele a
Uczniem,wych moralne jest ważne gdyz człw. jest z natury zły
-wychowanie fizyczne-cenił zdrowie, powinno być na równi stawiane z innymi poglądami
Na wychowanie, wspózawodnictwo jest ważne,utylitarny charakter, sprowadzil człw.
Do zwierzęcia, zdrowie daje szczęście osobiste, w szkole potrzebne są zajęcia
Usprawniające ciało-mają mieć charakter swobodny, wf jest też ważny dla dziewcząt
KONCEPCJA NOWEGO WYCHOWANIA XIX/XXw
-krytyka starego systemu
-ruch ped. Zrywający z tradycyjną pedagogiką,radykalne podejście do wych.
-źródło nowego wychowania-filozofia Spencera
-krytyka tradycyjnej szkoły ( Herbartowskiej) zarzuty:
*oparta na represji- wychowanie powierzchowne
*oparta na werbalnym kształceniu, bez odwoływania do praktyki
*preferowano metody-nauczania, wiedzy na wiarę bez odwoływania do eksp.
*autorytet to nauczyciel
*nieistotne było myślenie uczniów
J.Dewey XIX/XXw.
-amerykański pedagog i psycholog
-nowa szkoła-progresywne zachowanie
-przedstawiciel pragmatyzmu
-założył szkołę doświadczenia w Chicago
-nacisk na aktywnośc ucznia
-zdobywanie wiedzy od rozwiązań praktycznych
-uczeń w szkole ma wiedze zdobywac
-poznanie i wiedza to narzędzia
-myśl jest instrumentem zdobywania
-myślimy wtedy kiedy działamy
-proces myślenia człowieka:
*odczucie trudności z tym z czym ma do czynienia
*wykrycie trudności i jej określenie,elem. Do zdobywania wiedzy, studiowanie podręczników
*sformułowanie hipotezy jak rozwiązac problem
*dokonanie weryfikacji hipotezy, weryfikacja praktyczna
-tok lekcji nie może by inny niż tok myślenia
-zerwanie z tradycyjnym tokiem lekcji
-dzieci dzielone według zainteresowań a nie wieku
-w szkole z centrum(biblioteka) rozchodziły się drogi do laboratoriów
-nauka dzięki doświadczeniom i eksperymentom
-uczeń w czasie lekcji mógł się przemieszczac
-stolik nauczyciela miał być w koncie izby
-nauczyciel miał rolę drugorzędną, doradca
-nacisk na samodzielnośc ucznia
Georg Kerschensteiner XIX/XXw
-stworzył system wychowawczy
-rozwój aktywności dziecka, szkoła ma zbliżyc do życia praktycznego
-szkoła pracy-uspołecznienie,wypełnianie ról zawodowych
-praca zawodowa-obowiązek obywatela wobec państwa
-państwo to najwyższe dobro-jednostka ma obowiązek pracy
-koncentracja edu. Na cechach społeczno-moralnych przy wykonywaniu pracy
-w szkole należy bazowac na zadaniach praktycznych
-chciał wprowadzic roboty ręczne by uaktywnic uczniów
-różni ludzie mają różne uzdolnienia:
*zainteresowania praktyczne
*zainteresowania umysłowe
-powinny być dwa typy szkół
*praktyczne
*przewaga kształcenia umysłowego
-młodzież rolnicz(chłopska)- zajęcia praktyczne
-młodzież z wyższej sfery-szkoła umysłowa
-szkoła selekcjonująca młodzież ze względu na środowisko
-tylko podczas działąnia wyłąnia się aktywnośc dziecka
-poprzez wspólne działanie możemy kształtowac swój charakter-szkoła
To wspólnota pracy- uspołecznienie charakteru
-kształtuje się obowiązkowośc, solidnośc, dokłądnośc
-obydwie szkoły mają równorzędny status
NATURALIZM-PSYCHOLOGIZM-koncepcja biopsychologiczna
-rozwój człowieka-wychowanie to procesy paraleliczne,te same
-rozwój umysłowy- wychowanie psychiczne i fizyczne
-nauczyciel jest obserwatorem rozwoju dziecka,pielegnuje i stwarza
odpowiednie warunki do rozwoju
-nie można wyznaczac z góry celu wychowania
-rozwój człowieka przebiega w sposób indywidualny
-dziecko ma mieć calkowitą swobodę
-należy usunąc przymus w edukacji i kary fizyczne
-każdy akt wychowania ma wychodzic od dziecka nie nauczyciela
-dziecko należy bacznie obserwowac
-pracownie psychologiczne WUNDT-inspirowane naturalizmem
-w centrum zainteresowania ma być dziecko-PAIDOCENTRYZM
-J.J.Rousseau-przedstawiciel naturalizmu
-zerwanie z tradycją szkoły
-wprowadzenie do szkoły anarchii i chaosu,pesymizm ped.
Naturalizm wprowadził ożywienie, nowa tematyka badawcza, zmiany
Szkolne zapewniły iż dziecko stało się podmiotem
SOCJOLOGIZM PEDAGOGICZNY lata 20 i 30 XXw.
-wyrósł na baie krytyki naturalizmu
-wychowanie człowieka jest zależne od środowiska, urabianie jednostki przez gruoę
-wychowanie-adaptacja do istniejących warunków
-determinizm środowiskowy-każdy człowiek jest przez warunki modelowania uzależniony
-zwrócono uwagę na społeczne wychowanie
-szkoła pełni określone funkcję społeczne- INSTYTUCJA WYCHOWAWCZA
-uwypuklano znaczenie szkoły-cz.życia społecznego
Krytyka;nigdy nie możemy wyrwac się ze społeczeństwa
-szkoła powinna kształtowac cele wychowania cenione w danym środowisku
-cele-wynikiem potrzeb życia społecznego
-próba pogodzenia obydwu kierunków
KULTURALIZM l 30 XXw
-założenia filozoficzne,antropologia kulturowa
-traktowana jako filozofia wychowania, która objaśnia proces kształtowania osobowości
W opraciu o dobra kultury
-przeciwstawia się socjologizmowi i naturalizmowi
-wielośc znaczeń kultury
-uważali, że prawda o człowieku zawarta jest w przekazie kulturowym, na który składa się
Lit.,sztuka,nauka,,religia.obyczaje, czlw.może zawrzec dzięki kulturze sens włsn.egzystencji
-człw. jako elem. Kult.- wychowanie jest budowaniem osobowości,strukt. Indywidualnych
Cech, są kształtowane w oparciu o wartości kult.
-cele wychowania-wychowanie i dążenie do idealnych cech na podstawie wartości-wspólne
Dla wszystkich ludzi,ponadhistoryczne,ponadnarodowe,ponadcywilizacyjne-poziom cywilizacji-
Kształtowanie cech osobowych, PRAWDA, PIĘKNO, DOBRO- BAZA DO ROZWOJU CZŁW.
-człw. nigdy nie osiągnie pełnej doskońałości
-wychowanie to proces ciągłego uczenia
-zadania wychowania- realizacja przez człw tych wartości
-przedstawiciele: B.Suhodolski, B.Nawroczyńśka, teoretyk-S.Hessen
PRZEDSTAWICIELE NOWEGO WYCHOWANIA
Maria Montessori-wychowanie przedszkolne XIX/XX
-maksymalizowanie aktywności dziecka
-kształtowanie umysłowe dziecka
-pierwsza włoska lekarka, pedagog wych. Przedszkolnego
-swoboda i indywidualizacja dziecka-brak pracy zespołowej
Ovide DecrolyXIX/XX
-lekarz, pedagog belgijski
-dzieci mają się skupiac wokół zainteresowań
-przedszkole-nauka zoorganizowana wokół ośrodków tematycznych
-dziecko 3 zakresy działania:
*obserwowac
*kojarzyc
*wyrażac-praktyka
-nauczyciel ma być doradcą, nie wpływac na dziecko
-szkołą belgijska
Maria Grzegorzewska XIX/XX w – opracowała metodę tworzenia ośrodków prazy,
Wcieliła je do szkół specjalnych
-ośrodki pracy a nie zainteresowań
Twórczyni pedagogiki specjalnej, niepełnosprawne umysłowo
-to co organizują dzieci to praca
Karol Linke
-nauczanie łączne(początkowe)
-nie można wyodrębniac przedmiotów, nauka zintegrowana
-do 14 r.ż.człw.nie jest w stanie uczyc się wiedzy wg. Poszczególnych przedmiotów
-kręgi życia-I etap kształcenia poznanie zjawisk przez styk, dziecko w I klasie- analiza
Rzeczy pod względem doświadczenia
-wprowadzenie przedmiotów-kręgi rzecz
Celestyn Freinet XIX/XX
-szkoła nowoczesnych technik/metody wspierania dziecięcej inwencji
-dzieci maksymalnie aktywne, twórcze, kreatywne
-swobodnie tworzyły teksty, drukowały
-korespondencja między narodami
-stwarzała możliwośc by każdy mógł być aktywny
-dzieci prowadziły ogrody botaniczne i hodowle
Stevenson-metoda projektu
-projekty- realizowane, czyli zadań, cwiczeń tematycznych zgodnych z zainteresowaniami
Uczniów
Helena Parkhurst-plan daltoński, laboratoryjny
-połączenie pomysłów Deweya
-indywidywidualna praca uczniów
-zlikwidowano system planowo-lekcyjny
-zniesiono plan, swoboda ucznia
-każdy sam indywidualnie organizuje plan pracy
-szkołą wyposażona w odpowiednie laboratoria
KIERUNKI PEDAGOGIKI I SYSTEM EDUKACYJNY II RP 1918-1939
-okres XX-lecia to kształtowanie wydziałów pedagogicznych, katedr, zaplecze instytucjonalne
-kształcenie nauczycieli i pedagogów
-wokół ośrodka tworzy się zaplecze naukowo-badawcze;powstają czasopisma ped.
-słowniki, encyklopedie- nauka, dyscyplina osiągneła dojrzały poziom
-podręczna encyklopedia Kierskiego
-encyklopedia wychowawcza
-Polska Akademia Umiejętności 1919r.
Nurt biopsychologiczny- nurt domujący
-Janusz Korczak-system opieki nad dzieckiem sierocym
-wzór instytucji dla opuszczonego dziecka
-traktowanie dziecka o pełnych prawach,szacunku, miłości
-obserwacja dzieci,badania, indywidualne rozmowy
-prawa dziecka-warunek relacji dziecka i dorosłego
*dziecko ma prawo dnia dzisiejszego- każdy dzień musi być wykorzystany
*dziecko ma prawo do szcunku-mamy go akceptowac takim jaki jest
Socjologizm pedagogiczny-pedagogika społeczna
-działania celowe
-pojęcie środowiska:
*obiektywne
*subiektywne;niewidzialne
Pedagogika kultury
Nawroczyński, Hessen, Suchodolski
Nurt marksistowski-odłam lewicowy
-zwracał uwagę na aspekty społeczne, polityczne
-wychowanie ma charakter klasowy
-wychowanie to kształtowanie wszechstronnej osobowości
Pedagogika religijna-koncepcja teologiczna
-Ojciec Jacek Woroniecki
-ks. Zygmunt Bielawski
-Karol Górski
-nawiązanie do personalizmu chrześcijańskiego
-kształtowanie ducha, osoby człowieka
-myśl katolicka, protestancka
KSZTAŁTOWANIE SYSTEMU EDUKACYJNEGO W POLSCE
-3 zabory
-utworzenie polskiej administracji szkolnej od podstaw
-spuścizna pozaborcza przedstawiała się dramatycznie
-analfabetyzm
-7.02.1919r. I dekret o obowiązku szkolnym:
*nauka jest obowiązkowa dla dzieci w wieku szkolnym (7-14)
*szkoła powszechna-bezpłatna
-17.02.1922r. zakładanie i utrzymanie szkół powszechnych
*szkoła 7 klasowa miałą kształcic co najmniej 300 dziecii
*tworzono obwody szkolne (ok.3km
-1932r. kolejna ustawa
*każda szkoła ma swój obwód szkolny1
*szkolnictwo średnie-gimnazjum 8 letnie
*szkoły wyższe –matura
1932r. 11 marca – ustawa J.Jędrzejewicza
-kończy proces szkolny
-ustawa komplementarna
-wprowadzałą interesujące demokratyczne ustawy
-wzór pomysłu
-obejmowałą wszystkie stopnie kształcenia
-przedszkole to integralna częśc, pierwszy etap systemu eduk.
-przedszkole nie było obowiązkowe
-szkołą bezpłatna
-szkoła powszechna podzielona:
3 stopnie i 3 szczeble programowe
*Ipowszechna- propedeutyczny, początkowy (4 lata)
*IIsystematyczne przedm.-V I VI klasa
*IIIkształcenie obywatelskie- społeczne 7 klasa
3 stopnie organizacji szkoły:
1klasa- 1 rok
2 klasa- 1 rok
3 klasa- 2 lata
4 klasa- 3 lata
Kształcenie Ogólnokształcące-płatne
-trwała 6 lat
-4 lata gimnazjum
*opieralo się na drugim szczeblu szkoły powszechnej
*dla tej młodzieży która nie chciała się dalej uczyc
*egzaminy o charakterze selekcyjnym
*elitarna
*zakończona małą maturą(uprawniała do pójścia do liceum)
-2 lata liceum
*zakończone dużą maturą-prawo do kształcenia wyższego
Szkoły zawodowe
-wzrosło ich znaczenie
-podział szkół zawodowych:
*dokształcające
*zasadnicze
* przysposobienia zawodowego