Pedagogika Waldorfska Przeniesiona na grunt naszego kraju z Niemiec. Twórcą jej był Rudolf Steiner. Pojmował człowieka inaczej niż go uczono. Stwierdził, że spirytualistyczną wiedzę należy poszerzyć. Twierdził, że warto założyć własne towarzystwo, w którym połączy się ze sobą mądrość, Boga, rozwój, działanie-Towarzystwo Antropozoiczne. Zrzeszało ludzi, którzy pragnęli rozwijać siebie, poprzez swój rozwój chcieli wpływać na rozwój społeczeństwa w dwóch warstwach- edukacyjnej i duchowej. Członkami mogli zostać różni ludzie, ale zadeklarować musieli się, że ich życie oparte jest na miłości, że będą poszerzać swoją wiedzę duchową. Na człowieka patrzył holistycznie. Natura to transcendencja. Uważał, że bardzo ważne jest odnalezienie JA- swojej prawdziwej natury. Poszukiwał odpowiedzi na pytania o istotę człowieka. Człowiek według antropozofów powinien kierować się uczciwością. Powinien znaleźć drogę duszy do duszy tzn. człowieka do człowieka. By móc z drugim człowiekiem pracować należy go zrozumieć. By zrealizować to założenie zbudował wielki dom z kopułą imitującą wszechświat.	Szkoła Waldorffa Steiner uważał, że wszystkie dzieci powinny być objęte edukacją. Opracował program szkoły dostępny dla wszystkich. Swój program przedstawił w fabryce papierosów Waldorffa, który to obiecał zbudować szkołę dla dzieci robotników. Stąd też nazwa Szkoła Waldorfa. Miał możliwość swobodnego wyboru nauczycieli. Pracę ich poprzedzał kursem przygotowującym-intensywny kurs z antropozofii (ogólny rozwój człowieka), kurs dydaktyki, metodyki nauczania. Musieli pojąć wiedzę o charakterze człowieka, ćwiczeń językowych i ćwiczeń technik medytacyjnych, sztuki tworzenia planu nauczania. Szkoła ta była pierwszą placówką koedukacyjną i skupiającą dzieci specjalnej troski ze specjalnymi potrzebami. W Polsce szkoła ta została powołana z inicjatywy rodziców w Warszawie w roku 1989. Nauczyciele musieli wyjechać do Niemiec odbyć kurs przygotowujący. Szkoły waldorfskie -były pozbawione hierarchicznej struktury -rodzice współpracowali z uczniami, nauczycielami -antropozoficzna postawa szkoły –człowiek zawiązany jest z duchem, Steiner jest wyznawca reinkarnacji-cialo ginie świadomość zostaje, przez cale Zycie trzeba bardzo mocno edu.czł.,żeby rozwijała się jego świadomość. Dlatego za życia trzeba bardzo dbać o rozwój świadomości dusza podlega prawu samo powtarzania się , a ciało fizyczne prawu rozmnażania się.	Uważał, że człowiek jest wolny i państwo nie powinno narzucać żadnych ram wolności człowieka. Zadaniem wychowawcy jest rozwijanie zdolności wychowanków. Powinien umieć je rozpoznać i na ich rozwijanie ukierunkować rozwój. Obowiązkiem wychowawcy jest pamiętać o indywidualności dziecka. Wtedy też będziemy kształtować „zdrowe państwo”, gdyż od młodych ludzi zależy jego forma w przyszłości. Młode pokolenie ma prawo do kształcenia nie zależnie od polityki, gospodarstwa. Szkoła powinna być niezależna, samorządna, finansowana przez fundację lub kwesty społeczne, organizacje. Były one pozbawione hierarchicznej struktury( pod uwagę brano głosy rodziców, dzieci, nauczycieli). Cztery okresy następujące po narodzinach: (powtarzają się cyklicznie) 1). Ciało fizyczne – od narodzin do 7 roku życia następuje najwyższa dynamiczność rozwoju ciała. Dziecko wzrasta w tym czasie i poznaje świat przez naśladownictwo, odczytuje świat jako dobry, bez przemocy. Ważne w tym okresie jest poczucie bezpieczeństwa, pogodne oblicze wychowawcy, swobodne zabawy, zdrowe żywienie. Trzeba dać dziecku właściwy wybór, puszczać do słuchania dźwięczne piosenki, uczyć ruchów tanecznych w takt muzyki. Dostosować elementy wychowawcze do tego okresu życia.	2). Ciało eteryczne 7-14r.ż – najwyższa dynamika rozwoju W tym okresie gubi mleczne zęby a gwarancją są procesy odżywiania,pamięci, wzrostu, temperamentu,. Rozwija się u dziecka wyobraźnia, fantazja. W tym okresie dziecko do nauki potrzebuje autorytetu-nauczyciela. Dziecko zaakceptuje nauczyciela, który będzie dla niego autorytetem.w wieku 9 lat rozwija się zainteresowanie własnym otoczeniem,budzi się w dziecku uczuciowość, artystyczna wrażliwość. Nauczyciel powinien stwarzać klimat otwartości, przy nim dziecko powinno się czuć bezpiecznie. Stosunki nauczyciel-uczeń muszą być równoprawne, by dziecko czuło się równoprawnie. Nauczyciel musi szanować dziecko, słuchać co do niego mówi oraz nie pozostawiać pytań bez odpowiedzi. 3). Ciało astralne14-21r-ż,dynamiczny rozwoj. Nie zanika towarzyszy nam do śmierci. Następuje dojrzewanie w sferze seksualnej. Ciało astralne jest nośnikiem odczuć bólu, popędu, pożądań, rozkosz, cierpień. Jest faza zainteresowania światem, stosunkami interpersonalnymi. 4). Ciało JA21-28r.ż stan niebieski, poznawanie intuicyjne Człowiek w tym okresie wchodzi w dorosłość. Po 28 roku jest dojrzały. Ciało jest nośnikiem samoświadomości, indywidualności, moralności, miłości, W tym okresie człowiek wybiera zawód, zakłada rodzinę. Budzi się u człowieka wolna wola- jest to faza samowychowania.

Steiner określił te ciała dziedziną sztuki- są to ciała podstawowe, wpływają na rozwój i egzystencję człowieka. Ciała te jednak rozwijają się dalej: 1)ciało fizyczne architekturaFlegmatyk 2)ciało eterycznerzeźbaSangwinik 3)ciało astralnemalarstwoCholeryk 4)ciało JAmuzykaMelancholik 5)ciało ducha poezjaFlegmatyk 6)ciało ducha życiaeurytmiasangwinik Gdy pojawia się dane ciało zmienia się temperament człowieka. z temperamentów Następuje dominacja jednego Według Steinera, każdy nauczyciel powinien mieć szeroką wiedzę na temat : -cech fizycznych i psychicznych dziecka -ustalania diet dziecku -homeopatii -perfekcyjnie opanowane postępowanie pedagogiczne. Nauczyciel przez ok. pierwsze 5 tygodni pracy z dziećmi powinien je poznawać przez obserwację. Później powinien dokonać podziału dzieci, rozpoznać temperament i dobrać przeciwny. Należy dzieci odpowiednio rozmieścic ,rozsadzić, rozpoznać temperament Opracowany rozkład zajęć dostosowany do rytmu przyrody i percepcji dziecka: -lekcje 8 -10 to wymagające koncentracji, uwagi, myślenia, wiedzy, zrozumienia -lekcje 10-11 to wymagające stałego powtarzania, np., język obcy, eurytmia, gimnastyka, muzyka, religia. U młodszych dzieci to malowanie, rysowanie, modelowanie, muzykowanie, recytacja, inscenizacja. Lekcje ta mają rozwijać ciało i umiejętności. -lekcje 11-12 to zajęcia rzemieślniczo-artystyczne, m.in. prace ręczne, ogrodnictwo -reszta godzin jest do dyspozycji nauczyciela.	Wychowawca-nauczyciel obowiązany jest dostrzegać u każdego ucznia cechy pozytywne. Nie ma w tej szkole drugoroczności lecz każdy uczeń pracuje w swoim tempie. Każdy nauczyciel poznaje dom rodzinny dziecka. Przeznacza tygodniowo minimum 4-6 godzin na kontakt z rodzicami. W szkole tej jest zasada żywego słowa czyli praca bez podręczników, tylko zeszyty. Dzieci każdego roku na zakończenie szkoły przedstawiają swe osiągnięcia. W szkołach tych nie ma lęku, nudy, rutyny, biurokracji. 3 sfery życia -duchowo -kulturowa -gospodarcza -prawno cywilna